Куим во коми издательстволы
| Куим во коми издательстволы (1923) by |
| Гижан кад: 1923, Йӧзӧдан во: 1923-11-28. Ӧшмӧс: Сандрик Микол (Н. А. Шахов). Коми ёртъяс дінӧ. Мӧскуа, 1992. |
Декабр 6ʼ лунӧ (1923ʼ во) тырӧ куим во Коми нига лэдзанін воссьӧмлы. Сійӧ лунсӧ колӧ казьтыштны коми войтырлы. Оз позь чӧв овны сійӧ лун йывсьыс.
Бур олӧм, озырлун быд йӧзлӧн — велӧдчӧм сайын, сідзкӧ нига, гижӧд сайын. Сизимӧд во Сӧветскӧй власьт дорӧ шуд быд кывъя уджалысь йӧзлы. Став кывъя йӧзсӧ ӧткодяліс, нималіс. Со и ми, коми войтыр, нимаӧсь лоим, йӧз туйӧ кутім лыддьыссьыны. Ас ногӧн, ас кывйӧн велӧдчыны, овны позьны кутіс. Сэсся надзӧникӧн ми пыртім коми кыв школаясӧ. Коми йӧзлӧн шудыс вӧлӧма на, абу на удитӧмаӧсь дзикӧдз ловсӧ пӧдтыны саръяс. Петісны комияс пӧвстысь повтӧм сьӧлӧма том войтыр, босьтчисны чуксавны, садьмӧдны коми йӧзӧс асланыс сьылӧмӧн, ворсӧмӧн, мойдӧмӧн, гажӧдӧмӧн. Сыктывкарын лӧсьӧдісны Коми комиссия. Сэтчӧ ӧтувтчисны уджавны, коми гижӧд лӧсьӧдны. Бӧрынджык комиссияыс лои нацменотдел нима.
1920ʼ вося декабр 6-ӧд лунӧ нацменотдел пыдди лои Коми издательство — Коми нига лэдзанін. Удж нуӧдысь, юралысь, велӧдысь вӧлі В. А. Молодцов. Куим во на сӧмын уджалӧ издательство, коми йӧзӧс паськыд югыд туй вылӧ петкӧдӧ. Куим воӧн Коми издательство лэдзис уна сикас нигаяс: челядьлы и гырысьлы, велӧдчытӧм йӧзлысь синъяс восьтан нигаяс. Куим воӧн кыптісны выль гижысьяс. Кодсюрӧ удитісны нин ловнысӧ пуктыны сійӧ удж вылас — вывті сьӧкыд кадӧ налы лои уджавны да. Кувсисны Иона Чисталёв, Фёдор Попов. Висьмисны чахоткаӧн В. А. Молодцов, А. А. Маегов.
Унаӧн на оз пыдди пуктыны коми уджсӧ. Шуӧны: комиӧн пӧ оз позь гижны ни, лыддьысьны ни, сёрнитны ни. Вывті пӧ гӧль кывйыс. Найӧ оз гӧгӧрвоны: некутшӧм литературнӧй кыв оз артмы другӧн, ӧти лунӧн. Гижӧд надзӧникӧн, дырӧн артмӧ, кыптӧ, содӧ, мичаммӧ.
100 во сайын роч гижӧдыс, роч кывйыс ӧнія коми гижӧдысь, коми кывйысь на омӧль да гӧль вӧлі. Рочьяслӧн гижӧдыс комияслӧн дорысь ёна надзӧн кыптӧма. Комияслӧн мыйта куим воӧн артмӧма гижӧдыс, рочьяслӧн (роч литература чужигӧн) 25 во чӧжӧн сы мындаыс абу лоӧма. Та серти кӧ артавны, позьӧ виччысьны — коми гижӧд роч дорысь ӧдйӧджык кыптас, паськалас, мичаммас. Комилӧн бур олӧмыс, эмбур содӧмыс, озырлуныс — культура кыптӧм сайын. Коми культура кыптӧмыс — коми кыв, коми гижӧд сайын.
Сідзкӧ Коми издательстволы сьӧлӧмсянь сиам кузь нэм. Мед сійӧ лунысь-лун кыптӧ, содӧ! Мед сійӧ би моз ыпъялӧ, коми йӧзлы индӧ туй, видзӧ вошӧмысь, нюрӧ-вӧрӧ кежӧмысь. Чукӧртчӧй жӧ, коми войтыр, кодлы дона коми йӧзлӧн культура кыптӧмыс! Ӧні повны некодысь, миян дор Сӧвет власьт, миян дор Коммунист партия, миян дор став вежӧра йӧзыс.
Декабр 6-ӧд лунсӧ казьтыштӧй коми йӧз костын, висьталӧй, коді оз на тӧд сы йылысь.
This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
- its creator fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 74-year protection term is applied;
- and the creator died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
- and this work was first published before January 1, 1950 (more than 74 years ago).
This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).
The author died in 1942, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 81 years or less (if applicable), or the copyright term is 100 years or less since publication (if applicable).
Public domainPublic domainfalsefalse