Il chapè a trais pizs/06

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Il chapè a trais pizs.
Novella da Don P. A. de Alarcon.
Versiun dal spagnöl da Flor. Grand.
 (1893)  by Pedro Antonio de Alarcón
Abilited del pêr
[ 12 ]

VI.

Abiliteds del pêr.

Duonna Frasquita amaiva sieu Lucas our d'möd e's consideraiva per la pü felice muglier del muond, as vzand adoreda dad el. Els non avaivan infaunts, scu cha savains già, e's conservaivan vincendevolmaing as charezzand l'ün l'oter con üna premura indicibla, però sainza cha quella tenera sollecitudine assumess il caracter sentimentel ad affecto da quasi tuot ils matrimonis sainza successiun. Al contrari — els as trattaivan con üna cordialited, ün' allegria ed üna confidenza sumgiaunta a quella da duos infaunts, compagns da gö e da divertimaint, chi's aman da tuot il cour, sainza mê as dir ne mê s'der svessa quint da que ch'els resaintan.

Impossibel chi hegia existieu in terra ün muliner pü bain cultivo, pü bain vstieu, pü bain tratto a maisa, munieu da tauntas commoditeds in sia chesa, cu barba Lucas! Impossibel ch'ün' otra mulinera u qualunque regina saja steda l'ogget da taunt' attenziun, da taunts cjarezzas e finezzas, scu Duonna Frasquita! Impossibel medemmamaing ch'ün mulin qualunque hegia contgnieu tauntas [ 13 ]chosas necessarias, ütilas, plaschaivlas e perfin superfluas, scu quel chi serva da teater a quasi tuotta la preschaint' istorgia.

A quaist tuot contribuiva la circonstanza, cha Duonna Frasquita, la bella, lavoriusa, ferma e robusta Navarraisa, savaiva, volaiva e podaiva cuschiner, cusir, richamer, scuer, fer da pasticier, lavrer, fer our cul fier, tgnair pulizia in chesa, glüschanter la vaschella, masder la pasta, tesser, fer stinvs, chanter, suter, suner la guitarra, giover a chartas e milli otras chosas sainza fin. Ed al medem resultat contribuiva na main eir l'otra circonstanza cha barba Lucas savaiva, volaiva e podaiva diriger il mulin, cultiver l'èr, ir a chatscha, pas-cher, lavurer da falegnam, da farrer e da müreder, güder a sa muglier in tuottas las massarias da chesa, ler, scriver, fer quint etc. etc. Tuot que co, taschair da sieus indschegnas particulers e da sias abiliteds extraordinarias.

Per exaimpel: Barba Lucas adoraiva las fluors (similmaing a sia muglier) ed eira ün floricultur taunt expert, ch'el pervgnit a prodür nouvs exemplers a forza da stentusas combinaziuns. El avaiva qualchosa d'ingegneur natürel e det prova da quetaunt, construind üna praja d'ova, ün sifon ed ün aquadot, chi triplichaivan l'ova del mulin; el avaiva musso a suter ad ün chaun, domesticho üna serp e dresso ün papagal a clamer las uras seguond ch'ellas gnivan indichedas d'ün' ura da solagl, drizeda vi d'üna parait. Uschè clamaiva il papagal las uras cun tuotta precisiun perfin in dis da nüvel e durante la not.
[ 14 ]Finelmaing eira nel mulin ün üert, chi prodüaiva tuots ils geners da frütta e da verdüra; üna rossa u lavaduoir in mez üna specie da paviglion da jasmin, inua barba Lucas e Duonna Frasquita giaivan la sted as bagner; ün giardin, ün chambrin s-chodabel per las plauntas exoticas, üna funtauna d'ova fras-cha; duos esnas, süllas quelas il pêr giaiva in citted u nellas comuniteds limitrofas; tschuoch da gillinas, columbera, chabgia d'utschels, chambrins per la cultura da peschs e da verms da saida, chamannas d'aviöls, ils quels tschütschaivan il meil dels jasmins, trochel da vin con murütsch corrispondent, ambesduos in miniatura; fuorn, cler zunz, fuschina, laboratori da falegnam etc. E tuot que co concentro in üna chesa d'och gebans e per uschè dir sün üna palma da terrain, taxeda be desch milli realas.