Кык вок

by Аноним

Ветлӧны-мунӧны мича эрд кузя кык кӧдзыд вок. Ветлӧны-мунӧны чеччалігтырйи, кинаныс шлапӧдчигтырйи.

Ӧти вокыс шуӧ мӧдыслы:

— Вокӧ, гӧрд ныра пӧльӧ, кыдз эськӧ миянлы ворсыштны, бур йӧзӧс кынтыштны.

Мӧд вокыс шуӧ:

— Вокӧ, лӧз ныра пӧльӧ, йӧзӧс кӧ миянлы кынтыны, оз мича эрд вывті ков ветлыны. Эрд вывті ставнас лымйӧн тыртӧма, став ветлан туйяссӧ тӧлӧн нӧбалӧма, некод оз ветлы ни вуджӧрт таті. Ветлам жӧ ми тэкӧд пемыд вӧрӧ. Сэн пӧ кӧть и дзескыдджык да сы пыдди пӧ унджык гажторйыс эм. Кодкӧ да кодкӧ пыр муныштӧ, пыр паныдасьӧ туй вылын.

Шуисны — вӧчисны. Котӧртісны кык кӧдзыд пӧль, кык кӧдзыд вок пемыд вӧрӧ. Котӧртӧны, мунігмоз ворсӧны, пу йылысь пу йылӧ чеччалӧны. Гырысь коз вӧр ратшкӧдчӧ, посни пожӧм вӧр дзуртыштлӧ мунӧм шысьыныс.

Сувтісны. Кывзысьӧны. Ӧтарсянь кылӧ тильгуна, мӧдарсянь — торгана. Тильгуна вӧлӧн мунӧ барин, торганӧн — мужик.

Кык кӧдзыд пӧль мӧвпалӧны, арталӧны: кодныслы код бӧрся вӧтчыны, кодныслы код мортсӧ кынтыны.

Лӧз ныра кӧдзыд пӧль шуӧ ыджыдджык вокыслы:

— Ме, гашкӧ, мужик бӧрсяньыс вӧтча да, гашкӧ, регыдджык сійӧс верма кынтыныс. Паськӧмыс тай, тыдалӧ, сылӧн жебиник: пасьыс ставыс дӧмаса, шапкаыс юрас омӧлик, кокас нинкӧм кындзи нинӧм абу. Ветла ме сы бӧрся. Тэ ыджыдджык вок, ёнджык ме дорысь. Тэ барин бӧрсяыс вӧтчы. Видзӧд, кутшӧм сылӧн паськӧмыс шоныд: пасьыс ош куысь, шапкаыс руч куысь, кӧмкотыс кӧин ку. Кысь нин мем сы бӧрся вӧтлысьны, кысь нин мем сійӧс кынтыны. Ветлы тэ.

Гӧрд ныра кӧдзыд пӧль сералӧ.

— Том на пӧ тэ, вокӧ. Нинӧм пӧ на тай он вежӧрт. Мед инӧ тэ ногӧн лоӧ. Вӧтчы мужик бӧрсяыс, ме барин бӧрся вӧтча. Прӧщай, вокӧ!

Шутёвтісны, горӧдісны, сэсся ӧт-мӧдарӧ котӧртісны. Шонді лэччандор найӧ ӧтлаасисны паськыд эрд вылӧ, пондісны юасьны мӧда-мӧдлысь.

— Ёна, кӧнкӧ, лои мырсьыны бариныдкӧд? Кӧнкӧ, ӧд асьтӧ сӧмын мудзтін? Кысь нӧ миянлы шоныд паськӧма баринӧс кынтыны! — шуӧ ичӧт вокыс.

Ыджыд вок шпыньялігмоз шуис:

— Тэ тай, вокӧ, гӧрд нырӧй, том вежӧрнад немтор на он гӧгӧрво! Регыдӧн оз шонав менам бариныд, мӧрччыштіс менам кынтӧмыд лыӧдзыс и вемӧдзыс сылы.

— Чӧ-ӧв? Шоныд пасьыс кӧ?

— Эз тай отсав. Пыралі ме сылы пась пиас, шапка пиас, сапӧг пиас, ёна и кынті. Ӧтарӧ сійӧ, ёкмыльтчӧ, йӧжгыльтчӧ, шебрасьӧ, ачыс мӧвпалӧ: час жӧ ме ог вӧрӧшитчыв, озджык пӧ ӧд аддзы. Меным сійӧ и колӧ. Муртса ловсӧ тай коли жӧ-а. Тэ нӧ мужиктӧ ёна-ӧ кынтыны вермин?

— Чӧв нин, вокӧй, лӧз нырӧй, эн менӧ тэ велӧд да тайкӧ лолӧс босьтас мужикыд. Ассьым, кынтысьлысь, мужикыд тайкӧ став лы-сьӧмӧс чирсас.

— Чӧ-ӧв? Кыдз нӧ?

— Збыльысь, вокӧ, збыльысь. Мунӧ вӧлі сійӧ пес керавны, ме сы бӧрся, кӧсъя кынтыны. Сійӧ весиг эз кивыль керышт. Воис пес кераланінад да кутіс керасьны. Ме эськӧ пыралі жӧ пась улас да регыд тай лои бӧр пышйыны: чернас ӧтарӧ-мӧдарӧ ӧвтӧ, шенасьӧ мый вынсьыс, быдӧн пӧсьыс чепӧсйис. Куті шензьыны: мый, мися, сэсся керан такӧд? Сійӧ ӧтарӧ сизьдӧ-керасьӧ. Видзӧда — пӧсь петӧ, босьтіс да пасьсӧ пӧрччис, пасьыс дзик ва лоӧма. Нимкодь лои меным: ӧдйӧ пыри пась пиад да кынті. Пасьыд лои корина кодь. Керассьӧм бӧрын мужик босьтіс пасьсӧ да шензьӧ. Меным зэв нимкодь лои: мися, часлы, тешитчышта тэ вылын. Мужик гӧгӧр видзӧдліс, босьтіс зэв кузь пес плака да кутіс пасьтӧ школӧдны-нӧйтны, ачыс менӧ видӧ. Меным эськӧ котӧртны нин колӧ вӧлі сэтысь да ог вермы петны, быдӧн дзугсьысьӧма пась гӧнъясас. Ёна менӧ и нӧйтіс. Со ӧні на ог вермы лолавны кочӧг бытшкӧмла.