Шымшық пен көгершін

Ахмет Байтұрсынұлы

Бір Шымшық торға түсті соры қайнап,
Барды ма, кім біледі, ажал айдап.
Бәлені қаза менен қайда деме,
Ғаріп боп, отыр сорлы көзі жайнап.
Жанына жас Көгершін ұшып келді:
«Не қара басты торға түсіп? - деді. -
Тал түсте торды көрмей, соқыр ма едің,
Есалаң, ақылың жоқ, күшік, - деді. -
Түсер ме есі дұрыс күндіз торға,
Ақылың жоқтығынан қалдың сорға.
Мысалы, мені алдап еш уақытта,
Тор түгіл, түсіре алмас онан зорға.
Кім күлмес бостығыңа сен жаманның,
Алдырған айласына бір наданның.
Мен саған қол берейін түспесіме,
Амалы саған ғана мол адамның».
Десе де: «Ақыл серік қонған баққа»,
Ем болмас баста бағың таяр шақта.
Пысықсып Көгершінім отырғанда,
Қалыпты өзі түсіп қыл тұзаққа.
- Ақылың қайда кетті, данышпаным,
Серт етіп түспеске қол алысқаның?
Біреуге күлсең - келер өз басыңа,
Табалап мұнан былай күлме, жаным!
Біреуді білмес адам табалайды,
Бақ көшсе, ақылыңа қарамайды.
Ісіңнен бір істеген жазым тапсаң,
Болды деп білмегеннен шамалайды.
«Жазмыштан озмыш болмас» деген сөзді
Бекер деп пікір ету жарамайды.
«Алланың адам басы - добы» деген,
Қуса да қалай қарай домалайды.