Къостайы цырты тыххæй (Коцойты)
| Къостайы цырты тыххæй (1926) by |
| Фыст датæ: 1926, Рауагъ аз: 1926. Равзæрæн: Коцойты А.Б. Уацмыстæ. – Дзæуджыхъæу : Ир, 2012. |
«Къоста уыди Ирыстоны ахсджиагдæр хъæбул»,— афтæ дзурынц æппæт ирон адæм. «Къостайы ном æвæринаг у, цырт ын аразын хъæуы»,— дзурынц рагæй дæр нæ раздзæуджытæ. Фæлæ хъуыддаг ныронг йæ бынатæй нæ фенкъуысти.
1920–21 азты Ирон Историон-филологон къорд зæрдиагæй райдыдта уыцы хъуыддаджы тыххæй дзурын. Расидти цырты тыххæй конкурс дæр. Иу-дыууæ стыр æмбырды фесæфтысты цыртæн бынат агурыныл дæр. Иутæ æвзæрстой театры разы фæз, иутæ — Ирыхъæуы дæллаг фарс, хиды разы фæз, æртыккæгтæ дзырдтой: «Къостайæн цырт аразын хъæуы Ирыхъæуы уæллаг фарс — къуыбырыл».
Уыцы æмбырдтæм, уыцы фæндтæм хъусгæйæ, адæймаг загътаид: «Æвæццæгæн, конкурсæн дæр æхца цæттæ сты, цырт амайынæн дæр, йæ бынат рæсугъдтæ кæнынæн дæр æвæрд ис искуы æхца».
Рацыди уæдæй фондз азы, конкурсы кой дæр нал ис, цырты кой дæр нал ис, бынат дæр ын ничиуал агуры.
Æвæццæгæн, Къостайæн цырт аразыны тыххæй иу ранæй фаг æхца райсыны фадат не ’рцæудзæн. Советон Цæдисы къазнайæ дæр уый фадат не ’рцæудзæн, нæхи, бынæттон, бюджетæй дæр нæ уыдзæн фаг райсæн. Бæлвырд, аразын ын хъæуы цырт. Къоста йæхи нывондæн хаста адæмы тыххæй, йæ цæрæнбонты уый фыдæбæттæ æрвыста адæмы сæрыл. Кæд-иу ахæстæтты бадти, кæд-иу сырд æрцыди йæ райгуырæн бæстæй, уæд æрмæст адæмы сæрыл.
Уæдæ йын хъуамæ адæм сæхæдæг саразой цырт!
Аразгæ дæр ын скæндзысты цырт, æрмæст искæй фæлæууын хъæуы хъуыддагæн сæрæвæрæг.
Æз афтæ æнхъæл дæн, æмæ уыцы сæрæвæрæджы ном тынгдæр сфидаудзæн нæ Бæстæзонæн институтыл.
Хъуамæ Бæстæзонæн институт бацæттæ кæна æмбырдгæнæн гæххæттытæ (подписные листы) æмæ сæ номертæ æвæрдæй арвита алы хъæутæм, Хуссар Ирмæ дæр.
Къостайы ном зындгонд у суанг хохы цъасты дæр æмæ арф æвæрд у ирон зæрдæйы. Къостайæн цырт аразыны тыххæй йæ хай чи нæ бахæсдзæн, æвæццæгæн, ахæм ирон адæймæгтæ нæ разындзæн.
Уæдæ хъуамæ Бæстæзонæн институт æвæстиатæй бавнала ацы хъуыддагмæ. Æрмæст 1920-æм азы фæндагыл хъуамæ ма ацæуа хъуыддаг. Фыццаг бамбырд кæнын хъæуы æхца, стæй уæд дзурын хъæудзæн конкурсыл дæр æмæ цырты бынатыл дæр.
Ныронг цы æхца æмбырдгонд æрцыди цырты тыххæй, уыдон дæр хъуамæ сбæрæг кæна институт. Куыд зонæм, афтæмæй бирæ квитанцион чингуытæй дæр, хъазтизæртæй дæр æмбырд цыди æхца, иугай адæймæгтæ дæр-иу лæвар кодтой æхца. Уыдон иууылдæр сбæлвырд кæнын хъæуы æмæ банчы хицæн текущий счет байгом кæнын хъæуы цырты фондæн.
This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
- its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 70-year protection term is applied;
- and the creator died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
- and this work was first published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).
This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).
The author died in 1944, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 79 years or less (if applicable), or the copyright term is 97 years or less since publication (if applicable).
Public domainPublic domainfalsefalse