ပဉ္စဘိက္ခုဝတ္ထုဂါထာ
၂၅-ဘိက္ခုဝဂ်
၁-ပဉ္စဘိက္ခုဝတ္ထုအဋ္ဌကထာဂါထာ
န ရက္ခသီနံ ဝသ မာဂမိမှသေ, သ သောတ္ထိဘာဝေါ မဟတာ ဘယေန မေ။
ကုသလူပဒေသေ၊ လိမ္မာကျွမ်းကျင် အရှင်ပစ္စေကဗုဒ္ဓတို့၏ ဆုံးမလမ်းညွှန် ချက်၌။ ဒဠှာယ၊ စွဲမြဲခိုင်ခံ့သော။ ဓိတိယာ၊ အားထုတ်မှုဝီရိယကြောင့်လည်းကောင်း။ ဘယဘီရုတာယ၊ စိတ်ကြောက်လန့်မှုဟူသောဘေးငယ်, ကိုယ်တုန်လှုပ်အောင် ကြောက်လန့်မှုဟူသော ဘေးကြီးကြောင့်။၁ အနိဝတ္တိတတ္တာ စ၊ နောက်ဆုတ်ခြင်းမရှိ ကုန်သည်အဖြစ်ကြောင့်ကောင်း။ ရက္ခသီနံ၊ ဘီလူးမတို့၏။ ဝသံ၊ အလိုသို့။ န အဂမိမှသေ၊ မလိုက်ခဲ့ကုန်။ မဟတာ၊ ကြီးသော။ ဘယေန၊ ကိုယ်စိတ်ဆင်းရဲခြင်းဘေးမှ။ ဝါ၊ ဖြင့်။ မေ၊ ငါ၏။ ဝါ၊ ငါ့အား။ သ (သော) သောတ္ထိဘာဝေါ၊ ထိုနှစ်သက်ဝမ်းသာ, ချမ်းသာ သူ၏ အဖြစ်သည်သာလျှင်။၂ (ဇာတော၊ ဖြစ်ရပြီ။) (ဋ္ဌ-၂၆၉)
၁။အနိဝတ္တိတတ္တာ ဘယဘီရုတာယ စ။ ။ “ဘီယတေ ဘယံ၊ ဘာယတီတိ ဘီရု၊ [ဘီ+ရု၊-ဓာန်-ဋီ-၇၃၁၊] ဘာယန္တိ ဧတသ္မာတိ ဘီရု(မောဂ်-၇၊၁၇၉)၊ ဘီရုနော+ဘာဝေါ ဘီရုတာ၊ ဘယံ စ+ဘီရုတာ စ ဘယဘီရုတာ”ဟုပြု။[အနိဝတ္တိတတ္တာ ဘယဘီရုတာယ စာတိ ဘယဘီရုတာယ အနိဝတ္တိတတာယ စ၊ တတ္ထ ဘယန္တိ စိတ္တုတြာသမတ္တံ ပရိတ္တဘယံ၊ ဘီရုတာတိ သရီရ- ကမ္ပနပ္ပတ္တံ မဟာဘယံ၊-ဇာ၊ဋ္ဌ၊၁၊၄၉၆။]
ဓမ္မယော-၈၆။ ။ ထို၌ “အနိဝတ္တိတတ္တာ+အဘယဘီရုတာယ”ဟု ဖြတ်သဖြင့် “ဘယံ စ+ဘီရု စ ဘယဘီရု(ဘေးငယ်, ဘေးကြီး)၊ နတ္ထိ+ဘယဘီရု ယေသန္တိ အဘယဘီရူ- အဘယ- ဘီရူနံ+ဘာဝေါ အဘယဘီရုတာ”ဟုပြု၊ အဘယဘီရုတာယသည် အနိဝတ္တိတတ္တာဟူသော မူလ ဟိတ်၏ အကူဟိတ်တည်း၊ထိုကြောင့် အနိဝတ္တိတတ္တာ၌စပ်၊ “ကြောက်လန့်ခြင်းမရှိသည့်အတွက် နောက်ဆုတ်ခြင်းမရှိ”ဟူလို၊ “ဣဒံ ဥဘယမ္ပိ ဘယဘီရုတာယ အဘာဝေနေဝ ဘေရဝါရမ္မဏံ ဒိသွာပိ အနိဝတ္တနဘာဝေန(ဇာ၊ဋ္ဌ၊၁၊၄၉၆)”ဟူသော အဖွင့်နှင့်လျော်သည်ဟု ထင်၏။
၂။သောတ္ထိဘာဝေါ။ ။ သုန္ဒရံ ဟိတံ အတ္ထယတိ ဣစ္ဆတီတိ သောတ္ထီ၊ (တစ်နည်း) သုန္ဒရော+အတ္ထော သောတ္ထော၊[သု+အတ္ထ၊ သရေ ပုဗ္ဗော(နီတိ-၃၅)သုတ်, ကွစာသဝဏ္ဏံ လုတ္တေ၌ လုတ္တေသဒ္ဒါပိုဖြင့် ဥကို ဩပြု၊] သောတ္ထေန+သံယုတ္တော သောတ္ထီ-ကောင်းကျိုးနှင့် စပ်ယှဉ်သူ (သောနိ-၂၃၈)၊ သုန္ဒရော+အတ္ထော ယဿာတိ သောတ္ထိ(နိဒီ-၂၁)၊ သောတ္ထိနော+ဘာဝေါ သောတ္ထိဘာဝေါ၊ (တစ်နည်း)သောတ္ထိနိပါတ်ယူ၍ “သောတ္ထိ+ဘာဝေါ သောတ္ထိဘာဝေါ”ဟုပြု။
ပဉ္စဘိက္ခုဝတ္ထုပါဠိဂါထာ
ဃာနေန သံဝရော သာဓု, သာဓု ဇိဝှါယ သံဝရော။
စက္ခုနာ၊ အကြောင်းစက္ခု, တင်စားပြုသည့်, စက္ခုဝိညာဉ်ဖြင့်။ သံဝရော၊ အဘိဇ္ဈာနှင့်, ဗျာပါဒေါသ, မဖြစ်ရအောင်, နေ့ညစောင့်ငြား, သတိထားခြင်းသည်။ သာဓု၊ ခုဘေးမခ, နောင်အေးမြဖို့, ဘဝတာရှည်, ကောင်းမြတ်လှပေ၏။ သောတေန၊ အကြောင်းသောတ, တင်စားရသည့်, သောတဝိညာဉ်ဖြင့်။ သံဝရော၊ သည်။ သာဓု၊ ၏။ ဃာနေန၊ အကြောင်းဃာန, တင်စားရသည့်, ဃာနဝိညာဉ်ဖြင့်။ သံဝရော၊ သည်။ သာဓု၊ ၏။ ဇိဝှါယ၊ အကြောင်းဇိဝှါ, တင်စားရာသည့်, ဇိဝှါဝိညာဉ်ဖြင့်။ သံဝရော၊ သည်။ သာဓု၊ ၏။ (ပါ-၃၆၀)
မနသာ သံဝရော သာဓု, သာဓု သဗ္ဗတ္ထ သံဝရော၊
သဗ္ဗတ္ထ သံဝုတော ဘိက္ခု, သဗ္ဗဒုက္ခာ ပမုစ္စတိ။
ကာယေန၊ အကြောင်းကာယ, တင်စားရသည့်, ကာယဝိညာဉ်ဖြင့်။ သံဝရော၊ သည်။ သာဓု၊ ၏။ ဝါစာယ၊ ဝစီဝိညတ်, ခေါ်သတ်မှတ်ကြ, ဝစီဒွါရဖြင့်။ သံဝရော၊ သည်။ သာဓု၊ ၏။ မနသာ၊ ဘဝင်မနော, တင်စားပြောသည့်, မနောခေါ်တွင်, ဇော ဝိညာဉ်ဖြင့်။ သံဝရော၊ သည်။ သာဓု၊ ၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ စက္ခုအစ, မနအဆုံး, အားလုံးသော ဒွါရတို့၌။ သံဝုတော၊ အဘိဇ္ဈာနှင့်, ဗျာပါဒေါသ, မဖြစ်ရအောင်, နေ့ညစောင့်ငြား, သတိထားသော။ ဘိက္ခု၊ သံသရာရေး, လာမည့်ဘေးကို, မျှော်တွေးရှုတောင်း, ရဟန်း ကောင်းသည်။ သဗ္ဗဒုက္ခာ၊ လုံးစုံများစွာ, အိုနာသေရေး, ဆင်းရဲဘေးမှ။ ပမုစ္စတိ၊ မုချ ပိုင်ပိုင်, လွတ်မြောက်နိုင်ပါပေသတည်း။ (ပါ-၃၆၁။)
ပဉ္စဘိက္ခုဂါထာနိဿယ ပြီးပြီ။