خوجا‌لی سویقیریمینین 15 ایل‌لیگی ایله علاقه‌دار آزربایجان رئسپوبلیکاسی میللی مجلیسی‌نین قراری
| خوجا‌لی سویقیریمینین 15 ایل‌لیگی ایله علاقه‌دار آزربایجان رئسپوبلیکاسی میللی مجلیسی‌نین قراری (2007) |
1992-اینجی ایل فئورالین 25-دن 26-نا کئچن گئجه آزربایجان رئسپوبلیکاسی‌نین داغ‌لیق قاراباغ بؤلگه‌سیندکی خوجا‌لی شهرینده آزربایجان‌لی‌لارا قارشی سوی‌قیریم آکتی تؤردیلمیش‌دیر. تکجه آزربایجان خالقینا قارشی دئییل، هم ده بوتون اینسانلیغا قارشی یؤنلمیش بو مودحیش جینایتین ایشتیراک‌چی‌لاری معلوم‌دور. بون‌لار ائرمنیستان رئسپوبلیکاسی سیلاح‌لی قووه‌لری‌نین بؤلمه‌لری، داغ‌لیق قاراباغ‌داکی ائرمنی تئررورچو دسته‌لری و کئچمیش سووئت اوردوسونون خان‌کندی شهرینده یئرلشن 366-جی موتواتیجی آلایی‌نین شخصی هئیتی‌نین عضو‌لری‌دیر.
اوول‌جه خوجا‌لی توپ‌لاردان و دیگر حربی تئکنیکا‌دان شیددت‌لی آتشه توتولا‌راق دارماداغین ائدیلمیش‌دیر. شهر اراضی‌سینده یانغین‌لار باشلانمیش‌دیر. سونرا پیادا قووه‌لر بیر نئچه ایستیقامت‌دن شهره گیرمیش‌لر. ساغ قالمیش ساکین‌لره وحشیجه‌سینه دیوان توتولموش‌دور. 613 نفر دینج آزربایجان‌لی، او جمله‌دن 63 اوشاق، 106 قادین ایشگنجه ایله اؤلدورولموش‌دور. 8 عاییله بوتونلوک‌له محو ائدیلمیش‌دیر. 487 نفر شیکست ائدیلمیش‌دیر. 1275 ساکین – قوجا‌لار، اوشاق‌لار، قادین‌لار گیروو گؤتوروله‌رک آغلاسیغماز تحقیرلره، ظولمه و حقارته معروض قالمیش‌لار. گیروو گؤتورولن‌لردن 150 نفرین، او جمله‌دن 68 قادینین و 26 اوشاغین طالعی بو گونه‌دک معلوم دئییل‌دیر. موحاصیره‌دن چیخماغی باجارمیش دینج ساکین‌لری یول‌لاردا، مئشه‌لرده پوسقو قوران ائرمنی حرب‌چی‌لری خوصوصی آمان‌سیزلیق‌لا قتله یئتیرمیش‌لر. آزغینلاشمیش جللادلار اینسان‌لارین باش‌لاری‌نین دری‌سینی سویموش، موختلیف اعضا‌لارینی کسمیش، کؤرپه اوشاق‌لارین گؤزلری‌نی چیخارمیش، حامیله قادین‌لارین قارین‌لارینی یارمیش، آدام‌لاری دیری-دیری تورپاغا باسدیرمیش و یا یاندیرمیش، جسدلرین بیر قیسمینی مینالامیش‌لار.
خوجا‌لی شهرینه هوجوم عملییاتینا 366-جی آلایین ایکینجی تاقیمینین کومان‌دیری سئیران اوهانیان، اوچونجو تاقیمینین کومان‌دیری یئوگئنی نابوکیخ، بیرینجی تاقیمینین قرارگاه رییسی والئری چیتچیان رهبرلیک ائتمیش‌لر. عملیاتا آلایین 90-دان چوخ تانکی، پیادا دؤیوش ماشینی و دیگر حربی تئکنیکاسی جلب ائدیلمیشدی. دینج اها‌لییه قارشی سوی‌قیریمی جینایت‌لرینده آلایین حربی قوللوق‌چولارین‌دان سلاویک آروتیونیان، آندرئی ایشخانیان، سئرگئی بئقلاریان، مووسئس آکوپیان، قریقوری کیسئبئکیان، واچیک میرزویان، واچاقان آیریان، آلئکساندر آیراپئتیان و باشقا‌لاری، ائرمنی سیلاح‌لی بیرلشمه‌لری‌نین عضو‌لرین‌دن کارو پئتروسیان، ویتا‌لی بالاسانیان، سئیران توماسیان، والئریک قریقوریان و دیگرلری فعال ایشتیراک ائتمیش‌لر. دینج اها‌لییه قددارجاسینا دیوان توتان‌لار آراسیندا خان‌کندی شهر داخیلی ایش‌لر شعبه‌سی‌نین رییسی ایشلمیش آرمو آبرامیانین، عسگران رایون داخیلی ایش‌لر شعبه‌سی‌نین رییسی ایشلمیش ماوریک قوکاسیانین، اونون موعاوینی شاقئن بارسئقیانین، داغ‌لیق قاراباغ‌دا ائرمنی خالق جبهه‌سی‌نین صدری اولموش ویتا‌لی بالاسانیانین، خان‌کندی شهر حبس‌خاناسی‌نین رییسی ایشلمیش سئرژیک کوچاریانین و باشقا شخص‌لرین‌ده اولدوغو موعه‌ییه‌ن ائدیلمیش‌دیر. بو گون جینایتکارلاردان 30 نفری‌نین آدلاری آزربایجانین ایستینتاق اورقان‌لارینا معلوم‌دور. خوجا‌لی سوی‌قیریمی زامانی مایور روتبه‌سینده اولان س.اوهانیان ایندی ژئنئرال پاقون‌لاری گزدیریر و ایشغال ائدیلمیش داغ‌لیق قاراباغ بؤلگه‌سینده ائرمنیستان رئسپوبلیکاسی‌نین یاراتدیغی اویونجاق قورومون “مودافیعه ناظیری‌دیر”. جینایتین بیر سیرا دیگر ایشتیراک‌چی‌لاری دا اویونجاق قوروم‌دا و ائرمنیستان رئسپوبلیکاسی‌نین دؤولت اورقان‌لاریندا موختلیف وظیفه‌لر توتورلار.
خوجا‌لی شهرینده حربی عملیات‌دان سونرا 366-جی آلایین جینایتده ایشتیراکی‌نین ایزلرینی ایتیرمک اوچون آلای تلم-تلسیک داغ‌لیق قاراباغ‌دان چیخاریلیب گورجوستانا آپاریلمیش، بو زامان حربی تئکنیکانین بؤیوک حیصصه‌سی، یعنی 9 تانک، 4 زیرئه‌لی ترانسپورتیور، 70 پیادا دؤیوش ماشینی، 4 “ایسترئلا-10” راکئت قورغوسو، 8 توپ، 57 مینااتان و دیگر سلاح-سورسات ائرمنی بیرلشمه‌لرینه تحویل وئریلمیش و آزربایجان‌لی اها‌لییه قارشی سونراکی جینایت عمل‌لرینده ایستیفاده ائدیلمیش‌دیر. خوجا‌لی فاجیعه‌سی سون یوز ایل‌دن آرتیق دؤورده داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری‌نین آزربایجان‌لی‌لارا قارشی حیاتا کئچیردیک‌لری سوی‌قیریمی و ائتنیک تمیزلمه سیاستی‌نین یئنی بیر صحیفه‌سی اولموش‌دور. XIX عصرین سون‌لارین‌دان اعتبارن چار روسیاسینین و دیگر دؤولت‌لرین گیزلی و آچیق حیمایه‌سین‌دن ایستیفاده ائدن ائرمنی میللت‌چی‌لری “بؤیوک ائرمنیستان” یاراتماق خولیاسینا دوشموش، اله کئچیرمک ایستدیک‌لری اراضی‌لری یئرلی ساکین‌لردن تمیزلمک نییت‌ی‌ایله موختلیف دؤورلرده شرقی آنادولودا و جنوبی قافقازدا سوی‌قیریمی و تئررور آکت‌لاری تؤره‌ده‌رک، 2 میلیونا قدر گوناه‌سیز تورکو و آزربایجانلی‌نی وحشیجه‌سینه قتله یئتیرمیش‌لر. 1905-1907-جی ایل‌لرده، هابئله 1918-1920-جی ایل‌لرده ناخچیوان‌دا، باکی‌دا، گنجه‌ده، شاماخی‌دا، قوبادا، لنکران‌دا، قاراباغ‌دا، موغان‌دا و آزربایجانین دیگر یئرلرینده، هابئله تیفلیس‌ده دینج آزربایجان‌لی اها‌لی سوی‌قیریمینا معروض قالمیش‌دیر.
قئید ائتمک یئرینه دوشر کی، 1918-جی ایلده ائرمنیستان رئسپوبلیکاسی‌نین یارادیلماسی اعلان ائدیلرکن اونون اراضی‌سی 9،8 مین کوادرات-کیلومئتر اولموش‌دور. اصلینده بو صونعی دؤولت قورومو آزربایجانین از‌لی تورپاق‌لاریندا، یعنی کئچمیش ایروان خان‌لیغی‌نین (چار روسیاسی دؤورونده ایروان قوبئرنیاسی‌نین) اراضی‌سینده تشکیل ائدیلمیش‌دیر. سونرا‌لار ایروان‌دا، گؤیچه‌ده و زنگزوردا تؤره‌دیلن کوتلوی قیرغین‌لار نتیجه‌سینده بؤلگه‌نین دئموقرافیک وضعیتی ائرمنی اها‌لی‌نین خئیرینه ده‌ییشدیریلمیش، آزربایجان‌لی‌لاردان تمیزلنن یئنی اراضی‌لر ائرمنیستان رئسپوبلیکاسینا قاتیلمیش‌دیر. ائرمنیستان‌دا و آزربایجان‌دا سووئت حاکمیتی قورولدوق‌دان سونرا بولشئویک رئژیمی‌نین الی‌ایله آزربایجان تورپاق‌لاری‌نین داها بیر حیصصه‌سی ائرمنیستانین ترکیبینه داخیل ائدیلمیش، نتیجه‌ده اونون ساحه‌سی 30 مین کوادرات-کیلومئتره چاتدیریلمیش‌دیر. ائرمنیستان اراضی‌سینده قالان، آتا-بابا تورپاق‌لاریندا ییغجام حال‌دا یاشایان یوز مین‌لرله آزربایجان‌لی‌یا موختاریت وئریلمه‌دیگی حال‌دا، آزربایجان اراضی‌سینده ائرمنی‌لر اوچون قوندارما “داغ‌لیق قاراباغ موختار ویلایتی” تشکیل ائدیلمیش‌دیر. بئله‌لیک‌له، داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری‌نین آزربایجانا قارشی گله‌جک اراضی ایددیعا‌لاری اوچون زمین یارادیلمیش، جنوبی قافقازدا باش وئره‌جک یئنی فاجیعه‌لرین اساسی قویولموش‌دور.
داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری‌نین آزربایجان‌لی‌لارا قارشی سوی‌قیریمی جینایت‌لری‌نین جزا‌سیز قالماسی، بو جینایت‌لره هئچ بیر سیاسی-حوقوقی قیمت وئریلمه‌مه‌سی سووئت حاکمیتی دؤورونده ده خالقیمیزا قارشی دوشمن‌چی‌لیک سیاستی یئریدیلمه‌سینه گتیریب چیخارمیش‌دیر. سسری رهبرلیگی‌نین کومکی ایله ائرمنیستان سسر-این حاکم دایره‌لری 1948-1953-جو ایل‌لرده ائرمنیستان‌دان یوز مین‌لرله آزربایجانلین‌ین دئپورتاسیا ائدیلمه‌سینه ناییل اولموش‌لار.
1988-اینجی ایلده کئچمیش سسری مرکزی حوکومتی‌نین ائرمنی‌پرست سیاستین‌دن ایستیفاده ائدن داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری ائرمنیستان اراضی‌سینده ائتنیک تمیزلمه‌نی باشا چات‌دیرماق نییت‌ی‌ایله آزربایجان‌لی‌لارین یاشادیق‌لاری رایون و کندلره باسقین‌لار ائتمه‌یه، آزربایجان‌لی‌لاری دوغما تورپاق‌لارین‌دان قووماغا باشلادی‌لار. جینایت عمل‌لرینه اساس یاراتماق اوچون سسری خوصوصی خیدمت اورقانلارینین بیرباشا ایشتیراکی و تشکیلات‌چی‌لیغی ایله آزربایجانین سومقاییت شهرینده معلوم فیتنه‌کارلیق تؤردیلدی. اولجه‌دن حاضیرلانمیش پلانا اساساً بو حادیثه‌لر بهانه گتیریله‌رک، قیسا موددت عرضینده ائرمنیستان‌دان 250 مینه یاخین آزربایجان‌لی کریمینال عونصورلرله ال-بیر اولان حاکمیت اورقانلارینین نوماینده‌لری و سیلاح‌لی قولدورلار طرفین‌دن قووولوب قاچقین سالیندی. بو زامان یوزلرله آزربایجان‌لی وحشیجه‌سینه قتله یئتیریلدی.
ائرمنیستان اراضی‌سی‌نین آزربایجان‌لی‌لاردان تمیزلنمه‌سینی باشا چاتدیردیق‌دان سونرا آزربایجانین از‌لی تورپاغی اولان داغ‌لیق قاراباغی ائرمنیستانا ایلحاق ائتمک اوچون فعال دؤیوش عملیات‌لارینا باشلاندی. قارشی دوران طرف‌لرین قووه‌لری هئچ‌ده برابر دئییلدی. نیظامی اوردوسونو تشکیل ائتمه‌یه ماجال تاپمامیش ال‌یالین آزربایجان‌لی اها‌لی اوول‌جه‌دن خوصوصی حاضرلیق کئچمیش ائرمنی سیلاح‌لی بیرلشمه‌لری، خاریجی اؤلکه‌لردن گتیریلمیش موزدلو دسته‌لر و کئچمیش سووئت اوردوسونون تؤر-تؤکونتولری ایله اوز-اوزه دایانمیشدی. نتیجه‌ده آزربایجان رئسپوبلیکاسی اراضی‌سی‌نین 20 فایزی، یعنی داغ‌لیق قاراباغ بؤلگه‌سی و اونون اطرافین‌داکی داها یئددی رایون – لاچین، کلبجر، آغدام، فضولی، جبراییل، قوبادلی، زنگیلان رایون‌لاری ایشغال اولونموش، 18 مین‌دن چوخ آزربایجان‌لی قتله یئتیریلمیش، 20 مین‌دن چوخ دینج ساکین یارالانمیش، 50 مین‌دن چوخ آدام علیل اولموش‌دور. 4750 آدام اسیر و ایتکین دوشموش، گیروو گؤتورولموش‌دور. 877 شهر، کند و قصبه قارت ائدیلمیش، داغیدیلمیش و یاندیریلمیش‌دیر. ائرمنیستان اراضی‌سین‌دن و آزربایجانین ایشغال ائدیلمیش بؤلگه‌سین‌دن قووولوب دیدرگین سالینمیش آزربایجان‌لی‌لارین سایی 1 میلیون‌دان چوخ‌دور. ائرمنی تجاووزکارلاری ایشغال اولونموش اراضی‌لرده آزربایجانین مدنی-تاریخی ایرثینی تشکیل ائدن اوبیئکت‌لری خصوصی قددارلیق‌لا محو ائتمیش‌لر. اله کئچیردیک‌لری اراضی‌لرده اونلار واندالیزم آکت‌لاری تؤره‌ده‌رک، 500-ا قدر تاریخی و 100-دن چوخ آرخئولوژی آبیده‌نی، 22 موزه‌یی و 4 رسم قالئرئیاسینی، تاریخی اهمیت‌لی 9 سارایی قارت ائتمیش و یاندیرمیش، 44 معبدی و 9 مسجیدی تحقیر ائتمیش‌لر. داغیدیلان و یاندیریلان 927 کیتاب‌خانادا 4،6 میلیون کیتاب و میثیل‌سیز ال‌یازما محو ائدیلمیش‌دیر. XX عصرین اول‌لرینده آزربایجان‌لی‌لارین معروض قالدیق‌لاری فلاکت‌لرین عصرین سون‌لاریندا یئنی‌دن تکرار اولونماسینین بیر چوخ سبب‌لری واردیر. البته، باشلیجا سبب 1920-جی ایلده آزربایجان‌دا و ائرمنیستان‌دا سووئت حاکمیتی‌نین قورولماسی، یئنی نسیل‌لرین ساختا بئین‌المیلل‌چی‌لیک روحوندا تربییه اولونماسی، “خالق‌لار دوست‌لوغو”نون ترننوم ائدیلمه‌سی اولموش‌دور. آزربایجان خالقی‌نین باشینا گتیریلمیش فاجیعه‌لری اونوتدورماق اوچون سووئت ایدئولوق‌لاری خالقیمیزین خئییرخواه‌لیق، عالی‌جناب‌لیق، رحم‌دیل‌لیک، صولح‌سئورلیک، دوشمن‌چی‌لیگی اونوتماق کیمی یوکسک معنوی کئیفیت‌لرین‌دن مهارت‌له ایستیفاده ائتمیش‌لر.
لاکین داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری آزربایجان خالقینا نیفرت حیسسی‌نی سووئت حاکمییتی ایل‌لرینده‌ده یاددان چیخارمامیش‌لار. عومومییت‌له، سون یوز ایل‌دن آرتیق دؤورده ائرمنی خالقی‌نین بیر نئچه نسلی میللی موستسنا‌لیق، آزربایجان خالقینا قارشی دوشمن‌چی‌لیک روحوندا تربییه ائدیلمیش‌دیر. ائرمنی “عالیم”لری‌نین سعی‌لری ایله بؤلگه‌نین تاریخی ساختالاشدیریلمیش، ائرمنی‌لرین تاریخی شیشیردیله‌رک قدیملشدیریلمیش، آزربایجان‌لی‌لارا قارشی کسکین معنوی تجاووز کامپانیاسی آپاریلمیش‌دیر. جنوبی قافقازدا باش وئرن حادیثه‌لر بیله‌رک‌دن تحریف ائدیلمیش، دونیا ایجتیماعییتی‌نین نظرینده “عذاب‌کئش و مظلوم” ائرمنی خالقی اوبرازی یارادیلمیش‌دیر. قونشو دؤولت‌لره، او جمله‌دن آزربایجان رئسپوبلیکاسینا قارشی اراضی ایدیعا‌لارینا حاق قازان‌دیرماق، بونون واسیطه‌سی کیمی سئچدیک‌لری ایشغال‌چی‌لیق، سوی‌قیریمی و دؤولت تئرروریزمی سیاستینی پرده‌لمک اوچون داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری گویا 1915-جی ایلده ائرمنی‌لرین سوی‌قیریمینا معروض قالدیق‌لاری باره‌ده اویدورما‌لارا رواج وئرمیش‌لر. بئله‌لیک‌له، تجاووزکار و جینایتکار اؤزونو تجاووزون و جینایتین قوربانی کیمی قلمه وئره‌رک بئین‌الخالق ایجتیماعییتی چاشدیرماغا جهدلر گؤسترمیش‌دیر. تأسوف کی، خوجا‌لی فاجعه‌سی کیمی رئال سوی‌قیریمینا گؤز یومان آیری-آیری دؤولت‌لرین پارلامئنت‌لری بیر سیرا حال‌لاردا یالان‌چی ائرمنی تبلیغاتی‌نین تأثیری آلتینا دوشه‌رک، یاخود سیاسی کونیونکتورایا اساس‌لانا‌راق “ائرمنی سوی‌قیریمی” افسانه‌سینی موزاکیره مؤوضوع‌سونا چئویرمیش، حتی بو باره‌ده اساس‌سیز و عدالت‌سیز آکت‌لار قبول ائتمیش‌لر. داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری‌نین آزغین تبلیغات کامپانیاسینا قارشی موتشککیل موقاویمت آزربایجان خالقی‌نین عوموم‌میللی لیدئری حئیدر علی‌ئو حاکمیته قاییتدیق‌دان سونرا قورولموش‌دور. “آزربایجان‌لی‌لارین سوی‌قیریمی حاقیندا” آزربایجان رئسپوبلیکاسی پرئزیدئنتی‌نین 1998-جی ایل 26 مارت تاریخ‌لی فرمانی تاریخی حقیقت‌لرین اوزه چیخماسینا و اؤز یئرینی توتماسینا تکان وئرمیش‌دیر. بو موهوم سندده تاریخیمیزده ایلک دفعه اولا‌راق آزربایجان‌لی‌لارا قارشی تؤردیلمیش کوتلوی قیرغین‌لارین – سوی‌قیریمی‌لاری‌نین رسمن آدی چکیلمیش، جنوبی قافقاز میقیاسیندا خالقیمیزا قارشی آپاریلمیش ائتنیک دوشمن‌چی‌لیک سیاستی‌نین کؤک‌لری آچیلمیش‌دیر. “بؤیوک ائرمنیستان” خولیاسینی حیاتا کئچیرمه‌یین اساس یولونو تاریخ بویو بو اراضی‌لرین یئرلی ساکین‌لری اولموش آزربایجان‌لی‌لارین محو ائدیلمه‌سینده، کؤچورولمه‌سینده، اونلارین تاریخ و مدنیت عابیده‌لری‌نین داغیدیلماسیندا، یئر آدلاری‌نین ده‌ییشدیریلمه‌سینده گؤرموش داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری‌نین منفور فعالیتینه سیاسی قیمت وئریلمیش‌دیر. فرمانا اساسن 31 مارت گونو سون یوز ایل‌دن آرتیق دؤورده داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری‌نین خالقیمیزا قارشی تؤرتدیک‌لری وحشی‌لیک‌لرین قوربانی اولموش گوناه‌سیز اینسان‌لارین خاطیره‌سینه ائحتیرام علامتی اولا‌راق آزربایجان‌لی‌لارین سوی‌قیریمی گونو اعلان ائدیلمیش‌دیر. آزربایجان رئسپوبلیکاسی‌نین میللی مجلیسی بو مساله‌ایله علاقه‌دار دفعه‌لرله خوصوصی بیانات‌لار و موراجیعت‌لر قبول ائتمیش، بئین‌الخالق تشکیلات‌لاردان، دونیا اؤلکه‌لری‌نین پارلامئنت‌لرین‌دن و حکومت‌لرین‌دن XIX-XX عصرلرده ائرمنی میللت‌چی‌لیگی‌نین و اونون هاوادارلاری‌نین آزربایجان‌لی‌لارا قارشی تؤرتدیک‌لری سوی‌قیریمی جینایت‌لرینی تانیماغی، گلجک‌ده بو جور جینایت‌لرین جزا‌سیز قالماسی‌نین قارشی‌سینی آلماق‌دان اؤترو تأثیرلی بئین‌الخالق حوقوق مئکانیزم‌لری‌نین یارادیلماسی ایشینی تئزلیک‌له باشا چاتدیرماغی، آزربایجان‌لی‌لارا قارشی یئنی سوی‌قیریمی جینایت‌لرینه یول وئریلمه‌مه‌سی اوچون ائرمنیستان-آذربایجان، داغ‌لیق قاراباغ موناقیشه‌سی‌نین دینج یول‌لا عدالت‌لی حللینه کؤمک گؤسترمه‌یی خواهیش ائتمیش‌دیر. میللی مجلیسین مووافیق قرارینا اساسن 26 فئورال خوجا‌لی سوی‌قیریمی گونو اعلان ائدیلمیش و بو باره‌ده بئین‌الخالق تشکیلات‌لارا معلومات وئریلمیش‌دیر.
خوجا‌لی شهیدلری‌نین خاطیره‌سی‌نین ابدیلشدیریلمه‌سی اوچون دؤولت طرفین‌دن بیر سیرا تدبیرلر گؤرولموش‌دور. باکی شهرینده، اؤلکه‌میزین دیگر شهر و رایون‌لاریندا خوجا‌لی قوربان‌لارینا عابیده‌لر اوجالدیلمیش، خوجا‌لی فاجیعه‌سی حاققیندا معلومات‌لار اورتا مکتب پروقرام‌لارینا داخیل ائدیلمیش‌دیر. معلوم اولدوغو کیمی، ائرمنیستان – آزربایجان، داغ‌لیق قاراباغ موناقیشه‌سی‌نین صولح یولو ایله حلل ائدیلمه‌سی اوچون آتت-این مینسک قروپونون واسیطه‌چی‌لیگی ایله دانیشیق‌لار آپاریلیر. ائرمنی طرفی صولح آرزوسوندا اولدوغونو گؤسترمه‌یه چالیشسادا، موناقیشه‌نین دینج واسیطه‌لرله حللینی چتینلشدیرن بیانات‌لارا و حرکت‌لره یول وئریر، او جومله‌دن “ائرمنی سوی‌قیریمی” حاققیندا افسانه‌نین داها چوخ اؤلکه‌ده یاییلماسینا جهدلر گؤستریر. خوجا‌لی شهرینده دینج اها‌لییه وحشیجه‌سینه دیوان توتان‌لارین تمیزه چیخاریلماسی اوچون ایددیعا اولونور کی، گویا خوجا‌لی‌دا ائرمنی حرب‌چی‌لری طرفین‌دن دینج اها‌لییه قارشی هئچ بیر زوراکی‌لیق عملینه یول وئریلمه‌میش‌دیر. فاجیعه‌نین یارا‌لاری هله قایساق باغلامامیش وحشی‌لیک عملینی اونوتدورماغا جهدلر گؤستریلیر. اوزدن‌ایراق تبلیغات‌چی‌لارین حیا‌سیزلیغی ایل‌دن-ایله داها دا آرتیر، خوجا‌لی سوی‌قیریمی حاققیندا حقیقت‌لرین دونیا بیرلیگینه چاتماسینا یول وئرمه‌مک اوچون یئنی-یئنی یالان‌لار اویدورولور.
داواکار ائرمنی میللت‌چی‌لری‌نین و اونلارین هاوادارلاری‌نین آزربایجان خالقینا قارشی تؤردیلمیش فاجیعه‌لری، او جومله‌دن خوجا‌لی سوی‌قیریمینی اؤرت-باسدیر ائتمک و اونوتدورماق، قوندارما “ائرمنی سوی‌قیریمی”نی قبول ائتدیرمک اوچون بئین‌الخالق میقیاسدا آپاردیق‌لاری تبلیغات کامپانیاسینین قارشی‌سی‌نین آلینماسی ساحه‌سینده گؤستریلن سعی‌لرین آرتیریلماسی ایندیکی دؤورون ان آکتوال وظیفه‌لرین‌دن بیری‌دیر. بو ساحه‌ده پارلامئنتین هر بیر عضوونون ده اوزرینه وظیفه‌لر دوشور. آزربایجان رئسپوبلیکاسی‌نین میللی مجلیسی یوخاری‌دا شرح ائدیلن‌لری نظره آلا‌راق، قرارا آلیر:
1. آزربایجان رئسپوبلیکاسی میللی مجلیسی‌نین دئپوتات‌لاری‌نا بیر وظیفه اولا‌راق تاپشیریلسین کی، خاریجی اؤلکه‌لره سفرلر زامانی، او جمله‌دن بئین‌الخالق تشکیلات‌لارین تدبیرلرینده ایشتیراک ائدرکن سون یوز ایلده آزربایجان‌لی‌لارین معروض قالدیق‌لاری سوی‌قیریمی آکت‌لاری، او جمله‌دن خوجا‌لی فاجیعه‌سی حاققیندا حقیقت‌لرین داها گئنیش یاییلماسینی تامین ائتسین‌لر، بو مقصدله میللی مجلیسین خاریجی اؤلکه‌لرین پارلامئنت‌لری ایله علاقه‌لر اوزره ایشچی قروپ‌لاری‌نین ایمکان‌لارین‌دان دولغون و ثمره‌لی ایستیفاده ائتسین‌لر.
2. ائرمنیستان رئسپوبلیکاسی‌نین اؤلکه‌میزه سیلاح‌لی تجاووزو، اؤلکه‌میزین داغ‌لیق قاراباغ بؤلگه‌سینی و اطراف رایون‌لارینی ایشغال ائتمه‌سی گئدیشینده آزربایجان‌لی‌لارا قارشی تؤردیلمیش سوی‌قیریمی آکت‌لاری، خوصوصن خوجا‌لی فاجیعه‌سی ایله باغ‌لی ماتئریال‌لارین توپلانیلماسی، اؤیرنیلمه‌سی، عومومی‌لشدیریلمه‌سی و یاییلماسی مقصدی ایله آزربایجان رئسپوبلیکاسی‌نین میللی مجلیسی یانیندا اینفورماسیا-تدقیقات مرکزی یارادیلسین.
3.. آزربایجان رئسپوبلیکاسی‌نین حوقوق موحافیظه اورقان‌لارینا توصیه ائدیلسین کی، خوجا‌لی شهرینده سوی‌قیریمی آکتینین تؤردیلمه‌سینده ایشتیراک ائتمیش شخص‌لرین هامیسی‌نین موعه‌ییه‌ن ائدیلمه‌سی، اونلارین جینایت مسولیتینه جلب اولونماسی اوچون گؤرولن تدبیرلری گوجلندیرسین‌لر. 4. آزربایجان رئسپوبلیکاسی‌نین مووافیق دؤولت و قئیری-دؤولت قوروم‌لارینا، او جومله‌دن قئیری-حکومت تشکیلات‌لارینا توصیه ائدیلسین کی، ائرمنیستان – آزربایجان، داغ‌لیق قاراباغ موناقیشه‌سی ایله باغ‌لی معلومات‌لارین گئنیش یاییلماسی، یالان‌چی ائرمنی تبلیغاتی‌نین ایفشا ائدیلمه‌سی اوچون سعی‌لرینی بیرلشدیرسین‌لر.
آزربایجان رئسپوبلیکاسی میللی مجلیسی‌نین صدری او.اسدوو
باکی شهری، 27 فئورال 2007-جی ایل no 254- IIIQR