ကိုယ်ကျင့်အဘိဓမ္မာ/အမေးမာတိကာ
| ←အချီနိဒါန်း | ကိုယ်ကျင့်အဘိဓမ္မာ by အမေးမာတိကာ |
ကျမ်းစာရှုနည်း နိဿယ→ |
မာ တိ ကာ
တဘဝဖြစ်စဉ်အကျဉ်း
သာသနာ၌ အဆုံးအမများ
စဉ်ဆက်သာသနာ တည်စေသော်
မာတိကာစဉ်--မေခွန်းများ
(ဤကျမ်းစာ၌ ပါရှိ အကြောင်းကို အထူးလေ့လာသူတို့အတွက် မေးခွန်းဖြစ်အောင် မာတိကာခေါင်းစဉ်ကို မေးခွန်းလုပ်၍ ပြထားသည်။ ထိုမေးခွန်းအဆုံး၌ စာမျက်နှာနံပါတ်ကို ကြည့်၍ အဖြေကို သိပါ။
အမေးမာတိကာ
ပထမခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ
၁။ အဘယ်သဘောကို ပရမတ္ထဟုခေါ်သနည်း ထိုပရမတ္ထတရား ဘယ်နှစ်ပါးရှိသနည်း။
၂။ ထိုပရမတ္ထတို့၏ သဘောအတိုင်း မဖောက်ပြန်ပုံ ထင်ရှားအောင် လောဘ မဖောက်ပြန်ပုံကို ပြပါ။ [“ပြပါ”ဟု တွေ့သမျှ၌ နှုတ်ဖြင့်ဖြစ် လက်ဖြင့် ဖြစ်စေ ဖြေပါ-ဟု ဆိုလိုသည်။)
၃။ အာရုံသိတတ်သော သဘောကို “စိတ်”ဟု ခေါ်ရာ၌ “သိ”ဆိုသည်မှာ ဉာဏ်အသိမျိုးပါလော, အဘယ်ကို “စိတ်”ဟု ခေါ်သနည်း။
၄။ စိတ်သည် အဝေးအာရုံကိုလှမ်း၍ ယူရာ၌ ထိုအာရုံရှိရာ အရပ်သို့ စိတ်က ရောက်သွားသလား။
၅။ လက်ဖြောက် တချက်တီးအချိန်မှာ စိတ်ပေါင်း မည်မျှ ဖြစ်နိုင်သနည်း။
၆။ စိတ် ၂-ခု ၃-ခုစသည် ပြိုင်၍ဖြစ်ရိုး ရှိသလား။
၇။ အာရုံ ၂-ခု ၃-ခုကို တပြိုင်တည်း သိနိုင်သလား။
၈။ ရုပ်များ စုပေါင်းနေသောအခါ အထည်ကိုယ်ပုံသဏ္ဌာန် ပေါ်သလို စိတ်မှာလည်း အထည်ကိုယ် ပုံသဏ္ဌာန် ရှိသလား။
၉။ စိတ်သည် ခန္ဓာကိုယ်ဝယ် အဘယ်အရပ်၌ အဖြစ်များသနည်း။
၁၀။ တယောက်နှင့်တယောက် ရုပ်များ ကွဲပြားသလို့ စိတ်ချင်း မကွဲပြားဘူးလား။
၁၁။ ရုပ်အဆင်းကို ပြုပြင်၍ရသလို့ စိတ်ကိုလည်း ပြုပြင်၍ မရနိုင်ဘူးလား။
၁၂။ စိတ်ကို ပြုပြင်သင့်သော အကြောင်းများကို မှတ်မိသလောက်ပြပါ။
၁၃။ မိလိန္ဒမင်းကြီး၏ စိတ်ပြုပြင်နည်းကိုပြပါ။
ဒုတိယခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ၊
၁။ စိတ်သည် ပင်ကိုယ်သဘောအားဖြင့် အကောင်းအဆိုးကွဲသလား ဘယ်တရားများကခြယ်လှယ်၍ စိတ်ကောင်း စိတ်ဆိုး ကွဲရသနည်း။
၂။ စိတ်ကိုမကောင်းအောင် ခြယ်လှယ်သော စေတသိက်များကို ရေတွက်ပြပါ၊
၃။ အဘယ်သဘောသည် မောဟမည်သနည်း, ပရိယုဋ္ဌာနမောဟနှင့် အနုသယမာဟကို ခွဲခြားပြပါ။
၄။ ကုသိုလ်စိတ်ဖြစ်နေသောအခါ ပုထုဇဉ်တို့ သန္တာန်မှာ ဘယ်လို မောဟ ကိန်းနေသနည်း။
၅။ ဟရီတစဝတ္ထု ကိုပြောပြ၍ ထိုဝတ္ထု၌ မောဟဖြစ်ပုံကို ကောက်ချက်ချပြပါ။
၆။ မသင်ဖူးသောအတတ် မရောက်ဖူးသောအရပ် စသည်ကို မသိခြင်းမှာ မောဟသဘောဟုတ်ရဲ့လား။
၇။ မရှက်ခြင်းကို အဟိရိက မလန့်ခြင်းကို အနောတ္တပ္ပဟု ဆိုရာ၌ အဘယ်အမှုမှ မရှက်မလန့်ခြင်းကို ဆိုသနည်း၊ ဥပုသ်စောင့် တရားနာ သွားရမှာ မရှက်ခြင်း ပြောရ ဟောရမှာ မလန့်ခြင်းကို အဟိရိက အနောတ္တပ္ပဟု ဆိုလိုပါသလား
၈။ အကုသိုလ် ဒုစရိုက်နှင့်စပ်၍ တွေ့ရတတ်သော ဘေးကြီး ၄-ပါးကို ပြပါ။
၉။ ဥဒ္ဓစ္စ၏ ပျံလွင့်ခြင်းသဘောကို ဥပမာနှင့်တကွ ပြောပြပါ။
၁၀။ ဆွေမျိုးပျက်ခြင်း စည်းစိမ်ဥစ္စာပျက်ခြင်း စသည်ကြောင့် စိတ်လွင့်ပါး၍ ဟိုသွားချင် သည်သွားချင် ဖြစ်နေရာဝယ် အဘယ်သဘောဟု သတ်မှတ်ရမည်နည်း။
၁၁။ လိုချင်မှုကို လောဘဟု ဆိုပါလျှင် နိဗ္ဗာန် လိုချင်မှု ကုသိုလ်လိုချင်မှု လှူဒါန်းဖို့ ပစ္စည်းလိုချင်မှု စသော ကုသိုလ်ဆိုင်ရာ လိုချင်မှုများကိုလည်း လောဘ ဟုပင် မှတ်ရမည်, လောဘ မဟုတ်လျှင် ဘာသဘော ပါနည်း။
၁၂။ လောဘကို ဘယ်လိုနာမည် ခေါ်နိုင်သနည်း။
၁၃။ သ္မီးခင်ပွန်းတို့ တယောက်နှင့်တယောက် နောက်နောက် ဘဝဝယ် နိဗ္ဗာန်အထိ မခွဲလိုရာ၌ (သူတော်ကောင်းချင်း ဖြစ်ပါမူ) လောဘသဘောချည်းမှတ်ရမည်၊ အခြား ဘယ်သသော ပါဝင်ပါသေးသနည်း။
၁၄။ အလိမ်ဉာဏ် အကောက်ဉာဏ်များသည် ဉာဏ်ပညာအစစ်မဟုတ်လျှင် အဘယ်သဘောပါနည်း။
၁၅။ ဘယ်သဘောကို သာဌေယျဟုခေါ်သနည်း။
၁၆။ ဒိဋ္ဌိသဘောကို နားလည်သမျှပြောပြပါ။
၁၇။ ဇာတိ ဓန ပညာ အဆင်းမာန်တို့ကို တခုစီ-ပြောပြပါ
၁၈။ ကြမ်းတမ်းခြင်း စိတ်ဆိုးခြင်းများကို ဒေါသဟုနားလည်ကြပြီး စိတ်မချမ်းသာခြင်း စိတ်ညစ်ခြင်း စိတ်အားငယ်ခြင်းများကို ဘာသဘောဟု ဆိုမည်နည်း။
၁၉။ အဘယ်သဘောကို မက္ခဟုခေါ်သနည်း ထိုမက္ခသည် အကုသိုလ်စေတသိက်များတွင် အဘယ်စေတသိက် ဖြစ်သနည်း။
၂၀။ အဘယ်သဘောကို ပဠာသဟု ခေါ်သနည်း။
၂၁။ ဝမ်းနည်းမှုကို “သောက”ဟု ခေါ်ရာ၌ ဝမ်းနည်းပုံများကို မိမိ သိသမျှပြပါ။
၂၂။ ငိုကြွေးမှုကို “ပရိဒေဝ”ဟု ခေါ်ရာ၌ အော်ဟစ်၍ ငိုကြွေးခြင်း၏ အပြစ်များကို ပြပါ။
၂၃။ ဒုက္ခနှင့် ဒေါမနဿကို ခွဲခြားပြီးလျှင် စိတ်ချမ်းသာအောင် ပြုပြင်နည်းကိုလည်း ပြပါ။
၂၄။ လောကဓံ ရှစ်ပါးကို ဖော်ပြ၍ (၄၉), နိန္ဒာအရ အကဲ့ရဲ့ခံနိုင်ရည်ရှိဖို့ အကြောင်းများကို ပြပါ။
၂၅။ မျောမေ့ (အပူလုံးဆို့)လောက်အောင်ပူလောင်ခြင်းကို အဘယ်သဘောဟု မှတ်ရမည်နည်း၊
၂၆။ အဘယ် သဘောထားမျိုးကို အဘယ် စကားမျိုးကို “ဣဿာ”ဟု ခေါ်သနည်း။
၂၇။ ဘယ်လိုအပြောမျိုးကို “အတ္တုက္ကံသန”ဟု ခေါ်၍ ဘယ်လို အပြောမျိုးကို “ပရဝမ္ဘန”ဟု ခေါ်သနည်း။
၂၈။ ဝန်တိုခြင်း၊ သူများ မရစေလိုခြင်းကို “မစ္ဆရိယ”ဟု နားလည်လျှင် မစ္ဆရိယ ၅-ပါးကို ခွဲခြားပြပါ
၂၉။ နောင်တ တဖန် ပူပန်မှုကို “ကုက္ကစ္စ”ဟု ခေါ်ရာ၌ နောင်တဖန်ပူပန်ပုံကိုပြပေး၊
၃၀။ နောင်တ မရသင့်ပုံ မိမိ ပြုမိသော အကုသိုလ်များ ပယ်ရှားနိုင်ပုံကို ပြပါ။
၃၁။ ဘယ်သဘောကို ထိန, ဘယ်သဘောကို မိဒ္ဓဟု ခေါ်သနည်း
၃၂။ ဝိစိကိစ္ဆာ၏ ယုံမှား သံသယဖြစ်ပုံကို အတော်စုံလင်အောင်ပြ၍ အဓိပ္ပါယ်စသည်တို့ကို ယုံမှားသံသယ ဖြစ်ရာ၌ ကုသိုလ် ဝိစိကိစ္စာ ဖြစ်-မဖြစ် ဆုံးဖြတ်ပါ။
တတိယခန်း လေကျင့်ဖွယ်များ
၁။ စိတ်ကို ကောင်းအောင် ခြယ်လှယ်သော စေတသိက်များကို ပြပါ။
၂။ ယုံကြည်ခြင်းကို သဒ္ဓါဟု ခေါ်ရာ၌ ယုံပုံ ကြည်ပုံကို ခွဲခြားပြပါ။
၃။ မိစ္ဆာအယူ ရှိသူတို့၏ စွန့်ကြဲ ပေးကမ်းမှု စသည်၌ ကုသိုလ်ရ-မရကို ပြပါ။
၄။ အဘယ်ကိစ္စ၌ အောက်မေ့မှု အမှတ်ရမှုကို သတိအစစ်ဟု ဆိုသနည်း မကောင်းမှု ဆိုင်ရာကို အမှတ်ရနေရာ၌ သတိအစစ် မဟုတ်လျှင် ဘယ်ကနည်း။
၅။ ဘယ်အမှုကို ရှက်မှ ဟိရီ ဩတ္တပ္ပ အစစ် ကုသိုလ် ဖြစ်သနည်း။
၆။ မပြောဝံ့ မဆိုဝံ့, မသွားဝံ့ ရှက်ရွံ့ခြင်းများသည် ဟိရီဩတ္တပ္ပ အစစ် အစစ် မဟုတ်လျှင် ဘာသဘောများ ပါနည်း။
၇။ အလောဘ အဒေါသ-အမောတို့ကို အကျဉ်းပါ။
၈။ သဒ္ဓါနှင့် ပညာ ကွာခြားပုံကိုပြ၍, ၂-ပါးလုံး မစုံလျှင် အစွမ်းကုန် အကျိုးရနိုင်ပါမည်လော။
၉။ အဘယ်သဘောမျိုးကို“မေတ္တာ”ဟု ခေါ်သနည်း မေတ္တာ အတုကိုလည်း ပြပါ။
၁၀။ ဆွေချစ် မျိုးချစ်ဇနီးမောင်နှံချစ် စသည်ဖြင့် ချစ်ခင် နေသူ အပေါ်၌ မေတ္တာအစစ် လုံးလုံးမဖြစ်နိုင် ဟုမှတ်ရမည်လော ဖြစ်နိုင်လျှင် ဝတ္ထု သက်သေပြပါ။
၁၁။ ကရုဏာ-မုဒိတာ-ဥပေက္ခာတို့ သဘောကို သိသာရုံပြပါ။
၁၂။ “သဗ္ဗေသတ္တာ အဝေရာ ဟောန္တု”မှစ၍ “ကမ္မသကာ” တိုင်အောင် စကားစုတွင် မေတ္တာပို့~ ကရုဏာပို့ မုဒိတာပို့--ဥပေက္ခာပို့ စကားကို ခွဲခြားပြပါ။
၁၃။ ဘယ်အမှုမှ ရှောင်ခြင်းကို သမ္မာဝါစာ ဘယ်အမှုမှ ရှောင်ခြင်းကို သမ္မာကမ္မန္တ ဘယ်အမှုမှ ရှောင်ခြင်းကို သမ္မာအာဇီဝဟု ခေါ်သနည်း။
၁၄။ သမာဒါန-သမ္ပတ္တ-သမုစ္ဆေဒ ဝိရတိ ၃-မျိုးကိုခွဲပြပါ။
စတုတ္ထခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ
၁။ စိတ်ကောင်းစိတ်ဆိုး ၂-လုံးတွင် ပါဝင်နိုင်သော စေတသိက်များကို ပြပါ။
၂။ တွေ့ထိခြင်း သဘောကို ဖဿဟု ဆိုရာ၌ ကိုယ်ထိ
လက်ရောက် အထိုမျိုးကို ဆိုလိုပါသလား ဘယ်လို အထိမျိုးပါနည်း။
၃။ ဣဋ္ဌာရုံ စသော အာရုံ ၃-မျိုး သုခစသော ဝေဒနာ ၅-မျိုးကို ရေတွက်၍ မည်သည့်အာရုံကို မည်သည့် ဝေဒနာက ခံစားသည်ဟု ခွဲပြပါ။
၄။ သညာ၏ မှတ်ပုံကို သိသာအောင် ပြ၍ မှတ်ခြင်း၌ရသော အကျိုး၂-မျိုးကိုလည်း ပြပါ။
၅။ စေ့ဆော်ခြင်းသဘောကို စေတနာဟု ခေါ်ရာ၌ စေ့ဆော်ပုံကို ထင်ရှားအောင်ပြပါ။
၆။ ထိုစေတနာကို “ကံ=အမှုသည်” တရားဟု ခေါ်ထိုက်ကြောင်း ဥပမာနှင့်တကွ ပြပါ။
၇။ အဘယ်သဘောသည် ဧကဂ္ဂတာ မည်သနည်း ထိုဧကဂ္ဂတာ၏ အခြားမည် တမျိုးကား အဘယ်ပါနည်း။
၈။ သတ္တဝါတို့၌ “အသက်”ဟု ခေါ်ရသော တရားကား အဘယ်တရားပါနည်း ထိုတရားများအပြင် ခန္ဓာကိုယ်၌ “အသက်ကောင်”ဟု သီးခြားရှိသေးသလော။
၉။ မနသိကာရဟူသည်အဘယ်သဘောနည်း ထိုမနသိကာရကြောင့် စိတ်တို့၌ ဘာကို အမြဲရနိုင်ကြပါသနည်း။
၁၀။ ကြံစည်စိတ်ကူးခြင်းကို “ဝိတက်”ဟုခေါ်ရာ၌မကောင်း ဝိတက် ၃-ပါးမှ ကောင်းဝိတက် ၃-ပါးကို ခွဲခြားပြပါ။
၁၁။ ဝိစာရနှင့် အဓိမောက္ခသဘောကို သိသာရုံမျှပြပါ။
၁၂။ တွေ့ကြုံလာသောကိစ္စ၌ မကြောက်မရွံ့ နောက်မတွန့်ဘဲ စွန့်စားခြင်းသဘောကို“ဝီရိယ”ဟု ဤကျမ်းက ဆိုပြီ၊ ထိုဝီရိယကြောင့် “ကျန်းမာပုံ စီးပွားရေး တန်းမြင့်ပုံ ပညာရေး တိုးတက်ပုံများကို တခုစီ ရှင်းလင်းပြ၍, ဝီရိယ ကောင်းကောင်းရှိသူသည် မည်သည့်အဖြစ်ကိုပင် ရနိုင်ပါသေးသနည်း။
၁၃။ ပီတိသဘောနှင့်သုခသဘောကို ကွဲပြားအောင်ပြပါ။
၁၄။ ဘုရားဖြစ်ချင် ရဟန္တာဖြစ်ချင် ကုသိုလ်လိုချင် လှူချင် လှူနိုင်အောင် ပစ္စည်းလိုချင်မှု စသည်၌ ဘယ်သဘောနည်း စည်းစိမ်ခံစားချင်-ခံစားဖို့ပစ္စည်းလိုချင်မှုစသည်၌ ဘယ်သဘောနှင့်ဘယ်သဘောတို့တွဲဖက်၍ သတ်ချင် ဖြတ်ချင်မှု စသည်၌ ဘယ်သဘောနှင့် ဘယ်သဘောတို့ တွဲနေသနည်း။
၁၅။ ထိုဖြစ်ချင်မှု လိုချင်မှုများ၌ ဖြစ်ချင်ရုံ(ဆုတောင်းနေရုံမျှဖြင့်) အကျိုးရမည်သော အကျိုးရအောင် ဘယ် တရား ပါစေရမည်နည်း။
၁၆။ ယခုအခါဆိုင်ရာဌာန၌ အထက်တန်းရောက် နေသူတို့သည် ဘုန်းနှင့်သမ္ဘာနှင့် ထက်ကြပ်ပါ၍ စိတ်သွားတိုင်း ကိုယ်ပါလျက် လိုရာပြီးနိုင်သူများမဟုတ်ကြလျှင် ဘယ်တရားများကြောင့် အထက်တန်း ရောက်နေကြသနည်း။
ပဉ္စမခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ
၁။ အဘယ်သဘောကို “စရိုက်”ဟု သနည်း, ထိုစရိုက် ၆-ပါးကို ရေတွက်ပြပါ။
၂။ ရာဂနှင့် သဒ္ဓါစရိုက်ရှိသူတို့၏ အစားအသောက် အသွားအလာ အနေအထိုင် အပြောအဆိုများကို ဖော်ပြ၍, ထိုသူ ၂-ဦးတို့ ထူးခြားချက်ကိုလည်း ပြပါ။
၃။ ဒေါသစရိုက်ရှိသူနှင့် ဗုဒ္ဓိစရိုက်ရှိသူတို့၏ ဖြစ်ပုံတူသော အရာ ထူးခြားသော အရာများကိုပြပါ။
၄။ မောဟနှင့် ဝိတက်စရိုက်ရှိသူတို့၏ဖြစ်ပုံတူသော အရာထူးခြားသော အရာများကိုပြပါ။
၅။ ရှေးဘဝက မည်သည့် အကြောင်းကြောင့် ယခုဘဝ၌ မည်သည့်စရိုက်ရှိသူ ဖြစ်တတ်သနည်း။
၆။ မကောင်းဝါသနာဆိုလျှင် ဘာကိုခေါ်၍ ကောင်းဝါသနာဆိုလျှင် ဘာကိုခေါ်သနည်း။
၇။ ထို့ဝါသနာ၏ ဘဝအဆက်ဆက် လိုက်ပါပုံကိုပြပါ။
ဆဋ္ဌခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ
၁။ အဘယ်အမှုကို “ပုညကြိယဝတ္ထု”ဟု ခေါ်သနည်း။ ထို၁၀-ပါးကို ရေတွက်ပြပါ။
၂။ စေတနာဒါန ဝတ္ထုဒါန ၂-မျိုးခွဲပြု၍ နောင် အကျိုးပေးရာ၌ မည်သည့်ဒါနက အကျိုးပေးသည်ဟု ပြပါ။
၃။ အလှူပစ္စည်းနှင့် အလှူခံတို့ စေတနာထက်သန်အောင် ကူညီပုံကို ပြပါ။
၄။ နဲနဲအလှူနှင့် များပြားကြီးကျယ်သော အလှူတို့ အကျိုးပေး ကွာခြားပုံကိုပြပါ။
၅။ အလှူပေးရာ၌ မျိုးစေ့စိုက်ပုံနှင့် တူဟန်ကို ဉာဏ်မှီသမျှ ပြပါ။
၉။ အလှူခံပုဂ္ဂိုလ်လိုက်၍ အကျိုးပေးပုံကို ပြပါ။
၇။ သံဃိကဒါနဖြစ်အောင် ဘယ်လိုလှူရမည်နည်း။
၈။ သံဃိကနှင့်ပုဂ္ဂလိကဒါန ၂-မျိုးတို့၏ အကျိုးပေး ကွာရာ၌ ဘာ့ကြောင့်ရသည်ဟု ထင်ရှားအောင်ပြပါ။
၉။ ဘုရားရှင်အား ရည်မှန်း၍ ဆွမ်းကပ်လှူပုံကို ပြပြီးလျှင်ထိုဆွမ်းကို မည်သူစားထိုက်ကြောင်းပြပါ။
၁၀။ ရုပ်ပွားတော်စသည် မရှိရာ၌ ဘုရားရှင်ကိုရည်စူး၍ ပန်းစသည် ပူဇော်လျှင် အကျိုးရနိုင်ကြောင်း ဝတ္ထုကို ပြပါ။
၁၁။ ဒါနပြုရာ၌ ပုဗ္ဗစေတနာ, မုဉ္စစေတန, အပရစေတနာ ၃-မျိုးကို ဖြစ်ပုံကို ခွဲခြားပြပါ။
၁၂။ အဘယ်ကုသိုလ်သည် ဒွိဟိတ်ကုသိုလ်ဖြစ်၍ အဘယ်ကုသိုလ်က တိဟိတ်ကုသိုလ်ဖြစ်သနည်း။
၁၃။ ထို ကုသိုလ်များသည် ဘယ်လိုဖြစ်လျှင် ဥက္ကဋ္ဌကုသိုလ် ဘယ်လိုဖြစ်လျှင် ဩမကကုသိုလ် ဖြစ်သနည်း။
၁၄။ ဒါန၏ အယုတ် အလတ် အမြတ် ၃-မျိုးကို နည်း အမျိုးမျိုးအရ ခွဲခြားပြပါ။
၁၅။ ဒါန၏အကျိုးကို ဉာဏ်မှီသမျှ ပြောပြပါ။
၁၆။ “ဒါနက သံသရာရှည်စေသည်”ဟု ပြောကြရာ၌ ဘယ်လိုဒါနသည် သံသရာရှည်စေ၍ ဘယ်လိုဒါနသည် သံသရာကို တိုစေပါသနည်း။
၁၇။ ဝဋ္ဋနိဿိတကုသိုလ်-ဝိဝဋ္ဋနိဿိတကုသိုလ် ၂-မျိုးကိုခွဲပြပါ
၁၈။ ဒါနကြောင့် အခြားပါရမီများပြည့်လွယ်ပုံကို ပြပါ။
၁၉။ ဒါနကိုပစ်ပယ်လျှင် ဖြစ်ဘွယ်အပြစ်များကိုပြပါ။
၂၀။ “ဒါနထက် သီလကမြတ်သည်”ဟုဆိုကြရာ၌ မြတ်ထိုက်သောအကြောင်းကို ပါဏာတိပါတ ဝိရတိ သီလ တခုဖြင့် နှိုင်းယှဉ်၍ပြပါ။
၂၁။ ပါဏာတိပါတ ဝိရတိသီလမှစ၍ ၅ ပါးသီလကြောင့် သတ္တဝါတွေ ချမ်းသာခွင့်ရပုံကို သိက္ခာပုဒ် တပါးစီ ခွဲပြပါ။
၂၂။ ဘာဝနာဟူသည် အဘယ်အလုပ်မျိုးနည်း။
၂၃။ သာမန်လူတို့၏ ဒါနနှင့် အလောင်းတော်၏ ဒါနဝယ် စိတ်ထားချင်းကွာခြားပုံကို ဝေဿန္တရာမင်း၏ ဒါနဖြင့် ထင်ရှားအောင်ပြပါ။
၂၄။ အပစာယနဟူသည် အဘယ်ကုသိုလ်မျိုးနည်း။
၂၅။ ပေယျာဝစ္စဟူသည် အဘယ်ကုသိုလ်မျိုးနည်း။
၂၆။ ပတ္တိဒါနဟူသည် အဘယ်ကုသိုလ်မျိုးနည်း။
၂၇။ ပတ္တာနုမောဒန ဟူသည်အဘယ် ကုသိုလ်မျိုးနည်း၊
၂၈။ ပတ္တာနုမောဒနာ ကုသိုလ်ကြောင့် အဘယ် သူတို့မှာ ဒိဋ္ဌဓမ္မအကျိုးရနိုင်ကြသနည်း။
၂၉။ တရားနာရာ၌ ရနိုင်သောအကျိုး ၅-ပါးကိုပြပါ၊
၃၀။ လာဘ်ကိုမြော်၍တရားဟောရာ၌ ဘာနှင့်တူသနည်း။
၃၁။ အသံလုပ်၍ တရားဟောရာ၌ အပြစ် ၅-ပါးကိုပြပါ။
၃၂။ တရားနည်းလမ်းကျသောစာကို ဖတ်ပြခြင်း, ဆုံးမ စကားပြောခြင်းများလည်း ဓမ္မဒေသနာ ကုသိုလ် မဖြစ်ပါလား။
၃၃။ အဘယ်ကုသိုလ်ကို ဒိဋ္ဌိဇုကမ္မဟု ခေါ်သနည်း ဤဒိဋ္ဌိဇုကမ္မနှင့် သမ္မာဒိဋ္ဌိ-ကမ္မသကတာဉာဏ်တို့ ခြားနားကြ သေးသလော။
၃၄။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ အယူရှိတိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာပင်ဖြစ်မည်လား ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဖြစ်အောင် ဘာကိုဆိုရသေးသနည်း
၃၅။ ပုညကြိယဝတ္ထု ၁၀-ပါးကို ၄၀-ဖြစ်အောင်မြှောက်ပြပါ။
သတ္တမခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ
၁။ ပါဠိလို က မြန်မာလို ကံ, တနည်းဆင့်၍ အဓိပ္ပါယ် ပြန်လျှင် ကိုယ်မှု နှုတ်မှု စိတ်မှုဟု ဆိုလိုကြောင်း နားလည်လျှင် ထိုကံဖြစ်အောင် လှုံ့ဆော်တတ်သော တရားကား အဘယ်တရားနည်း။
၂။ ကုသိုလ် အကုသိုလ်များဖြစ်ပြီးနောက် “သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ အနိစ္စာ”အရ မမြဲ၍ ပျက်သွားသောအခါ) တစုံတရာ မကျန်ရစ် သလော။
၃။ ထိုကျန်ရစ်သောအရာသည် ခန္ဓာအစဉ်ဝယ် မည်ကဲ့သို့ လိုက်ပါ တည်ရှိသနည်း။
၄။ ကံပြုသူ၌ နောက်နောက် ဘဝဝယ် ကံ အကျိုးတိုက်ရိုက် ရပုံကိုပြပါ။
၅။ ကုသိုလ်ကံတူ အကျိုးပေးပုံကို ဇာတ်ဝတ္ထုများနှင့် တကွ ထင်ရှားပြပါ။
၆။ အကုသိုလ်ကံတူ အကျိုးပေးပုံကိုလည်း ဝတ္ထုနှင့်တကွ ထင်ရှားပြပါ။
၇။ တယောက်ကုသိုလ်၏ အကျိုးအာနိသင်ကို စပ်ဆိုင်သူများ ရတတ်ပုံကို ဝတ္ထုနှင့်တကွ ပြပါ။
၈။ အကုသိုလ်၏ အကျိုးများလည်း နီးစပ်သူတို့အား အဖျားခတ်တတ်ပုံကို ဝတ္ထုနှင့်တကွပြပါ။
၉။ အကုသိုလ်ကံသည် ကံပြုသူကို တိုက်ရိုက်နှိပ်စက်ခွင့် မရလျှင် နီးစပ်သူတို့ ဒဏ်ခံရတတ်ပုံကိုပြပါ။
၁၀။ ကံချင်းတူလျက် ကံပြုသူ၏ မျက်နှာလိုက်၍ အကျိုးပေး မတူတတ်ပုံကို ပြပါ။
၁၁။ သမ္ပတ္တိ ၄-ပါး ဝိပတ္တိ ၄-ပါးကို ပါဠိမြန်မာ ၂-မျိုးလုံး ပြပါ။
၁၂။ ကုသိုလ်ကံ အကုသိုလ်ကံ ၂-မျိုးတွင် သမ္ပတ္တိဆိုက်နေသောအခါ အဘယ်ကံ အကျိုးပေးခွင့်သာ၍ ဝိပတ္တိဆိုက်သောအခါ အဘယ်ကံ အကျိုးပေးခွင့် သာပါသနည်း။
၁၃။ ပယောဂသမ္ပတ္တိဖြင့် အကုသိုလ်ကံ အကျိုးမပေးအောင် တားနိုင်ပုံကိုပြပါ။
၁၄။ ပယောဂ သမ္ပတ္တိကြောင့် စီးပွါးရေး တန်းမြင့်ပုံကိုပြပါ။
၁၅။ ပယောဂသမ္ပတ္တိကြောင့် ကျန်းမာပုံကိုပြပါ။
၁၆။ ပယောဂသမ္ပတ္တိ အမျိုးမျိုးကိုပြပါ။
၁၇။ ဝိပတ္တိဆိုက်နေလျှင် ပြင်၍ မရပြီလော, ရနိုင်သမျှ ပြုပြင်နည်းကိုပြပါ။
၁၈။ “သမ္ပတ္တိဝိပတ္တိဆိုက်နေပုံအလိုက် ကုသိုလ် အကုသိုလ်ကံကို အကျိုးပေးခွင့် သာကြသည်”ဟု မယူဆ၍, (မည်သည့် ကောင်းကျိုး ဆိုးကျိုးကိုမဆို) ကံစီမံသလို ဖြစ်ကြရသည် မည်သည့်အချိန်မှာ မည်သည့်အကျိုးကို ရလိမ့်မည်ဟု ရှေးမဆွကပင် ကံက စီမံပြီးဖြစ်သည်ဟု အယူသည်းသူတို့မှာ အဘယ်မိစ္ဆာ အယူသို့ သက်ဝင်နေသနည်း။
၁၉။ ကုသိုလ် အကုသိုလ်ကံတူ ကံတူ အကျိုးပေးပုံကိုပြပါ။
၂၀။ ဒါနပြုစဉ်က အပရစေတနာ ချို့တဲ့၍ စည်းစိမ် မခံစားချင်ဘဲ ဖြစ်ရပုံ ဝတ္ထုကို ပြပါ။
အဋ္ဌမခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ
၁။ သေခြင်းအကြောင်း ၄-ပါးကို ပြပါ။
၂။ အသက်တမ်းကုန်၍ သေရပုံကိုပြပါ။
၃။ ကံစွမ်းကုန်၍ သေရပုံကို ပြပါ။
၄။ အသက်တမ်း ကံစွမ်း ၂-မျိုးလုံး ကုန်ခြင်းကြောင့် သေရပုံကို ပြပါ။
၅။ ဥပစ္ဆေဒကကံ ဟူသည် အဘယ်နည်း ထိုကံကြောင့် သေရပုံကို ပြပါ။
၆။ သေချိန်မကျဘဲ သေရသူတွေ ပေါများပုံကို ပြပါ။
၇။ စုတေခါနီး အရေးကြီးပုံကို ပြပါ။
၈။ စုတေခါနီးထင်လာတတ်သော အာရုံ ၃-မျိုးကိုပြပါ။
၉။ ကံအာရုံ ထင်လာပုံကို ပြပါ။
၁၀။ ကမ္မနိမိတ်အာရုံ ထင်လာပုံကိုပြပါ။
၁၁။ ဂတိနိမိတ်အာရုံ ထင်လာပုံကို ပြပါ။
၁၂။ ဂတိကောင်းမည်-မကောင်းမည်ကို ဘယ်လို အခြေအနေ ကြည့်၍ မှန်းနိုင်သနည်း။
၁၃။ စုတေခါနီး၌ ပြုပြင်ပေးသင့်ပုံကို ပြပါ။
၁၄။ စုတေစိတ်ကျပြီးနောက် ဘယ်လောက်ကြာမှ ဘဝသစ်၌ ပဋိသန္ဓေစိတ် ဖြစ်သနည်း။
၁၅။ စုတိသန္ဓေနှင့်စပ်၍ မိစ္ဆာအယူ ၂-မျိုး ဖြစ်တတ်ပုံ သမ္မာအယူဖြစ်ပုံကို ပြပါ။
နဝမခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ
၁။ အဘယ်ကို “ပဋိသန္ဓေ”ဟု ခေါ်သနည်း ထိုပဋိသန္ဓေ ဟူသော စကား၌ အဓိပ္ပါယ် ဘယ်လိုရသနည်း။
၂။ ဘယ်လို ပဋိသန္ဓေကို “ဥပပတ်ပဋိသန္ဓေ”ဟု ခေါ်သနည်း၊ ထိုဥပပတ်ပဋိသန္ဓေ နေသူများကား အဘယ် သူများနည်း။
၃။ ဘယ်လို ပဋိသန္ဓေကို “သံသဒဇ”ဟု ခေါ်သနည်း၊ ထိုပဋိသန္ဓေနေသူများကား ဘယ်သူများပါနည်း။
၄။ ဘယ်လို ပဋိသန္ဓေကို “အဏ္ဍဇ” ပဋိသန္ဓေဟု ခေါ်သနည်း၊ ထိုပဋိသန္ဓေနေသူများကို ပြပါ။
၅။ ဘယ်လို ပဋိသန္ဓေကို “ဇလာဗုဇ” ပဋိသန္ဓေဟုခေါ် သနည်း၊ ထိုပဋိသန္ဓေနေသူများကို ပြပါ။
၆။ ဇလာဗုဇပဋိသန္ဓေ နေခြင်း၏ အကြောင်း ၃-ပါးကို ပြပါ။
၇။ အဘယ်ကို “ကလလရေကြည်”ဟု ခေါ်သနည်း ထို“ကလလရေကြည်၏ ပမာဏကိုပြပါ။
၈။ ထိုကလလရေကြည်သည် ကံကြောင့် ဖြစ်ရိုးမှန်လျှင် ဘာ့ကြောင့် သားသ္မီးများ မိဘနှင့်တူတတ်သနည်း။
၉။ ဒုဂ္ဂတိအဟိတ်စသော ပုဂ္ဂိုလ်၄-မျိုးပြ၍ သုဂတိ အဟိတ် လူနှင့် နတ်များကို ဖော်ပြပါ။
၁၀။ အဘယ်ကုသိုလ်ကံကြောင့် ဒွိဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်ရသနည်း ထိုသုဂတိအဟိတ်နှင့် ဒွိဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ ဘာ့ကြောင့် ဈာန်မဂ်ဖိုလ်ကို မရထိုက်သနည်း။
၁၁။ အဘယ်ကုသိုလ်ကြောင့် တိဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်ရနည်း။ ယခုကာလ တိဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ် နည်းပါးသလား မနည်းလျှင် ဘာ့ကြောင့် ဈာန်မရကြသနည်း။
၁၂။ အရိယာပုဂ္ဂိုလ် ၈-ယောက်ကို ရေတွက်ပြပါ။
၁၃။ သတ္တဝါတို့သည် အမိဝမ်း၌ အောင်းစဉ်ကစ၍ တယောက်နှင့် တယောက် ဆင်းရဲချမ်းသာ ကွဲခြင်း၊ အဆင်းလှ-မလှခြင်း၏ အကြောင်းရင်းကား အဘယ်ပါနည်း။
ဒသမခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ
၁။ ဖောက်ပြန်တတ်သော တရားစုကို “ရုပ်”ဟု ခေါ်ရာ၌ ထိုရုပ်တရားတို့၏ ဖောက်ပြန်ပုံကိုပြပါ။
၂။ အရေးတကြီး သိသင့်သော ရုပ် ၁၉-ပါးကို ရေတွက် ပြပါ။
၃။ ပထဝီ အပေါ် တေဇော, ဝါယာတို့၏ သဘောကို ပြပါ။
၄။ တေဇောကို ဘာဟု ခေါ်သနည်း ထိုတေဇော ၂-မျိုးကို ပြပါ။
၅။ ပါစကဝမ်းမီးဟူသည် ဘယ်ဓာတ်ပါနည်း။
၆။ ဝါယောဓာတ် ၆-မျိုးကို ပြပါ။
၇။ ခန္ဓာကိုယ်ဝယ် အဘယ်လေဓာတ် မလျှောက်မည်စိုး၍၊ “ကြာရှည်စွာ ကွေး၍မထိုင်ရ လမ်းများများ လျှောက်ပေးရမည်”ဟု တိုက်တွန်းကြသနည်း။
၈။ ခန္ဓာကိုယ်၌ အမာခံနှင့် အမွှန်းတင်ရုပ်များကို ခွဲခြား ပြပါ။
၉။ ပသာဒရုပ် ၅-ပါးကို ရေတွက်၍ ထိုပသာဒတို့၏ တည်ရာအရပ်ကိုလည်း ပြပါ။
၁၀။ အာရုံ ၅-ပါးကို ရေတွက်ပြ၍ ထိုအာရုံများကို ဖမ်းနိုင်သော ပသာဒ ၅-ရပ်နှင့် တွဲစပ်၍ပြပါ။
၁၁။ အဘယ်တရားကို ကာမဂုဏ် ၅-ပါးဟု ခေါ်သနည်း။
၁၂။ မိန်းမ ယောက်ျား ကွဲပြားခြင်း၏ အကြောင်းရင်း ဖြစ်သော ရုပ်များအား ဘယ်ရုပ်များနည်း၊ ထိုရုပ်များသည် ခန္ဓာကိုယ်ဝယ် အဘယ်အရပ်၌ တည်ရှိကြသနည်း။
၁၃။ များစွာသော စိတ်တို့၏ တည်ရာရုပ် ဘယ်ရုပ်နည်း ထိုရုပ်သည် အဘယ်အရပ်၌ တည်ရှိသနည်း။
၁၄။ ရုပ်တို့မှာ အသက်ရှိသလားရှိလျှင် ဘယ်တရားနည်း။
၁၅။ ဩဇာဟူသည် အဘယ်ရုပ်နည်း။
၁၆။ အကာသဓာတ်ဟူသည် အဘယ်နည်း။
၁၇။ အဘယ်ကို “ကလာပ်”ဟု ခေါ်သနည်း ရုပ်တို့သည် တခုစီခွဲ၍ ဖြစ်ရိုးရှိကြသလား။
၁၈။ အမြဲတွဲ၍ ဖြစ်ရာ ရုပ် ဂ-ပါးကို ပြ၍ မြေ ရေလေနေရောင် စသည်၌ မည်သည့်ရုပ်များ စုဝေးနေသည်ဟု ပြပါ။
၁၉။ ဤရုပ်ခန္ဓာကြီးကို ကံက စီမံပုံ-စိတ်က စီမံပုံ-ဥတုက စီမံပုံ-အာဟာရက စီမံပုံကိုလည်း အသီးသီး ခွဲခြား ပြပါ။
ဧကာဒသမခန်း လေ့ကျင့်ဖွယ်များ
၁။ ငရဲဘုံ ဘယ်မှာရှိသလဲ ဘာ့ကြောင့် ဖြစ်သလဲ
၂။ ငရဲကြီးရှစ်ထပ်ကို ရေတွက်ပြပါ။
၃။ ဘယ်သူ့ကို “ယမမင်း”ဟု ခေါ်သနည်း ထိုယမမင်းသည် ဘယ်လိုသဘောဖြင့် ငရဲရောက်လာသူများကို စစ်ဆေးသနည်း ငရဲရောက်လာသူတိုင်း အစစ်ဆေး ခံရသလား။
၄။ ဘယ်သူများကို ငရဲထိန်းဟု ခေါ်သနည်း ထိုငရဲထိန်းတို့က ဘယ်ကိစ္စများကို ရွက်ဆောင်ကြရသနည်း။
၅။ ငရဲကြီးရှစ်ထပ်၌ ဒုက္ခခံရပုံကို အသီးသီး ခဲ့ပြပါ။
၆။ ငရဲကြီးရှစ်ထပ်အပြင် အခြား ငရဲများ ရှိသေးသလား ငရဲဒုက္ခကို ကုန်အောင် ပြနိုင်မည်လား၊
၇။ ကမ္ဘာကြီးပျက်ပုံကို ပြပါ။
၈။ ကမ္ဘာတည်ပုံကို ပြပါ။
၉၊ လောကန္တရိက်ငရဲသည် ဘယ်မှာ တည်နေသနည်း။
၁၀။ မြင့်မိုရ်တောင်ကျွန်းကြီး ၄-ကျွန်း-နတ်ပြည် ဗြဟ္မာပြည်များ၏ တည်ရာအရပ်ကို ပြပါ။
၁၁။ ကမ္ဘာဦးက ဗြဟ္မာကြီးများ ကိုယ်တိုင် လူ့ပြည်ဆင်းကာလူဖြစ်ကြသလား ဘယ်လိုနည်းဖြင့် လူဖြစ်လာကြသနည်း။
၁၂။ ကမ္ဘာဦးက လူများ အစားအစာကို ပဌမ စားပုံ လ နေ နက္ခတ်တို့ ပေါ်လာပုံကို ပြပါ။
၁၃။ ယောက်ျား မိန်းမ ကွဲပြားလာပုံကို ပြပါ။
၁၄။ ကမ္ဘာဦးလူတို့ ဘာ့ကြောင့် အိမ်ဆောက်၍ နေကြသနည်း, မင်္ဂလာဆောင် ခဲပေါက်ကိစ္စ ဘယ်ကစ၍ ဖြစ်ခဲ့သနည်း။
၁၅။ နတ်ဘုံ နတ်နန်းကို ခမ်းနားပုံကိုပြပါ။
၁၆။ နတ်သ္မီးများ၏ လူ့သ္မီးထက် ထူးခြားပုံကိုပြပါ။
၁၇။ တချို့နတ်မှာ တဘက် ၅၀၀-အခြွေအရံရှိဘို့ကို မဆိုထားဘိ ဗိမာန်ကိုမျှ ကိုယ်ပိုင်ရှိကြမည်လား။
၁၈။ နတ်သ္မီး နတ်သားအချို့တို့ လူပျို အပျို လှည့်ရသေး သလား။
၁၉။ နတ်ပြည်၌ အနာဂါမ်နှင့်ရဟန္တာတို့ ဘာ့ကြောင့်မနေနိုင်သနည်း မနေနိုင်လျှင် ဘယ်သွားကြသနည်း။
၂၀။ နတ်ပြည်၌ ကမ္မဋ္ဌာန်း အားထုတ်ဘို့ကို မဆိုထားဘိ၊ ဥပုသ်မကျိုးရအောင် စောင့်ဘို့ လွယ်ကူရဲ့လား။
၂၁။ ပါရမီဖြည့်လိုသော အလောင်းတော်တို့သည် နတ်ပြည်မှာ ဘာ့ကြောင့် ကြာရှည်စွာ မနေလိုကြသနည်း၊
၂၂။ နတ်ပြည်၌ သူတော်ကောင်းစိတ်ဓာတ် ခိုင်မြဲအောင် မျှော်လင့်ဘွယ် အချက်ကလေးများရှိလျှင်ပြပါ။
၂၃။ ဗြဟ္မာများ၏ နေထိုင်ပုံကိုပြပါ။
၂၄။ အသညသတ် အရူပဆိုတာ ဘယ်လို ဗြဟ္မာများ ပါနည်း။
၂၅။ ဗြဟ္မပြည် တဝင်းဝင်း ဝက်စားကျင်း တရှုပ်ရှုပ် ဖြစ်ပုံကိုပြပါ။
၂၆။ ဆရာတော် အရှင်ဇနကာဘိဝံသ၏ ကျမ်းစာများ ရိုက်နှိပ်ခြင်းနှင့် ကုသိုလ်ရှင်များ
၂၇။ ပြုစုတော်မူခဲ့သော ကျမ်းစာများစာရင်း