باققال کیشی و طوطوقوشو حیکایتی
| باققال کیشی و طوطوقوشو حیکایتی یازار: مولوی |
بیر شهرده، بیر باققال، بیر طوطی ساخلایاردی،
رنگی یاشیل سسی‌سه، اینسانا اوخشایاردی.
دوکان‌دا یاشایاردی، دوکانی قورویاردی،
بوتون تاجیرلرله او، شیرین صؤحبت قوراردی.
خیطاب ائتمک‌ده شخصه، مهارت‌لی ناطیق‌دی،
طوطی تک دانیشماقدا، دینمک‌ده صادیق ایدی.
بیر گون دوکان صاحبی، ائولرینه گئتمیشدی،
دوکانی طوطی سینه، او، اعتیبار ائتمیشدی.
بیردن بیر زیرک پیشیک، واریدی- دوکان اولدو.
سیچان قوودو توتماغا، طوطی هراسان اولدو.
طوطی اوچدو قورخودان، دوکان‌دا قاناد چالدی،
قانادلاری توخوندو، یاغ قوطوسو داغیلدی.
بیر آزدان باققال گلدی، گؤردو یاغ‌لار داغیلمیش،
دوکان قاریشمیش تامام، طوطی بیر کونج‌ده قالمیش.
باققال دوکانا گیرجک، اوست-باش یاغا بلندی.
طوطی‌یه ضربه ووردو، باش توک‌لری الندی.
طوطی نئچه گون سوسدو، دانیشمادی دینمه‌دی،
باققال تامام پرت اولدو، پئشمان‌چیلیق سؤنمه‌دی.
ساققال یولوب سؤیله‌دی، گؤر باشیما نه گلدی،
نعمتیمین گونشی، بولودلار آلتدا قالدی.
ائی کاش الیم سینایدی، دوکانیما واراندا،
شیرین دیل‌لی طوطی‌مین، باشینا ال ووراندا.
گؤردویو درویش‌لره، تئز وئریردی هدیه،
سانیردی او، درویش‌لر، علاج ائدر طوطی‌یه.
اوچ گون، اوچ گئجه کئچدی، باققال اومودسوز اولدو،
اومودینی ایتیردی، سوسماغا مجبور قالدی.
اونون غمی-غوصصه‌سی، آرتدی، داها چوخالدی،
دئدی: بو یازیق قوشون، ندن دیلی لال اولدو؟
طوطی‌نی هر گون گؤرور، تأثیر ائدیردی اونا،
تعججوب‌له دیشینی، سیخیردی دوداغینا.
دم‌به‌دم هر سؤز باشی، دئییردی ایشیم چتین،
گؤرن ائشید‌رممی، قوشون، شیرین صؤحبتین.
او، اومود ائدیردی کی، قوش دانیشیب دینه‌جک،
قوشون خوش صیفتینی، یئنه هر گون گؤره‌جک.
بیردن یاماق‌لی پالتار، کیشی یول‌دان کئچیردی.
باشی تئشت آرخاسی تک، کئچل سول‌دان کئچیردی.
طوطی دیله گله‌رک، بئله سؤیله‌دی هامان،
سسله‌ییب چاغیراراق، دئدی، اونا ائی فیلان.
کی، سن ائی کئچل کیشی، ندن کئچل اولموسان؟
سن ده یاغ داغیتمیسان، یا توکونو یولموسان؟
بنزتمه‌نی ائشیت‌جک، خالق گولوش‌دو بو ایشه،
چونکی طوطی حالینی، اوخشادیردی درویشه.
پاک عمل‌لی حالینی، اؤز ایشینه اوخشاتما،
سن گل “شیرین” سؤزونو، “شیر” سؤزونه اوخشاتما.
دونیامیز بو سبب‌دن، یولونو آزان اولموش،
چون تانری درویشیندن، آگاه اولان آز اولموش.
اؤزلرینی نبی تک، عالیم شخص سانیردیلار،
اؤولییالارمیزی، چوخ‌دا تانیمیردیلار.
بئله سؤیله‌ییردیلر، بیز بشر، اونلار بشر،
اونلاردا بیزیم کیمی، ایشله‌یه‌ر، یئییب- ایچر.
لاکین هئچ بیلمیردیلر، کورلوق‌دان گؤرموردولر،
فرق اولوب اولماماغین، هئچ دویا بیلمیردیلر.
ایکی آری چمن‌ده، بهره‌لنر چیچک‌دن،
بیری سانجار، او بیری، بال توپلایار لچک‌دن.
ایکی آهو اوتلاق‌دا، سو ایچر اوت اوتلایار،
بیری اوتلاق تزکلر، بیری موشک حاضیرلایار.
قامیش‌لیق‌دا ایکی نئی، بیر گؤل‌دن سو ایچرلر،
بیریسی بوش قالمیشدیر، بیرین شکر چکرلر.
یوزلرله دین‌لر واردیر، بیر-بیرینه اوخشاردیر،
لاکین دیققت ائیله‌سن آراسیندا فرق واردیر.
بیری یئیه‌رکن اوندان، اییلی موردار آیریلار،
یئیر باشقا بیر ووجود، تانری نورو وار اولار.
بیری نوش ائدر، ایچر، دوغار پاخیل‌لا حسد،
یئیه‌ر باشقا بیر ووجود، او، اولار نوری احد.
بیر حیصصه شیرین تورپاق، بیر حیصصه شوران تورپاق،
بیر حیصصه تمیز تورپاق، بیر حیصصه دیوه اوولاق.
هر ایکی صورت اگر، اوخشاسا بیر-بیرینه،
آجی سویلا، شیرین سو، صفادیر هر بیرینه.
ذؤوق صاحیبی لازیم‌دیر، تانیسین تام‌لاری،
یئسین بالین شهدینی، کنار ائتسین موم‌لاری.
سئحری موعجوزه ایله، اوخشادیب ائتمیش قییاس،
چونکی هر ایکی‌سی‌ده، مکردن آلمیش اساس.
سئحیرچی‌لر حیله‌یله یوخ ائتمک‌چین موسی‌نی،
یوندولار موسی‌داکی، اوخشار اولان عصانی.
بو عصایلا، او عصا، آراسیندا فرق بؤیوک،
بو عمل‌له، او عمل، آراسیندا فرق‌لی یوک.
باشیندا سئحرلی اولان، قافایا اولسون لعنت،
ایچینده وفا اولان، عمله اولسون رحمت.
کافیرلر مئیمون کیمی، بیر-بیرین وورماق‌دادیر،
بیر آفت گلمیش یئنه، اینسانی یورماق‌دادیر.
نه قدر بیر-بیرینه، خالق مئیمون‌لوق ائیلسه،
اؤزو آلار جاوابین، دیگره نه سؤیلسه.
کافر گومان ائیله‌ییر، اونون تک خطاکارام،
نئجه بیلر فرقی، او، ایستئهزالار آختاران.
بیری تانری امری‌یله، ایستئهزایلا دیگری،
ایستئهزالی صیفت‌لر، سپسین باشا کول‌لری.
ایکی اوزلو رییاکار، گویا ناماز قیلیرلار،
قیلدیق‌لاری نامازی، ناماز آدلاندیریرلار.
اوروج توتماق، نامازدا، حججه گئتمک، زکات‌دا،
مونافیق، رییاکارلار مؤمینی قویار مات‌دا.
لاکین اویوندا قالیب مؤمین چیخار عاقیبت،
تانری مونافیق‌لری، مات ساخلایار آخیرت.
گرچی اونلار هر بیری، بیر تاختا آرخاسیندا،
لاکین فرق‌لری ایسه، یئرله گؤی آراسیندا.
هره گئدیر بیر یولو، اؤز مقامین آختاریر،
اؤز-اؤزونه مووافیق، هره بیر یولا واریر.
تانری مؤمین‌لرینه، شادلیق سئوینج گتیرر،
مونافیق‌لری ایسه، جهنمه یئتیرر.
بیر کس اگر سئویلسه، ذاتیندا وار سئویلمک،
اگر بیر شخص سؤیولسه، ذاتیندا وار سؤیولمک.
«میمو»، «واوو»، «میمو»، «نون» اینسانا شریف دئییل،
هئچ ده «مؤمین» کلمه‌سی مرد اوچون تعریف دئییل.
گر مونافیق کلمه‌سی، ائشیدیلسه بیر یئردن،
بیر عقرب گلمه‌سی تک، دئشیب کئچر هر یئردن.
جهنم گلمه‌سینده، یوخ‌دور جهنم اودو،
سؤزون آدین چکمک‌له، بیلینمز اونون دادی.
آد صاحبی چیرکینسه، آدین نه گوناهی وار،
دنیزده سو آجیسا، قابین نه گوناهی وار.
قابداکی سو معنادیر، اونو ساخلایانسا قاب،
معنا دنیزی اولموش، « ایندهو اوممول کیتاب»
تانریدا قودرته باخ، قوشادیر ایکی دنیز،
سولاری آجی شیرین، قاریشان گؤرموروک بیز.
دنیزلر ایکی‌سی‌ده، بیر منبع‌دن آخیرلار،
منبع ایلاهی منبع، او منبع‌دن‌دیر اونلار.
اگر قیزیل قلب ایسه، یاخود تمیز قیزیلسا،
هئچ واخت بیله بیلمزسن، محک داشی اولماسا.
اینسان دا اؤز جانینی، محک قویوب یوخلاسا،
شوبهه‌سیز او تاپاجاق، خسته‌لیک هاردا اولسا.
اگر بیلمک ایسته‌سن، قلبینی موصطفی‌نین،
سنین اورگین گرک، کانی اولسون وفانین.
اگر دوشسه بیر خاشاک، جان‌لی اینسان آغزینا،
ساکیت قالا بیلمز او، ال سالار بوغازینا.
مین تیکه خؤرک اولسا، ایچیندن بیر توک چیخسا،
یالنیز اورک بولانار، تأثیر ائتمز هئچ کسه.
دونیامیزی حیسس ائتمک، نردیوان‌دیر جاهانا،
او قبامیزی حیسس ائتمک، نردیویان آسیمانا.
بو حیسسین ساغلام‌لیغین، سیز طبیب‌ده آختارین،
او حیسسین ساغلام‌لیغین، تک حبیب‌ده آختارین.
بو حیسسین ساغلام‌لیغی، جامال‌دان بهره‌لنیر،
او حیسسین ساغلام‌لیغی، عمل‌دن بهره‌لنیر،
جانلار آلاندیر او شاه، جیسمیمیز ویران ائدر،
سونرا ویران ائتدییین، یئنه آبادان ائدر.
آفرین او جانا کی، بؤیوک تانریسین،
مولک-و، جانی، وارینی، یولوندا باغیشلاسین.
بیری خزینه اوچون، ائتدی ویران خانه‌نی،
همین خزینه‌دن، تیکدی او ویرانه‌نی.
سویو کسدی آرخیندان، اونو پاک-تمیز ائتدی،
سونرا سویو بوراخدی، اؤزونو سیراب ائتدی.
دری‌سی‌نی دئشه‌رک، چکدی اؤز پئیکانینی،
سونرا درییه وئردی، ساغالماق ایمکانینی.
دوشمنی قیرماق اوچون، ائتدی ویران قالانی،
تیکدی اؤزو یئنیدن، اؤزو قوران قالانی.
کئیفییت‌لی بیر عمل، شک‌سیز شوبهه‌سیز اولار،
منیم سؤیله‌دیک‌لریم، ضرورت‌دیر دوز اولار.
گاه بئله ائیله‌یه‌ر او، گاه دا اونون عکسینی،
دینه وورولمالیسان، سئومه‌لیسن آیینی.
ائله حئیران اولما سن، حاققا اوزاق قالاسان،
بئله حئیران اول کی سن، سئوگی‌دن مست اولاسان.
دوستونا طرف هر آن، بیری‌نین صیفتی‌دیر،
دیگری‌نین صیفتی، سان تانری صیفتی‌دیر.
هره‌نین صیفتینه باخ ساخلا ائحتیرامین،
خیدمت ائدن صیفت‌لر، حئیران ائده‌جک هامین.
او قدر ایبلیس تکین، اینسان صیفت‌لی‌لر وار،
باشا دوش هر بیر اله، ال اوزاتماقمی اولار؟
چونکی اووچو قوش کیمی، چیخاردار تئز-تئز سسین،
مقصدی او اووچونون، دولدورماق‌دیر تله‌سین.
قوش‌لار ائشیدن زامان،اؤز جینسی‌نین سسینی،
ائنه‌جک‌دیر سمادان، تاپاجاک تله‌سینی.
درویش‌لرین سؤزلرین، رذیل‌لر اوغورلایار.
سانکی او دا درویش تک، ایلان‌لار اووسون‌لایار.
کیشی‌لرین عملی، دوغرو، صمیمی اولار.
رذیللرین عملی، حیله‌لر کیمی اولار.
نهنگ شیری گؤتوروب، دیلنمه‌یه گئدن وار،
رذیل ابو موسلوم-و احمده تای ائدن وار.
ابو موسلوم لقبی یادداشدا کذذاب قالدی،
محممدین لقبی، بیل، اولول‌الباب اولدو.
حاقین مئیی قورتارسا، گلر عطری موشکوناب،
باده‌لر قورتاراندا، قالار اییلی بیر عذاب.