Фыццаг лæг æмæ ус (Коцойты)
| Фыццаг лæг æмæ ус (1910) by |
| Фыст датæ: 1910, Рауагъ аз: 1910. Равзæрæн: Коцойты А.Б. Уацмыстæ. – Дзæуджыхъæу : Ир, 2012. |
Хуыцау дунейы куы сфæлдыста, уæд алы фос, алы сырд, алы маргъ — иууылдæр къæйттæ-къæйттæ уыдысты. Æрмæст ма фыццаг лæгæн нæ уыди къай. Æнкъардæй рацу-бацу кодта уый дзæнæты цæхæрадоны æмæ дис кодта: «Ай алы сырд æмæ маргъ иууылдæр къæйттæ-къæйттæ куы сты, уæд мæнæн цæуылнæ ис къай?» Хуыцау ын бамбæрста йæ зæрдæйы хъуыдытæ æмæ йын æркодта ус.
— Уый дын мæнæ къай, цæрут фидыдæй, кæрæдзийы уарзгæйæ.
Иу къорд бонты фæстæ лæг усы къухыл рахæцыди æмæ йæ Хуыцаумæ бакодта.
— Мæнæ мын цы адæймаг ралæвар кодтай, уый дын фæстæмæ æрбакодтон: айс æй, нал мæ хъæуы!
— Ау, уый та куыд?! Цы дыл æрцыди?..
— Айс æй, айс, нал фæразын йемæ цæрын, нал фæразын йæ тæргæйттæй, йæ хъуыр-хъуырæй.
Цæй, хорз, зæгъгæ, загъта Хуыцау, — кæд дæ афтæ фæнды, уæд æй ныууадз ам...
Ацыди лæг иунæгæй йæ цæрæнбынатмæ.
Иу-æртæ боны фæстæ лæг мысын байдыдта усы, æппынфæстаг йæ хъуыды иууыл ус сси.
— Нæй, æнæ усæй цæрæн нæй, — загъта лæг æмæ ацыди Хуыцаумæ.
Æри мын фæстæмæ уыцы адæймаджы!
— Ау, цы та дыл æрцыди, афтæ куы загътай, нал мæ хъæуы, нал фæразын йемæ цæрын.
Лæг старсти уымæй, куынæуал ын ратта Хуыцау уыцы адæймаджы æмæ лæгъстæ кæнын райдыдта:
— Ацы хатт ма мын æй ратт, бахатыр кæн, æмæ цæрдзынæн йемæ сабырæй, никуыуал æй æрбакæндзынæн.
Ракодта та лæг усы æмæ йемæ цæрын байдыдта. Фыццагæй æндæрхуызон нæ фæци ус, йæ хъуыр-хъуыр, йæ тæргæйттæ къаддæр нæ кодтой.
Тагъд та рафæлмæцыди лæг усæй, фæлæ йæ Хуыцаумæ акæнын йæ зæрдæ нал бакуымдта.
Зын у, зæгъгæ, загъта, усимæ цæрын, фæлæ æнæ усæй дæр цæрæн нæй.
Уæдæй фæстæмæ лæг æмæ ус райдыдтой иумæ цæрын, бон дæс хылы æмæ дæс фидыды кодтой, фæлæ сæ кæрæдзийæ уæддæр нал хицæн кодтой.
This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
- its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 70-year protection term is applied;
- and the creator died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
- and this work was first published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).
This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).
The author died in 1944, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 79 years or less (if applicable), or the copyright term is 113 years or less since publication (if applicable).
Public domainPublic domainfalsefalse