Dispuut teen die Skolastiese Teologie

Afrikaanse vertaling (2017, DT) van DISPUUT TEEN DIE SKOLASTIESE TEOLOGIE (1517) van Martin Luther Weimarer Ausgabe [WA 1, 224-228]

Die volgende stellings sal in die openbaar onder voorsitterskap van die eerbiedwaardige vader Martin Luther, Augustyn, dekaan van die Fakulteit Teologie in Wittenberg, op tyd en plek wat nog bepaal moet word, deur Magister Franz Günther van Nordhausen om die licentia per Biblia verkry verdedig word.

   1. Om te sê dat Augustinus te skerp is in sy argument teen die ketters, is soveel as om te beweer Augustinus het amper oral gelieg. (Teen die algemene mening).
   2. Dit is dieselfde as om die Pelagiërs en al die ketters die geleentheid te bied om 'n triomf te kry, inderdaad 'n oorwinning.
   3. En dit is dieselfde as om alle leraars van die Kerk se aansien te spot.

   4. Daarom is dit die waarheid, dat die mens wat 'n "slegte boom" (vgl .. Mat. 7, 18) is, net kwaad wil en kan doen.
   5. Dit is vals dat die vrye strewe na die teenoorgestelde kant iets kan doen; Ja, die wil is nie vry nie, maar gevange. (Teen die algemene mening.)
   6. Dit is vals dat die wil van die natuur gelei kan word deur die korrekte voorskrif van die rede. (Teen Duns Skotus en Gabriel Biel.) 
   7. In plaas daarvan, sonder die genade van God, begaan hy noodwendig 'n optrede wat darmee nie ooreenkom nie en kwaad is.
   8. Dit beteken egter nie dat hy van nature boos is nie, dit wil sê, deel uitmaak van die bose, soos die Manichaeërs leer nie. 
   9. Hy is egter van nature en onvermydelik kwaad en van korrupte aard
   10. Dit word toegegee dat die wil nie vry is om homself te wy aan alle dinge wat vir hom volgens die rede goed lyk nie. (Teen Duns Scotus en Gabriel Biel.) 
   11. Nog is dit in sy vermoë om wat hy in gedagte het te wil of nie te wil nie.
   12. Om so te praat, is dus nie teen Augustine nie, wat sê: "Niks is so onderworpe aan die wil as die wil self nie."

13. Die implikasie is heeltemal onbillik: die slegte mens kan bo alles die skepsel liefhê, en dus ook die Skepper. (Teen Duns Skotus en Gabriel Biel.)
14. Dit is nie verbasend dat hy volgens die verkeerde voorskrif (van rede) kan oordeel nie en volgens die regte nie.
15. Ja, dit is kenmerkend van hom dat hy slegs volgens die foutiewe oordeel, en nie volgens die regte nie.
16. Mens moet dus eerder die gevolgtrekking so trek: die verdwaalde mens kan die skepsel liefhê, en daarom is dit onmoontlik vir hom om God lief te hê.
17. Die mens kan nie van nature wil hê dat God God is nie; maar eerder dat hy God is en God nie God is nie.
18. Om van nature God lief te hê, is 'n fiktiewe spreekwoord soos 'n chimera. (Teen die byna algemene mening.)
19. Die verwysing van die Scotus na 'n goeie burger, wat sy staat meer as homself liefhet, het (hier) geen geldigheid nie.
20. 'n Handeling van vriendskap is nie 'n saak van die natuur nie, maar van tevoorkomende genade. (Teen Gabriel Biel.)
21. In die natuur is daar net dade van begeerte voor God.
22. Elke daad van begeerte voor God is kwaad en hoererye van die Gees.
23. Dit is ook nie so dat 'n aksie van begeerte deur die krag van hoop beperk kan word nie. (Teen Gabriel Biel.)
24. Want hoop is nie in stryd met liefde nie, wat alleen soek en wil hê wat God is.
25. Hoop kom nie uit verdienste nie, maar uit lyding wat verdienste afskaf. (Teen die gewoonte van baie.)
26. 'n Vriendskapsoptrede is nie die perfekste manier om te doen wat in jou is nie; en dit is ook nie die mees volmaakte manier om vir die genade van God jouself vaardig te maak nie of die manier om jou tot God te bekeer en na God nader te kom nie,
27. Maar dit is 'n daad van 'n bekering wat reeds gebeur het, en is volgens tyd en natuur later as genade.
28. As uit die woorde: "Keer terug na My, sal ek na julle terugkeer" (Gen. 1: 3); en, "Kom nader na God, Hy sal jou nader" (Jakobus 4: 8); Net so, "Soek, en julle sal vind" (Matteus 7: 7); eweneens: (.. Jer 29, 13F) "As julle My sal soek, sal ek julle laat vind," en van soortgelykes gesê word, die een is uit die natuurlike en die ander uit genade, word daarmee (volgens Augustinus) niks anders gesê as wat die Pelagiërs gesê het nie.

   29. Die beste en mees onfeilbare voorbereiding en die enigste kapasiteit vir genade is die ewige keuse en predestinasie van God.
   30. Aan die kant van die mens, gaan niks die genade vooraf as onbevoegdheid nie, en selfs opstand teen genade.
   31. Op grond van 'n baie avontuurlustige leuen, sê 'n mens: 'n uitverkore mens kan veroordeel word as die konsepte geskei word, maar nie wanneer hulle hulle saamvat nie. (Teen die Scholastici.)
   32. Ewe min het die stelling dat die verkiesing noodsaaklik is volgens noodsaaklikheid van afloop, maar nie die noodsaaklikheid volgens noodsaaklikheid van gevolge nie sinvolle resultate.

33. Hierdie siening is ook vals, dat wanneer mens doen wat in sy vermoë is, 'n mens dit wat die genade verhinder uit die weg ruim.(Teen sommige sekeres.)

   34. Kortom, die natuur het nie 'n regte gids deur rede of 'n goeie wil nie.
   35. Dit is nie waar dat 'n onoorkombare onkunde volkome verskoon nie. (Teen alle scholastici.)
   36. Want die onkunde wat God en homself nie ken nie en ook nie weet wat goeie werke is nie, is altyd onoorkombaar vir die natuur.
   37. Die natuur spog selfs, en is noodwendig innerlik trots op elke werk, wat na buite en na die voorkome daarvan goed is.
   38. Daar is geen morele deugde sonder trots of sonder hartseer nie, dit wil sê, sonder sonde.

39. Ons is nie meesters van ons dade van begin tot einde nie, maar dienaars. (Teen die filosowe.)
40. Ons is nie geregverdig omdat ons regverdige dade te doen nie, maar nadat ons regverdig is, doen ons regverdige dade. (Teen die filosowe.)
41. Byna die hele "etiek" van Aristoteles is die ergste vyand van die genade. (Teen die Scholastici.)
42. Dit is 'n fout dat Aristoteles se opvatting van geluksaligheid nie in stryd is met die Katolieke leerstellings nie. (Teen die etici.)
43. Dit is 'n fout om te beweer dat niemand sonder Aristoteles 'n teoloog word nie. (Teen die algemene mening.)
44. Inderdaad, niemand word 'n teoloog nie, tensy hy dit sonder Aristoteles doen.
45. Om te sê dat 'n teoloog wat nie 'n logikus is nie, 'n monsteragtige ketter is, is 'n monsteragtige en ketterse gesegde. (Teen die algemene mening.)
46. Tevergeefs word 'n logika van geloof uitgedink, 'n valse bewering wat sonder sin of verstaan uitgedink is. (Teen die nuutste dialektiek.)
47. Geen sillogiese formule bevat stellings oor goddelike dinge nie. (Teen Pierre d'Ailly.)
48. Nietemin volg dit nie dat die waarheid van die artikel van die Drie-eenheid in stryd is met die Syllogistiese formules nie. (Teen dieselfde en Pierre d'Ailly.)
49. As 'n sillogiese formule in goddelike dinge sou steek hou, sou 'n mens die artikel van die Drie-eenheid kon weet en dit nie nodig gehad het om dit te glo nie.
50. Kortom, die hele Aristoteles het dieselfde verhouding tot die teologie, as die duisternis tot die lig. (Teen die Scholastici.)
51. Dit is twyfelagtig of Aristoteles deur die Latyners regte verstaan word.
52. Dit sou beter vir die Kerk gewees het as Porphyrius nooit met sy "universeles" vir die teoloë nooit gebore sou gewees het nie.
53. Die meer algemene verklarings van Aristoteles blyk dit voor te stel as bewys wat hulle eers moet bewys.

   54. Vir 'n verdienstelike daad is of die teenwoordigheid van genade voldoende, of hierdie teenwoordigheid beteken niks nie. (Teen Gabriel Biel.)
   55. Die genade van God is nooit so daar dat sy ledig is nie, maar sy is 'n lewendige, besige en effektiewe gees.
   Dit kan selfs nie deur God se onbeperkte gesag gebeur dat daar 'n aksie van vriendskap is en dat die genade van God nie daar is nie. (Teen Gabriel Biel.)
   56. God kan nie 'n mens aanvaar sonder die regverdige genade van God nie. (Teen Occam.)

   57. Dit is gevaarlik om te sê: die wet vereis dat die vervulling van die gebod in die genade van God gedoen moet word. (Teen Pierre d'Ailly en Gabriel Biel.)
   58. Hieruit volg dat "om die genade van God te hê" reeds 'n nuwe vereiste buite die wet sou wees.
   59. Dit sou ook hieruit volg dat die vervulling van die gebod sonder die genade van God gedoen kon word.
   60. Net so sou die genade van God selfs meer haatlik wees as die wet self.
   61. Dit kan nie afgelei word nie: die wet moet gehou en vervul word in die genade van God. (Teen Gabriel Biel.)

   62. Daaruit volg dat 'n mens, wat buite die genade van God is, gedurig sondig, selfs as hy nie doodmaak, egbreuk pleeg, of steel nie.
   63. In plaas daarvan sondig hy deur die wet nie op 'n geestelike manier te vervul nie.
   64. Op 'n geestelike manier is om nie dood te maak nie, die huwelik te verbreek nie, nie te steel nie om nie woede of 'n bose begeerte te voel nie.
   65. Buiten die genade van God is dit so onmoontlik om nie woede of 'n bose begeerte te voel nie, sodat dit selfs in die genade nie to volmaakte vervulling van die wet voldoende vervul kan word nie.
   66. Deur die daad en uiterlik nie doodmaak nie, nie die huwelik breek nie ens, is 'n geregtigheid van die geveinsdes. 
   67. Dit kom uit die genade van God om nie 'n bose begeerte of woede te voel nie.
   68. Daarom is dit onmoontlik om die wet op enige manier sonder die genade van God te vervul.
   69. Ja, dit word deur die natuur, sonder die genade van God des te meer gebreek.

   70. Die goeie wet (op sigself) is onvermydelik kwaad vir die natuurlike wil.
   71. Wet en wil is sonder die genade van God twee onversoenbare teenstellings.
   72. Wat die wet wil, die sal wil altyd nie wil nie, tensy hy voorgee uit vrees of liefde dat hy wou.
   73. Die wet is die geregsvolstrekker van die wil, omdat dit slegs oorwin is deur die "kind wat gebore word vir ons" (Isa 9:6).

   74. Die wet maak sonde "geheel en al sondig" (Rom. 7, 13), omdat dit die woede opwek en die wil van homself terughou.
   75. Die genade van God maak egter geregtigheid deur Jesus Christus geheel en al regverdig; want dit veroorsaak dat jy plesier in die wet vind.
   76. Elke werk van die wet sonder die genade van God verskyn ekstern as goed, maar van binne is dit sonde. (Teen die Scholastici.)

   77. Altyd is die wil weggedraai en net die hande na die wet van die Here gekeer, waar genade ontbreek.
   78. Die wil wat die wet toegekeer is, sonder die genade van God, is dit net met betrekking tot sy eie voordeel.

   79. Vervloek is al die werke van die wet.
   80. Geseënd is almal wat werk van die genade van God doen.

   81. Die hoofstuk "Falsas poenitentias" bevestig dat werk buite die genade nie goed is nie - as dit nie misverstaan word nie.
   82. Nie net die seremoniële wet is 'n wet wat nie goed is en gebooie waardeur jy die lewe nie kan hê nie (teen baie onderwysers.)
   83. maar die Tien Gebooie hulself en alles wat intern en ekstern onderrig kan word en voorgeskryf is.
   84. Die goeie wet, d,i, waardeur 'n mens lewe het, is die liefde van God wat "deur die Heilige Gees uitgestort is in ons harte" (Rom. 5.5).
   85. Die wil van elke mens sou wou, as dit moontlik was, eerder hê dat daar geen wet was nie en hy heeltemal vry sou wees.
   86. Die wil van elke mens haat dat 'n wet opgelê op hom, of hy wil net uit self-liefde dit wat hom opgelê is.
    87. As die wet goed is, kan die wil wat daarteenoor vyandig is, nie goed wees nie.
   88. En dit blyk uit hierdie feit dat elke natuurlike wil onregverdig en kwaad is.
   89. As bemiddelaar is die genade wat die wet met die wil versoen nodig.
   90. Die genade van God is aan die wil gegee sodat die wil lei, sodat dit nie in die liefde van God ook dwaal nie. (Teen Gabriel Biel.)
   91. Dit is nie gegee om meer gereeld en met minder moeite handelinge (van die liefde) te doen nie, maar omdat geen daad van liefde teweeg gebring word daarsonder nie. (Teen Gabriel Biel.)

   92. Die bewyse is onweerlegbaare dat liefde oorbodig sou wees as die mens van nature 'n daad van vriendskap sou kon doen. (Teen Gabriel Biel.)
   93. Dit is slim, maar kwaad om te sê, genot en gebruik is een en dieselfde handeling. (Counter Occam, Pierre d'Ailly en Gabriel Biel.) 
   94. Net so (om te sê) dat die liefde van God selfs kan betaan gelyktydig met 'n hoe ook al intensiewe liefde vir die skepsel. 
   95. Om God lief te hê, is om homself te haat en niks anders as God te ken nie.
   96. Ons is verplig om ons wil eenvormig te maak met die wil van God. (Teen Pierre d'Ailly.)
   97. Ons moet nie net (wil) wat God wil hê dat ons wil nie, maar ons moet alles wil hê wat God altyd wil.

   Ons wil niks gesê het en glo aan niks wat nie ooreenstem met die Rooms-Katolieke Kerk en die Kerk se onderwysers nie.

←Heidelbergse Disputasie

DISPUUT TEEN DIE SKOLASTIESE TEOLOGIE
Martin Luther

Weimarer Ausgabe [WA 1, 224-228]Afrikaanse vertaling (2017, DT)

Dispuut teen die Skolastiese Teologie

Navigation menu

Search