دڵە خۆ پائیز ها ئاما جە سەر
پاییزنامە
| دڵە خۆ پائیز، ها ئاما جە سەر | چوون توجار پێشەن، زەردی جە بەندەر |
| چەمە! سا بدیە وە زەردی چەمدا | شەماڵ، نەمامان، مەدۆ بە هەمدا |
| تازە نەمامان زەردەن ڕەنگشان | هەنی نەمەندەن شنۆی دەنگشان |
| گۆشە گۆش بدەر وە دەردی خەزان | جە بەخت خەزان مەبەر حاڵ نەزان |
| نەمام ئارەزووی ڕەنگ سیوەیلەن | چەنی من و تۆ سیوەیل بێمەیلەن |
| خەزان وێڵ بییەن وە سەر بەرداندا | شەماڵ وەڵگ من بەرد وە هەرداندا |
| منیچ هەر ئەودەرد، ئەو زەردی و ئەو ڕەنگ | ئەو چەم و ئەو خەم، ئەو جەستە و ئەو دەنگ |
| هیچ مەبەر عاجز «نەمام» دوڵبەر | هەر بە تۆش نەدان حەق جە باڵای سەر |
| بە چەند کەسیش دان زەردی بە گۆناش | خسووس ڕەنگ من، بڕیان وە باڵاش |
| تۆ مەبەر عاجز، جە زەردیی ڕەنگت | تۆ چەنی سەبزی، بییەن بە جەنگت |
| من چەنی سوورخی، دایم داوامەن | جە زەردیی ڕەنگم، هەر واوەیلامەن |
| قەسەمتان مەدۆ «نەو تووڵ نەمام» | شەرح دەردتان ئیزهار کەن، جە لام |
| سەر تا وە دامان، هەر زەردی پێوەن | زەردی ڕەنگتان، نە ئاهـ کێوەن |
| هیچ کورێز مەدەن نەمام بێ دەردەن | بێ دەرد مەحاڵەن مەگەر جە مەردەن |
| هەر کەس دەردێوەش نەبۆ جە دڵدا | چوون بوڵبوڵ نەشۆ وە سوجدەی گوڵدا |
| ئانە نە شەرتەن، نە وەفا و نە مەیل | نە سۆزەن، نە عەشق، نە دڵ مەبۆ کەیل |
| نەمامان یەکسەر گشت کەردەن ئیقرار | ئازیز ئێمە گشت، مەر فەسڵ بەهار |
| نۆبە کەفت ئەو دەس پەرسای نەمامان | دەرد تۆ چێشەن شای جەمین جامان |
| هیچ تەکلیف مەکەن دەردم بێ دەوان | نمەگنۆم وە دەس حەکیمی حاڵزان |
| دووبارە واتن مەر ئەو حەکیم بۆ | دەوا بزانۆ، پەری دەرد تۆ |
| زەخم دڵ وە تیر هیچ دەواش نییەن | پڕەن جەو دەردە، هەنی جاش نییەن |
| ئەو حەکیم بدۆ دەوا پەیاپەی | خۆ من بێزارم جەو جام و جەو مەی |
| مەگەر ئەو حەکیم، ئەو تیرە شەندەن | زەخمش نە ڕووی دڵ تا مەحشەر مەندەن |
| نەمام ئاهـ سەرد کێشا جە دەروون | خەیلێ عاجز بین جە چەرخ گەردوون |
| ئەوەڵ من واتم: دەوام ناچارەن | دەوا، نە چارەی، من نە پێوارەن |
| ئەر سەد کە حەدیس پێغەمبەر ڕاسەن | مەسەلەی قەدیم وەرینەن، پاسەن |
| هەرچی دراز بۆ هەر نییەن مەقبووڵ | بەڵام واتەمان، تۆ بکەر قبووڵ |
| ئەر سەد بەرزیمان جە حەد ئەو دەرەن | سەبرو تەحەموول جە گشت خاستەرەن |
| وەشڵەی بە ئێوە هەر وەخت پائیزەن | ئەوسا مەزانن، دووری ئازیزەن |
| ئەر وەهار بەیۆ مەوسۆل دۆسەن | بێ خەبەر جە دەرد گشت بەڵا و کۆسەن |
| خۆ هەم نە پاییز نە وەهار نە وەخت | هیچ نییەن جە لام هەنی تەفاوت |
| ئەگەر وەهار بۆ، ئەگەر پاییز بۆ | ئەگەر ڕەفێق بۆ، ئەگەر ئازیز بۆ |
| ئەگەر زمستان، ئەگەر هامن بۆ | ڕۆحم پەروازەن، مەر خەم زامن بۆ |
| نە شەب و نە ڕۆ، نە ماهـ و نە ساڵ | سەبر و تەحەممول جە لام بێ مەحاڵ |
| سا دڵە وەسین، وەس دەر دەدیسەر | ساتێ ڕاحەت بەر بێ خۆف و خەتەر |
| مەبۆ دوعای جەخت بکەرۆ پەرێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| چوون دڵ سەنگەنی بەد بەیۆ نە ڕێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| سا چوون ئازاردار هەر زەمین بۆ جێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| نەپەرسای ئەحواڵ ئیخلاسمەند وێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| ئەرێ بێ مروەت، هەی یاغی جە وێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| چوون بازی نەهاڵ بەرشییەن جە جێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| فایدەش نییەن هەی نەفام، هەی شێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| خۆ تۆ مەزانی، مەردەن ها نە ڕێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| بدەر وە سەردا، پەرێ بەخت وێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| سا چەمەڕا بەر، پەی قاسد وێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| خۆ نە جەلا دای وە ڕووخسار وێت | هەر موبتەلای دەرد پاسە بەیۆ پێت |
| نە جوانیت دی، نە خود نازیت کەرد | نە مۆبەتت بی، نە عەشقبازیت کەرد |
| نە جاهێڵیت کەرد، نە نێش و نە نۆش | حاڵ نەزان حاڵ، ئەرێ شەڕ فرۆش |
| نە سەر تا پای وێت، پۆشا وە کاڵا | هەر دایم وە دەرد، پەی دەرمان ناڵا |
| خۆ نە شادیت دی، نە مەجلیس نە بەزم | نە شەو یولغار دای چوون سوار ڕەزم |
| نە وە سەرکەشی دۆسی دوور مەنزڵ | ئەری بادەقووش وێرانەکەی دڵ |
| نە نیگا و دیای ماهـ و ساڵت دی | نە تەمەننا و مەیل ڕۆی ویساڵت دی |
| نە تاڵب وە مەیل، بەینەتکارانی | نە ئاگا وە حاڵ، دەردەدارانی |
| نە شەرتی کەسێ، نە وەفای یارێ | هیچ نەبیت وە تەنگ جە ساڵان جارێ |
| هەر گورێزت دا، پەرێ وەسڵ یار | ئەرێ بی قیمەت جە لای ئەهلی شار |
| ئەرێ گرفتار، دەرد کەس نەزان | ئەرێ سەرگەردان چوون وەڵگ خەزان |
| ئەرێ زەدەی خەم، زام کۆنە و نۆ | ئەرێ جاگەی چەنگ نەچیرگای هەڵۆ |
| فەرموودەی مەعدووم شیرین گیانیم | فەرموودەی ئەوەن، ورد زوبانیم |
| «هەڵۆ زەدەگەی تەرسیاکەی وێم | درۆ بۆ یا ڕاس، هەوە سیاکێم» |
| نە ساتێ ڕاحەت، نە پەژارەی شەو | نە دڵ ئازادەن، جە خەیاڵ ئەو |
| پا نە دوو شاخەی کۆت سەد مەنم | سلسلەی زەنجیر، ها نە گەردەنم |
| بێ گونا و تەقسیر مەحبووسم جە بەند | فەڕاش دەردم وە بێ چوون و چەند |
| نە نیگا و دیای ماهـ و ساڵت دی | نە تەمەننا و مەیل ڕۆزگارت دی |
| دڵە! جە قینت، دیسان جە داخت | مەعلوومەن بییەن، خەبتی دەماخت |
| کەس چەرخ گەردوون نمەدۆ بازی | چ لازم جەی شەرح، زوبان درازی |
| تەڵ تامڵت، بڕیان جە وڵات | پەنهانی ڕازت، نەمەندەن جە لات |
| ئەر سەد کە شیرین جەی دنیای کەچڕەو | وێش ڕسوا کەردش پەی وەسڵ خەسرەو |
| شیرین پەی خەسرەو، جە شاهی ویەرد | خەسرەو پەی شەکەر، بادەنۆشی کەرد |
| تازەگی نییەن، دنیا وەی تەورەن | جە وەفا مەپەرس مایل وە جەورەن |
| دووری وەشتەرەن، تا وەسڵ یاران | وەفا بێ قیمەت، جە سەر بازاڕان |
| خۆ تۆ جەهانت پەی بی بە قەقنەس | ئارا جە دەستت بەرشی وە عەبەس |
| هیچ مەبەر وە تەنگ چەرخ چەواشە | عالەم کول مەبۆ وە زەڕ بێ خاشە |
|
This work was published before January 1, 1929, and is in the public domain worldwide because the author died at least 100 years ago. |