Erkin singilga

by Abdulhamid Choʻlpon

Erkin singilga  (1925)  by Abdulhamid Choʻlpon

1

Burun – hammadan
Tuban tutilgan,
«Chirkin pardadan
Endi qutulgan» –
Erkin singlimiz,
Bizdan ham eshit!
Biz ham «o‘z» yigit,
«Boshqa» emasmiz!

2

Kun chiqmay qo‘zg‘ol,
O‘rog‘ingni ol,
Dalalarga bor,
Ekinlarni yor,
Bug‘doylarga sol!
Yo‘qsa – tong uvol…

Qarshingdagi chol
Xiyla qarigan,
Yashab horigan,
Soqoli oppoq…
Shundoq bo‘lsa ham,
Sendan burunroq
Dalaga chiqib,
G‘aramlar yig‘ib,
Qancha bog‘lagan!
Hech charchamagan,
Oyoq-qo‘l ildam!

Yaqin borib ko‘r,
Gul yuzingni bur,
O‘ynoqlab turib,
Sharaqlab kulib:
«Ota, hormang!» – de,
«Charchab tolmang!» – de,
Ko‘nglini ko‘tar!
Yosharib yoshi,
Qarigan boshi
Ko‘klarga yetar!

3

Kuching ketadir,
Holing bitadir,
Charchab qolasan,
Horib-tolasan.
Qishloqqa qarab,
Ekin oralab
Yo‘lni solasan…

Yo‘lingda dala,
Dalada lola
Qip-qizil bo‘lib,
Hayotga to‘lib,
Kulib turadir…
Senga tikilib,
«Opajon, ol!» – deb;
Agar olmasang,
Nazar solmasang,
Quldek yalinib,
Qushdek talpinib,
O‘lib turadir…

Chiday olmaysan,
Tek qololmaysan.
Havas qo‘zg‘alur,
Qo‘ling uzalur,
Uzib olursan…
Ko‘kat – iplarga
Birmunchasini
Chizib olursan…
Kulib boqarsan,
So‘ngra taqarsan…
Eng kenjasini
Axtarib topib,
Quloqqa taqib.
Ja’liy seplarga
O‘pkalar boshlab,
Pichinglar tashlab,
Dashnom berarsan,
Yo‘lga kirarsan…

4

Bir dehqon yigit,
Shaharga kelib,
Yig‘inga kirib,
Ahvolni bilib,
Qaror o‘qilgach,
Yig‘in yopilgach,
Asta… piyoda
Qaytib boradir.
Qo‘shiq: «Yor, dod-a…»
Aytib boradir.

Yo‘lida dala,
Dalada xola.
Xolada lola…
Xushtor bo‘ladir,
Havas to‘ladir.
«Horma, qiz!» – deydir,
«Hormang siz!» – deysan,
Yumshoq kulasan;
Battar eriydir…

5

Bug‘doy oralab,
Qishloqqa qarab
Ketgan vaqtingda
Oyoq ostingda
Somon parchalar,
Albat, yanchilar…
Faqat ularning,
U miskinlarning
Ulug‘ xirmondan,
Arzoqdan – dondan,
Eng zarur «non»dan
Uvalib tushgan,

Yerda uvushgan
Ulug‘ zarralar,
Milyon karralar,
Bo‘lganligini
Unutma, singlim!
Cho‘psiz yerlarning,
Donsiz yellarning
O‘limlar bilan
To‘lganligini
Unutma, singlim!

6

Kun tugal botgach,
Daladan qaytgach,
Loladan chambar
Taqib olasan,
Gullardan kamar
Topib olasan…

Bir tup toling bor,
Yumshoq qimirlar,
Yosh novdalari
Kechki yellardan.
Yoz savdolari
Yiroq ellardan
Munda quvlagan,
Darbadar qilgan
Kechki yellarni,
Qalandarlarni…

Tol shoxi pastak,
Cho‘zilib jindak,
Uzib olasan
Tol novdalarni.
U soddalarni
Sochingga ilib –
Sochpopuk qilib,
Yurib qolasan.

Shunda oy chiqar,
Zulmatni siqar,
Suti to‘kilar…
Butun yer yuzi
Oppoq ko‘l bo‘lar…
Yulduzning ko‘zi
Xafif jimillab
Senga tikilar.
«Qanday oydinlik!
Go‘zal shu borliq!
Kechalar qutlug‘!»
Degan so‘z bilan,
Yongan ko‘z bilan
Asta… imillab,
U… yigit kelar!

Xafif oydinlik!
Qishloqda tinlik…
Ko‘kda oy-yulduz,
Yerda yigit-qiz
Tunga cho‘marsiz,
Hayot emarsiz…

7

Ish – kuch… kunlarda!
Shundoq tunlarda
Xafif oydinlik
Puch narsa emas!
«Asil jonlilik,
Yigit qonlilik
Shunda!» – demasa,
Shuni sezmasa…
Seni tanimas,
Hech narsa bilmas!..

Singlim!
Shundoq tunlardan,
Lola – gullardan
Tortinma, bezma,
Bag‘rimni ezma!..

Qo‘qon. 1925, 15–iyul