သုန္ဒရီပရိဗ္ဗာဇိကာဝတ္ထုဂါထာ
၂၂-နိရယဝဂ်
၁-သုန္ဒရီပရိဗ္ဗာဇိကာဝတ္ထုပါဠိဂါထာ
ဥဘောပိ တေ ပစ္စ သမာ ဘဝန္တိ, နိဟီနကမ္မာ မနုဇာ ပရတ္ထ။
အဘူတဝါဒီ၊ မဟုတ်မမှန်သောအားဖြင့် စွပ်စွဲပြောဆိုလေ့ရှိသူသည်။ [အဘူတေန ဝဒတိ သီလေနာတိ အဘူတဝါဒီ။ ဓမ္မဋီ။] နိရယံ၊ ငရဲသို့။ ဥပေတိ၊ ကပ်ရောက်ရ ၏။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ ကတွာ၊ မကောင်းမှုပြုပြီး၍။ န ကရောမိ၊ မပြု။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ ပြောဆို၏။ [“ကရောမိ+ဣတိ+အာဟ” ဟုဖြတ်။] (သော) ဝါပိ၊ ထိုသူ သည်လည်း။ နိရယံ၊ သို့။ ဥပေတိ၊ ၏။ ဥဘောပိ၊ နှစ်ယောက်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ နိဟီနကမ္မာ၊ ယုတ်မာညစ်ကျု, မကောင်းမှုရှိကုန်သော။ တေ မနုဇာ၊ ထိုလူတို့သည်။ ပရတ္ထ၊ တမလွန်ဘဝ၌။ ဝါ၊ သိ့ု။ ပစ္စ၊ ဤဘဝမှ သွားရောက်၍။ ဝါ၊ လသော်။၁ သမာ၊ ဂတိအားဖြင့် တူကုန်သည်။ ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ (ပါ-၃၀၆)
၁။ ပေစ္စ, ပရတ္ထ ။ ။ (က) ပရတ္ထာတိ ဣမဿ ပန ပဒဿ ပုရတော ပစ္စပဒေန သမ္ဗန္ဓော။ (ခ) ပေစ္စ ပရတ္ထ (ပရတ္ထ ပေစ္စ) ဣတော ဂန္တွာ တေ နိဟီနကမ္မာ ပရလောကေ သမာ ဘဝန္တီတိ အတ္ထော(ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၉၈၊ ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၂၃၆)။
သမ္ဗန္ဓောထားခြင်းအကြောင်း။ ။ (၁) ပါဌသေသထည့်စွက်လိုခြင်း, (၂) အစပ်ဝေးခြင်း, (၃) ဝိသေသန ဝိသေသျစသည်တို့ ရှေ့နောက်ဖြစ်နေ၍ အစဉ်တည့်အောင် ပြောင်းလဲလိုခြင်း ဟူသော အကြောင်းတစ်မျိုးမျိုးကြောင့် အဋ္ဌကထာဋီကာတို့၌ “သမ္ဗန္ဓော”ဟု ထားရိုးရှိ၏၊ ထိုတွင် ပစ္စနှင့် ပရတ္ထကို ရှေ့နောက်လဲ၍ စပ်လိုသောကြောင့် (က)အဖွင့်၌ “သမ္ဗန္ဓော”ကို ထားသည်။ [ပါဌသေသ, ဒူရတစ်ထွေ, ဝိသေဝိသေသ်, ရှေ့ဖြစ်နောက်ပြန်, ဤသုံးတန်ကြောင့်, သမ္ဗန္ဓောကို, သဘောကျမ်း၌ ထားမြဲ၊-ဘုရားကြီး-၁။]
“ပရတ္ထ ပစ္စ”ဟုရှိသင့်။ ။ (က)ဝါကျ၌ သမ္ဗန္ဓောဟု ဖွင့်သဖြင့် (ခ) ဝါကျတွင် “ပစ္စ ပရတ္ထ” နေရာဝယ် ပစ္စကို နောက်ပို့၍ ဣတိ၊ဋ္ဌ၊၁၆၈အတိုင်း “ပရတ္ထ ပစ္စ”ဟု ဓမ္မ.ဋ္ဌ၌ ရှိသင့်၏၊ ဆက်ဥုးအံ့- (ခ)ဝါကျတွင် “ပရလောကေ”သည် ဣတိ၊ဋ္ဌ၊၁၆၈၌ မပါ၊ ဓမ္မဋ္ဌ၌သာ ပါ၏၊ ထို ကြောင့် ပရလောကေကို ဘဝန္တိ၏ အာဓာရအဖြစ် အပိုထည့်သည်ဟု ယူသင့်၏၊ ပရတ္ထ၏ အဖွင့်ဟု မယူသင့်၊ သို့မှသာ သမ္ဗန္ဓောပါသော (က)ဝါကျနှင့် ညီ၏။
တစ်နည်း။ ။ “ပေစ္စ သမာ ဘဝန္တိ”၏ အဖွင့်ဖြစ်သော “ပရလောကံ ဂန္တွာ”ကို ကြည့်၍ ပရတ္ထ၌ ကံအနက်တစ်နည်းပေးသည်၊ ပရတ္ထကို ဝိသေသန, ပေစ္စကို ဝိသေသျယူ၍ “ပရတ္ထ- နောက်ဖြစ်သော၊ ပေစ္စ-တမလွန်ဘဝ၌”ဟုလည်း ပေးကြ၏။
သုတ္တနိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၉၇။ ။ ထို၌ “ပေစ္စ သမာ ဘဝန္တီတိ ဣတော ပဋိဂန္တွာ နိရယူပပတ္တိယာ သမာ ဘဝန္တိ။ ပရတ္ထာတိ ပရလောကေ”ဟု ဖွင့်၏၊ ထိုအလို ပရတ္ထကို သမာ ဘဝန္တိတို့၏ အာဓာရ ဟု ယူ၍ “ပေစ္စ-ဤဘဝမှ ဖဲသွား၍၊ ဝါ-လသော်၊ ပရတ္ထ-တမလွန်ဘဝ၌၊ သမာ-ငရဲ၌ ဖြစ်ရခြင်း အားဖြင့် တူကုန်သည်၊ ဘဝန္တိ-ကုန်၏”ဟုပေး။
မုသား၂မျိုး။ ။ အဘူတဝါဒီဖြင့် အဘူတဗ္ဘက္ခာန(မဟုတ်မတရားစွပ်စွဲကာ မုသားပြော ခြင်း)ကို ပြ၏၊ ကတွာ န ကရောမိစာဟဖြင့် ဘူတဒေါသပဋိစ္ဆာဒန(ထင်ရှားရှိသော အပြစ်ကို ဖုံးကာ မုသားပြောခြင်း)ကို ပြ၏၊ ထိုမုသား၂မျိုးလုံး ငရဲသို့ ရောက်စေနိုင်၏(ဣတိ၊ဋ္ဌ၊၁၆၈)။
သုန္ဒရီပရိဗ္ဗာဇိကာဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။