پھاڪن جي حڪمت/باب پهريون/ڀاڱو پهريون/فصل چوٿون
پَر وڻ ٿو چري سئيءَ کي تنهنجي پڇ ۾ ٽنگ آهي.
پاڻي پي پوءِ پيارڻ واري کان پڇڻ ته تنهنجي ذات ڪهڙي آهي.
ڍڳو، جو کنڊ کنيو هلي.
ٻگهو تيستائين درويش آهي جيستائين پاڻيءَ ۾ مڇي ڪا نه ٿي ڏسجي.
جو ڳڻ وات سان چويٿي ته آءُ مڇي ڪين کائينديس پر ٽي مڇيون سندس اڳيان رکيون آهن.
اهڙو ڪو به هٿ ڪونهي جو وقت کي جهلي قابو ڪري.
ڦڻس مان ڪا انب جي رس ڪڍي سگهبي؟
سُئي ۾ گهڙي وڃڻ ۽ هَرَ جي ڦار مان نڪري اچڻ.
هنجي زبان ٻهاندريدار جي رنبي آهي.
ڏينهن لنگهي وڃن ٿا پر جيڪي ڳالهايو ويو آهي. سو رهجي وڃي ٿو.
ڪچي مٽيءَ جي ٿانو تي نچڻ.
ٻيڙي ڪو جهاز جو کوهو کڻي سگهندي؟
هو تنهنجن هٿن ۾ چنڊ آڻي ڏيڻ جو انجام ٿو ڪري.
هڪڙي ماڻهوءَ کي قيد ۾ وجهجي ٿو پر ٻيو ڪاٺ جا سنڌ پيو ڳڻي.
پراڻي ڀنگي کي مٽي ۽ ڇيڻي سان پوچو ڏيڻ.
جنهنکي ٻه زالون آهن تنهنکي گهڻو ڏک آهي.
جڏهن چور ڀڄي ويو آهي تڏهن ماڻهو عقل سکيا آهن.
ڪڪڙ کي نانگ جي نچ ڏيڻ جي خبر پوي ٿي.
پنج آڱريون ڪي هڪجيڏيون آهن.
جنهنکي آرايون هونديون تنهنکي خبر هوندي ته اُهي ڇا آهن.
ڇوڪرين جي ويڙھ وانگي رڳو ڌڪا ٿا اچن.
تمام ڊگهو نه ٿي متان طوفان ڀڃي ڪيترائي ڇڏئي.
ڏندن بنا ٻار جي کِلَ ڏاڍي وڻندي آهي.
پرزو پرزي سان گڏ رک.
هو بندرو آهي ته به چنڊ کي وٺڻ لاءِ هٿ ڊگهيريٿو.
نانگ ۽ نور جي محبت.
اونداهيءَ ۾ ٿيلهو ڏيڻ.
آسمان ۾ جڏهن چنڊ يا سج گرهبو آهي تڏهن سڀڪو ڏسندو آهي.
جڏهن باھ لڳي آهي تڏهن پاڻيءَ جي لاءِ کوهي کوٽڻ لڳو آهي.
پهرين پنهنجي ڦيٿي کي تيل لاءِ.
پهرين ڪڙو پوءِ مٺو.
تي انچ رسو ساري گهر کي ڦري اچڻ لاءِ.
ڪو به پنهنجي ڏڍ کي کٽو نٿو چوي.
ڪو به پنهنجا عيب ڪين ڏسندو آهي.
ٻئي کي سفر کان روڪڻ لاءِ پنهنجو نڪ وڍي ڇڏڻ.
پنهنجي ٽنگ پنهنجي ڪهاڙي سان وڍڻ.
تنهنجي چال تنهنجي هٿ ۾ آهي.
تون پنهنجي منهن ڏي نهار، نه ٻين جي منهن ڏي.
انب نه لهي ککڙائي ٿو چوسي.
انب جي ڪاٺيءَ مان اُکري مهري ٺاهڻ.
ڪهڙو به هٿ وڍيو ته به سو اهڙو ئي ساڳيو ٿيندو.
ٻوڙي ماڻهوءَ جي خوابن وانگي.
هو اڳڙين جي باھ آهي.
هو کنڊ جو پُتلو آهي.
ڪُوئي کي خبر ڪانهي ته ٻلي انڌي آهي.
اڏامي سگهي ڪين، رڳا کنڀ پيو ڦڙڪائي.
ٻاهران لسو ۽ چٽيل، اندران رڳا ڪک.
گاڏي هڪڙي ڦيٿي ته نه هلندي آهي.
هڪڙو پُٽ انڌي جي لٺ جي مثال آهي.
هڪڙي ڌڪ سان ست نانگ مارڻ.
ٺڪر جا ٿانو گڏ رکبا ته ضرور پاڻ ۾ ٺهڪندا.
چورڻ جي لاءِ ٻئي هٿ ڪم آڻجن.
ڪنهن نانگ جا پنج پير ڏٺا آهن ڇا؟
آءُ توکي پنهنجن ڪوڏين ڌوئڻ وارو پاڻي به ڪين ڏيندس.
ڪوڏيون تو کي ڌورو ڀت وٺي ڏينديون، ڪوڏين کانسواءِ دوست به نه ملندئي.
ڪنڊي کي ڪنڊي سان ڪڍ.
هن جي پيشانيءَ تي تعصب جا نشان چٽا پيا ڏسجن.
نوڪري هٿ ڪرڻ واسطي ڪتي جي پيرن ڌوئڻ لاءِ به تيار رهڻ گهرجي.
ڪيوڙو وڍي پوءِ انهيءَ جي کَل ٿو ٻڌي.
ڪانگ مئو طوفان جي ڪري پر چٻرو چوي ته منهنجي پِٽ سان مئو.
ڪانگ جهڙو ڏاهو يا ٺڳ.
مٺن انبن ۾ به ڪنيان پون ٿا ۽ ٻچا ڪن ٿا.
هن کوٽي ڪنيون ٿي ڪڍيون ته نانگ نڪري پيو.
رپين وٺڻ کان اڳي ڳڻ، هلڻ کان اڳي رستو پڇي پَڪ ڪر.
کائڻ مهل هنجي ٿالهي ڀريل ٿي رهي.
وڙهڻ مهل گدڙ به شينهن آهي.
گهڻي کائڻ ڪري هو واڳو ٿي پيو آهي.
هن ديوتا جي مورت ٺاهڻ ٿي گهري پر ڪتي جي مورت ٺهي پئي.
مئل گهوڙي کي نعل هڻڻ.
جي ڳئون نه هجي ته پوءِ ڏاند کي ڏُهجي.
جيڪو وڻ تي چڙهندو سو ٻيڻو ڏسندو.
ميوو وڻ کان ڳرو.
کنڊ اونداهيءَ ۾ به مٺي ٿي ٿئي.
ڏيڏر کوھ ۾ آسمان ڏسي ٿو ڇا؟
ميوو هنجي مُڇَ تي ڪريو پر هن سُستيءَ کان اهو وات ۾ نه وڌو.
داعالفيل جي مرض واري ماڻهوءَ جي پير ۾ منڊي.
گهر ڌياڻيءَ وٽ ڀت ٺَهئي ڪو نه ته به ڪتو پيو پڇ لوڏي.
ڦٽ ڇٽي وڃي ٿو ته به داغ رهجيو وڃي.
گهوڙو ڏسي منڊو ٿيو پوي.
ڌونرو ۽ سرڪو ٻئي گڏيل.
پَٽيلن اکين سان به هو ڏسي نٿو سگهي.
جهرڪيءَ کي وڍي سؤ ٽڪر ڪرڻ.
چانڊوڪيءَ ۾ کُڏ کٻيتي جو چمڪڻ.
ڪم لٿي کانپوءِ ٻهاريدار بد معاش آهي.
ڪم جي مهل هو لڀئي ڪو نه، کائڻ جي مهل هو حاضر ويٺو آهي.
وڍيل وڻ جي پاڙ ۾ ويهڻ.
تازي ڦٽ تي لوڻ ٻرڪڻ.
ڪنن کي ڇڪ ته مٿو نڪريو اچي.
انڌو لٺ چوي ته ناچ واھ جو آهي ۽ ٻوڙو چوي ته راڳ واھ جو آهي.
جنهن ماڻهوءَ کي گپ لڳل آهي سو مٽيءَ جي پرواھ نه رکندو.
ڪنڀر جو ڪم لوهار کي نٿو ٺهي.
هو جوڳي فقط ڪالھ هو ته وار کُڙين تائين ڳُتيا پيا اٿس.
مس قلم ۽ دماغ هوندو ته انهن ٽن سان تون چڱو لکندين.
هو رهي ڪکائين گهر ۾ ٿو ۽ گُهري پلنگ ۽ گادي ٿو.
هو ڪتي کي ڪلهن تي کنيو شڪار ٿو ڪري.
ڪتي کي پيار ڪبو ته جهولي ۾ چڙهي ويهي کائيندو.
ڪتي جي پڇ کي گهڻوئي تيل لائجي ته به سئون ڪين ٿيندو.
هو واڳوءَ سان وير ٿو رکي ۽ رهي پاڻيءَ ۾ ٿو.
ڪٽنب ۽ پاڻي هميشه هيٺ لهندا آهن.
کوھ مان نڪتل ڏيڏر اونهي پاڻيءَ ۾ ترندي ٻڏي مئو.
اهو رڳو تهن کي ڳاهڻو آهي.