Уæхадæги фурт Mингий Гуйман (Малиты)

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Уæхадæги фурт Mингий Гуйман  (1935) 
by Малиты Геуæрги
Фыст датæ: 1923, Рауагъ аз: 1935. Равзæрæн: Малити Геуæрги. Ирæф : æмдзæвгæтæ æмæ поэмæтæ. – Орджоникидзе : Госиз­дат Сев. - Осет. АССР, 1935.


УÆХАДÆГИ ФУРТ МИНГИЙ ГУЙМАН


(Дигорон кадæнгæ)

I

Устур Дигори
Устур нихæси
Æримбурд æнцæ
Дигори адæм.
Кæрæдзей фæрсгæ
Ку дес кæнунцæ:
— Ци 'й, цæй гъæртæ 'нцæ
Нæ уæлцъететæ?
Цитгин Хæреси
Уорс хонхи сæри
Цæбæл тохунцæ
 Уорс йелиатæ?
Уорс йелиатæ
Нæ уодзæнæнцæ —
Уæхадæги фурт
Мингий Гуймани
Топпи гæрæхтæ
Ку уодзæнæнцæ.
Ка фæццæудзæнæй
Уорс хонхи сæрмæ?
Ка базондзæнæй, —
Ци гъæртæ цæуй?
Уæд рагæпп кæнуй
И бадæн дорæй
Гуймани æрдхуард
Биати Хъасбол.
— Фæццæудзæнæн æз
Уорс хонхи сæрмæ,
Æрхæсдзæнæн уин
И гъæрти бæрæг.
Ку базондзæнæн
И гъæрти бæрæг,
И гъæрти бæрæг
Æз аци бонæ.

II

Цæветтонгæ ма
Фæдесон адтæй, —
Уорс хонхи сæрмæ
Ку исхæццæ уй
Уæхадæги фурт
Мингий Гуйманмæ
Биати Хъасбол,
Æ йеунæг æрдхуард.
— Уо, хуарз байрайай,
Ме 'рдхуард æнгарæ!
— Æгас æрцæуай,
Ме стур раст лимæн!
Ци хабар зæгъай,
Атæ рагиау
Фæдесон хузæй
Кæцæй фæцайсæ?
Уæд дзоруй имæ
Биати Хъасбол:
— Мæн рарвистонцæ
Нихæси адæм
Бæрæг кæнунмæ, —
Ци гъæртæ цæуй
Уорс хонхи сæрмæ.
Бæргæ нихходуй
Уæхадæги фурт
И Мингий Гуйман:
— Ци гъæртæ цæуй? —
Ку никкæсисæ
Айнæги бунмæ...

III

Айнæги бунмæ
Бæргæ никкæсуй
Биати Хъасбол,
Гуймани æрдхуард.
Æддæгуæлетæ
И дзæбодуртæ
Айнæги буни
Бæргæ лæуунцæ.
Басоцъа кæнуй
Гйаури зæрдæ.
Æрлæуун кæнуй
Мингий Гуймани
Айнæги нихмæ.
Айнæги нихæй
Уой ку фенсонуй
Æ йеугур тухæй
И налат æлгъист.
Уæд ку рахауй
Айнæги бунмæ
Уæхадæги фурт
И мингий Гуйман.
И къæбуртæбæл
Ку ниммортæуй,
Ку ниммортæуй,
Тог пурхæнгæнгæ.

IV

Ку æрхæццæуй
Æ цауæйнон куй,
Селон ка хундтæй,
Уæд хæдзарæмæ.
Бæргæ ниннеуй
Зæрдæунгæгæй
И бийнонтæмæ.
Уæд ку нимбохуй,
Ку нвдздзиназуй
И мади зæронд,
Æ киндзæ 'рдæмæ
Уæд ку февналуй:
— Мæ арти уазал,
Мæ йеунæг фуртбæл
Цидæр ку 'рцудæй!

V

Фæффæдес унцæ
Уæд гъæууон адæм,
Селони фæдбæл
Исцæй цæунцæ
Айнæги бунмæ.
Айнæги бунæй
Бæргæ райсунцæ
Уæхадæги фурт
Мингий Гуймани.
Ку æрхæссунцæ 'й
Æ хæдзарæмæ, —
Намусти хæццæ 'й
Банигæнунцæ.

VI

Биайи-фуртбæл,
Гйаур налатбæл,
Уæд райдæдтонцæ
Гурусхæ кæнун.
И хисти бони
Уой ракæнунцæ
Тургъи астæумæ:
— Топп ку фехсдзинан
Мах арвæрдæмæ.
Дæ фидбилизæй
Кæд неци 'рцудæй
Де 'рдхуард Гуйманбæл,
Уæд топпи фат дæр
Нæ багездзæнæй
Дæу йе 'рæздагъди.
Фал де стур лимæн
Дæу лази фæрци
Кæд рацæйхаудтæй
Айнæги сæрæй,
Уæд топпи фат дæр,
Ку æрцæйхауа —
Дæ тæккæ сæри
Ку ниссæдздзæнæй.

VII

Топп ку фехсунцæ
Арвиæрдæмæ...
Ку нигъгъос унцæ
И хисти адæм.
Йеу усми фæсте
Фат ку 'ртъупп кæнуй,
Хъасболи сæри
Ку ниффедаруй.
Ку базонунцæ
Уæд гъæууон адæм,
Биати Хъасбол,
И гйаур налат,
Ке рацæйгæлста
Лимæн-æууæнкæй
Уæхадæги фурт
Мингий Гуймани.


1923

This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:

  • its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 70-year protection term is applied;
  • and the creator died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
  • and this work was first published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States (and not published in the U.S. within 30 days), and it was first published before 1989 without complying with U.S. copyright formalities (renewal and/or copyright notice) and it was in the public domain in its home country on the URAA date (January 1, 1996 for most countries).
This work was in the public domain in Russia on the URAA date January 1, 1996, according to the Law 09.07.1993 No 5351-1 which was enacted on that date:

  • its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 50-year protection term was applied;
  • and the creator died before January 1, 1946 (more than 50 years ago from 1/1/1996), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
  • and this work was first published before January 1, 1946 (more than 50 years ago from 1/1/1996).

The author died in 1942, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 81 years or less (if applicable), or the copyright term is 88 years or less since publication (if applicable).

Public domainPublic domainfalsefalse