ကာတိယာနီ ဥပါသိကာမ အကြောင်း

by မင်းကွန်းဆရာတော်

←(၇) သုပ္ပိယာ ဥပါသိကာအကြောင်း

မဟာဗုဒ္ဓဝင် by မင်းကွန်းဆရာတော် (၈) ကာတိယာနီ ဥပါသိကာမ အကြောင်း

(၉) နကုလမာတု ဥပါသကာမ အကြောင်း→

(က) ဥပါသိကာ၏ ရှေးကောင်းမှု

     ဤကာတိယာနီ ဥပါသိကာအလောင်း အမျိုးကောင်းသမီးသည် ပဒုမုတ္တရမြတ်စွာ လက်ထက်တော်အခါဝယ် ဟံသာဝတီ မင်းနေပြည်၌ အမျိုးကောင်းသမီး (=သူဌေးသမီး)ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားရှင်က ဥပါသိကာတယောက်ကို “အဝေစ္စပသန္န = သာသနာတော်ဝယ် မတုန်မလှုပ် သက်ဝင်ယုံကြည်သော အရာ”၌ ဧတဒဂ် ထားတော်မူသည်ကို တွေ့မြင်ရ၍ အားကျကာ အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြုပြီးလျှင် ထိုရာထူး = ဌာနန္တရကို ဆုတောင်းပတ္ထနာမှု ပြုလေ၏။

(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ကာတိယာနီသူဌေးမ ဖြစ်ခြင်း

     ထိုအမျိုးကောင်းသမီးသည် ကမ္ဘာတသိန်းပတ်လုံး နတ်ပြည်, လူ့ပြည်တို့၌ ကျင်လည် ကျက်စားခဲ့၍ ဤဘုရားမြတ်စွာ ပွင့်ထွန်းတော်မူရာ ကာလဝယ် ကုရရဃရ-မည်သော မြို့၌ သူဌေးသမီး

၃၄၃

ဖြစ်လာလေသည်။ ထိုသူဌေးသမီး၏ အမည်ကို “ကာတိယာနီ”ဟု မိဖတို့က မှည့်ခေါ်ကြလေသည်။ ထိုကာတိယာနီ သူဌေးသမီးသည် အရွယ်သို့ ရောက်လတ်သော် (အောက် ထေရာပဒါနခဏ်း၌ ဖော်ပြရာပါ) သောဏကုဋိကဏ္ဏမထေရ်၏ မယ်တော်ဖြစ်သူ ကာဠီသူဌေးကတော်နှင့် အလွန်ရင်းနှီးသည့် သူငယ်ချင်းမ ဖြစ်လေ၏။

ကာတိယာနီသူဌေးမ၏ အစလသဒ္ဓါတရား

     နောက်အဖို့ဝယ် သောဏကုဋိကဏ္ဏ မထေရ်မြတ်သည် ဘုရားရှင်အထံတော်မှ ပြန်လာ၍ မယ်တော် ကာဠီသူဌေးကတော်က “မြတ်စွာဘုရားအား ရွတ်ဆိုလျှောက်ထားခဲ့သည့် နည်းအတိုင်း မယ်တော်အားလည်း တရားဟောတော်မူပါ”ဟု တောင်းပန် လျှောက်ထားအပ်ရကား ညဉ့်အဖို့ဝယ် ကုရရဃရမြို့လယ် တရား မဏ္ဍပ်အတွင်း ခင်းထားအပ်သော ဓမ္မာသနပလ္လင်တော်၌ ထိုင်နေတော်မူ၍ မယ်တော် ကာဠီသူဌေးကတော်ကို ကိုယ်တော်၏ မျက်မှောက်၌ တရားနာခံအဖြစ်ထားကာ တရားဟောမှုကို စတင် အားထုတ်တော်မူလေ၏။ ထိုအခါ ဤကာတိယာနီသူဌေးမသည် ကာဠီနှင့် အတူတကွသွား၍ ပရိသတ်အစွန်မှ တရားကို ရိုသေစွာ နာယူလျက် တည်နေလေ၏။

     ထိုအချိန်၌ ခိုးသားငါးရာတို့သည် မြို့တွင်း၌ နေ့အခါက ပြုလုပ်အပ်ခဲ့သော အမှတ်ဖြင့် မြို့အစွန်မှစ၍ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်း တူးကြ၍ ဤကာတိယာနီ သူဌေးမ၏အိမ်သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏။ ထိုအခါ ခိုးမှူး (ဓားပြ=ဒမြဗိုလ်)သည် ငယ်သားများနှင့်အတူ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းသို့ မဝင်ပဲ “ဤပရိသတ်ကား အဘယ့်ကြောင့် စည်းဝေးနေပါလိမ့်”ဟု စုံစမ်းရန် သောဏမထေရ် တရားဟောရာအရပ်သို့ သွားရောက်၍ ပရိသတ်အစွန်း၌ ရပ်တည်လျက် ဤကာတိယာနီသူဌေးမ၏ ကျောနောက်က ရပ်၍နေလေ၏။

     ထိုအခါ ကာတိယာနီ သူဌေးမသည် အစေအပါး ကျွန်မကို “သွားပါ မယ်မင်း..၊ အိမ်တွင်းသို့ဝင်၍ ဆီမီးထွန်းရန်ဆီကို ယူခဲ့ပါလော့၊ ငါတို့သည် ဆီမီးများကို ညှိထွန်း၍ တရားနာကြကုန်အံ့

၃၄၄

(သီဟိုဠ်မူအလို) ဆီမီးညှိထွန်းကြကုန်အံ့၊ သူငယ်ချင်းမ ကာဠီ၏ ကုသိုလ်မှု၌ အဖို့အစု ယူကြကုန်အံ့”ဟု ပြောဆို စေလွှတ်လိုက်လေ၏။ ထိုကျွန်မသည် အိမ်သို့ရောက်၍ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းအတွင်း၌ သူခိုး (ဓားပြ)တို့ကို တွေ့မြင်ရ၍ မီးထွန်းရန်ဆီကိုမျှ မယူဝံ့တော့ပဲ တရားပွဲသို့ ပြန်လာ၍ မိမိ၏ အရှင်မအား “အရှင်မ.. အိမ်မှာ ခိုးသူ(ဓားပြ)တို့သည် ဥမင်လိုဏ်ခေါင်း တူးဖောက်၍ နေကြပါ၏”ဟု ပြောကြားလေ၏။ ဓားပြဗိုလ်သည် ထိုစကားကို ကြားရ၍ “အကယ်၍များ ဤကာတိယာနီ သူဌေးမသည် ဤကျွန်မ၏စကားကို နာယူ၍ မိမိအိမ်သို့ လိုက်ပါသွားရောက်လျှင် ဤနေရာ၌ပင် ထိုသူဌေးမကို သန်လျက်ဖြင့် နှစ်ပိုင်းဖြတ်ပေအံ့။ ထိုသို့မဟုတ်ပဲ အကယ်၍ နာယူမြဲတိုင်းသော တရားအာရုံနိမိတ်ဖြင့်ပင် ဆက်လက်၍ တရားကို နာယူနေခဲ့သော် ခိုးသားများ ယူအပ်ပြီးသော ဘဏ္ဍာကိုလည်း တဖန်ပြန်၍ ပေးစေအံ့”ဟု စိတ်ထဲက ကြံစည်၍ထားလေ၏။

     ကာတိယာနီ သူဌေးမသည်လည်း ကျွန်မပြောသော စကားကို ကြားသိရလေလျှင် “အမိ.. အသံမပြုပါလင့် = တိတ်တိတ်နေပါ။ ခိုးသူတို့ ခိုးယူကြလျှင် မိမိတွေ့မြင်သော ဝတ္ထုကိုသာ ခိုးယူကြပါလိမ့်မည်၊ ငါကား ယခု ကြားနာရန် ခဲယဉ်းလှသော တရားတော်ကို နာကြားနေပါ၏၊ အမိသည် တရား၏အန္တရာယ်(=ဓမ္မန္တရာယ်)ကို မပြုပါလင့်”ဟု ပြောဆိုလေ၏။ ဓားပြဗိုလ်သည် ကာတိယာနီ သူဌေးမ၏စကားကို နောက်မှနေ၍ ကြားရလေသော် “ဤသို့စင် ကြီးမြတ်လှသည့် ကုသိုလ်ဆန္ဒ အဇ္ဈာသယဖြင့် တည်နေသူ သူမ၏အိမ်က ဥစ္စာကို ခိုးယူကြမည်ဆိုလျှင် ငါတို့သည် မဟာပထဝီ မြေအတွင်းသို့သာ ဝင်ကြရတော့မည် ဧကန်အမှန် ဖြစ်ချေ၏- မြေမျိုခံကြရတော့မည် ဧကန်”ဟု ဆင်ခြင် စဉ်းစားမိ၍ ထိုခဏမှာပင် ကာတိယာနီ သူဌေးမ၏အိမ်သို့ သွား၍ ခိုးသားများ ယူအပ်ပြီးသော ဥစ္စာအားလုံးကို စွန့်ထားခဲ့စေပြီးလျှင် ခိုးသားတို့နှင့် အတူတကွလာ၍ တရားနာလျက် ပရိသတ်အစွန်အဖျား၌ ရပ်တည်နေလေ၏။

၃၄၅

     ကာတိယာနီသူဌေးမ ဥပါသိကာသည် အရှင်သောဏကုဋိကဏ္ဏမထေရ်၏ တရားဒေသနာနိဂုံး ဆုံးလတ်သောအခါ သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်လေ၏ = သောတာပန်အရိယာဖြစ်လေ၏။ ထို့နောက် အရုဏ်တက်လတ်သော် ဓားပြဗိုလ်သည် ကာတိယာနီသူဌေးမ ဥပါသိကာ၏ ခြေတို့၌ ဦးတိုက်တုပ်ဝပ်၍ “အရှင်မ.. အကျွန်ုပ်တို့ အားလုံးအားပင် သည်းခံပါလော့”ဟု တောင်းပန်စကား ပြောကြားလေ၏။ ကာတိယာနီသူဌေးမ ဥပါသိကာက “သင်တို့သည် ငါ့အပေါ်၌ အဘယ်သို့သော ပြစ်မှားမှုကို ပြုအပ်သနည်း”ဟု မေးမြန်းလေလျှင် ထားပြဗိုလ်သည် မိမိ ပြုမှား ကြံမှားခဲ့သည့် အပြစ်အားလုံးကို ပြန်ကြားပြောဆိုလေ၏။ ကာတိယာနီသူဌေးမ ဥပါသိကာက “အမောင်တို့.. ထိုသို့ဖြစ်လျှင် ငါသည် သင်တို့အား သည်းခံ၏”ဟု ဆိုလေလျှင် ဓားပြဗိုလ်သည် “အိုအရှင်မ.. အကျွန်ုပ်တို့အား ဤသို့ (သည်းခံပါ၏ဟု ပြောဆိုရုံ)မျှဖြင့် အပြေအလည် သည်းခံအပ်သည် မမည်ပါ၊ စင်စစ်သော်ကား အရှင်မတို့၏သား သောဏကုဋိကဏ္ဏမထေရ်မြတ် အထံ၌ အကျွန်ုပ်တို့ ငါးရာလုံးအားပင် ရှင်ရဟန်း ပြုပေးစေချင်ပါ၏”ဟု တောင်းပန်စကား ပြောကြားလေ၏။ ကာတိယာနီသူဌေးမ ဥပါသိကာသည် ထိုခိုးသား ငါးရာလုံးတို့ကို ခေါ်ဆောင်၍ အရှင်သောဏကုဋိကဏ္ဏ မထေရ်၏အထံ၌ (ရဟန်းဒါယိကာမအဖြစ် ခံယူကာ) ရှင်ရဟန်းပြုပေးစေလေ၏။ ထိုခိုးသားငါးရာတို့ သည်လည်း မထေရ်၏အထံ၌ ရှင်ရဟန်းပြုကြပြီးသော် ရဟန်းတရား ပွါးများကြိုးကုတ် အားထုတ်ကြသဖြင့် ငါးရာလုံးတို့ပင် အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ဆိုက်ရောက်ကြလေ၏ = ရဟန္တာ ဖြစ်ကြလေကုန်၏။ ဤသို့လျှင် ဤကာတိယာနီ ဥပါသိကာမ၏ မတုန်မလှုပ် သာသနာ၌ သက်ဝင်ယုံကြည်ခြင်း သဒ္ဓါတရားနှင့်စပ်သော အကြောင်းဝတ္ထုသည် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့လေသည်။

(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း

     နောက်အဖို့ဝယ် မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူစဉ် ဥပါသိကာတို့ကို အစဉ်အတိုင်း

၃၄၆

ဧတဒဂ်ရာထူး = ဌာနန္တရတို့၌ ထားတော်မူသည်ရှိသော် ဤကာတိယာနီသူဌေးမ ဥပါသိကာကို-

“ဧတဒဂ္ဂံ ဘိက္ခဝေ မမ သာဝိကာနံ ဥပါသိကာနံ အဝေစ္စပ္ပသန္နာနံ ယဒိဒံ ကာတိယာနီ = ရဟန်းတို့.. သာသနာတော်ဝယ် မတုန်မလှုပ် သက်ဝင်ယုံကြည်ကြသည့် ငါဘုရား၏ တပည့်မ = သာဝိကာ ဥပါသိကာတို့တွင် ကာတိယာနီ ဥပါသိကာသည် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး ဖြစ်ပေ၏”-

ဟု ချီးကျူး မိန့်မြွက်တော်မူကာ “အဝေစ္စပသန္န အရာ”ဝယ် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး = ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူလေ၏။

ဤကား ကာတိယာနီ ဥပါသိကာ အကြောင်းတည်း။

**********