چل حیکایەت/حیکایەتا شەشێ

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
چل حیکایەت  (1860)  by مەلا مەحموودی بایەزیدی
حیکایەتا شەشێ

د وەقتێ حکومەتا ئیبراهیم پاشا ل بایەزیدێ، ژ ئاغایێد وێ دەرێ مرۆڤەکێ دەولەت دوشکونی هەبوو، پیر و حەفتێ سالی بێ حال، ناڤێ وی ئیسماعیل ئاغا دگۆتن، هەر جارنان دچە نک ئیبراهیم پاشا و ئەحوالا خوە ئیفادە دکە. پاشا زاف و هندک ددەتەوی، ڕۆژەکێ دیسانێ ئیسماعیل ئاغا دچتە نک ئیبراهیم پاشا و خەرجی یەکی دخوەزە، پاشا دبێژە وی، کو ئیروکە پارە حازر نینن، گوهـ نادە ئیسماعیل ئاغای، ئەوژی ژڤی خەبەری سل دبە و تێتە مالا خوە کتەک دەبانجە هەبوویە، تژی دکە و هندەکێ باروت و گوللە دانینە کورکا خوە، و خەنجەرا خوە دبەر پشتا خوە ڕادکە، مەگەر مەراما وی کوشتنا ئیبراهیم پاشا بوویە، کو چڕانێ ئیجارێ خەرجی نەدایە من، ئەوی ئیسماعیل ئاغای ژنەکە پیر و کوڕەکە دەهـ دوانزە سالی هەبوو، ئیسماعیل ئاغا تدارەکا خوە دروست دکە، ئیجارێ دبێژە ژنا خوە، کو ڕابە کوڕێ خوە ببە و هەڕە مالا شێخ ئیبراهیم، ئیجارێ ژنێ گوتییە، کو ژ بۆی چ ئەم بچینە مالا شێخی، ئیسماعیل دبێژە، ئەو ئوجاغە، هوون بچنە وێ دەرێ، ئیروکە شولەکە من هەیە، بەلکو درست ببە، ژن و کوڕ دچنە مالا شێخی، وێ رۆژێ ژی ڕۆژا ئەینی بوویە، کو پاشا و خەلق حەمو ژبۆی نمێژا ئەینی تێنە مزگەفتێ، وەقتێ سەلایێ، ئیسماعیل ئاغا دەبانجەیێ دبن بنیشێ دکەتە بەر پشتا خوە و خەنجەرێ ژی دکەتە بەر پشتا خوە و دچنە مزگەفتێ و لسەر ڕیا ئیبراهیم پاشا نێزوکی ڕوتنە، پاشا و خەلق ژی تێنە مزگەفتێ و نمێژا ئینی دکەن و خلاس دبن، خەلق بڕ بڕ بدەر دکەڤن، ئیسماعیل ئاغا دەرناکەڤە، وەکی پاشا تێتن، کو ژنک ئیسماعیل ئاغا ببوریت و بدەرکەڤیت، ئیسماعیل ئاغا دەبانجەیێ ددەتە تەنشتا ئیبراهیم پاشای و ئاگر دکەتن، کو ل شالا پشتا پاشای دکەڤیت و دبورە، ژ سەر پەراسوویان ل رۆیێ چەرمی دچە و دەرباز دبە، دگەل پاشای چل پێنجەهـ غولامان هەبوون، ئیجارێ ئیسماعیل ئاغا دفەکرە کو پاشا ب گوللەیێ نەکەت، ددە خەنجەرێ کو رێ ڤە دکە، ئیبراهیم پاشا کو ب خەنجەرێ بکوژە، ئو غولام خوە داڤێ نیڤا پاشای و ئیسماعیل ئاغا، یەکی دووان ژ وان ژی بریندار دکە، و ئەوان چل پێنجەهـ غولامان دنێڤا مزگەفتێ دا پڕان پڕان دکە، چونکو ئەو ئیسماعیل پیرو حەفتێ سالی بوو، ئیجارێ پێ ل سەججادەیەکێ د ئالە و دکەڤە، ئیجارێ غولام گەهانە سەر وی، ئێدی مەجالا ڕابوونێ نەدایێ، داینە بەر خەنجەران، دنیڤا مزگەفتێ دا کوشتن و بدەرڤە دەر ئانین، ئو لەشێ وی بئاگری سووتن، و ئیبراهیم پاشا ژی بریندار بوو، میقداری دوو مەهان موعالەجە کرن و ساخ بوو، ئو ژن و کۆڕێ وی ژی ژ باژێڕی سەرکوت کرن و دوو سێ پسمامێد وی هەبوون، ب غەیری حەق گرتن و کوشتن و مال و خانیێد وان خراب کرن، تایفەیێد ئەکرادان وەبێ عەقلن، دو ماهیا شولا مولاحەزە ناکەن، هەر چ بێتە عەقلێ وان، ئیللا دکەن، مێر بن و ژن و زاڕۆک، و دغەما واندا نینن..