دیوانی شێخ نووری/شیوەن و ماتەمنامە

by شێخ نووری شێخ ساڵح

←شیعری موستەزاد

دیوانی شێخ نووری  (1970)  by شێخ نووری شێخ ساڵح شیوەن و ماتەمنامە

بانگەوازی ویژدان→

شیوەنی شێخ عەزیزی برای

لە فوارەی دڵ لەبەرچی خوێنی گەش نەڕژێتە سەرچاوم	لەبەرچی سوور نەبێ داوێنی بەدبەختیی بە خوێناوم
کە من زانیم ئیتر مەرهەم نییە بۆ جەرگی سووتاوم	ئەناڵێنم لە دووری تۆ، ئەڵێم شەرتە هەتا ماوم
ئەسیری خاکی گۆڕ و نەوجەوانی پڕ مەلالم ڕۆ عەزیزم ڕۆ، عەزیزم ڕۆ، عەزیزی نەونیهالم ڕۆ
بە ئومێدی ئەوەی بێمە سەرینت هەر وەکوو مەجنوون	لە دووجەیلی نەهاتیدا ئەناڵێنێ دڵەی مەفتوون
بە فرمێسکی پەژارەم چۆڵی «قفرە»م ئاو ئەدا مەحزوون	کەچی ئەمڕۆ بیابانێ بە خوێنی دڵ ئەکەم گوڵگوون
ئەسیری خاکی گۆڕ و نەوجەوانی پڕ مەلالم ڕۆ عەزیزم ڕۆ، عەزیزم ڕۆ، عەزیزی نەونیهالم ڕۆ
لەوێ دیجلە وەکیلی دیدەکەی من بوو بە لێڵی و سوور	سکووتی خەستەخانەت، بوو بە شینی عائیلەی ڕەنجوور
لەکاتی گیانەڵای مەرگا بە بێکەس مای، لە خوێشان دوور	ئەمە تیرێکە جەرگم کون ئەکا تا ڕۆژی نەفخی سوور
برایی جەرگ و دڵ سووتاوی کوردی پڕ مەلالم ڕۆ عەزیزم ڕۆ، عەزیزم ڕۆ، عەزیزی نەونیهالم ڕۆ

شیوەنی مەلا مەحموودی بێخود

خەمم نەدیوە کە دڵ هەڵدڕێ وەکوو نەشتەر	خەمم نەدیوە وەکوو تیر بدا لە بەندی جگەر
خەمم نەدیوە کە ڕووناکی و فەڕەح لە دڵا	وەها نەهێڵێ، لە جێگەی نەمێنێ شوێن و ئەسەر
خەمم نەدیوە لەسەر تەختەنەردی دنیادا	وەها ببەستێ لە خۆشی و لە پێکەنین شەشدەر
خەمم نەدیوە بەری خوێنی دڵ وەها بەردا	لە فوارەیی دڵەوە هەڵقوڵێتە دیدە و سەر
مەگەر خەمێ کە لەناکاو ڕژایە لادێ و شار	بەکارەساتی وەفاتی ئەدیبی دانشوەر
حەفیدی حەزرەتی عەللامە، موفتی چاومار	فەقیدی میللەتی کورد، جێنشینی جەد و پدەر
جەنابی «بێخود» ئەفەندی ئەدیبی بەرزی وڵات	یەکەم موسەوری دنیای سروور و حوزن و کەدەر
لە ئاسمانی ئەدەبدا، بەباڵی تیژی زەکا	فڕی هەتا گەیییە بەرزیی کەمال و هونەر
ئەدەب لە ڕۆحی ئەوا چەشنی خوێن ئەهات و ئەچوو	وەکوو فوارە هەڵئەڕژایە سەر پەڕەی دەفتەر
لە موبتەداوە وەها تێپەڕی بە یەک هەنگاو	گەیشتە تەوقە سەری کێوی سەخت و بەرزی خەبەر
لە بەحری بێ بنی عیلما، هەتا بڵێی مەلەوان	لە ئەرزی بێ حەددی شیعرا، سەرۆکی سەیر و سەفەر
چ شاعیرێ لە کون و قوژبنی خەیاڵاتا	جیهانی شیعری وەکوو زەڕەیە ئەهاتە نەزەر
بە شەو لەناو چەمەنی نەزمی بلبلی ئیلهام	تەرانەگۆیی خەیاڵاتی ئەو بوو، تا بە سەحەر
بە ڕۆژ لە مەدرەسە، مەشغولی عیلم و تەفسیری	کەلام و سورە و ئایاتی ئێزەدی ئەکبەر
هەمیشە مەستی مەی «لا اله الا الله»	قەسیدەخوانی سەنای جەمالی پێغەمبەر
خەم و پەژارەیی کۆچی حەزین و دڵسۆزی	بەجارێ خۆشی و شادی جیهانی کردە کەدەر
حەقی بەدەستە کە دڵ تا ئەبەد بناڵێنێ	میسالی دەنگی بریندارێ نایێ ناڵە لەبەر
حەقە کەلام و بەدیع ڕەش لەبەرکەن و ئاداب	لە قوڕ بنیشێ لە پێوە هەتاکوو تەوقی سەر
بە هەوری ماتەمی، ڕۆژی دڵم وەها گیرا	بە حاڵ ترووسکە ئەدا، چەشنی چاوی تانە لەسەر
سەرێ نییە کە نەبێ گێژ و دەردەداری خەفەت	دڵێ نییە، کە نەبێ غەمگوساری ئێش و کەدەر
نەمردووە و هەر ئەژی ناوی بەرز و ئاساری	هەتا بمێنێ جیهان و سەما و مەهـ و ئەختەر
ژیان و بەرزیی ناوی وەکوو شوعاعێکە	هەتاکوو لاموتەناهی وجوودی دێتە نەزەر
خودا لە شیعر و لە ئینتاجی عیلم و ئەفکاری	دروستی کردووە بۆی هەیکەلێکی بەرزی زەفەر
نەسب کراوە لە ساحەی خلوود و سەرمەدیا	بە هەیبەت و عەزەمەت، باقییە هەتا مەحشەر
بە نووکی خامەی برژانگ، لە خوێنی دڵ «نووری»	بنووسە ساڵی وەفاتی «فەقیدی فەزڵ و هونەر»

شیوەنی شێخ برایمی برای

بە شیوەن بۆ پژا، بۆچی زبانی لاڵ و گیراوم؟	بە فرمێسکی جەفا هەڵهاتووە برژانگەکەی چاوم؟
ئەبێ بۆ هەر بەشی من ناڵە و گریان و ماتەم بێ؟	لەبەرچی دائیما هەر مەستی غەم، سەرخۆشی زووخاوم؟
برالە کۆچی ناکامیت و جێگای بێ سەر و شوێنت	بەجارێ تانەیی لێڵایی، وا هێنایە سەرچاوم
نەمامی عەیشەکەم نێژرا، خەفەت گۆپکە و چرۆی دەرکرد	ڕەگ و تەرزی کەدەر ئاڵایە گیانی هەڵکڕوزاوم
خەفەت دەستی لەمل کردووم، دەمی غەم وا لەناو دەمما	موبەدەل بوو بە تاڵی، عەیش و نۆش و شایی و ڕاوم
بە دەم «با» و گێژەڵووکەی نەگبەتی و ئاسیبی دنیاوە	بە بنجی دەردەوە، وەک پووشی با بردوویە ئاڵاوم
بڵێسەی ئاگری مەرگت بە نەوعێ دڵمی هەڵقرچان	گەیشتە عەرشی ئەعلا بۆ چرووکی جەرگی سووتاوم
مەگەر هەر دەستەوئەژنۆ دانیشم بۆ حاڵی خۆم بگریم	مەگەر هەر قوڕ بەسەر خۆما بکەم بۆ حاڵی شێواوم
ئەڵێی سەرچاوەکەی دڵ بۆتە بەحری خوێنی ئاڵ و سوور	لە خوێناوی گەشی فرمێسکما بەم ڕەنگە گەوزاوم
مەزانە بێکەس و تەنیا لە دوای تۆ من بەجێ ماوم	سەری خۆی دائەنێ قەومی خەفەت، دایم لە پێناوم
لەسەر لێوم ئەبێ ئەم ئاخ و داخ و ئۆفە تا مردن	لەسەر چاوم ئەبێ فرمێسکی خوێناویی هەتا ماوم
تەوژمی ئاهـ و لافاوی سروشک ئەمبا بەڕێگاوە	چڵ و چێوم بە بنجی داری بەدبەختییەوە گیرساوم
ببوورن ئەی ڕەفیقان زامەکەی وێرانە دڵ حەقییە	بەخوڕ ئەیدا بە دیدە جۆگەلەی فرمێسکی خوێناوم
لە ساڵی مەرگی تۆی پرسی یەکێ پێم وت: بە مووی برژانگ	ئەنووسم «شێخ برایم ڕۆ بە خوێناوی گەشی چاوم

شیوەنی مەحموود جەودەت

نەبووە قەت نەمدیوە تا ئێستا لە پاییزدا بەهار	بۆ چییە و بۆچی جلی شینی لەبەر کرد کائینات؟!
بۆچی وا وشک و برنگە، مەوسمی زستانەکەی؟!	بۆ ئەناڵێنێ بە هاوین، ڕەعدی بێ وەعدەی نەهات؟!
بۆ بەهاری خستە پاییز، بۆچی هاوین بوو بە دەی؟!	بۆچی زستان بوو بە گڕ، بەربوو لە خەرمانی وڵات؟!
بۆچی «نووری» کەوتە تەندووری فیراقی یارەوە؟!	بۆچی وا ئاوارەیە بلبل لە گوڵزاری حەیات؟!
ئەم سوئالانەم لە نەوزادی عەقڵ پرسی، وتی:	من جوابێکم هەیە، تێفکرە چەند مەعقوولە لات
ساڵەکەی عەکسە ئەوی یارە ئەبێ ئاوارە بێ	گەردنی ئەهلی کەمالیش بۆ پەت و سێدارە بێ

کۆچی مەلا ئەفەندی هەولێر

دووبارە ئاسمانی فەرەج هەوری گرتە بەر	یەعنی لیباسی ماتەمی پۆشی بەنی بەشەر
دووبارە دڵ لە مەجلیسی پڕ سۆزی سینەدا	سووتا بە ناری حادیسە، وەک مۆمی ناو فەنەر
ڕیشەی دڵی پساوە لە هەولێرەوە کشا	ناوی نراوە تەل، بە وڵاتا ئەکا گوزەر
لوولەی شکاوی ئێسک و پرووسکی هەموو لەشێک	هاتۆتە ناڵە وەک نەیی دڵ پڕ لە خوێنی تەڕ
دونیا هەموو بەچاوی تەڕ و لێوی وشکەوە	ئەمڕۆ ئەڵێی لە ڕۆژی قیامەت ئەدا خەبەر
ئەم ئاهـ و ناڵەیە بە زمانی فەسیح ئەڵێ:	چی کرد بە کوردی لیتە بەسەر، چەرخی کینەوەر
نێژرا سروور و خەم سەری هێنایە دەر لە خاک	خەو کەوتە چاوی خۆشی و هەڵسا لە خەو کەدەر
ئەگری تەڕەب، خەفەت دەسی کردۆتە پێکەنین	شایی لە شیوەنایە، کەدەر کەیفی کەوتە سەر
مەنتیق زوبانی لاڵە، بەلاغەت شپرزەیە	با موختەسەر بڵێم، لە موتەوەل نەما ئەسەر
کێ وای ئەزانی ئەمڕۆ لە شوومیی وڵاتە وا	بەم نەوبەهارە فەسڵی خەزان سەر ئەکاتە دەر
بارە لە حەیات و غوبارە لەسەر نەشات	کۆچی مەلا بەڕاستی بۆ کوردی قوڕ بەسەر
عومرێکە باخەوانی دڵ ئەتلێ بەداخەوە	بەینێکە هەر نەمامی ئەمەل خەم ئەدا سەمەر
ڕۆیی پدەر، ئەوا گەیییە قەسری خۆی بەڵام	یاڕەب بەعیزی دین و سەعادەت بژی پسەر
بۆ ساڵی ڕحلەتی بە دەبیری خیرد بڵێ:	«مغفور لە» جوابیە، پرسی یەکێ ئەگەر

1924/02/22

بۆ کێلی قەبرەکەی شێخ مەحموود

ئەمە ئەو شاهەیە ئاواتی کوردی پێوە ئاڵا بوو	کە خاکی مەرقەدی کاک ئەحمەدی شێخی بە مەئوا بوو
لە کاتی نەوجەوانێوە هەتا مردن بەگیان و دڵ	بەشوێن ئامالی پڕ ئالامی کوردا وێڵ و شەیدا بوو
بنووسە تۆش لە خوێنی دیدە ساڵی مەرگی شێخ مەحموود	«کە ڕۆژێ بووی لە ئاسۆی کورد و کوردستان ئاوا بوو»

1956

بۆ تەئریخی وەفاتی قادر ئاغا

کۆچی قادر بۆ جیهانێ ماتەم و ڕەنجوورییە	پڕ لە ئێش و سوێی برین و شیوەنی مەجوورییە
لەفز و ماعنای شیعرەکانم شین و ئازاری دڵە	ساڵی مەرگی بۆیە «شیعری ناتەوانای نوورییە»

وەفاتی «قادر ئاغای حاجی محیەددین»

ئەمەش هەر بۆ وەفاتی «قادر ئاغای حاجی محیەددین» وتراوە.

بە تەئسیری پەژارەی مەرگی قادر بوو سولەیمانی	وەکوو بولبول لە دووی گوڵ کەوتنە سەر شیوەن و زاری
ئەگەر پرسی یەکێ تەئریخی «قادر»ی ناکام	بڵێ «شێخ نووری» ناوی نا بە «ئەندوهـ و خەفەت باری»

شیوەنی ئاوڕەحمانی خاڵۆزای

چییە؟ ئەمڕۆ قەڵەم دووبارە هاتۆتە زوبان ئەگری	بەتاو چاو و بەکوڵ دڵ، ئەم بە گوڕ دێ ئەو ڕەوان ئەگری
لە سەرچاوەی دڵەی سووتاوەوە لافاوی خوێنی گەش	بە تاڤگەی دیدەما ئەمڕۆ بە خوڕ دێ و بێ ئەمان ئەگری
قوماشی شیوەن و دیبای واوەیلا چ هەرزانە	لەبێ بازاڕیی نرخی مەتاعا کاروان ئەگری
کوڵی گریان و ئێشی زام و کسپەی دڵ تەماشاکە	پلووسکی وشک و لوولەی تێکشکاوی ئیستیخوان ئەگری
تومەس باڵای ئاوڕەحمانی دی دیدەم لەژێر خاکا	لەگەڵ هەوری بەهارا وا ئەڵێی بۆ ئیمتیحان ئەگری
لە باغا گوڵ کە چاوی کردەوە، تۆ چاوی خۆت لێکنا	مەگەر بۆ چاوی لێکناوت بە چاوی چاوەڕوان ئەگری
بەسەر پەڕەی گوڵی زوو هەڵوەریوی نەوجەوانیتا	چەمەن ئەگری، گوڵ ئەگری، بلبل ئەگری، باغەبان ئەگری
بە باڵای تۆوە سەد هێلانەی دڵ بەند و پێوەند بوو	جیهانی بلبلی ئاوارەیە و بۆ گوڵستان ئەگری
پەشێوا و شپرزە و والە و شەیدا بەشوێن تۆدا	ویقار و حوسنی خولق و شەرم و شیرینی زبان ئەگری
لە تۆ ماڵێ کە خاڵی مایەوە بۆ شین و گریانە	سکووتی چۆڵیی هێلانە، بۆ مورغی جەوان ئەگری
پەلەی زوو ڕۆیینت بوو، بۆ دیدەنی غیلمان و حۆری بوو	بەسەد چاوی موحیبەت چاوەڕێی تۆیە و جینان ئەگری
لەدووری ئێوە «نووری» خۆی ئەناڵێنێ هەتا ماوە	لە دوای خۆی ڕۆحی غەمدیدەی بە شیعری ناتەوان ئەگری
وتم ئەی دڵ بنووسە ساڵی ماتەم، دەسبەجێ فەرمووی:	بەشوێن تۆدا هەزارێک بلبلی بێ ئاشیان ئەگری

1941/04/20

شیوەنی شێخ مەحموودی سەرۆک

چ نووکی خەنجەرێ بوو وا بڕی ڕیشەی دڵ و گیانم؟!	چ تینی ئاگرێ بوو وا بەجارێ جەرگی سووتانم؟!
لە سەرچاوەی تەقیوی دڵمەوە خوێناوی ئاڵ و گەش	بەناو شەریانەکانا دێتە سەرچاوەی دوو چاوانم
لەگەڵ دوودی هەناسەم تێکەڵاوی یەک ئەبێ ئەوسا	ئەبێتە دانەیی فرمێسکی خوێن، ئەڕژێتە دامانم
تومەز تیری خەفەت بەندی جگەرمی وا کوناودەر کرد	گەیاندوویە بە یەکتر «تانجەڕۆ» و «زەڵمی» دوو ئاوانم
ئەپاڵێوێ پەڕەی دڵ نمنمە خوێناوی لێڵ و وێڵ	ئەڕێژێنێ مووژەی چاو قەترە قەترە ئەشکی گریانم
وەرن سەیری تەبیعەت کەن، لە هەوری ئاهـ و خوێنی دڵ	کە چۆن تاوێکی هێنا و بارییە سەر مەزرەعەی ژیانم
پەژارە و خەم سەری هێنایە دەر بەم تاوە بارانە	وەری گۆپکەی چناری عەیش و نۆشی سەرچنارانم
ئەمەل نێژرا لەناو خاکا، ئەلەم گۆپکە و چرۆی دەرکرد	بەجارێ هەڵکڕووزا سەبزەزاری نەوبەهارانم
بە کۆچی تۆوە بوو مەحبووبی حەق، مەحموودی ڕەبانی!	وەکوو «غەزنە»، بەچۆڵی مایەوە شاری «سلەیمانی»
لە دوای تۆ شار و لادێ بوو بە کولبەی ماتەم و ئەحزان	وەتەن دانیشتووە بۆ تەعزییە و بۆ فاتیحا خوانی
بەکۆچی تۆ قەڵای ئامالی کورد بنچینەکەی ڕووخا	بەلافاوی خەفەت شاری ئەمەل ڕووی کردە وێرانی
بەجارێ میللەتی کوردی هەژارت بۆ سیاپۆشە	سلەیمانی بووەتە یەک نموونەی گردی سەیوانی
لە هیچ لایەکەوە دەنگی کەمان و عوود و نەی نایە	بەجارێ داخرا ڕادیۆ، نەماوە دەنگی گۆرانی
لە ماڵان شیوەنە و زاری، لە بازاڕا خەفەت باری	نەماوە پێکەنین ئیللا بە دەگمەن یا بە پەنهانی
هەزاران ڕۆحی جۆشانی وەتەن خواهانی کوردستان	لەسەر تابووتەکەی وەستاوە بۆ تەشیعی جوسمانی
بەسەر سەیارەوە بەیداخی ڕەش ئەشنێتەوە دایم	جلی ڕەش بۆتە مۆدە بۆ هەموو خەڵقی سلەیمانی
حەرامە کردنەوەی ڕادیۆ لە چایخانە و لە ماڵانا	بەغەیری گوێ لە ئەخبار گرتن و ئایاتی قورئانی
هەتا ڕۆژی چلەی بەم ڕەنگە بوو ئەحواڵی ئەم شارە	لە پاش ڕۆژی چلەش ئیتر نەما ئەوزاعی جارانی

1956/10/09

تالعی کوردی بەدبەخت

دیسان لە ئێمە قاپییەکەی غەم کرایەوە	دەرگای تەڕەب، لە عالەمی دڵ داخرایەوە
دیسان جگەر کرا بە قەنارەی موشەققەتا	یەعنی دوکانی چەرخی جگەرچی کرایەوە
دیسان برینی کۆنی غەمی ئێمە هاتە سوێ	جامی فەرەح بە بەردی حەوادیس شکایەوە
دیسان دووچاوی سووری وەتەن بوو بەگۆمی خوێن	فرمێسکی وەک فوارە، لە دڵ هەڵقوڵایەوە
دیسان لیوایی عەزا، لە لیواو ناحیەو قەزا	بۆ کوردی قوڕ بەسەر، بە مەسەل هەڵکرایەوە
ئەستێرەیەکی بورجی حقووقی هەبوو وەتەن	ئەمشەو لەپڕ کشاو بەجارێ کوژایەوە
داخ و غەمی فیراقی کە دانا لەسەر جگەر	زامی هەزار ساڵەیی دڵ وا کولایەوە
گریا وەتەن، وتی جگەری من بڕایەوە نووری چرایی مەجلیسی غیرەت کوژایەوە
ئەی چەرخی بەد موعامەلە، تاکەی خەتا ئەکەی!	ئەم کوردە بێ کەسانە بە غەم ئاشنا ئەکەی
دەغڵی وجوودی ئێمە هەتاکەی ئەکەی بە ئارد	خەرمانی عومری ئێمە هەتاکەی بە «با» ئەکەی!
جەڕڕاحی و کەچی ئەکوژی عالەمێ بەغەدر	گۆیا برینی کۆنە و نوێمان دەوا ئەکەی
مەعشووق ئەکەی بەدوژمن و عاشق وەکوو ڕەقیب	باوک لە کوڕ ئەکەیت و برا بێ برا ئەکەی
کوردی فەقیر ئەبێ چ گوناهێکی کردبێ	هەر لەحزەیێ بە سەد ئەلەمی موبتەلا ئەکەی
«عەبدولکەریم» کە دوێنێ لەسەر تەختی «ئینفراد»	حاکم بوو، ئەمڕۆ مەسنەدی داری فەنا ئەکەی
ئەم دایکی کوردی قوڕ بەسەرەت خستۆتە تەعزییە	ئەولادەکانی چونکە ئەسیری بەڵا ئەکەی
ئەگری و ئەڵێ وەتەن: جگەری من بڕایەوە نووری چرایی بەزمی حەمییەت کوژایەوە
ئەی خاکی تیرەدڵ، هەیە گەر زەڕڕەیێ حەیات	ڕۆحت ئەکەیتە خادیمی سەرچاوەکەی حەیات
زوڵمەت نەدیدە، چونکە گەیشتی بەئاوی خزر	تۆ نامریت و عالەم ئەکا یەک بەیەک کش و مات
ئەو حاکمە کە مەرکەزی قانوون بوو سنگی ئەو	راجیع بەتۆیە، قوڕ بەسەر ئەهلی موراجەعات
ئەو حاکمە کە عەینی وەفا بوو حقووقی مەحز	تەرکی سەریری مەعدەلەتی کرد و هاتە لات
تۆش توخوا وەرە، وەکوو تێگەییوەکانی کورد	تەفسیر مەکە لە خزمەتی، ئەی ڕۆحەکەم فیدات
چەند ئەهلی غەدر و زاڵمی بێ دینی کرد ئەسیر	چەند بێگوناهی دا لە حەپسخانەدا نەجات
زاتێکی وا لە ماتەمی ئەودابێ ئەهلی فەزڵ	چونکە لە زایعاتی وەتەن بوو لە زایعات
ئەگری و ئەڵێ وەتەن، جگەری من بڕایەوە نووری چرای مەجلیسی عیرفان کوژایەوە
ئەی بلبلی وەتەن وەرە، ئەی باخەوانی کورد	ئەی باعیسی نەمانی درەختی ژیانی کورد
ئەی واعیزی تەرەقیی میللەت بە ڕۆح و ماڵ	سەر دەفتەری جەمیعی فیداکارەکانی کورد
زەحمەت کە خۆشی بێتەوە تا ڕۆژی ڕەستخێز	داغی غەمت لەسەر جگەری سەروەرانی کورد
بۆ غەیری تۆ وەفا و حقووقت لە حاکمان	گەورە و بچووکی میللەت و پیر و جوانی کورد
ئەوراقی سەبری ئێمە بەجارێ وەری درێغ	ڕۆیشت بەهاری عەیش و پەیا بوو خەزانی کورد
تا موڵکی ئاوەدانی بەقا بوو بە مەنزڵت	وێرانەکەی عەدەم بووەتە جێ و مەکانی کورد
نەعشی ڕەفیعی تۆی وەتەنی قوڕ بەسەر کە دی	پشتی شکا، کە عیزەت و ناوونیشانی کورد
گریا وەتەن، وتی: جگەری من بڕایەوە نووری ئەلەکتریکی شەوی من کوژایەوە

کارەساتەی لە هێنانەوەی جەنازەکەی «شێخ مەحموود»دا ڕووی دا

شەو بوو جەنازەکەی گەیشتە کەناری شار	گیرایە ناو ژمارەیەکی زۆری بێ شومار
بردیانە بەندیخانە کە بیبینێ «شێخ لەتیف»	دەستێ بکاتە گەردنی باوکی هەژارەوە
کوژرا ژنی «ڕەشۆڵ» بە یەکەم گوللە، بێگوناهـ	داخێکی نا بە جەرگی گوڵ و لالەزارەوە
وەک «ئەختەر»ی «ڕەشۆڵ»ی بەسەزمان لە ئاسمان	چۆن زوو کوژایەوە، بە ڕوخی تابدارەوە
زۆر نەوجەوانی تر وەکوو ئەو کوشتە و جەریح	شارانەوە هەموو بە لەشی زامدارەوە
زانرا نەتیجەکەی کە شتێکی فەلاکەتە	عالەم لە ترسی گوللە کشانە کەنارەوە
سبحەینێ وەزعی مەملەکەتم زۆر شپرزە دی	هەر «شورتە»یە و خولەی دێ بە دونکی و بە دارەوە
وەک ڕووی نەدابێ حادیسەیەک ئەمر ئەدەن، ئەڵێن	عالەم ئەبێ خەریک بێ، بەسەر ئیش و کارەوە
تیجوال مەنع کرا لە دەمی عەسرەوە هەتا	ڕۆژ هەڵئەهات و شەوقی ئەخستە دیارەوە
بۆ مەنعی ئەو کەسانە ئەهاتن لە دوورەوە	حازر کرابوو شورتە، بە پیادە و بە سوارەوە
بێجگە لەمەش ئەمر بە نەواحی و قەزا درا	نابێ بە ناوی پرسەوە کەس بێتە شارەوە
سێ ڕۆژی ماتەمی، کە «دی»یان بەم حەقارەتە	بڕیار درا بەجارێ بە لادێ و بە شارەوە
غەمبار بن و جلی ڕەشی ماتەم لەبەر بکەن	پیر و جوان، هەموو بە دڵی غەمگوسارەوە
وەختێ ئیدارە فەرقی بە عەزمی ئەمانە کرد	قانوونی هێزی «شورتە»یی لێ خستنە کارەوە
پۆلیسێ جل ڕەشێکی بکەوتایە بەر نەزەر	ئەیبردە گۆشەیەکی پەنا و نادیارەوە
ئەوەل نەسیحەت و هەڕەشەی دەستی پێ ئەکرد	ئەیووت بەمانە خۆت مەخەرە گیر و دارەوە
پێتان ئەڵێم بە ڕەسمی: جلی ڕەش لەبەر مەکەن	یاساغە کەس ببینرێ بە لێوی بە بارەوە
پشتێنی ڕەش جەریمەیە بیگۆڕە تا زووە	تاکوو فڕێی ئەدەی بچۆ زوو خۆت بشارەوە
هەر چایچییە و بەدەم شەقی پۆلیسەوە زەلیل	هەر سایقە ئەناڵێ بەدەم لیس و دارەوە
ڕادیۆ بە زۆری شەق ئەبێ بکرێتەوە لە هەر	دوکان و چایخانە، بە نەغمەی قەتارەوە
هەر جل ڕەشی هەژار بوو، ئەیانبرد بە زۆری لیس	ئەخرایە ژێر سوئالی، گەلێ نالەبارەوە
قۆڵیان ئەگرت بەدووکەس و ئەبرایە بەردەمی	قۆمیسەری، بە فیز و کڵاوێکی لارەوە
ئەیوت: بەمن بڵێن چییە کەوتوونەتە سەری؟!	خۆت تووش مەکە، بەکۆڵێ مناڵی هەژارەوە
کێ مردووە؟ سەبەب چییە ئەم حوزن و ماتەمە؟	خۆ ئاسمان بەجارێ نەکەوتۆتە خوارەوە
لێی هاتە جواب، شپرزەیی شەق، سەر شکاوی دار	ڕووی کردە قۆمیسەر، بە دڵی زامدارەوە
من سەروەری وڵاتم و سەرداری قەومەکەم	بمرێ بە ئێشی دەردی دڵ و ئیحتیقارەوە!
من بێم لەبەر ڕەزای دڵی تۆ یا یەکێکی تر	نامووسی کوردەواری بنێمە کەنارەوە؟!
تۆ و ئەو کەسەش کە وای وتووە باشی تێبگەن	کورد نایەوێ بژی بە لەکەی، عەیب و عارەوە