Dalebüd Cifala de 1935, Gustul 1, Nüm: 1

Fölölo promi in büad obik de 1934, yanul, 1 edunöli, eloseidob limanes kadäma disinis statudas e nomema konömik kadäma Volapüka. Pos cöd e disinas at e menodamobas, kels esekons se atos, disins rigik pevotükons bai ced pluamanuma kadämanas, kels ekompenoms pö bespik at.

Vätälölo, das büdüls pemäniotöl kludo magulons lecedi kadäma,

lonob me penäd at sökölis statudis e nomemi konömik kadäma Volapüka.

Dalebüd at ponotükon büo in „Volapükagased pro Nedänapükans“, e pötatimo i in „Zänagased Volapüka“, ven gased lätik podabükon.

STATUDS KADÄMA VOLAPÜKA.

I. Fün.

§ 1. (1) Kadäm Volapüka pefünon pötü Volapükakongred telid in ‚München‛ (Badän), de d. 6id jüesa d. 9id gustula yela: 1887 pejenüköl.

(2) Del lätik kongreda telid at, sevabo: d. 9id gustula yela: 1887 palecedon as dät füna.

II. Topät.

§ 2. Dü tim, das top patik no nog pulonon as topät kadäma Volapüka, topät dilekanas kadäma ä cifala Volapükanefa binon topät calöfik kadäma.

III. Kalad.

§3. Kadäm Volapüka binon stid nolavik livätik ä de stids alseimiko votiks nensekidik.

IV. Disein.

§ 4. Kadäm Volapüka diseinon ad kälälön mögiküno lölöfikoVolapüki: valemapük fa ‚Johann Martin Schleyer‛ tü 1879, mäzul, 31 pedatiköl.

§ 5. Käläl Volapüka fa kadäm binädon me

1) käled kälöfikün Volapüka, sevabo e gramata e vödastoka oka.

2) püb vödabuka siklopedik Volapüka e püb gramatas e vödabukas Volapüka in natapüks mögiküno difiküns, e

3) jenükam Volapükakongredas.

V. Leced.

§ 6. Kadäm Volapüka lecedon, das säkäd tefü kosädamedöm bevünetik petuvedon fifümiko me Volapük.

Noet. Kadäm stabon lecedi at oka in jenöfots nenoamovik sököl:

1ido. Pos steifs dü yels mödik nenfrutiks, Volapük binon mekavapük balid, kel brefüpo pos daved oka pezepon valöpo asn valemapük bevünetik.

2ido . Dädikam mufa gretik at ün yels pos bitikam paleta semik Volapükanas nolik cädik no ebinon sek binoda Volapüka, ab teiko sek brula mu gretika, keli palet et ekodädon dub flun e vobods oka. Votükams Volapüka, kelis evobädon nen dem leceda datikana Volapüka: mastal obsik, nen däl ed igo ta vil oma, sevabo ekodons, das balät in Volapükavol pädädükon, e das sekü atos konfid menefa in Volapük ämoikon.

3ido. Palet et äplägon primo Volapüki fa on pivotüköli, ab äfagikon pianiko aiplu de Volapük gitöfik dub propagid balido ela ‚Idiom neutral‛ e latikumo ela ‚Latino sine flexione‛, sodas palet et nu stadon so fagiko de Volapük obas, das no plu kanon vöbädön bruli ini Volapükamuf obsik, e kludo no plu fägon ad dämükön Volapüki. Palet et te emödÜkumon dub säslop lölöfik oka grupi mätedanas Volapüka.

4ido. Ün 1889, sevabo: yels deg pos datik Volapüka ed ün tim, das palet löpo pemäniotöl eprimon vobodi dadämüköl oka, in Yurop, Siyop, Frikop, Merop e Stralop Volapükaklubs 283 ädabinons, fovo Volapükitidans pediplomöl plu 1600, tidabuks Volapüka 316 e periodagaseds Volapükik 25. Atos binon benosek, keli valemapük votik no bal ekanon dagetön ünü tim so brefik. Benosek at binon plüo küpädikum ä veütikum, bi pak gretik at Volapüka äjenon ün tim, das vol no nog ikösömükon oki ad tikamagot, das ömögosöv ad jafön e gebön mekavapüki seimik as kosädamedöm bevünetik. Sekü atos ün tim et taam semik ädabinon, keli Volapük leigüpiko i ämuton vikodön.

5ido. Klül, das binos nesiämöfik ad plägön valemapükis ze fol u lul difikis, zesüdükon veriko, das pük te bal muton pazepön as kosädamedöm bevünetik. Vätälölo

a) das Volapük as valemapük mekavik gebovik balid äsvo dalabon gitäti beliddaveda (balidmotedagitäti) ad pazepön as pük bevünetik,

ä) das VOlapük demü binod balugik ä tikavik oka, notodamod kuratik oka, bref oka, liegöf gramatafomas oka, süntag lönik oka, e gebov plagöfik oka labon patöfis süperik so mödikis, du mekavapük votik no bal, to mögiko süperods votik oka, labon in mafäd ot süperodis valik at Volapüka, e

b) das Volapük tefü vödastok oka no pestukon vilädiko, ab pestabon su vöds natapükik, das no edütülon vödastoki oka te de pükagrup semik bal, pato no de vöds sonemiko bevünetiks, sevabo de püks romenik, ab de vöds pükas mi distikas, du edemon i saidiko vödis jenöfiko bevünetiks, brefo: das leigodü valemapüks votik mödikün stadon veriko neudikumo tefü natapüks vola,

kadäm Volapüka süadon, das valemapük votik no bal plu digädon ad papropagidön as kosädamedöm bevünetik ka Volapük.

§ 7. Bai leced okik in § 6. penotodöl kadäm VOlapüka ai osteifon nämiko e me meds valik, kels gebidons pö on, ad dagetön, das Volapük padasevon e pazepon valöpo näi natapüks valik tala as kosädamedöm bevünetik balik vola.

VI. Siämamäk.

§ 8. Siämamäk kadäma binädon me siämamäk Volapüka, sus kel vöds: „Kadäm Volapüka.“ binons, e dis kel su tanod in latin spiked Volapüka: „Unam uni generi humano linguam.“ binon.

Noet. Siämamäk Volapüka binädon me talaglöp diametü zimmet bal su feled sirköfik klilagedik, kela diamet suämon zimmetis tel. In feled klilagedik sus talaglöp vöd: „Volapük“ binon, e dis at spiked Volapüka: „Menefe bal, püki bal“. Tonats e däsinot talaglopa blägons, e mels in talaglöp vietons.

VII. Kadämanef.

§ 9. Kadämanef binädon plä dilekan me limans muamo 99. Panemoms: kadämans Volapüka.

§ 10. Kadämans Volapüka pacälodons fa cifal Volapükanefa (ä dilekan kadäma) medü dalebüd patik.

§ 11. (1) Dinit kadämana palabon lifüpio, pläsif finikon

a) sekü beg penamik lönik calilabana,

ä) sekü säcäl demü kods veütik.

(2) Büä cifal lonülom sludi oka ad säcälön kadämani tefik, oseividom büiko cödoti komitetanefa pösodas kil tefü säkäd va kadäman at söton u no söton pasäcälön. Komitetans kil padavälons fa cifal se kadämans Volapüka. Slud komitetanefa binon lonöfik, if pulonülon fümiko fa limans pu tel.

§ 12. Te pösods, kels dalabons diplomi profäsorana Volapüka, kanons pacälön ad kadäman Volapüka. Mutons ye büo lepromön, das ons as kadämans Volapüka ai odemons kaladi e binäli Volapüka ela ‚Schleyer‛.

§ 13. Kadäman alik labon gitodi ad steifädükön eki as kadäman Volapüka.

§14. Dunäd pö steifädükam e cäl ad kadäman Volapüka demabik palonon in nomem konömik.

VIII. Cifef.

§ 15. Cifef kadäma binädon me dilekan, sekretan e kädan.

§ 16. Cifal Volapükanefa binom sekü cal oka dilekan kadäma.

§ 17. Sekretan e kädan padavälons fa kadämans se okans baiodü dilekan kadäma.

§ 18. Sekretan e kädan jäfidons in cals okas dü tim yelas 5. Binons finü calüp okas sunädo daväloviks.

§ 19. Cifef kadäma

a) ledunon sludis fa kadäm pulonülölis,

ä) dunon dunis valik, kels demü gol gudik dinas zesüdons, e

b) komulon kadämi lo stids nolavik votik.// IX. Vobods.

§ 20. Vobods kadäma paleodükons in nomem konömik.

X. Mused e bukem.

§ 21. (1) Kadäm meikon musedi e bukemi de yegs, lebuks, penäds e dins valiks, kels tefons eli ‚Johann Martin Schleyer‛: mastal obsik, Volapüki e mögädo valemapükis votik.

(2) Dü tim, das kadäm Volapüka no nog labon bumoti lönik, musedadins e bukem pakipedons in dom cifala, ud if atos binon nemögik defü spad saidik in dom u doms votikanas.

XI. Monameds.

§ 22. (1) Monigetots kadäma binädons me:

a) limanamamons kadämanas,

ä) getots pudagetöl dub sel lebukas e penädas votik fa on papübölas,

b) monilegivots, e

c) monagönets fädik.

(2) Mons at paguvons fa kädan, kel se monastok so pudagetöl dunon pelotis valik, kels klülo mutons padunön u kels büo pulonülons fa kadäm.

§ 23. Mögiko suno pos fin kaledayela kädan sedon dilekane kadäma kaloti e gidükami dö guv oka.

XII. Votükam statudas.

§ 24. Votükam statudas kanons te pavobädön, if binons vero zesüdiks. Mod, ma kel votükams kanons pavobädön, palonon in nomem konömik.

XIII. Sluds.

§ 25. (1) Sluds vlaik kadäma palonülons penamiko.

(2) Sluds at binons lonöfiks, ven palonülons me vögodanum puamo mö foldils kil vögodas lonöfik pagevöl.

XIV. Nomem konömik.

§ 26. Me nomem konömik dins valik kuratikumo paleodükons, tefü kels atos pelonon in statuds at, e fovo utos valik, kel zesüdon födü gol nomädik dinas.

NOMEM KONÖMIK KADÄMA VOLAPÜKA.

I. Dö topät kadäma.

§ 1. Topät kadäma Volapüka binon atimo: ‚Bad Godesberg‛ len ‚Rhein‛ (Deutän), ‚Auguste-Viktoriastrasze‛ nüm: 32 in dom cifala Volapükanefa ä dilekana kadäma: ‚Prof. Dr. Albert Sleumer‛.

II. Dö kadämans.

§ 2. Kadämans Volapüka osteifons, das nolavans de nolavajäfüds mu distiks e de bidäds e netäts mu distiks polasumons in kadäm, sodas fino in stid at nolavs valik e lebidäds e netäts valiks tala pukomulons.

§ 3. Pösods genas bofik kanons vedön kadämans, stipä fölons stipis pro lasum pelonölis.

§ 4. Dü tim, das num kadämanas no nog urivon numi: 99 kadäman alik dalon steifädükön pösodis as kadämans Volapüka, if lecedon onis pötöfikis ä skilikis pro dinit at. Büä lofädon mobis somik, söton ye büo seividön, va pösods steifädükabik binons klieniks ad dasumön cälis mögädik as kadämans. Üf moban üglömonöv atosi, sekretan olovesumon bligädi at, büä mob tefik podunidükon pö kadäm. Ad vitön, das kadämans dunons vobodi nozesüdik, cifal openetom sunädo su penäd mobana, va dodom u no dodom steifädükamis pamoböl.

§ 5. Kadäman alik labon gitäti ad foseidön kadäme mobis valasotik tefü kadämadins. Mobs at paxamons fa cifef kadäma, kel läükon lä ats cedi, cödoti u komandi oka, büä padunidükons pö kadäm.

§ 6. Kadäman labon bligi ad cödön dinis, kels pafoseidons one. If ye buikon ad no gevön cödoti oka tefü din seimik, täno kanon u nunön atosi sekretane, u nedunön ad sedön cödoti oka ünü tüp pulonöl.

§ 7. Binos vipabik, das kadäman alik sunädo pos cäl oka nunon sekretane kadäma dinis ut, me kels buikon ad jäfön. Pö gev komitas kadämanes cifef kadäma mögiküno odemon nunis et.

III. Dö cifef.

§ 8. Do sekretan e kädan sekü natäl calas oksik labons i bligis patik lönik okas, ons e cifal okibons rezipiko ai kosami mu nilöfiki, dat cifef okanon kälälön balälo as löl bal dinis kadämi e kadämanis tefölis.

§ 9. Kösömiko mob pasedon cifale, kel, mögädo pas pos bespik ko sekretan e kädan, openetom küpetis oka su penäd tefik. Ven bespik ufinikon, sekretan osedon sunädo mobi at kadämanes, kels sedons sekretane ünü tüp pulonöl cödotis oksik. If mob at ma cödots kadämanas puzepon, ponotükon in jäfidot calöfik kadäma.

§ 10. Ön jenets mödik, sevabo pö püb lebukas: gramats, vödabuks, ... dunäd at no mögon demü fräds vemo gretiks, keli at flagonöv. Ön jenet somik kadämans kanons dälädön cifefi ad cödön nemü ons, va püb lebukas tefik kanon jenön u no.

IV. Dö vobods kadäma.

§ 11. Bligäd veütik kadäma binon püb gramatas e vödabukas in natapüks mu difiks.

§ 12. Pö laut gramata natapükik saidos ad bejäfön te lafabi Volapükik, gebi malülas, fomiri, tümologi e süntagi. Pato zesüdos ad küpälükön reidani tefü dists bevü natapük e Volapük dabinöls.

§ 13. (1) Pö bevob vödabuka gevoyös käläli gretikün noe vödes Volapükik, abi vödes natapükik, dat vödabuks Volapükik kanons pagebön noe pö stud Volapüka, abi pö stud natapükas. Tefü natapük labü tonatem lönik zesüdos, das po vöd me tonats lönik papenöl, palasumon plä pron me tonats lafaba fonetik Volapüka pamagulöl i penul me tonats latinik. Pö penul latinik geboyös tonatis, kels bevünetiko pelonons pro at. Üf tefü dinäd at baiced no nog dabinon, geboyös penuli fa kadäm Volapüka pelonöli! ed üf tefü pük seimik ni penul bevünetiko ni penul fa kadäm pelonöl dabinon,! väloyös as penul gebabik uti nolavana ut, kel labon tefü pük tefik nämäti gretikün!

(2) Bi no binos bligäd kadäma Volapüka ad kompenikön pö feits tefü lotografasits mögädo in natapüks dabinöls, zuo zesüdos, das in vödabuks vöds natapükik papenons ma lotograf calöfiko pelonöl. Kö lotograf calöfik nonon, ab penamamods difik dabinons väloyös penamamodi vogikün!

§ 14. Vödabuk lölöfiko pulautöl ma noms in § 13 pelonöls muton pacedön as vödabuk dialik. Klülos, das ön jenets mödikün no omögos ad fölön nomis valik in bagaf et pemäniotölis, bi föl atoflagonöv frädis tu gretikis. Kö no mögos ad dagetön diali at, osteifoy alo ad nilikön mögiküno nilü on.

§ 15. (1) Mögiküno suno, sevabo ven monameds dälons atosi, kadäm opübon vödabuki siklopedik Volapüka. Buk polauton löliko in VolapÜk, ed oninädon

a) Volapükavödis ya dabinölis ko teil onas ad binets, me kels binädons, e mögädo samis ad jonön gebi onas.

ä) vödis natapükik, kels mögiko no patradutöls pagebons in Volapükavödem. Vöds at papenons me tonats latinik. Po vöd natapükik papenon vü kläms gulöfik pron oka me tonats lafaba fonetik, po atos vödabid, e mögädo plunum oka.

b) nemis taledavik, soäsä calöfiko papenons me tonats latinik in läns, lü kels dutons, ko pron onas me tonats lafaba fonetik vü kläms gulöfik e jonäd smalik tefü sinif onas. Zuo obinos vipabik ad mäniotön lä nem lätik i nemis büikum, me kels top seimik pinemon ko tims, ünü kels nems et ilonöfons.

c) nemis higodas, jigodas, ... in miteods netas difikün komädölas. I nems at papenons me tonats latinik, e paläyümons pron e sinif onas.

d) nemis jenavik sa jonädi smalik tefü sinif onas.

(2) If kadäm no fägon ad ledunön vobodi pro vödabuk siklopedik paflagöli, bi no nog labon as limans oka nolavanis valik, kels nolons pükis e jäfüdis valikis, kels pro vobod somik zesüdons, oyufidon i kevobi nolavanas no-Volapükik.

(3) If nolavans difik ukompenikons pö laut vödabuka siklopedik, komandabos, das finü vödayegedil alik medü tonat u num patik nolavan pamalon, kel ulautom vödayegedili tefik. If malan pugebädonöv, klülo ozesüdos i, das in vödabuk lised kevobanas nolavik ko tonat u num tefik okas komädon.

§ 16. Din veütik pro kadäm binon lölöfükam stoka Volapükavödas. Pö vob at kadäman alik kevobonös! Ad vitön vobodis nozesüdik, ozesüdos, das vob at padugon fa pösod bal, kele kadämans votik givülons nämäti semik. Pösode somik kanoy gevön tiädi: „komitetan pro lölöfükam vödastoka“. Komitetan at muton labön pöti ad kanön lovelogön vödis nulik valik. Sekü kod at vöd nulik alik muton pasedön one demü xam. Somo osevon ai vödis nulik klinik, kels ya pofumons. Labon gitodi ad zepön, votükön u refudön vödis nulik pamoböl, ed ön jenet lätik ad fomön pla ons vödis votik. Periodiko olofadön kadäme lisedi vödas nulik. Lä vöds, kelis on it ufomon, u kelis uvotükon, oläyümon i vödis rigiko pimobölis, dat kadäm obinon fägik ad välön se vöds at. Vöds, kels udagetons pö cöd at vögodis lonöfik paflagöl, dutons de timül at lü stok Volapükavödas.

§ 17. Dunamod in 16 pelonöl flagon timi mödik, klu no kanon pagebädön ön jenets, kö spid dabinon. Ad binön ai blümik pro jenets somik kadäm gevon nen vätäl büik laifoviko cifale, tefädo komitetane pro lölöfükam vödastoka, gitodi ad fomön vödis nulik, ed ad sedön vödis at büfiko nen büsev kadäma utane, kel neodon onis. Vöds at pamäniotons i in liseds periodik in 16. padiseinöls; pamalons ye patiko.

§ 18. (1) Komits, bligäds, vögodams valiks paledunons fa kadämans mögiküno suniko, muamo ünü mul bal,. posä kadämans ugetons komitis tefik.

(2) Pö lonam däta, ünü kel komits mutons pugegetön, cifef kadäma ai odemon fagoti topa kadämana ut, kel lödon fagiküno de topät kadäma.

V. Dö kosädapük.

§ 19. Pö bespik dinas kadämik limans kadäma Volapüka ai ogebons Volapüki as kosädapük.

V. Dö jäfidot kadäma.

§ 20. Zänagased Volapüka binon jäfidot calöfik kadäma.

§ 21. Limans kadäma getons glato jäfidoti calöfik at.

§ 22. If zänagased Volapüka papübon medü Volapükafund, kadäm opelon yelo funde at suämi mö fl. Ned. 1,50 a kadäman.

VII. Dö limanamamon.

23. Limanamamon yelik kadäma suämon makis goldik Deutänik deg. Büfiko ye kadäman alik it kanon lonön suämi, keli vilon stüredön demü limanam oka. Suäm fa on it lonabik no dalon labön voladi smalikum ka ut makas goldik Deutänik kil, dat kadäm fägon ad pelön alo lebonedasuämi jäfidota calöfik pro kadäman et.

§ 24. Limanamamon pasedon alikna ün prim kaledayela kädane.

VIII. Dö mused e bukem.

§ 25. Dü tim, das kadäm Volapüka no nog kanon dagebön monamedis saidik pro rem bukas e musedadinas valikas, cifef kadäma ya nu söton vestigön, kö dins somik dabinons, e va obinons pötatimo removiks. Balan cifefa kadäma openeton kuratiko vali, kel osevädon dö atos. I dö dins, kels ya nu mutons palecedön as musedadins, openeton notetis zesüdik.

IX. Dö kongreds.

§ 26. Binos vipabik ad jenükön semiknaiko kongredis Volapüka, bi dub kongreds somik din dialik obsik e svistäl bevü Volapükans valik pafödons. Kongreds Volapükik kanons pajenükön so suviko, äsä kadäm lecedon onis zesüdikis, ab binos komandabik ad jenükön onis ün yels ut, kü Volapükanef zelon yubidis degyelik dabina Volapüka.

X. Dö votükam statudas e nomema konömik.

§ 27. Mobs votükama statudas e nomema konömik palofädons sekretane, kel odunidükon onis pö kadäm, if cifef kadäma no dodon onis.

XI. Dö sluds.

28. Sluds veütik kadäma panotükons fa cifal as dalebüd patik, du votiks balugiko panotükons as büads u nuns kadäma.

So pelonöl tö ‚Bad-Godesberg‛ tü

d. 1id gustula yela: 1935.

Cifal Vpanefa ä dilekan kadäma:

Prof. Dr. ALBERT SLEUMER,

‚Studien-direktor i.R.‛

Se Volapükagased pro Nedänapükans 1935, Nüm: 5, Pads: 31-38.