Куинь ар куспын (Ильин)

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Куинь ар куспын
Автор: Яков Ильич Ильин
Поттэмын: Гудыри : газет. — 1924. — № 34. — 2-тӥ бам.

Туэ 27-тӥ феврале вичак удмурт калыклэн бадӟым праздникез вал: асьме удмурт Автономи Областьлэн кылдэмезлэн куинь арез тырмиз, удмуртлэн адями лыдэ султэмез куинь ар ортчиз. Сокем асьме калыклы матысь праздникез пиналъёс-пересьёс, нылъёс-кышноос, вичаксы мылысь-кыдысь шумпотыса ортчизы.

Куинь ар ӵоже улыса, Автономия асьме калыклы туж уно пӧртэм ӟечъёс кылдытӥз; куинь ар ӵоже удмурт калык пыдйылаз султӥз, синзэ-пельзэ усьтӥз, аслэсьтыз финн выжызэ Россей вылэ тодытӥз.

Кылдэм араз, 1921 арын Автономиямы секыт-сютэм арен нюръяськоно луиз, удмурт калыкез «пот нянь» шобыртӥз; уноез калыкмы кулэсмиз, шаер интыосы но кӧчылӥз. Областьмылэн сюлмыз соку Глазов карын вал.

1922 арын Глазысь Иж заводэ кӧчимы. Удмуртъёсыз учрежденняосы пуктон ужпум валамтэ на вал. Москваысь тӧроос ветлыса со ужез шонертӥзы, удмуртъёслы ӧжыт капчигем луиз, удмурт ужасьёслэн мылкыдзы юнмаз.

1923 арын асьме Областьысь ужъёс тупазы. Учрежденняосы тӧръёсы, мукет интыосы но ялам удмуртъёсыз пуктылӥзы. Пичи-бадӟымо школаосы дышетӥсьёсыз но, дышетскисьёсыз но удмуртъёсыз бырйылӥзы. Удмурт калыкез юнгем дышетыны ӧдъязы, отын-татын ӟучъёсыз но удмурт кыллы дышето ни, удмурт сямен канцелярысь ужъёсыз тупатъяло ни. Арысь аре удмурт газетмы «Гудыримы» ялам уноысь-уно потылэ ни, гурт калыкысь лыдӟисьёс но мултэсмо. Музъем ужпум бордын, судъёсын интыен-интыен удмурт калыкъёс пукыло; котьмар ужъёсыз удмурт кылын бергато.

Кенешъёс сярысь верано ке ог кенеш но удмурттэк уг ортчылы: гуртысь-волостьысь, уездысь, областьысь съездъёс ялам удмуртъёсын тырмемын луэ. Москвае но кенеше удмурт тӧроос ветлыло.

Егитъёслэн ужъёссы но каллен тупаса кадь мынэ. РКСМ-лэн членъёсыз уж ласянь но, лыд ласянь но будыса кошко.

Тӧроосыз веран дыръя, одӥг умой ужасьмы, Борисов Трокаймы кӧня ке вапумлы асьме областез кельтоно луиз; со сяна ортчем куинь ар ӵоже удмурт грамматика гожъясь Глезденёв, удмурт поэт Майоров но мукет удмурт дышетӥсьёс кулӥзы.

Векчи калык понна юн сюлмаськись Ильичмы но кулӥз. Солэсь верам ужъёссэ удмуртъёс ум вунэтэ.