Flitamug e radar

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Fa ‚Dr. J. Bijlmer.‛ (Se el ‚Haagsche Post‛.)


Ya lunüpo äsevoy, ed istunoy dö atos, das flitamugs kanons flitön so gudiko in dag. In lulit ud in neit flitamug sefliton ad yagön. Flit onik bnon valemo vifik e vimik. Ün finod tumyela 18id el ‚Spallanzani‛ ädunom sperimäntis ko flitamugs sälogamio piflabülöls, ed äklülädos, das nims pö flit no pätupons dub atos. Pinüfärmükölo ini cem ledagik, in kel fads pitenidükons lupemiko, leno äflitons ta din alseimik. Brefüpo pos atos, Jveizänan ‚Jurine‛ ätüvom, das flitamugs sälogamio piflabülöls, pö kels lilam pisäjäfidükon, sio äflitons ta dins valik. Küped vemo veütik at ye äreafon lölöfiko ini glömäd.


Ün 1920 el ‚Prof. Hartridge‛ änotodom büocedi, das flitamugs dub sesed tonavefas, kelas leog dönu pafanädon, kanons fümükön pladi yegas. Pas pos volf radara el ‚Griffin‛ ed el ‚Galambos‛ äfägoms ad blöfön veräti teoroda at. Fümükam staneda fa flitamugs labon sevabo stabi in prinsip ot, äsä radar; dif binon te, das pö jened lätik tefos vefis lektinamagnetik, e pö balid tonavefis. Nims sesedons tonajokis brefik in tonodalöpot, kelis liläm menik no kanon sienön. Tonavefs at labons brananumi mö ze 50 000 a sekun, e tonajoks dulons mö bos brefikum ka teltumdil bal sekuna. Benö! takädo joks ze 10 a sekun pasesedons, e flito joks 30 jü 60 a sekun. Plü nilikumo flitamug nilikon lä yeg, plü mödikum num jokas vedon. Mödot sesedas suföfon miedükamis semik, bi klüliko tonajok pesesedöl alik muton elabön büiko timi ad gekömön asä leog. Se tim, keli leog neodon ad rivön lili, flitamug kanon fümükön fagoti. Plüo nilikumo nilikon lä yeg, plüo timi brefikum leog neodon, e plüo vifikumo malets kanons sökön odis, kludo plüo kuratikum stanedifümükam binon. Vobedaraid sita at binon niludo mets ze 4. Luveratiko flitamug alik sesedon pö vefalunot lönik oka, sodas nims no sufons tupi de seseds odsik. Flitamugs labons larini pato vemiko evolföli, nudaflitädis e lilakoanädis patädiko pefomölis. Luveratiko tonojoks löpik nämöfik at pafomons dub vögatans e pasesedons da nud, ba i vegü mud (if mud e nud pategons nims i no kanons flitön) e leog pafanädon dub lil. Färmükamamuskul smalik in liläm ai demon, das lil pafärmükon dü sesed it, e sunädo poso pamaifükon dönu, sodas te leogs pafanädons.


Lio flitamug, plä plad yega, i kanon fümükön natäli yega, nog binos rät, ab fäg onik tefü atos miedon neluverati, e flitamug no leadon cütidön oki dub sümädot. Binos vemo neluveratik, das logamafäg badik nimas kekompenon pö atos, e kod no dabinon ad cedön, das labon-la smeilasieni pato evolföli. Sots flitamugas dabinons, kels fägons ad topodön go flitölo raänidi su bimabled, ed ad lapigön oni nes kontagön bledi it. Mafädi somik no nog edagetobs me radar obsik.


Reto flitamug go fümiko i jafädon tonis lilamovik, dub kel oy as sevan ya kanoy memosevön soti; ab atos no tefon desini konota at.



Se Volapükagased pro Nedänapükans 1948, Nüm: 3, Pads: 10-11.