چل حیکایەت/حیکایەتا چاردێ

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
چل حیکایەت  (1860)  by مەلا مەحموودی بایەزیدی
حیکایەتا چاردێ

نەقل دکەن، کو د وەقتێ حکومەتا عەبدولڕەزاق بەگێ میرێ خوشایێ، دنێڤا هێشەتا کەلێ، ژ ئاغا و ئەعیانێد وان، کوڕەکێ چەلەبی ئاغا پەیدا بوووی بناڤێ ئیبراهیم ئاغا، وەکو گەهایە شانزدە هەڤدە سالی، دڕوشد و ڕەشادەت و جامێری، دڕمبازیدا قەوی مەشهوور بووی، هەرچی تالانا ئێبراهیم ئاغا ل پێ بچتن، ئەلبەتتە بەرێ ناموسێ یا ئیبراهیم ئاغایە، و ئەو ل کنارێ دنی غالب دبی، خولاسەی کەلام، دانا خودێیە، دنێڤا هندەک موددەیەکیدا، ئیبراهیم ئاغا ل وان کناران و ل مەهمەدان زێدە شوهرەت دیت و ڕۆژ ب ڕۆژێ تەرەققی کر، و خوەیی غولام و ئەتباع و نان و کەرەم و مال بوویی، تە حسێب دکر کو ژبۆی ڤی، مال و ئیقبال دەم ب دەم ژ عەسمانان دباری، هەر کەسی ئێدی بەحسا ئەوسافێد وینە، ئیبراهیم ئاغا وەها گۆت، وەها دا، وەها کر، ئێدی بەحسا میر و ئاغایێد مایی ئەسلەن نینە، سوبان بەری دیوانێ، ناس دچنە نک ئیبراهیم ئاغا و پاشی تێنە نک میری، بڤی تەرزی چار سالان کێشای، میر فوکری کو بەلێ ئیبراهیم ئاغا ئێدی گەلەک مەزن و بێ پەروا بوویی، ئیجارێ مرادا کوشتنا ئیبراهیم ئاغای دکەتن، لاکین گەر چ عەبدولرەزاق بەگ ژی ژ مالێ چار پێنج بەگزادە هەی، ئیللا ئیبراهیم ئاغا قەوی دلێرە، ئەگەر دەست بدەتە خەنجەرێ ب وی ڕا مقاوەمەت زەحمەتە، و ژ دەرڤە سی چل ئەتباع هەین، ئەگەر قەسدا کوشتنا ئیبراهیم ئاغای بکەتن، گەلەک فیتنە و فەساد پەیدا دبی، دائیم دڤێ فوکرێ دا بوویە، ئاخری رۆژەکێ بەگزادە دبێژنە ئیبراهیم ئاغای، ئیشەڤ وەرە سەرێ کەلێ زیافەتێ، لاکین ئەم پاشی بچنە حەماما حەرەمێ و کەیف بکەن، قەزا هاتیە، ئیبراهیم ئاغا ژی بێ پەروا دگەل دوو غولامان دچنە سەرێ کەلێ زیافەتێ، پاشی ئێڤاری دگەل عەبدولرەزاق بەگێ شیڤێ دخۆن و رۆتنن حەتتا ساعەت دبتە چار، ئیجارێ بەگزادە دبێژنە عەبدولرەزاق بەگێ کو دەستورا مەو ئیبراهیم ئاغای بدە، ئەم دێ بچنە حەماما حەرەمی کەیف بکەن، لەوڕانێ دخۆشابێدا حەمام تو نینە، ئیللا حەمامەکا بچووک ل حەرەما سەرێ کەلێ هەیە، ئیجارێ ئیبراهیم ئاغا ژی ئەمین بێ ترس غولامێد خوە ژی ل یالێ دیوانخانەیێ دهێلیتن و بخوە بتنێ دگەل هەرسێ بەگزادان دچنە حەمامێ و دشەلن و دچنە نێڤا حەمامی پاش ساعەتەکێ بەگزادەیەک هەبوویە کوڕێ برایێ عەبدولرەزاق بەگێ ناڤی مەنسور بەگ دبێژە ئیبراهیم، کەیفا من قەلونەکێ د خوەزی، ئەز بچم جامکانێ قەلونەکێ ڤەخۆم و بێم ئێجارێ ئەو مەنسور بەگ تێتە جامکانی و جلێد خوە وەردگرتن، و خەنجەرێ دبەرپشتا خوە دکەتن و دچتە هندوڕی نێڤا حەمامێ و ئیبراهیم ئاغا ددەتە بەر خەنجەران، بەگزادە سێ بوونە، ئیبراهیم ئاغا بتنێ و ڕووس، دیسانێ ئیبراهیم ئاغا خەنجەرێ ژ دەست وان دستینە و بەگزادەیەکی بریندار دکەتن، پاشی ئیبراهیم ئاغا دکوژن تەمام دکەن، سوبەیێ لاشێ ئیبراهیم ئاغای کێشانە بنێ کەلێ و ئەو بەگزادە دگەل غولامێد خوە چووی مالا ئیبراهیم و مالێد غولامێد وی تالێن کرن، ئێجارێ جەنازا ئیبراهیم ئاغای برن چال کرن، عەبدولرەزاق بەگ ڕاحەت بوو و حکومەت کر، لەوڕانێ وەکو دکوردستانێدا مرۆڤەک ناڤ ددە و مەشهور دبیتن، ئێدی تەوەججوها خەلقی، ل وی مرۆڤی زێدە دبیت و هەر کەسەک خوە ددەتە تەرەفێ وی، ئێدی حاکم ژی ب وان چارە ناکەن، رۆژ ب رۆژێ ئەو مرۆڤێ ناڤ دایی قوەت و شوهرەت زێدە دبیتن، ئەکسەرێ فەسادا ئەکرادان ژی مرۆڤێد وەهانە پەیدا دبن.