Erkinlik istagi

by Abdulhamid Choʻlpon

Erkin ko‘nglim chiday olmas bu siqiq,
Bu bog‘langan, bu «egalik» turmushda.
Agar shunday ketaversa, bu aniq:
Tilak uchun qila olmas bir ish-da.

Shuncha chog‘lar chidab kelgan ko‘nglimga
Bu kungina o‘z chizig‘i tor keldi.
Go‘yo uning qo‘l tegmagan bo‘yniga
Ip bog‘lanib, juda qattiq tortildi.

U intilib, u urinib yotadir
Tor qafasdan qutqargali o‘zini.
Tevarakka achchiq qarg‘ish otadir,
Bilmadimki, qon bosganmi ko‘zini?

Bundan burun ul ko‘p og‘ir tinlarni
Chidam bilan, tinchlik bilan o‘tkardi.
Qarshisida avrab turgan jinlarni
Ko‘ra turib qo‘ramadi, ketkardi.

Shuning uchun tubanlarning tubani,
Yovuz, buzuq kishilar ham erkincha
Talarlardi, emarlardi-da – uni
So‘karlardi orqasidan er-kecha.

U qanday tor, qanday siqiq yerlarda,
Qanday buzuq chiziqlarda bo‘lmadi?
U qanday hur, qanday tuban erlarda –
Qilini ham qimirlatmay turmadi?

Endi ul ham tor chiziqdan bezgandir,
Qaytib unga kirishlikni istamas.
U ma’nosiz «egaliklar» ezgandir,
Ular bilan bir tin bo‘lsin – turolmas!

U erkinlik, o‘zboshlilik istaydir,
Ketga qarab – o‘lim bo‘lsin – ketmaydir!..

1922-yil