Нажӧвитіс
Гришук гоз-мӧдысь луннад котӧртлас Ӧртьӧм дядь кукйӧрӧдз. Сэні Ӧртьӧм дядьлӧн Саврасыс чанясьӧма. Вӧтӧн и вемӧсӧн Гришуклӧн син водзас чибукыс. Зэв кӧсйӧ ньӧбны эськӧ да, деньгаыс оз тырмы. Ӧртьӧм дядь корӧ чань вылӧ кык шайт.
Ӧтчыд Гришук шорын ворсӧ, ичӧт пыжсӧ лэдзӧма да. Сэні жӧ вӧлі пожъясьӧны бабаяс. Гришук кыліс налысь аслас мам йылысь сёрни.
— Коньӧрӧй Маръяӧй, кулӧ кӧ, челядьыс кытчӧ воштысясны? Абу ӧд, майбырӧ, этша: вита вит, — шуӧ ӧти ань.
— Мый нӧ казялін, эн тунъяв! Маръя кулан омӧль абу на жӧ. Кызныд эськӧ, дерт, кызӧ тай да, — шуӧ мӧд ань.
— Аддзылан тон. Со тай нӧ менам кевйыд, Маланьыд эськӧ Маръя дорсьыд ёнджык да вираджык на вӧлі да, мыйӧн тай кызӧмыд босьтіс, регыд оліс. Дзик жӧ Маръя мозыд кызіс, — воддза бабаыс мунігмозыс шуис.
Гришук тайӧ сёрнисьыд чуймис, оз весиг вермы вӧрзьӧдчыны. Сьӧлӧмыс ыркмуні быдӧн.
Коркӧ вель дыр мысти унмысь моз садьмис да мӧдӧдчис гортлань. Оз вун тӧдвылысь: — «Мамыс кулан омӧль, кызӧ». Сы кындзи ставыс вуні, весиг чибӧыс. Ӧшинь улас мыйӧн воис, мамлӧн кызӧм шы кыліс. Котӧрӧн, бӧрдігтырйи, пырис керкаӧ, уськӧдчис мамыс дінӧ.
— Мый нӧ лоин, сё шайт пиӧй? — юаліс мамыс. Гришук аддзис тӧдтӧм бабаӧс мам дінсьыс да дзебсис ӧдйӧнджыка.
— Тэныд эськӧ, Маръюшка, колӧ зверобой турун либӧ тшай пӧжӧмӧн юны, морӧсыд небзясджык, кызӧмсьыд личӧдас, — шуӧ тӧдтӧм баба.
— Дерт, эськӧ колӧ да, кысь бара, нӧшта ӧд самӧварным на абу. Ньӧбны, дона да, огӧ вермӧ, — шуис мамыс, ачыс зэв ёна кызны мӧдіс. Гришук, ньӧв моз, югнитіс ывлаӧ, сэсся пыр водзӧ, школаланьӧ котӧртіс. Учительница, Анна Василлевна бурӧтш йӧрын пуктысьӧ.
— Могӧн ӧд, кӧнкӧ, Гришук? — юаліс учительница, Гришукӧс аддзис да.
— Анна Василлевна, позьӧ ярманга вылысь самӧвар ньӧбны?
— Позьӧ. Он-ӧ нин тэ кӧсйы ньӧбны?
— Мамӧлы колӧ, сійӧ зэв ёна кызӧ, ме сылы кӧсъя ньӧбны.
— Мый вылӧ нӧ ньӧбан? Чибӧтӧ на ньӧбны деньгаыд оз тырмы-а, тэ самӧвар нин лӧсьӧдчан ньӧбны?
— Оз ков меным чибӧыд, оз; ме самӧвар ньӧба.
Анна Василлевна чуймис быдӧн.
Тӧдӧ вӧлі Гришуклысь деньга чӧжӧм чибӧ вылӧ. Сы ордӧ вӧлі Гришук и чӧжӧ деньгасӧ. Пыралісны деньгала, тшӧтш лыддисны, вӧлӧма сӧмын на ӧти шайт да квайтымын вит ур.
— Весиг чибӧтӧ ньӧбны оз судзсьы, самӧварыд ӧд донаджык на, — шуис Анна Василлевна.
Шогӧдіс Гришукӧс. — «Часлы энлы на шогсьыв, ме карӧ мӧда да, гашкӧ, вӧдитчан самӧвар донтӧгджыка сюрас. Ӧні сэсся чибӧ йывсьыд лоӧ нин вунӧдлыны».
Гришалы эськӧ зэв жӧ жаль вӧлі чаньсьыд лэччысьны да, бара тӧдвылас уси мамыслӧн кызӧмыс.
— Самӧвар колӧ, самӧвар, — мӧвпыштіс Гришук.
Вӧлі чайтӧ мамсӧ, тшай кӧ пӧ юас, пырысь пыр бурдас. Сійӧ лунсянь Гриша быд лун вӧрын вотчис, вотӧс вузаліс, деньга надзӧникӧн соді. Ӧтчыд Ласей дядь корис сійӧс пинёвтны. Гришук кык лун дай рыт мырсис-пинёвтіс. Нимкодьпырысь ӧмӧй эз котӧртӧд Ласей дядьлысь сетӧм ветымын уртӧ Анна Василлевна ордӧ.
Учительница ошкыштіс Гришукӧс, сэсся шуис: «Ӧні пӧ бур самӧвар нин шедас».
Воссис ярманга лун. Воддза луннас Гришук ёна ноксис мамсьыс гусьӧн: Анна Василлевнакӧд ньӧбисны зэв мича выль самӧвар, тшайник, квайт гоз чашка. Чашкаяссӧ Анна Василлевна нин ассяньыс содтіс. Вайисны ставсӧ Анна Василлевна ордӧ. Ярманга лунӧ Гришуклӧн мамыс став челядьнас муніс ярманга видзӧдлыны. Ветлӧдлӧны, видзӧдӧны йӧзӧс, тӧвар. Гришук мунігкостіыс янсӧдчис мамсьыс, дай воши кытчӧкӧ. Маръя ветлӧдлігчӧжыс майшасис сы вӧсна. Сэсся ньӧбис челядьлы кӧлач-преник да ӧдйӧджык муніс гортас. Керкаас пырис да чуймис веськыда: еджыд пызан дӧраа пызан вылын югъялӧ, дзирдалӧ, ёна пуӧ выль самӧвар, вылас — тшайник, бокас — чашкаяс. Пызан улас дзебсьӧма ачыс Гришук, яндзимысла оз тӧд, кытчӧ воштысьны. Вӧлись Маръя керкаӧ воис ыджыд праздник: пызан гӧгӧр пуксялісны тшай юны Гришук самӧварысь. Збыльысь ӧд Маръя регыд дугдіс кызӧмысь, ӧні на дзоньвидза олӧ челядьыскӧд, тшай юӧны аслас вердысь самӧварысь.
This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago). The author died in 1925, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 98 years or less (if applicable), or the copyright term is 97 years or less since publication for posthumous works (if applicable). |