شیرین و خوسرەو/01

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
شیرین و خوسرەو  (1735)  by خانای قوبادی
01. بسم الله الرحمن الرحيم
بە نام ئەو کەس شیرین ئەرمەن پەیدا کەرد، فەرهاد پەیش بی بە کۆکەن
هەر سوب تا ئێوار نە پای بێستوون تەققەی قۆڵنگش یاوا بە گەردوون
نەڕاش چەندین جەور، چەند جەفا بەردش ئاخر بە ناکام ئەروا سپەردش
«تعالىٰ» جە سونع پەروەردگاریش جە کار شیرین شیرین کرداریش
ساقیی تەقدیرش بە شیشەی لەبڕێز گەردەن بە شەراب عەشق شۆرئەنگێز
پەی نەزەربازان جە عەرسەی زەمین ئاراست بیساتێ بە زەوق شیرین
منۆشان پێشان پەیاپەی پەیوەست بەتەرتەر جە قەیس فەرهاد موان مەست
ئافەرین جە زات بەخشەندەی بەخشان چ خاس بە خاسان خاس پێ مبەخشان
سەعی سەد ساڵەی شێخان کامڵ به نیم نیگاهێ مکەران باتڵ
ئەگەر ڕەزا بۆ سۆفیان ساف ماوەرۆ بە دەس بێ درۆ و گەزاف
بەو دەستوور کەردەن شیرین شێوەشان سەد کەس چۆن فەرهاد بیەن لێوەشان
وستەن نە عاڵەم شۆر عەشقشان هەر جەفا و جەورن دایم مەشقشان
دیدەی مەستشان نە ڕووی عەرسەی دەور ڕشتەن بەی سورمەی نەزاکەت بەی تەور
شەرابێ بەی تەور خانای مەینەتبار جە مەیخانەی عەشق خانەی مەینەتبار
جه لوتف و ئیحسان شەهریاریی وێش منۆشا بادەی خۆش گەواریی وێش
دەرحاڵ جە شادی مەست مبۆ سەرشار ماوەرۆ بە ڕەقس خامەی عەنبەربار
تا کە بوازۆ جە مەحشەر شەفاش نەدەران بە نار جەهەننەم سزاش
***
یاران نمەز کۆن میشکین خامەیێ کۆن قەڵەم بە دەس، بۆ شانامەیێ
جە مەدداحیی زات شای «خَيرالبَشَر» شەفاخوای ئوممەت ڕۆی دەشت مەحشەر
چون شاپوور چین نەقش عەنبەرین شیرینتەر جە خاڵ بۆ میشک شیرین
بکێشۆن بە ناز ئارۆ بە زەروور جە سەواد میشک، جە لەوح کافوور
مەعلووم بۆ جەلای ڕەهڕەوان دین عولەمای ئوممەت «فَخرالعالَمين»
هەر کەس چون خوسرەو تەبعش لاڵ پۆشەن جە مەیخانەی پیر موغان مەی نۆشەن
ئیسا هەرکەسێ گەوهەر فرۆشەن جە وەسڵ شیرین وێش شەربەت نۆشن
گا چون نیزامی، گا چون مەولەوی گا وێنەی خوسرەو، شوعەرای دەهلەوی
مکەرۆ جە وەسف «خَيرالمرسَلين» میخلات پڕ میشک خەتا خەت چین
بە شنۆی نەسیم خامەی بۆ سونبوڵ مشکاوۆ غونچەی تەعریقش چون گوڵ
جە وەنەوشەی وەسف زات ئەو سەروەر مکەرۆ پڕ عەتر عەرسەی هەفت کیشوەر
پەی چێش؟ ئەو ڕەسوول قورەیشی لەقەب خەتیب سەرخێڵ خوتەبای عەرەب
کەعبەی موعەزەم عەرسەی ئافاقەن هەشت بەهەشت بە دین دیدەش موشتاقەن
جێ وەرتەر گرتەن عەسای موسەوی وە گێسووش ئیعجاز زانای مەعنەوی
«لَيلة المِعراج» ئەو «قرةالعَين» کەرد بە تاج عەرش موعەزرەم نەعلین
شەمیم گوڵزار شەرعش بێ خیلاف موعەتەر کەردەن جە قاف تا بە قاف
چون تەنتەنەی تەپڵ شاهان جەم تەرز سەدای دارو گیر نە عاڵەم بی بەرز
نەعرەتەی «لَولاك» شەرەفنامەی ئەو بەرزەن چون سەدای کووس کەیخەسرەو
عەزیزەن بە نەس «لعمرك» زاتش نمەیۆ بە وەسف قەڵەم سیفاتش
خانا بە سەرگەرد بەرز پایەش بۆ بە فیدای ڕەوزەی فەڵەک سایەش بۆ
عەڕز وەسف زات «خَتم الأنبيا» تا بە ئینقیراز ئەی دەور دنیا
نمەیۆ نە زەبت خامەی خۆش تەقریر پەی چێش؟ کە زاتش نەدارۆ نەزیر
ئیسە تۆیچ هەردەم شوعەرای دڵ پەسەند سوخەن سەنج، نەزم شیرینتەر جە قەند
جە شەربەت خانەی مەدح ئەو سەروەر تووتیی خامەی وێت شەکەر سوخەن کەر
با جەلای شیعرت شیعرت شیرین ڕەونەق بۆ چون دوعای خاسان مەقبوڵ حەق بۆ
عَزيزالقَدرێ ئەو چون نیزامی بپەرسۆ تەئرێخ ئەی نامەی نامی
«غەین» و «قاف» و «نوون»، «جێم» کەرۆ حیساب لێش مبۆ ڕەوشەن چون قورس ئافتاب