I pover mort

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
I pover mort  (1890) 
by Emilio De Marchi

Emilio De Marchi (1851-1901)

I pover mort

ROSARI

- Requiem aeternam dona eis, Domine
- Et lux perpetua luceat eis

- Hinn chì sti pover mort sott a la terra, frècc, gelaa, senza fiaa, senza cœur, senza paroll, veden pu, senten pu, se mœuven pu, sti pover mort....
La mattina l'è bella, allegra, pièna de sô, de lûs e lor senten nanca el cipp cipp di passarit che balla sui crôs, sti pover mort...

Mort!
L'è ona parola che quatta el cœur.
L'è ona parola scûra, che fa paûra, che fa cor i sgrisor, fa drizzà i cavej, tœu la famm, tœu el sogn. Se se comencia a pensà a quî oss, a quî œucc, a quî e se pensa che sti oss, sti crani, sti dent eren anca lor gent bella, allegra, ambiziosa, pièna de vita, de sangu, de passion, de bellezza, de amor... se se comencia a pensà a sti pover mort...

- Requiem eternam dona eis, Domine
- Et lux perpetua luceat eis

- E tucc morirem...
Re, princip, imperator, papa soldaa, strascee, cavalier, commendator, poèta, cont e marchês e pitoch; mì, el mè padron de cà; lu, el sò el servitor; lee e la soa vesina; ti, tò pader, tò nonno, i tò bagaj, i bagaj di bagaj, tucc, bei e brutt, a vun a vun, come i fœuj che croda, vèmm giò al scûr, al frecc, in ona cassa bagnada, in on lenzœu strasciaa, sott a la terra, sott a la nev...

- Requiem eternam dona eis, Domine
- Et lux perpetua luceat eis

- L'è inutil attaccass a la vita coi ong, coi rampîn, coi cadènn. Tegnév de cunt, guardév dai arî, dall'umid, dal gel, dal só; attacchév a la roba, ai danee, al vin bon, ai dottor, al speziee; andee pur in l'aria bona, sul mar, sui mont. La mort la ven, la ven, la cor, la cor, la salta i mûr, i mar, i mont, la compra i dottor, i speziee, i danee; la cor, la ven, l'è chì. No la guarda in faccia a nissun, la taja in drizz, in sbièss, erb, fior, gabb e vidór, stóbbia e forment, la cor, la ven colla ranza e la fa fen.

- Requiem eternam...

E nûn, stóbbia o gambûs, stemm chì a cruziass, a odiass, a scarpass la faccia,a robass el quattrin, el boccon, a tœuss la vita, la pâs, l'onor, l'amor, a tossegass el cœur, el disnà, per l'ambizion d'on ghèll, d'on post, d'on oss, d'on titol e no séntem la vèggia che picca che picca, che s'cioda la vita.

- Et lux perpetua...

- Amen. Pazienza là sott almen se vœurem ben! Dormem tucc nell'istess lecc, sott a la stessa coverta, bianca d'inverno, a fioritt in primavera. El só el fa candela a tucc e l'è ona pâs, on silenzi, on riposà!
Nol riposa fors sto pover angiol chì sott, nassuu malaa, stremii, pien de crost? L'è staa chì trii ann, mastransc, tisigœu, a tossì, a piang, a fà stremì la soa mamma, senza mai podè dormì né dì, né nocc. Nol riposa adèss sto pover ratt?

- Requiem eternam dona eis, Domine.

- E sta povera tósa? L'era bella, bona, savia, pièna de vœuja de lavorà e gh'è staa on assassin che g'ha rott el cœur, l'ha tradida, e sola, strasciada, su ona strada, senza pan, senz'ajutt, senz'onor, l'ha sentii ona vôs de denter, la s'é miss'a sgarì, a scappà, a cor vers on foss, a ciamà la Mort!

- Et lux perpetua luceat eis.

E sta povera donna che l'ha vist a morì el sò Emili? L'ha pregaa, supplicaa in genœucc el Signor, la Madonna, i Angiol. Trii dì l'ha pregaa la cros, col cœur strasciaa; ma quand l'ha vist a morì el sò Emili a sèdes ann, quand l'ha vist mort, smort come el lin, sul sò lett, coi laver avert, e ch'el sentiva pu, pu nient, nanch la soa mamma a piang, sta povera donna l'ha pregaa la Mort che la portass via.
La Mort l'è bona...
La Mort la g'ha cœur...

- Requiem eternam...

- E sto pover omm chì in fond in d'on canton pien d'ortîgh? L'ha lavoraa sessant'ann a piccà prej, per on boccon de pan pussee dur di prej, e quandà vècc, stracch, malaa, n'ha poduu pu, on dì de gennar el s'è buttaa press a on mûr... fioccava!
La Mort l'è bona...
La Mort la quatta...

La quatta i avarizî, i piagh, i vergogn, i tradiment, i tirannii, i peccaa di sciori e di poveritt...
Grand e piscinitt dormen in scoss alla mamma granda...
La Mort l'è bona.
La Mort la perdona.

- Requiem eternam dona eis, Domine.
- Et lux perpetua luceat eis.