شیرین و خوسرەو/77
Appearance
سەرو سیا پۆش خامەی عەبیرین | بەی تەور کەرد ئینشای خوسرەو و شیرین |
وەختێ کە خوسرەو شا فەڕڕوخ مەقام | یاوا بە نەزدیک قەسر دلارام |
یەک فرسەختی دوور جە قەسر جام ڕێز | پەیاپەی دەرلاد نە پشت شەودێز |
چون شەو بە تەقدیر ئوستای باڵا دەست | پەڕەند موشکی نە ڕووی جیهان بەست |
جەودما شیددەت زمستان سەرد | گێج بادەوەش نە گەردوون مویەرد |
مدراخشا جە دوور سەرمای پڕ جە زۆر | سەراوان جە یەخ چون جام بلوور |
فەڕڕاشان نە جەخت چون چەرخ گەردوون | کەردشان وە پا خەیمەی زەڕ ستوون |
بە «حسب الفرمان» ئەو شای جەم شکۆ | چەند خەروار چۆی عوود چەنی سەندەل چۆ |
چەند بار نافەی موشک دار چینی و عەنبەر | کۆکەردن جە حەد حیساب زیاتەر |
بە جای هێمە وشک پەرێ شەهریار | سۆچیا تا وەخت سوب بی ئاشکار |
ئەو شەو جە بۆی موشک عوود فوماری | سەحرا مبێزا نافەی تاتاری |
هەرچەند جە هەوا کافوور مڕێزا | بۆی بخوور نە چەتر شاهیش مبێزا |
بە ڕاحەت تا سوبح خوسرەو دارا | وێنەی سکەندەر ئەو شەو ویارا |
چون خورشید وێنەی لاڵ بەدەخشان | سیمای سیم سوبح سادق کەرد ڕەخشان |
خوسرەو وێش وە ڕەخت خوسرەوی پۆشا | جامێ جە بادەی یاقووتی نۆشا |
وەختێ ئەو بادەی تەڵخی نۆش ئاوەرد | تەبعش تەقازای شەهد شیرین کەرد |
نە پشت شەبدێز بە جەخت بی سوار | سەرمەست و بێهۆش جە بادەی گوڵنار |
چەنی چەند غوڵام زوڵف بۆ عەبیرین | ڕووش کەرد مەستانە بە قەسر شیرین |
حەرەم سەرایان نەرگس بۆی نەوخێز | ڕاز شەربەت ئامێز، لەب تەبەرزەد بێز |
عەرز کەردن خوسرەو چەنی چەند غوڵام | ها یاوا وە پای قەسر دڵ ئارام |
شیرین ئێد شنەفت فرێ کەرد ئەندێش | جە عەرز و سیرەت نام و نەنگ وێش |
واتش بەستشان قاپیی ئەو دڵبەر | قایم تەر جە سەد ساختەی ئەسکەندەر |
فەرماش تا بە قەسر یەک مەیدان دوورتەر | پەرێ پایەنداز شای دارا ئەفسەر |
جە لوولەی زەڕبەفت زەمین تەڵای | جە ئەبرۆی مەخمەڵ خارا و خەتای |
جە پارچەی سنجاب مەنشوور بە کەرەس | جە دێبای ئەڵوان، جە کیمخوای ئەتڵەس |
وستشان فەرشێ شاهانە دەستوور | کەردشان جە موشک، جە عەنبەر بخوور |
چەند سینی جە سیم جە ئەشرەفی پەڕ | چەند خوان ئەڵوان لەبالەب جە زەڕ |
موهەییا کەردن بە دیدە و بە دڵ | پەی شاباش ئەو شەهەنشای قابڵ |
وێش وێنەی خورشید پڕ شەوق ئەنوار | شی نیشت وە باڵای قەسر زەڕ نیگار |
هۆردا پەردەیێ وێنەی شەمع شەو | دوو چەم کەرد بە چار پەی سەیر خوسرەو |
هەروەختێ زانا گەردێ هۆرێزا | ئەو گەرد تووتیای هیندی مبێزا |
جە گەرد بەراما سەوڵ نەوخێزێ | سەوزەی خەت بۆ موشک خەتای بێزێ |
قورس ڕوخسارش وێنەی گڕەی نوور | مدرەخشا چون شەمع تەجەللای کوێ توور |
چون خۆر فرۆزان نە فەرقش ئەفسەر | موکەللەل جە دوڕ یاقووت و گەوهەر |
دەستێ جە نەرگس گرتەبێ بە دەست | جەو دەستەی نەرگس هەر دوو نەرگس مەست |
جە غوروور عەشق، جە مەستی تاو تاو | ماما وە ڕووشدا عەرەق چو گوڵاو |
خاسەی غوڵامان کەمەر شیشەی زەڕ | خەت نە دەور حوسن وێنەی موشک تەڕ |
ئەوان هەم بە عەین سیای مەستەوە | هەر یەک یەک دەستەی گوڵ بە دەستەوە |
وەختێ شیرین دی خوسرەو بەو دەستوور | گڕ کەفت نە جەرگش چون گڕەی تەنوور |
جە نەشئەی شەراب شەوقش بی سەرمەست | ڕۆح و ئیمانش یەکسەر شی جە دەست |
دەمێ مەدهۆش بی بە دیدەی نمناک | چون مۆرەی ڕەمماڵ غەڵتیا نە خاک |
ئاخر کە جەو خاو مەستی بی بێدار | حەیران مەند چون نەخش ڕووی سەفح دیوار |
وات: هیچکەس نییەن ببۆ غەمخوارم | نمەز چۆن مبۆ عیلاج کارم؟! |
کۆن دانشمەندێ پڕ عەقڵ هۆشیار | بوازۆ عوزرم جە لای شەهریار |
جەی سەبەب کەردش سەوڵ خاتر تەڕ | جە لالەی ئەسرین جام نەرگس پەڕ |
وات بە دڵ ئەر شا بکەرۆن تەکلیف | باوەرۆ بەی قەسر قەدەم بە تەشریف |
جە لای خاتوونان پاکیزەی پاک دین | مبوو بە سەرژان بێ شک بە یەقین |
پەس مەبۆ کارێ بکەرووم پەی وێم | دوشمن باوەران شادکامی پێم |
ئێد مکەرد خەیاڵ، جە ناگا خوسرەو | یاوا بە قاپیی «قوللەی» قەسر ئەو |
حاجیبان سوجدەی پای شەودێز بەردن | سەد مەن زەڕ وە سەنگ زەڕ وەشان کەردن |
پەروێز جەم قەدر دانای دڵ فرۆز | نیگا کەرد چون باز پەی شکار بە سۆز |
دیش قاپیی قوللەی قەسر زەڕ نیگار | بە قوفڵ فۆلاد کەردەن ئیستیوار |
جڵەو هۆرکێشا، چۆگە خجڵ مەند | پەرساش کە شیرین پەی چێش قاپی ژەند؟ |
بەدی چێش دیەن جە ئێمە شیرین | بەی تەور لێم بەستەن قاپیی عەبیرین |
ئاخر ئەو بێ ڕام چێشش مەنزوورەن | یە خۆ جە ڕەویەی بزورگی دوورەن |
تەڵەب کەرد شەخسێ دانای دانشوەر | وات: شۆ بە پای تەخت شیرین دڵبەر |
واچە بەو پڕ خیشم غەزەب خدێ و خوو | بە سوار مدران شای دارا شکۆ |
فەرمانت کە قوفڵ قاپی کریان سەخت | مورەخخەز مبۆ بەیۆ وە پای تەخت |
یام خۆ هەر بەی تەور ئامان جە ڕاوە | ڕای وێش بگێرۆ هەی بە دماوە |
بەڵێ مزانۆ یە خەیلێ کەستەن | قاپی جە میهمان هیچکەس نەبەستەن |
با ڕەزا نەبۆ ئەوەند بە خواریم | شەرمێ بکەرۆ جە شەهریاریم |
نە من پادشای فەڕڕوخ نەژادم | نەوەی نەوشیروان پڕ عەدڵ و دادم؟! |
حوکمم ڕەوانتەر جە قەزیەی قەزان | یەند بە خەفەتم ئەو پەی چێش ڕەزان؟ |
نییەن تەقسیرم بە وێش مزانۆ | عەیبەن یەند خواری بە من منمانۆ |
واچە چ مومکین بشوو بە ڕاوە | یا بویاروو زەوق بە ڕووی دنیاوە |
تا کە نەوینوون بەژن باڵای ئەو | شاد نەبوون بە دین خاڵ ئاڵای ئەو |
ئەر زەرووشەن ڕاهی بۆ پەروێز | با جە باڵای ئەی قەسر جام ڕێز |
ساتێ سەیر کەروون باڵای نەوخێزش | دوو دیدەی قەتران ئاهووی بەڕ بێزش |
هەرچی کە شا وات تەمام سەرانسەر | شنەفتش شیرین زامش بی خەتەر |
وات بە کەنیزێ نادیرەی ئافاق | فڵانە کوشکێ پڕ نەقش شەش تاق |
تەمام بە تەعجیل گوڵاو پاشی کەر | پڕ جە موشک و عوود عەبیر و عەنبەر |
دە مەجمەر تەڵای دانە بەند ساف | چەنی چەند عوود سۆز سیم پڕ شەفاف |
ببەر پەرێ شای سکەندەر ئەفسەر | تا جە عەترشان جاش بۆ موعەتتەر |
ڕەنگین کەر بە فەرش ئەو شەش تاق بەرز | کورسیی شەش پایەی تاوسیی خۆش تەرز |
ببەر هەم پەی شای گەردوون ئیحتیشام | سوجدەی تەختش بەر، واچە فیدات بام |
کەنیزت جە بام قەسر زەڕ نیگار | بە جیوار جانیب شای فەڕڕوخ شیعار |
میهمان ئێمەن ئەو بە بێ تەکلیف | بە هەر کۆ ماچیم ببەرۆ تەشریف |
هەم کەنیز وێش بە سەڕ عیزز و ناز | بە بیسات پۆشیش بکەرۆ مومتاز |
ئەو کەنیز شۆخ نادیرەی ئەییام | «حسب الامر» ئەو شۆخ دڵ ئارام |
ئەسباب ئەو کۆشک بەو تەرز تەمام کەرد | عەرز وە لای جەناب شای جەمشید جا بەرد |
وات سوپەهـ سالار نازک نەوهاڵان | بەی تەور کەردەن ئەمر شای کەمەر لاڵان |
ببەرۆ تەشریف بەو تاق دێرین | تا بەیۆ شاد بۆ بە دینش شیرین |
شا با «حسب الامر» شیرین دڵبەر | قەدەم بەرد بەو کۆشک ئاڵای بۆ عەنبەر |
وەر جە وێش ئەو شۆخ زەریف مەهوەش | چەند دانە یاقووت گەوهەر پەی پێشکەش |
چەنی چەند مینای بلوور بێ گەرد | گشت پڕ جە شەراب چون یاقووت زەرد |
چاشنی گیرێ ڕەخشان چون ئافتاب | تێشدا موهەییا شەراب جوللاب |
کیاست بە سەرکار شای دارا ئەنداز | بە چەند ئیحتیرام، بە چەند عیزز و ناز |
جەو دما خێزا چون خەرمان گەنج | وێش ئارایش کەرد بە سەد لار و لەنج |
قامەتش زەڕ بەفت بە ڕەخت گوڵ بێز | ڕازنا چون شاخ شمشاد نەوخێز |
بەست نە ڕووی ئافتاب نیقاب زەڕ تار | جە دێبای سەقڵاب نارنجی و گوڵنار |
حەڵقە کەرد چون حەی زوڵف عەنبەر بۆ | وستش بە پێڵدا زوڵف چەنی گێسوو |
زەڕڕین سەر ئاغووج ئاموودەی گەوهەر | بە ڕەسم چینی چون ڕۆمی میغفەر |
جە سندووقچەی سیم بەر ئاوەرد وە بەر | نیا بە چەند ناز ئەو نە فەرق سەر |
شەش لوولەی یاقووت تیە نیشان لاڵ | بەند کەرد بەشەو بەند زەڕ تار بووم ئاڵ |
تەوقێ موکەممەل جە یاقووە زەرد | مێخ ڕێز جە دانەی زمڕوود بێ گەرد |
کەردش نە گەردەن بە سەد غەمزە و ناز | پەخش کەرد بە وەردا ڕیشەش بە دڵواز |
پەی قەزای پەروێز دڵ خەستەی ڕەنجوور | قەتران کەرد دیدەش بە سورمەی کۆی توور |
پشت بەست بە دەسماڵ مەنسووج چینی | موتەڕڕەز بە نەخش ماوای موشکینی |
جە گەرد عەبیر، جە ڕێزەی عەنبەر | سەرتاپای وێش کەد تەمام موعەتتەر |
موعەتتەر جە موشک مێخەک نارنجێ | گرت بە دەستەوە خێزا بە قنجێ |
بەراما نە قەسر چون ئاتەش پارە | خەرامان شۆخ شۆخ بە لەنجە و لارە |
تەشریف بەرد وە لای شای دارا ئەنداز | چەنی چەند عیشوە و چەند گریشمە و ناز |
بۆسا پای مەسەند شای دارا دەماخ | جەودما خێزا جەڵدێ بە گوستاخ |
گۆشوارەی گەوهەر ڕەخشندەی شەم بێز | شەندش وە پای سم شەودێز پەروێز |
سەد دانە یاقووت ڕوممانی گەوهەر | کەردش بە نیسار ئەو فەڕڕوخ ئەختەر |
خوسرەو دیش شیرین شەکەر لەب بەی تەرز | کەرد میهرەبانی، دەماخش بی بەرز |
نەکەرد ئیستیغنا ئەو گەردوون ئەفسەر | دەست بە سینەوە هۆرێزاش نە وەر |
دەماخش نەگرت جە ڕوتبەی شاهی | زوبان گوشاد کەرد با عوزر خواهی |
فەرماش جام جەمین، جەمین جام جەم | دەوڵەتت زیاد، سایەت نەبۆ کەم |
بویەرۆ دایم نە ڕووی سەر زەمین | فەرقت جە پایەی ئەی چەرخ دێرین |
ئافەرین! گشت تەور شاهانە پێتەن | بزورگی و بەخشش لایق بە وێتەن |
گۆشوارەی گۆشت پڕ بی جە گەوهەر | مدرەوشا چون قورس خورشید خاوەر |
پەرێ خوشنوودیی ئێمەی خاتر تەنگ | کەردت بە شاباش شەودێز شەو ڕەنگ |
مەبلەغێ خەتیر هەم دانە و گەوهەر | کەردت بە نیسار ئەی بەندەی کەمتەر |
بەڵێ شەکەر لەب ڕاست بواچە پێم | تەقسیرم چێش بی قاپی بەستی لێم |
وێت وێنەی خورشید نە چەرخ ئەخزەر | وستی نە باڵای ئەی قەسر بێ دەر |
ڕاستەن کە من شام، ڕاز ڕێزەی شەکەر | بەڵێ نیم جە تۆ هەرگیز زیاتەر |
نیهایەت قاپی جە میهمان وێش | هیچکەس نەبەستەن نەشا نە دەروێش |
جە لای هەرکەسێ ڕەوشەن گەوهەرەن | میهمان عەزیزەن، ئەر سەد کافرەن |