არსენა შონიაში ლერსი
| არსენა შონიაში ლერსი by |
| იოსებ ყიფშიძე "რჩეული თხზულებანი" თბ.1994წ. ხ.360-363 |
კოც მუთი გაღოლე ნი, ირფელი მოსავალი რე.
მუ გაღოლე ნი კოც, მუ გიჩქჷ? არძო შხვა-შხვა გვარი რე.
ჯგირქ იჸუუ და, უჯგუში დო ვარა ბედიში ბრალი რე.
იშენი ოკო დოხვადენი, რადგან სქანი ვალი რე.
--
ვითაამშვიწანერი ბოში ვორდი, ციხეს დჷმოხვილესჷ ნი;
თიწკჷმა რდჷ, მა უჯგუში გური დომიჸვილესჷ ნი.
"თენა ვა გუტუათია", დოხტური ქჷგმოჯინესჷ ნი,
რუსემქ ფოფორი ქიჩანუუ, მუჟამცც გიმორჯგინესჷ ნი.
ოსური ახალი ნაგურგინი ჸუდეს პუნდუ პეული,
კარიშა თოლი გეუჭოფუ, ვო უჩქჷ, მუჟამც მეული,
მა ექი ჯოღორი ბყარულენც, ურწმუნო დო წყეული,
ჩქიმი დარდი დო გონებას ჭოფილი აფუ სხეული.
ირო აზრი გურსუ მიღუ, თინა ქჷმოძირუას,
თიში თოლი დო წარი უჩას აკა ქინმოჯინუას,
უკული მუთუნი ვა გომჷტეის, ჩქიმი გური ნეტარენც,
მარა მუსუ აკეთენც? შურო გიმოს ვჸეტალენც.
თოლს ქაწჷმორუმუ, ტანქ დომიჭყჷ ხუალა:
თურმე დინაფილი პოფუ ჩქიმი ბედიში ჭუალა,
ჩქიმი ოსური დოღურე დო ჰა ცოდაში ფუალა,
ჩქიმი ოსური დოღურე დო დოუსაფულებუნა,
გარას მუთი ქასქუდუ ნი, მუთუნი ვა დურკებუნა,
პაპემც ქჷმოურთჷმჷნა დო წესი აუგებუნა.
მა ციხეშე გომჷტეის, ენა ვე შუტყვებუნა.
გახოლით ჩქიმი ბინაშა, ბძირი არძო ჩქიმობუა:
დიდა, და დო ჯიმალეფი, სიკეთე დო ჯგირობუა.
Lარძოს თოლი წყარამი აფუ, ათენა რე ჭირობუა;
ოსური ჩქიმი აქი ვა რე, ათენა რე კილობუა.
ქჷმორთეს მეძობლემქ, კრუგომ ქჷგომიდჷრთეს,
ითამუ დამანუგეშეს, გური ქჷდამიმარგეს.
ფთქვეი: "ღურაშა მის ანტინე, ხოლო ურცუ იშო შხვაშა".
დიდაში გარაქ შემაწუხუ, ეშე ვა მალინჷ ცაშა,
ოსური-ღურელი არსენას მუთაქ მარაგადუ შხვაშა.
სალდათობაქ ქჷმჷმოჭკირჷ ათე დრო დო ხანობას.
მა ოშინერო ჭვილი კოჩქ გივოსხაპი ვარობას.
დუდი მებჩი სიავეს, კუჩხი გეგშაბდგი გვარობას.
გილებრული ტყა დო ტყას გერიშორო;
სახარჯოქ ქაშჷმელოუ ნი, შხვას მიდოუღი ტერიშორო.
კჷნოხ რუსეფი გეფთხოზჷნა, მაჩამინდა გვერიშორო,
მა აქი ტყას მითვოხექ, უდაბნოში ბერიშორო.
რუსეფი ჩქიმდა მათინანცო, მუნდ-უკურთეში სქუალეფი?
ჩქჷნობრეფი ბრელი ოკათჷ საქმეში დჷმანწყუალეფი,
მარა ბოშეფი მათი ბრელი პუნცუ რკინაში გჷმარხუალეფი.
ჩქიმდა მუთაქ აღოლესი, ნათესეფს ქოუცეის:
"არსენა ოჭოფითია", ირო თინა უწეის.
ჭოფეს, თოკეს, აწვალეს, ციხეშა დუდი ქოუნწყვეის.
ვჸ ეშქვიდუუ ჯიმალეფქ თე კანონი უსამართო,
რუსიში შემაწუხებელო ქიმინეს ირო ართო,
ქოთი დიდა უნგარეს, გაანჯეს მუნეფიში თოლი ფართო,
მარა თოლი დომიჭვეს, ჟირქ გიიჩქუ დუდი ართო.
--
გაგულა რდჷ ახალიგაზდა, საჸოროფო ნერიანი,
ტანსაშვალი, მოჭკირუა, მოქეფე დო ხერიანი,
გულადი დო უშიშარი მოზჷსხე დო მტერიანი.
ნათესე დო მოჯგირეფი უჸორდჷ მუში დუდიშორო,
ბოლოს ქჷდოხოდჷ დო განარჩენდჷ სუდიშორო,
უკული საქმეს მიკართუდუ დო ქიჸოთანდჷ ქუდიშორო.
იშა კილი ვე მიგედჷ, ორდჷ საიმენდო ბოში,
იში ჯიბეს ვჸეგორუუდუ ჩე ფარა დო ვართი გროში,
სახარჯოთ ირო უღუდუ შხუ-შხუ ფარა ხუთი, ოში.
ჭალეს მიწვეის ნათესემქ, გოუნწყეის სტოლი ფართო,
პატიცემაში მანგიორო ღალატენა არძო ართო:
სტრაჟნიკეფიშა კოჩი გოუტეის, ხოლოს ჸოფე სასამართო,
აქი შუმა რე, მხიარულება, ბოლოს გახდა საწაღმართო.
ენა მუ უჩქჷდჷ გაგულას, ღვინის შუნდუ გორჩქინელც;
მენძელი, ითამუ ართიგურო, ბირას უჭყანდჷ ოშინერც,
არძაქ მოუმოწუ გაგულაში მოშინელც,
მარა ასე ისურენც გაზდობა დო ორჩინელც.
მენძელც მითი ოკოდჷ ნი, ტყობას ქჷმოურთჷმუნა,
ცხენიშა გეგმუზოჯჷნა დო საფორც ქჷდოუხუნუნა,
შარა მოუხაზირებუნა, დუდი დოუფულუნა,
ანწი გაგულაში ძირაფაშა მუთუნ ვო უსხუნუნა.
მენძელქ უწუუ გაგულას: "ქიგმანთხეს ტერემქია,
"მიდიგაქჷრენი მოღალატეს, ღორონთიში ჭყელემქია;
"უჯგუ, დუდი დანებე ნი, მუთუნც ნჷმჷ შიფერენქია".
მარა გაგულაქ დოუძახჷ: "ტერეფი, სოდე გერექია?"
-- "ვორწყეთ რექ ნაშუმა დო ვა რექ სქანი ზნებასია,
"ჩქითი კოჩი ვორეთჷ დო ნჷმჷ ბღოლანთ ცოდაში გადიდებასია".
გაგულაქ დოუძახჷ: "ქო, მართალო შუმილი ვორექ, მოღალირი
მაფუ ბოლო;
"თქვანისხიი ჭკუა იშენი მიღუ, ჩქიმი ღურუუ ბძირე ხოლო".
ათე სიტყვა ქოთქოუ დო სტრაჟის ნიშანი გეუჭოფუ,
გაგულა სტრაჟის ჸვილჷნდჷ ნი, მენძელქ ხე ოუჭოფუ,
სტრაჟიში ოჸვილარი ტყვია ეშე განიშე გოუჸოთუ.
ტერიში ოჸვილარი ტყვია მუკართინოუ მენძელიშა,
გურცუ ქიმეჩჷ ოჸვილარო, შური გოუტუუ მენწყერიშა,
ძორი დიხას ჩაბარჷ დო შური გოუტუუ ენწერიშა.
თაში ხვადჷ მოღალატეს, ქიჸოთჷ ხეში კვერიშა.
წიმე ფთქუვათი: ქოგიჩქჷნა გაგულაში გაჭირება,
მუ ღოლეს, სო ჸვილეს, სო გეუდვეს გამჩინება.
ირო ვარზენდი დარიგებას ჩქიმი ჯიმა გაგულას,
მარა რჩქილა მემიტუ მუში ჯიმა ნაღურას.
თქუ: "სქანიწკჷმა მა ვე გლუ, იში მეტი გაგულაქ ვა ღურას"
გედოხოდჷ, ქიწმოდინჷ მუში ლაბშა პაღურას,
დო ონჯღორე ქჷმოძირჷ, ქიგჷმოდუ დიდი ვალი,
მა სიცოცხლე გამინწარჷ, გურსუ გომირჩქინჷ ალი.
შხვა კათემც ქიმიენდჷ, მა ვა მიღუ დიდი ბრალი.
ქო, მართალო მოღალატეს ქიგოუდვი სამართალი:
ჭა ხანც ვოლაჸაფინეი ი დღა-კუნტა ხუბუტია,
ჩქიმი ჯიმაში მოღალატე, ი პლუტი დო ცულღუტია,
ასე ვალი გინუვუგი, გურც ქიმებჩი ტჷბჷ ტყვია,
მაჟირა ნოჸორს ჩავაბარი, ჩხეშას ქჷდოუდვი ტყვია.
მიქიმინჷ ნი, დჷმობაღჷ, ანწი ვა მოკო ბრელც რინა;
ჟირი დღას შური მიდგჷ ნი, ირი დიხას მიღუ ბინა;
ვაი, შური, მუ ჯგირი რე სქანი დუდიშ ამბეშ რჩქინა!