ကာဠီဥပါသိကာအကြောင်း
| ←(၉) နကုလမာတု ဥပါသကာမ အကြောင်း | မဟာဗုဒ္ဓဝင် by (၁၀) ကုရရဃရမြို့နေ ကာဠီဥပါသိကာအကြောင်း |
(၁) ဇောတိကသူဌေးအကြောင်း→ |
(၁၀) ကုရရဃရမြို့နေ ကာဠီဥပါသိကာအကြောင်း
(က) ဥပါသိကာ၏ ရှေးကောင်းမှု
ဤကာဠီ ဥပါသိကာအလောင်း အမျိုးကောင်းသမီးသည်လည်း ပဒုမုတ္တရမြတ်စွာ လက်ထက်တော် အခါဝယ် ဟံသာဝတီ မင်းနေပြည်၌ အမျိုးကောင်းသမီး (=သူဌေးသမီး)ဖြစ်ခဲ့၍ မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ တရားစကားကို ကြားနာစဉ် ပဒုမုတ္တရ မြတ်စွာဘုရားရှင်က ဥပါသိကာတယောက်ကို “အနုဿဝပ္ပသန္န = ကိုယ်တိုင် ဘုရားရှင်ကို မဖူးတွေ့ရပဲလျက် တဆင့်ကြားသဖြင့် ဘုရားဂုဏ်ကို သက်ဝင်ကြည်ယုံသော အရာ”ဝယ် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး = ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူသည်ကို တွေ့မြင်ရ၍ အားကျ-အတုယူကာ အဓိကာရကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြုပြီးလျှင် ထိုရာထူး = ဌာနန္တရကို ဆုတောင်းပတ္ထနာမှု ပြုခဲ့လေသည်။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ကာဠီသူဌေးသမီးဖြစ်ခြင်း
ထိုအမျိုးကောင်းသမီးသည် ကမ္ဘာတသိန်းပတ်လုံး နတ်ပြည် လူ့ပြည်တို့၌ ကျင်လည် ကျက်စားခဲ့၍ ဤဘုရားမြတ်စွာ ပွင့်ထွန်းတော်မူရာ ကာလဝယ် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ သူဌေးသမီး ဖြစ်လာလေသည်။ ထိုသူဌေးသမီး၏ အမည်ကို မိဘတို့က “ကာဠီ”ဟူ၍ မှည့်ခေါ်ကြလေသည်။
ကာဠီသူဌေးသမီးသည် အရွယ်သို့ ရောက်လတ်သော် အဝန္တိ ဒက္ခိဏာပထတိုင်း (ဣန္ဒိယပြည်တောင်ပိုင်း) ကုရရဃရမြို့နေ
၃၄၈
သူဌေးသားနှင့် မိဘတို့က ထိမ်းမြားပေးစားသဖြင့် ထိုကုရရဃရမြို့ သူဌေးသားအိမ်သို့ လိုက်ပါခဲ့ရလေသည်။ ထို့နောက် ကာဠီ သူဌေးကတော်ကလေးမှာ သူဌေးသားနှင့်ဆက်ဆံမှု အကြောင်းပြု၍ နှုတ်ငုံ သန္ဓေ တည်ခဲ့လေသည်။
ကာဠီ သူဌေးကတော်ကလေးသည် နှုတ်ငုံသန္ဓေ ရင့်ကျက်လတ်သော် “မိဘနှင့်ဝေးကွာ သူတပါးတို့၏ ရပ်ရွာအိမ်၌ ကိုယ်ဝန်မှထရခြင်း (=မီးရှူးသန့်စင်ရခြင်း)မည်သည် မသင့်လျော်”ဟု ဆင်ခြင်စဉ်းစားမိ၍ မိမိ၏ ဇာတိမြို့ဖြစ်သည့် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် မိဖတို့အိမ်သို့ ပြန်လာကာ တနေ့သော ညဉ့်သန်းခေါင်ယံအချိန် (မဟာသက္ကရာဇ် ၁၀၃-ခု၊ ဝါဆိုလပြည့် ဓမ္မစကြာတရား ဟောကြားတော်မူသောနေ့ သန်းခေါင်ယံ အချိန်)၌ မိမိနေထိုင်ရာ ဘုံနန်းပြာသာဒ် အထက်ကောင်းကင်၌ ရပ်တည်ကြလျက် ရတနာသုံးပါး၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို မေးမြန်း ပြောဆိုနေကြသည့် သာတာဂိရနတ်မင်း, ဟေမဝတနတ်မင်းတို့၏ တရားစကားကို ကြားနာရ၍ တဆင့်ကြားဖြင့် သာသနာတော်၌ သက်ဝင်ယုံကြည်မှု သဒ္ဓါတရားကို အထပ်ထပ် ဖြစ်ပွါးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို မဖူးမြင်ရပဲလျက်လျှင် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်လေသည် = သောတာပန်အရိယာ ဖြစ်လေသည်။ (ဤအကြောင်းအရာများကို အောက် မဟာဗုဒ္ဓဝင် ဒုတိယတွဲ စာမျက်နှာ ၄၅၇-၌ ပြည့်စုံစွာ ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပြီ၊ ထိုကိုတဖန် ပြန်လည်သုံးသပ် မှတ်ယူကုန်ရာ၏)။
ထိုကာဠီ အမျိုးသမီးသည် မာတုဂါမ မင်းမိန်းမတို့အနက် ရှေးဦးစွာ သောတာပန်တည် အရိယသာဝိကာဖြစ်၍ အမျိုးသမီးပိုင်းတွင် အကြီးဆုံး အမကြီးသဖွယ် ဖြစ်လေသည်။ ထိုညဉ့်မှာပင် ကာဠီအမျိုးသမီးသည် (သောဏကုဋိကဏ္ဏ မထေရ်အလောင်း) သတို့သားကို ဖွားမြင်ပြီးနောက် မိဘအိမ်တွင် အလိုရှိသလောက် နေထိုင်ပြီးလျှင် ကုရရဃရသို့ တဖန် ပြန်သွားလေ၏။
၃၄၉
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
နောက်အဖို့ဝယ် မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ဇေတဝန် ကျောင်းတိုက်တော်တွင် ရဟန်းတို့အလယ်၌ တင့်တယ်စွာ ထိုင်နေတော်မူလျက် ဥပါသိကာတို့ကို ဧတဒဂ်ရာထူး = ဌာနန္တရတို့၌ အသီးအသီး ထားတော်မူလတ်သည်ရှိသော် ဤကုရရဃရမြို့နေ ကာဠီဥပါသိကာ သူဌေးကတော်ကို-
“ဧတဒဂ္ဂံ ဘိက္ခဝေ မမ သာဝိကာနံ ဥပါသိကာနံ အနုဿဝပ္ပသန္နာနံ ယဒိဒံ ကာဠီ ဥပါသိကာ ကုရရဃရိကာ = ရဟန်းတို့.. ငါဘုရားကို အဆင့်ကြားဖြင့် ကြည်ညိုကြသည့် ငါဘုရား၏ တပည့်မ = သာဝိကာ ဥပါသိကာတို့တွင် ကုရရဃရမြို့နေ ကာဠီဥပါသိကာ သူဌေးကတော်သည် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး ဖြစ်ပေ၏”-
ဟု ချီးကျူး မိန့်မြွက်တော်မူကာ “အနုဿဝပ္ပသန္နအရာ”ဝယ် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး = ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူလေ၏။
ဤကား ကုရရဃရမြို့နေ ကာဠီဥပါသိကာ အကြောင်းတည်း။