کۆتر و ڕاوچی

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
کۆتر و ڕاوچی  (1953) 
by قانع
ڕۆژێ دەروێش ئەوڕەحمان ساچمە زەنی کردە شان
کولەکەی بەستە کەمەر بۆ ڕاو لە دێ هاتە دەر
ساچمە زەنی گرتە مشت دووسێ نانی بەستە پشت
تاوێ سەر شان، تاوێ شیو تاوێ چاڵایی نەدیو
تاوێ لە دەشت تاوێ دوڵ ئەسووڕاوە چۆڵ بە چۆڵ
ڕوانی داری بەری جوان سەوز و گەش و گەڵا پان
باڵا بەرز و بن قەوی بووبوو بە چەتری زەوی
کاتیش کاتی هاوینە خۆرەتاو زۆر بەتینە
ڕاوچی بەدبەخت و غەددار لایدا بۆ سێبەری دار
دانیشت وەنەوز ئەیبردۆ کیسەی لە پشتێن کردۆ
سەبیلێ لا شکاو بەبنێشت پینە کراو
سەبیلی بادا تەواو دەری هێنا ئەستێ و تاو
ویستی کە دایگرسێنێ ئارەزووی پێ بشکێنێ
کاتێ ئەستێی دا لەبەرد کۆترێکی دەنووک زەرد
کەوتە خوێندن لەسەر دار هەروەک بوڵبوڵی بەهار
لەگەڵ بێچوولەکانی دەمیان کرد بە گۆرانی
بەدەنگێکی نەرم و نۆڵ هەموو پێکەوە بە مۆڵ
ئەیانوت بژی وڵات گشت کەس بگا بە ئاوات
کۆتر ئەیوت بە بێچوو دوبارەی ئەکرد زوو زوو
بڕوانن بۆ ئەم دارە چەمەڵ بەندی نازدارە
ڕۆڵە یاخوا گشت وڵات دووربێ لە زوڵم و ئافات
ئەوڕەحمانی خوا گرتوو گوێی لە دەنگی کۆتر بوو
بێ ئینسافی مل قەوی سەبیلی نایە زەوی
بەسووک نەوی لە تفەنگ مشتی لێگرت بەبێ دەنگ
ڕەحمی نەکرد بە بێچووی تازە لە هێلکە دەرچووی
تفەنگی هێنا سەرپێ تەقانی و کوشتی لە جێ
ساچمە ئاژین بوو لە دار کۆتری پێکراو کەوتە خوار
بە زمانی حاڵ هاتە زمان وتی ڕاوچی بێ ئیمان
بۆچی واتکرد بە حاڵم؟ بۆچی شکانت باڵم؟
بۆچی لە بێچووت بڕیم؟ بۆچی جەرگت هەڵدڕیم؟
بۆچی لە گیانی شیرین بێ بەشت کردم لە ژین؟
وەک تۆ ژینت لاخۆشە دڵ منیش بۆی پەرۆشە
ئەوا خۆم هیچ بێچووەکان بێ خۆم چی بکەن بۆ ژیان؟
لە عومرا زۆر مناڵن هێشتا بێ پەڕ و باڵن
چۆن بژین؟ چۆن بمێنن؟ لە دەوری کێ بخوێنن؟
ئەی کافرەی بێ ئیمان چیبکەن بێکەس لە هێلان؟
ئەشێ چی بێ گۆشتی من وا لێم بوویی بە دوژمن
گۆشتی من دە مسقاڵە ئەویش زۆر تورت و تاڵە
ئەو گوللەیە تەقانت بەدڵ منا چەقانت
ئەگەر بتدایە بە گۆشت گۆشتی زۆرتر ئەکرد بۆت
ئەی خوێنمژی هەژارخۆر ئەی ملهوڕی خاوەن زۆر
ئەگەر ڕاست ئەکەی پیاوی یا وەک مانگا نەزاوی
هەڵچۆ لە خۆت بەرەو ژوور بکوژە نزیک تا لە دوور
ئەرنا لەخۆت بەرەو خوار هەی بێ حەیای شەرمەسار
ئەوە کام دین؟ کام ئایین؟ بەتۆ ئەڵێی ئافەریین
بۆ هەر کەسێ کە کەسە یەک تیری تانە بەسە
ئەگەر خاوەن حەیا بی لە دنیا تاکوو مابی
ناچی بە گژ هەژارا تفەنگ ناخەی بەدارا

This work is first published in Iraq and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Law No. 3 of 1971 on Copyright, amended 2004 by Order No. 83, Amendment to the Copyright Law. The work meets one of the following criteria:

  • It is an anonymous work or pseudonymous work and 50 years have passed since the year of its publication
  • It is a work where the copyright holder is a legal entity or a work of applied art and 50 years have passed since the year of its publication
  • It is a photographic or cinematic work that is not compositive (artistic in nature) first published before 1 January 1999
  • It is work published in Iraq before 1 January 1954, and the author died before 1 January 1979
  • It is another kind of work, and 50 years have passed since the year of death of the author (or last-surviving author)
  • It is one of "collections of official documents, such as texts of international laws, regulations and agreements, judicial judgements and various official documents."
  • It is the work of a body corporate, public or private, published by January 1st, 1980 (Article 20, 1971 law).

Public domainPublic domainfalsefalse