Civilisation e lingua universal/Tertie Parte/Capitulo 8
| ←Cap. 7: Latino universal (grecolatino) | Civilisation e lingua universal by |
Cap. 9: Decadentia e renascentia del lingua universal→ |
8. NATURA E CONTINUITATE DEL LINGUA UNIVERSAL[edit]
Le medio de COMMUNICATION del PENSATA es, in prime linea, le LINGUA; le lingua parlate e le lingua scripte. Como nos ha demonstrate in le precedente capitulos, omne linguas universal era linguas natural e genuin.
Altere medio de communication es le CODICE simbolic, como le numeros e le signos matematic, le simbolos autostrata-marcante; le codices international de vocabulos artificial coordinate a conceptos commercial, industrial, turistic etc. Codices son equalmente le signos usate pro scriber musica e coreografia (signos pro notar passos e figuras de dansa e balletto).
CODICES son tamben le si-nominate linguages artificial de nostre tempore; illes son codices in forma de un lingua, perque le linguages artificial coordina vocabulos artificial a parolas e conceptos natural del linguas natural - exactemente como le codices usate in matematica etc.
Nos ha viste supra, que omne linguas franc e linguas universal es LINGUAS HIBRIDA. In minor grado tamben le linguas regional es hibrida.
Contactos inter homines parlante linguas differente eveniva ja durante tempores prehistoric. Le ancestres de nostre tipo human, le 'homines de Aurignac' (basse statura de circa 165 cm) e le 'homines de Cro-Magnon' (alte statura de circa 190 cm), ambes autores de splendide picturas in cavernas, era tipos differente, e lor linguas tamben era certemente differente.
Assi, in consequentia de contactos, ja lor linguas primitive poteva hibridar se. Tampoco le plus arcaic linguas, que nos trova in le antiquissime documentos scripte representa linguas pur. Nos pote demonstrar quasi in omne casos, que le arcaic lingua ja contine elementos de altere arcaic linguas, dunque infiltrationes hibridante.
Ab le data del plus antique documentos scripte nos pote sequer le developpamento verso formas plus universal, per medio de hibridation progressive.
Le plus perfecte exemplo de hibridation es latino con greco, proque le parte hibridante (greco) es multo alte in le lingua hibridate (latino), de maniera que le resultato merita le nomine hibrida: GRECOLATINO.
Anc in le Aramaico (hibridate) le parte hibridante (akkadiano) es alte. Equalmente le greco es hibridante es aramaico, ben que le parte del hibridante es minor. Per medio de tal 'hemotransfusiones lingual' omne linguas universal historic es parentes de sanguine. Le aramaico continua le akkadiano, le greco-latino continua le koine, e le koine es apparentate con le linguas del Oriente, specialmente con le aramaico. Assi le continuitate del lingua universal, in quatro 'editiones' successive, es un facto historc. Altere innegabile facto es, que le 27.000 parolas universal (collecte scientificamente in le Interlingua-English Dictionary = IED) es altissimemente consanguin con le grecolatino, dunque ha toto in se pro devenir 'quinte edition' del lingua universal.
Nos ha viste que le lingua universal es un fenomeno natural historic: nasce, cresce e transforma se con le civilisation. Ora, como on non pote inventar e fabricar un civilisation, tampoco on pote inventar e como fabricar un lingua universal.
Le question pro le amicos de un lingua universal non es: como inventar e como construer, regularisar e taliar un lingua universal secundo le arbitrio del inventor, ma como discoperir e standardisar le lingua universal in su stato le plus natural possibile. Le tentativas de schematisar le lingua universal es attentatos contra le natura. Le linguas universal historic veniva simplificate, ma non artificialmente regularisate. Simplification non es un invention artificial, ma natural, quasi automatic fructo de relationes con estranieros: On cerca le expression le plus simple possibile pro intender se. Le lingua universal - ora in stato de lingua franca nascente - debe reducer le regulation al minimo indispensabile.
Akkadianos, arameos, grecos e romanos era populos con talento pro grande obras - con talento non minor que nos. Pro quo illes non ha schematisate lor linguas universal? - Proque le formas naturalmente simplificate servi melio, proque in tal maniera on conserva le traditional formas lingual e le natural attractivitate del lingua; dunque tamben nostre moderne amicos de un lingua universal facerea ben, a abandonar le idea de denaturar le formas natural pro construer con un grammatica artificial.
Ergo le lingua universal a venir debe esser natural in vocabulario e structura, como era le akkadiano, le aramaico, le koiné e le greco-latin. Qualcosa in le natura human ha producte, quatro veces, solutiones analoge del problema del lingua universal.
Interessante nunc es apprender, que le ancian civilisationes e linguas in America faceva un evolution simile a le del Ancian Mundo (sumerian, egvptian, syiraco-aramaic, hellenic) - un facto de importantia decisive, proque le developpamentos american et euro-asiatic son independente.
Il sembla, que qualque cosa simile in le natura human es causa del developpamento parallel in le civilisationes distantissime. Este QUALCOSA in le natura human tende probabile, que tamben in nostre epoca le developpamento de cultura, civilisation e lingua va sequer, in grande linea, le ancian natural modellos.
Amicos de un nove lingua universal, qui ignora este realitates historic son super un false strata, e lor effortios son in van. Le factos historic repetite son seriose advertimento, que un lingua aspirante ad un rolo universal, que un lingua franc 'pre-universal', debe esser le plus natural possibile, e non debe facer compromissos con un schematismo artificial.
Un altere argumento psicolocic: le discrepantia inter consciente et inconsciente in lingua e linguistica. Le lingua es in parte pensata - fenomeno del consciente - in altere parte sentimento - fenomeno fundate in le inconsciente. Le consciente accepta et effectua cambiamentos rapide; e non pote esser accelerate ultra un limite natural. Si nunc nos, como amicos de
un lingua universal, vole adjutar et accelerar le natural developpamento, nos debe respectar le repetite experientias. Le lingua, que vole venir, debe esser acceptate non solo per nostre consciente rational, id debe tamben placer al subconsciente - i.e. debe esser natural.