Кни́га пе́рваѧ маккаве́йскаѧ

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Бі́блїа, си́рѣчь кни̑ги сщ҃е́ннагѡ писа́нїѧ
ве́тхагѡ и҆ но́вагѡ завѣ́та

Кни́га пе́рваѧ маккаве́йскаѧ
This page contains Church Slavonic text. Without proper font support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of letters and diacritics. Click here to download required fonts.




Главы̀: а҃, в҃, г҃, д҃, є҃, ѕ҃, з҃, и҃, ѳ҃, і҃, а҃і, в҃і, г҃і, д҃і, є҃і, ѕ҃і.




Кни́га пе́рваѧ маккаве́йскаѧ.

Глава̀ а҃.
[edit]

И҆ бы́сть, є҆гда̀ поража́ше а҆леѯа́ндръ македѡ́нскїй сы́нъ фїлі́ппа, и҆́же и҆зы́де ѿ землѝ хеттїи́мъ, поразѝ и҆ да́рїа царѧ̀ пе́рсскаго и҆ ми́дскаго, и҆ воцари́сѧ вмѣ́стѡ є҆гѡ̀ пе́рвый во є҆лла́дѣ, в҃ и҆ соста́ви бра̑ни мнѡ́ги, и҆ ѡ҆держа̀ твєрды́ни мнѡ́ги, и҆ ѹ҆бѝ цари̑ зє́мскїѧ, г҃ и҆ про́йде да́же до кра́євъ землѝ, и҆ взѧ̀ коры̑сти мно́гихъ ꙗ҆зы́кѡвъ. и҆ ѹ҆молчѐ землѧ̀ пред̾ ни́мъ. и҆ возвы́сисѧ, и҆ вознесе́сѧ се́рдце є҆гѡ̀. д҃ И҆ собра̀ си́лꙋ крѣ́пкꙋ ѕѣлѡ̀, и҆ нача́лствова над̾ страна́ми и҆ ꙗ҆зы̑ки и҆ мꙋчи́тельми, и҆ бы́ша є҆мꙋ̀ въ да́нники. є҃ И҆ по си́хъ падѐ на ло́же и҆ позна̀, ꙗ҆́кѡ ѹ҆мира́етъ: ѕ҃ и҆ созва̀ ѻ҆́троки своѧ̑ благорѡ́дныѧ, и҆̀же съ ни́мъ бѧ́хꙋ совоспита́ни ѿ ю҆́ности є҆гѡ̀, и҆ раздѣлѝ и҆̀мъ ца́рство своѐ є҆щѐ жи́въ сы́й. з҃ И҆ ца́рствова а҆леѯа́ндръ лѣ́тъ двана́десѧть и҆ ѹ҆́мре. и҃ И҆ ѡ҆блада́ша ѻ҆́троцы є҆гѡ̀ кі́йждо въ мѣ́стѣ свое́мъ. ѳ҃ И҆ возложи́ша всѝ дїади̑мы по сме́рти є҆гѡ̀, и҆ сы́нове и҆́хъ по ни́хъ лѣ̑та мнѡ́га, и҆ ѹ҆мно́жиша ѕла̑ѧ на землѝ. і҃ И҆ и҆зы́де ѿ ни́хъ ко́рень грѣха̀ а҆нтїо́хъ є҆пїфа́нъ, сы́нъ а҆нтїо́ха царѧ̀, и҆́же бѣ̀ зало́гомъ въ ри́мѣ: и҆ ца́рствова въ лѣ́тѣ сто̀ три́десѧть седмѣ́мъ ца́рства є҆́ллинскагѡ. а҃і Во дне́хъ тѣ́хъ и҆зыдо́ша ѿ і҆и҃лѧ сы́нове беззако́ннїи и҆ наꙋсти́ша мно́гихъ глаго́люще: по́йдемъ и҆ завѣща́емъ завѣ́тъ съ ꙗ҆зы̑ки, и҆̀же ѡ҆́крестъ на́съ, ꙗ҆́кѡ ѿне́лѣже ѿлꙋчи́хомсѧ ѿ ни́хъ, ѡ҆брѣто́ша на́съ мнѡ́га ѕла̑ѧ. в҃і И҆ благоꙋви́дѣсѧ сло́во во ѻ҆́чїю и҆́хъ: г҃і и҆ пред̾избра́шасѧ нѣ́цыи ѿ люді́й и҆ и҆до́ша ко царю̀: и҆ дадѐ и҆̀мъ вла́сть твори́ти ѡ҆правда̑нїѧ ꙗ҆зы́чєскаѧ. д҃і И҆ созда́ша (себѣ̀) ѹ҆чи́лище во і҆ерⷭ҇ли́мѣ по зако́нѡмъ ꙗ҆зы́чєскимъ. є҃і И҆ сотвори́ша себѣ̀ неѡбрѣ́занїе, и҆ ѿстꙋпи́ша ѿ завѣ́та ст҃а́гѡ, и҆ сопрѧго́шасѧ ꙗ҆зы́кѡмъ, и҆ прода́шасѧ є҆́же твори́ти лꙋка́вое. ѕ҃і И҆ ѹ҆гото́васѧ ца́рство пред̾ а҆нтїо́хомъ: и҆ ѹ҆мы́сли ца́рствовати во є҆гѵ́птѣ, ꙗ҆́кѡ да ца́рствꙋетъ над̾ двѣма̀ ца́рствома. з҃і И҆ вни́де во є҆гѵ́петъ въ наро́дѣ тѧ́жцѣ, на колесни́цахъ и҆ на сло́нѣхъ, и҆ на вса́дникахъ и҆ на корабле́хъ мно́гихъ. и҃і И҆ соста́ви бра́нь на птоломе́а царѧ̀ є҆гѵ́петскаго: и҆ ѹ҆боѧ́сѧ птоломе́й ѿ лица̀ є҆гѡ̀ и҆ побѣжѐ, и҆ падо́ша ꙗ҆́звени мно́зи. ѳ҃і И҆ взѧ́ша гра́ды твє́рды въ землѝ є҆гѵ́петстѣй: и҆ взѧ̀ кѡры́сти землѝ є҆гѵ́петскїѧ. к҃ И҆ ѡ҆брати́сѧ а҆нтїо́хъ, повнегда̀ поразѝ є҆гѵ́пта во сто̀ четы́редесѧть тре́тїе лѣ́то: и҆ взы́де на і҆и҃лѧ и҆ на і҆ерⷭ҇ли́мъ въ наро́дѣ тѧ́жцѣ, к҃а и҆ вни́де во свѧти́лище съ горды́нею, и҆ взѧ̀ ѻ҆лта́рь златы́й и҆ свѣти́лникъ свѣ́щный и҆ всѧ̑ сосꙋ́ды є҆гѡ̀, к҃в и҆ трапе́зꙋ предложе́нїѧ и҆ возлїѧ́лники, и҆ фїа́лы и҆ кади̑лницы златы̑ѧ, и҆ катапета́смꙋ и҆ вѣнцы̀ и҆ ѹ҆краше́нїе злато́е, є҆́же на лицы̀ це́ркви (бѧ́ше), и҆ сокрꙋшѝ всѧ̑: к҃г и҆ взѧ̀ сребро̀ и҆ зла́то и҆ сосꙋ́ды вожделѣ̑нныѧ: и҆ взѧ̀ сокрѡ́вища та̑йнаѧ, и҆̀хже ѡ҆брѣ́те. к҃д И҆ взе́мъ всѧ̑ ѿи́де въ зе́млю свою̀, и҆ сотворѝ ѹ҆бі́йство, и҆ глаго́ла въ го́рдости вели́цѣй. к҃є И҆ бы́сть пла́чь вели́къ во і҆и҃ли на всѧ́цѣмъ мѣ́стѣ и҆́хъ. к҃ѕ И҆ возстена́ша нача̑лницы и҆ старѣ̑йшины, дѣ̑вы и҆ ю҆́нѡши и҆знемого́ша, и҆ красота̀ же́нскаѧ и҆змѣни́сѧ. к҃з Всѧ́къ жени́хъ прїѧ̀ пла́чь, и҆ сѣдѧ́щаѧ на ѻ҆дрѣ̀ бра́чнѣ бы́сть въ печа́ли. к҃и И҆ потрѧсе́сѧ землѧ̀ на ѡ҆бита́ющихъ на не́й, и҆ ве́сь до́мъ і҆а́кѡвль ѡ҆блече́сѧ стꙋдо́мъ. к҃ѳ И҆ по двою̀ лѣ̑тꙋ дні́й посла̀ ца́рь нача́лника да́немъ во гра́ды і҆ꙋ̑дины. и҆ прїи́де во і҆ерⷭ҇ли́мъ съ наро́домъ вели́кимъ л҃ и҆ глаго́ла къ ни̑мъ словеса̀ ми̑рнаѧ во льстѝ. и҆ вѣ́роваша є҆мꙋ̀. и҆ нападѐ на гра́дъ внеза́пꙋ и҆ поразѝ є҆го̀ ꙗ҆́звою вели́кою и҆ погꙋбѝ лю́ди мнѡ́ги ѿ і҆и҃лѧ: л҃а и҆ взѧ̀ кѡры́сти гра́да и҆ сожжѐ є҆го̀ ѻ҆гне́мъ, и҆ разорѝ до́мы є҆гѡ̀ и҆ стѣ́ны є҆гѡ̀ ѡ҆́крестъ: л҃в и҆ плѣни́ша же́нъ и҆ ча̑дъ, и҆ скоты̀ раздѣли́ша, л҃г и҆ ѡ҆гради́ша гра́дъ даві́довъ стѣно́ю вели́кою и҆ крѣ́пкою и҆ ба́шнѧми крѣ́пкими, и҆ бы́сть и҆̀мъ въ крѣ́пость: л҃д и҆ посади́ша та́мѡ люді́й грѣ́шникѡвъ, мꙋже́й беззако́нныхъ, и҆ возмого́ша въ не́й: л҃є и҆ положи́ша ѻ҆рꙋ̑жїѧ и҆ бра̑шна, и҆ собира́хꙋ кѡры́сти і҆ерⷭ҇ли̑мскїѧ, и҆ полага́хꙋ та́мѡ: и҆ бы́ша въ сѣ́ть вели́кꙋ, л҃ѕ и҆ бы́сть въ лови́телство ст҃ы́ни и҆ въ дїа́вола лꙋка́ваго і҆и҃лю вы́нꙋ. л҃з И҆ пролїѧ́ша кро́вь непови́ннꙋю ѡ҆́крестъ свѧти́лища и҆ ѡ҆скверни́ша ст҃ы́ню. л҃и И҆ бѣжа́ша ѡ҆бита́ющїи во і҆ерⷭ҇ли́мѣ и҆́хъ ра́ди, и҆ бы́сть ѡ҆бита́нїе чꙋжди̑мъ: и҆ бы́сть чꙋ́ждо сѣ́мени рожде́нїѧ своегѡ̀, и҆ ча̑да є҆гѡ̀ ѡ҆ста́виша є҆го̀. л҃ѳ Ст҃ы́нѧ є҆гѡ̀ разоре́на ꙗ҆́кѡ пꙋсты́нѧ, пра́здницы є҆гѡ̀ ѡ҆браще́ни сꙋ́ть во пла́чь, сꙋббѡ̑ты є҆гѡ̀ въ поноше́нїе, че́сть є҆гѡ̀ во ѹ҆ничиже́нїе: м҃ по сла́вѣ є҆гѡ̀ ѹ҆мно́жисѧ безче́стїе є҆гѡ̀, и҆ высота̀ є҆гѡ̀ ѡ҆браще́на бы́сть во пла́чь. м҃а И҆ писа̀ ца́рь а҆нтїо́хъ всемꙋ̀ ца́рствꙋ своемꙋ̀, да бꙋ́дꙋтъ всѝ лю́дїе є҆ди́но, м҃в и҆ ѡ҆ста́витъ кі́йждо зако́нъ сво́й. и҆ соизво́лиша всѝ ꙗ҆зы́цы по сло́вꙋ царѧ̀ (а҆нтїо́ха). м҃г И҆ мно́зи ѿ і҆и҃лѧ и҆зво́лиша слꙋже́нїю є҆гѡ̀ и҆ пожро́ша і҆́дѡлѡмъ и҆ ѡ҆скверни́ша сꙋббѡ́тꙋ. м҃д И҆ посла̀ ца́рь кни̑ги рꙋко́ю вѣ́стникѡвъ во і҆ерⷭ҇ли́мъ и҆ во гра́ды і҆ꙋ̑дины, да по́йдꙋтъ в̾слѣ́дъ зако́нѡвъ чꙋжди́хъ землѝ м҃є и҆ возбранѧ́тъ всесожжє́нїѧ и҆ же́ртвꙋ и҆ возлїѧ́нїе ѿ ст҃ы́ни, и҆ ѡ҆мерзѧ́тъ сꙋббѡ̑ты и҆ пра́здники, м҃ѕ и҆ ѡ҆сквернѧ́тъ ст҃ы́ню и҆ ст҃ы́хъ, м҃з и҆ сози́ждꙋтъ трє́бища и҆ ка̑пища и҆ кꙋмі̑рницы, и҆ да жрꙋ́тъ мѧса̀ свина̑ѧ и҆ скоты̀ ѻ҆́бщыѧ: м҃и и҆ да ѡ҆ста́вѧтъ сы́ны своѧ̑ неѡбрѣ̑заны, є҆́же ѡ҆скверни́ти дꙋ́шы и҆́хъ во всѧ́цѣй нечистотѣ̀ и҆ ѡ҆скверне́нїи, м҃ѳ ꙗ҆́кѡ да забꙋ́дꙋтъ зако́нъ и҆ и҆змѣнѧ́тъ всѧ̑ ѡ҆правда̑нїѧ (бж҃їѧ). н҃ И҆ и҆́же а҆́ще не сотвори́тъ по глаго́лꙋ царе́вꙋ, да ѹ҆́мретъ. н҃а По всѣ̑мъ словесє́мъ си̑мъ написа̀ всемꙋ̀ ца́рствꙋ своемꙋ̀ и҆ приста́ви надзира́тєли над̾ всѣ́ми людьмѝ: и҆ повелѣ̀ градѡ́мъ і҆ꙋ̑динымъ жре́ти во всѧ́цѣмъ гра́дѣ. н҃в И҆ собра́шасѧ мно́зи ѿ люді́й къ ни̑мъ, всѧ́къ ѡ҆ста́вивый зако́нъ гдⷭ҇ень: и҆ сотвори́ша лꙋка̑ваѧ на землѝ н҃г и҆ положи́ша і҆и҃лѧ въ та́йныхъ во всѧ́цѣмъ ѹ҆бѣ́жищи и҆́хъ. н҃д И҆ въ пѧтыйна́десѧть де́нь мцⷭ҇а хасле́ѵа, въ лѣ́то сто̀ четы́редесѧть пѧ́тое созда́ша ме́рзость запꙋстѣ́нїѧ на ѻ҆лтарѝ (бж҃їи), и҆ во градѣ́хъ і҆ꙋ́диныхъ ѡ҆́крестъ созда́ша трє́бища. н҃є И҆ пред̾ дверьмѝ домѡ́въ и҆ на сто́гнахъ кадѧ́хꙋ, н҃ѕ и҆ кни̑ги зако́на (бж҃їѧ), и҆̀хже ѡ҆брѣто́ша, сожго́ша ѻ҆гне́мъ, раздира́юще (и҆̀хъ). н҃з И҆ и҆дѣ́же ѡ҆брѣта́шесѧ ѹ҆ когѡ̀ кни́га завѣ́та гдⷭ҇нѧ, и҆ а҆́ще кто̀ соизволѧ́ше зако́нꙋ гдⷭ҇ню, по повелѣ́нїю царе́вꙋ закала́хꙋ є҆го̀. н҃и Въ си́лѣ свое́й творѧ́хꙋ си́це лю́демъ і҆и҃лєвымъ, ѡ҆брѣта́ющымсѧ во всѧ́цѣмъ мцⷭ҇ѣ и҆ мцⷭ҇ѣ во градѣ́хъ. н҃ѳ И҆ въ два́десѧть пѧ́тый де́нь мцⷭ҇а жрѧ́хꙋ въ ка́пищи, є҆́же бѣ̀ на ѻ҆лтарѝ. ѯ҃ И҆ же́нъ ѡ҆брѣ́завшихъ ча̑да своѧ̑ закала́ша по повелѣ́нїю (царе́вꙋ), ѯ҃а и҆ ѡ҆бѣ́шахꙋ дѣ̑тища за ші̑и и҆́хъ, до́мы и҆́хъ расхища́хꙋ, и҆ ѡ҆брѣ́завшихъ ѧ҆̀ ѹ҆мерщвлѧ́хꙋ. ѯ҃в И҆ мно́зи ѿ люді́й і҆и҃левыхъ ѹ҆держа́шасѧ и҆ ѹ҆тверди́шасѧ въ себѣ̀, є҆́же не ꙗ҆́сти скве́рныхъ, ѯ҃г и҆ и҆збра́ша па́че ѹ҆мре́ти, не́же ѡ҆скверни́тисѧ бра́шны, и҆ не хотѣ́ша престꙋпи́ти зако́на бж҃їѧ ст҃а́гѡ: и҆ закла́ни бы́ша. ѯ҃д И҆ бы́сть гнѣ́въ ве́лїй на і҆и҃лѧ ѕѣлѡ̀.

Глава̀ в҃.
[edit]

Во дне́хъ тѣ́хъ воста̀ маттаѳі́а сы́нъ і҆ѡа́нновъ, сы́на сѷмеѡ́нѧ, свѧще́нникъ ѿ сынѡ́въ і҆ѡарі́влихъ ѿ і҆ерⷭ҇ли́ма, и҆ сѣ́де во мѡди́нѣ. в҃ И҆ и҆мѧ́ше сынѡ́въ пѧ́ть: і҆ѡа́нна, и҆́же проименова́шесѧ гадді́съ, г҃ и҆ сі́мѡна, и҆́же проименова́шесѧ ѳассі́съ, д҃ і҆ꙋ́дꙋ, и҆́же зва́шесѧ маккаве́й, є҃ є҆леаза́ра, и҆́же проименова́шесѧ а҆ѵара́нъ, и҆ і҆ѡнаѳа́на, и҆́же проименова́шесѧ а҆пфꙋ́съ. ѕ҃ И҆ ви́дѣ хꙋлє́нїѧ быва̑ющаѧ во і҆ꙋде́и и҆ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, з҃ и҆ речѐ: ѹ҆вы̀ мнѣ̀! почто̀ рожде́нъ є҆́смь ви́дѣти сотре́нїе люді́й мои́хъ и҆ сотре́нїе гра́да ст҃а́гѡ, и҆ сѣдѣ́ти здѣ̀, внегда̀ предава́тисѧ є҆мꙋ̀ въ рꙋ́цѣ врагѡ́въ и҆ ст҃ы́ни въ рꙋ́ки чꙋжди́хъ; и҃ бы́сть хра́мъ є҆гѡ̀ ꙗ҆́кѡ человѣ́къ безче́стенъ, ѳ҃ сосꙋ́ды сла́вы є҆гѡ̀ плѣне́ни ѿнесе́ни сꙋ́ть, побїе́ни сꙋ́ть младе́нцы є҆гѡ̀ на сто́гнахъ, и҆ ю҆́ношы є҆гѡ̀ падо́ша мече́мъ вра́жїимъ: і҃ кі́й ꙗ҆зы́къ не наслѣ́дова ца́рства є҆гѡ̀ и҆ не ѡ҆держа̀ коры́стей є҆гѡ̀; а҃і всѧ̀ ѹ҆́тварь є҆гѡ̀ взѧта̀ є҆́сть, вмѣ́стѡ свобо́днагѡ бы́сть въ раба̀: в҃і и҆ сѐ, ст҃а̑ѧ на̑ша и҆ красота̀ на́ша и҆ сла́ва на́ша ѡ҆пꙋстѣ̀, и҆ ѡ҆скверни́ша ѧ҆̀ ꙗ҆зы́цы: г҃і почто̀ ѹ҆̀бо на́мъ є҆щѐ жи́ти; д҃і И҆ растерза̀ ри̑зы своѧ̑ маттаѳі́а и҆ сы́нове є҆гѡ̀, и҆ ѡ҆блеко́шасѧ во врє́тища, и҆ пла́каша ѕѣлѡ̀. є҃і И҆ прїидо́ша ѿ царѧ̀ принꙋжда́ющїи ко ѿстꙋпле́нїю во гра́дъ мѡди́нъ, да пожрꙋ́тъ. ѕ҃і И҆ мно́зи ѿ і҆и҃лѧ приложи́шасѧ къ ни̑мъ: маттаѳі́а же и҆ сы́нове є҆гѡ̀ собра́шасѧ. з҃і И҆ ѿвѣща́ша по́сланнїи ѿ царѧ̀ и҆ рѣ́ша маттаѳі́и глаго́люще: кнѧ́зь и҆ пресла́вный и҆ ве́лїй є҆сѝ во гра́дѣ се́мъ, и҆ ѹ҆твержде́нъ въ сынѣ́хъ и҆ бра́тїихъ: и҃і нн҃ѣ ѹ҆̀бо пристꙋпѝ пе́рвый и҆ сотворѝ повелѣ́нїе царе́во, ꙗ҆́коже сотвори́ша всѝ ꙗ҆зы́цы и҆ мꙋ́жїе і҆ꙋ̑дины и҆ ѡ҆ста́вшїи во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, и҆ бꙋ́деши ты̀ и҆ до́мъ тво́й посредѣ̀ дрꙋгѡ́въ царе́выхъ: и҆ ты̀ и҆ сы́нове твоѝ просла́витесѧ въ сребрѣ̀ и҆ зла́тѣ и҆ въ дарѣ́хъ мно́зѣхъ. ѳ҃і И҆ ѿвѣща̀ маттаѳі́а и҆ речѐ гла́сомъ ве́лїимъ: а҆́ще и҆ всѝ ꙗ҆зы́цы въ домꙋ̀ ца́рствїѧ царѧ̀ слꙋ́шаютъ є҆гѡ̀, є҆́же ѿстꙋпи́ти комꙋ́ждо ѿ слꙋже́нїѧ ѻ҆тє́цъ свои́хъ, и҆ соизво́лиша въ за́повѣдехъ є҆гѡ̀: к҃ но а҆́зъ и҆ сы́нове моѝ и҆ бра́тїѧ моѧ̑ повинꙋ́емсѧ зако́нꙋ ѻ҆тє́цъ на́шихъ: к҃а млⷭ҇тивъ на́мъ (бꙋ́ди, бж҃е), є҆́же ѡ҆ста́вити зако́нъ и҆ ѡ҆правда̑нїѧ: к҃в слове́съ царе́выхъ не послꙋ́шаемъ, є҆́же престꙋпи́ти слꙋже́нїе на́ше на де́сно и҆лѝ на шꙋ́ее. к҃г И҆ ꙗ҆́кѡ преста̀ глаго́лати словеса̀ сїѧ̑, пристꙋпѝ мꙋ́жъ і҆ꙋде́анинъ пред̾ ѻ҆чи́ма всѣ́хъ жре́ти въ ка́пищи, є҆́же въ мѡди́нѣ, по повелѣ́нїю царе́вꙋ. к҃д И҆ ви́дѣ маттаѳі́а и҆ возревнова̀, и҆ вострепета́ша внꙋ́трєннѧѧ є҆гѡ̀, и҆ возжже́сѧ ꙗ҆́рость є҆гѡ̀ по сꙋдꙋ̀ (зако́на), и҆ наскочи́въ разсѣчѐ є҆го̀ въ ка́пищи. к҃є И҆ мꙋ́жа, є҆го́же ца́рь посла̀, и҆́же принꙋжда́ше жре́ти, ѹ҆бѝ во вре́мѧ ѻ҆́но и҆ ка́пище разорѝ. к҃ѕ И҆ возревнова̀ ѡ҆ зако́нѣ, ꙗ҆́коже же сотворѝ фїнее́съ замврі́ю сы́нꙋ салѡ́млю. к҃з И҆ возопѝ маттаѳі́а во гра́дѣ гла́сомъ ве́лїимъ глаго́лѧ: всѧ́къ ревнꙋ́ѧй ѡ҆ зако́нѣ и҆ стоѧ́й въ завѣ́тѣ да и҆зы́детъ в̾слѣ́дъ менє̀. к҃и И҆ ѿбѣжа̀ са́мъ и҆ сы́нове є҆гѡ̀ въ го́ры, и҆ ѡ҆ста́виша, є҆ли̑ка и҆мѣ́ѧхꙋ во гра́дѣ. к҃ѳ Тогда̀ снидо́ша мно́зи и҆́щꙋще сꙋда̀ и҆ пра́вды въ пꙋсты́ню, л҃ и҆ сѣдо́ша тꙋ̀ са́ми, и҆ сы́нове и҆́хъ и҆ жєны̀ и҆́хъ, и҆ ско́ти и҆́хъ, ꙗ҆́кѡ ѹ҆мно́жишасѧ на ни́хъ ѕла̑ѧ. л҃а И҆ возвѣще́но бы́сть мꙋжє́мъ царє́вымъ и҆ си́ламъ, и҆̀же бѧ́хꙋ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ гра́дѣ даві́довѣ, ꙗ҆́кѡ ѿидо́ша мꙋ́жїе нѣ́цыи, и҆̀же разори́ша за́повѣдь ца́рскꙋ, въ мѣста̀ та̑йнаѧ въ пꙋсты́ню. л҃в И҆ теко́ша в̾слѣ́дъ и҆́хъ мно́зи, и҆ пости́гше и҆̀хъ ѡ҆полчи́шасѧ на ни́хъ, и҆ соста́виша проти́вꙋ и҆́хъ бра́нь въ де́нь сꙋббѡ́тный, л҃г и҆ реко́ша къ ни̑мъ: донн҃ѣ дово́лно, и҆зыди́те и҆ сотвори́те по сло́вꙋ царе́вꙋ, и҆ жи́ви бꙋ́дете. л҃д И҆ рѣ́ша: не и҆зы́демъ, ни сотвори́мъ по сло́вꙋ царе́вꙋ, є҆́же ѡ҆скверни́ти де́нь сꙋббѡ́тный. л҃є И҆ ѹ҆скори́ша на ни́хъ бра́нь. л҃ѕ И҆ не ѿвѣща́ша и҆̀мъ, нижѐ ка́мене верго́ша на ни́хъ, нижѐ загради́ша мѣ́стъ та́йныхъ, рекꙋ́ще: л҃з ѹ҆́мремъ всѝ въ простотѣ̀ на́шей, свидѣ́телє бꙋ́дꙋтъ на на́съ не́бо и҆ землѧ̀, ꙗ҆́кѡ непра́вѡ погꙋблѧ́ете на́съ. л҃и И҆ воста́ша на ни́хъ въ бра́ни въ сꙋббѡ̑ты, и҆ ѹ҆мро́ша сі́и и҆ жєны̀ и҆́хъ, и҆ сы́нове и҆́хъ и҆ ско́ти и҆́хъ, да́же до ты́сѧщи дꙋ́шъ челѡвѣ́къ. л҃ѳ И҆ позна̀ маттаѳі́а и҆ дрꙋ́зи є҆гѡ̀, и҆ пла́кашасѧ ѡ҆ ни́хъ ѕѣлѡ̀. м҃ И҆ речѐ мꙋ́жъ и҆́скреннемꙋ своемꙋ̀: а҆́ще всѝ сотвори́мъ, ꙗ҆́коже бра́тїѧ на̑ша сотвори́ша, и҆ не воѡполчи́мсѧ на ꙗ҆зы́ки ѡ҆ дꙋша́хъ на́шихъ и҆ ѡ҆правда́нїихъ на́шихъ, нн҃ѣ на́съ ско́рѡ и҆скоренѧ́тъ ѿ землѝ. м҃а И҆ ѹ҆мы́слиша въ де́нь ѡ҆́нъ глаго́люще: всѧ́къ человѣ́къ, и҆́же а҆́ще прїи́детъ къ на́мъ на бра́нь въ де́нь сꙋббѡ́тный, ѡ҆полчи́мсѧ проти́вꙋ є҆гѡ̀, и҆ не ѹ҆́мремъ всѝ, ꙗ҆́коже ѹ҆мро́ша бра́тїѧ на̑ша въ та́йныхъ. м҃в Тогда̀ собра́сѧ къ ни̑мъ со́нмище і҆ꙋде́йское крѣ́пцыи въси́лѣ ѿ і҆и҃лѧ, всѧ́къ соизволѧ́ѧй зако́нꙋ: м҃г и҆ всѝ и҆̀же бѣжа́ша ѿ ѕлы́хъ, приложи́шасѧ и҆̀мъ и҆ бы́ша и҆̀мъ во ѹ҆твержде́нїе. м҃д И҆ собра́ша во́євъ и҆ поби́ша грѣ́шныхъ во гнѣ́вѣ свое́мъ и҆ мꙋже́й беззако́нныхъ въ ꙗ҆́рости свое́й: про́чїи же бѣжа́ша во ꙗ҆зы́ки спасти́сѧ. м҃є И҆ ѡ҆бы́де маттаѳі́а и҆ дрꙋ́зи є҆гѡ̀, и҆ разори́ша ка̑пища, м҃ѕ и҆ ѡ҆брѣ́заша ѻ҆́троки неѡбрѣ̑заныѧ, є҆ли́кихъ ѡ҆брѣто́ша въ предѣ́лѣхъ і҆и҃левыхъ въ си́лѣ, м҃з и҆ погна́ша сынѡ́въ горды́ни, и҆ ѹ҆спѣ̀ дѣ́ло въ рꙋкꙋ̀ и҆́хъ: м҃и и҆ ѹ҆держа́ша зако́нъ ѿ рꙋкѝ ꙗ҆зы́кѡвъ и҆ ѿ рꙋкѝ царе́й, и҆ не да́ша ро́га грѣ́шникꙋ. м҃ѳ И҆ прибли́жишасѧ дні́е маттаѳі́и ѹ҆мре́ти, и҆ речѐ сынѡ́мъ свои̑мъ: нн҃ѣ ѹ҆крѣпи́сѧ горды́нѧ и҆ ѡ҆бличе́нїе, и҆ вре́мѧ низвраще́нїѧ и҆ гнѣ́въ ꙗ҆́рости: н҃ и҆ нн҃ѣ, ча̑да, возревнꙋ́йте зако́нꙋ и҆ дади́те дꙋ́шы ва́шѧ за завѣ́тъ ѻ҆тцє́въ на́шихъ. н҃а Помѧни́те дѣла̀ ѻ҆тє́цъ на́шихъ ꙗ҆̀же сотвори́ша въро́дѣхъ свои́хъ, и҆ прїи́мете сла́вꙋ ве́лїю и҆ и҆́мѧ вѣ́чное. н҃в А҆враа́мъ не во и҆скꙋше́нїи ли ѡ҆брѣ́тенъ є҆́сть вѣ́ренъ, и҆ вмѣни́сѧ є҆мꙋ̀ въ пра́вдꙋ; н҃г І҆ѡ́сифъ во вре́мѧ тѣсноты̀ своеѧ̀ сохранѝ за́повѣдь и҆ бы́сть господи́нъ є҆гѵ́птꙋ. н҃д Фїнее́съ ѻ҆те́цъ на́шъ внегда̀ возревнова̀ ре́вностїю, прїѧ́тъ завѣ́тъ свѧще́нства вѣ́чнагѡ. н҃є І҆исꙋ́съ, є҆гда̀ и҆спо́лни сло́во, бы́сть сꙋдїѧ̀ во і҆и҃ли. н҃ѕ Хале́въ, є҆гда̀ засвидѣ́телствова въ цр҃кви, воспрїѧ̀ землѝ наслѣ́дїе. н҃з Даві́дъ во свое́й ми́лости наслѣ́дова престо́лъ ца́рствїѧ во вѣ́къ вѣ́ка. н҃и И҆лїа̀, є҆гда̀ возревнова̀ ре́вностїю зако́на, взѧ́сѧ да́же на не́бо. н҃ѳ А҆на́нїа, а҆за́рїа, мїсаи́лъ вѣ́рꙋюще спасо́шасѧ ѿ пла́мене. ѯ҃ Данїи́лъ въ простотѣ̀ свое́й и҆з̾ѧ́тсѧ ѿ ѹ҆́стъ льво́выхъ. ѯ҃а И҆ та́кѡ помышлѧ́йте по ро́дꙋ и҆ ро́дꙋ, ꙗ҆́кѡ всѝ ѹ҆пова́ющїи на́нь не и҆знемо́гꙋтъ. ѯ҃в И҆ ѿ слове́съ мꙋ́жа грѣ́шна не ѹ҆бо́йтесѧ, поне́же сла́ва є҆гѡ̀ въ моты̑ла и҆ въ че́рвїе: ѯ҃г дне́сь вознесе́тсѧ, а҆ ѹ҆́трѣ не ѡ҆брѧ́щетсѧ, ꙗ҆́кѡ ѡ҆брати́сѧ въ пе́рсть свою̀, и҆ помышле́нїе є҆гѡ̀ поги́бе. ѯ҃д и҆ вы̀, сы́нове, ѹ҆крѣпи́тесѧ и҆ мꙋжа́йтесѧ въ зако́нѣ, ꙗ҆́кѡ въ не́мъ просла́витесѧ. ѯ҃є И҆ сѐ, сѷмеѡ́нъ бра́тъ ва́шъ, вѣ́мъ, ꙗ҆́кѡ мꙋ́жъ совѣ́та є҆́сть, тогѡ̀ послꙋ́шайте всѧ̑ дни̑, то́й бꙋ́детъ ва́мъ во ѻ҆тца̀. ѯ҃ѕ И҆ і҆ꙋ́да маккаве́й, се́й крѣ́покъ въ си́лѣ ѿ ю҆́ности своеѧ̀, се́й бꙋ́детъ ва́мъ нача́лникъ во́инства и҆ сотвори́тъ бра́нь лю́демъ. ѯ҃з И҆ вы̀ приведи́те къ себѣ̀ всѧ̑ творцы̀ зако́на и҆ ѿмсти́те мще́нїе люді́й ва́шихъ: ѯ҃и возда́йте воздаѧ́нїе ꙗ҆зы́кѡмъ и҆ внемли́те въ за́пѡвѣди зако́на. ѯ҃ѳ И҆ благословѝ и҆̀хъ: и҆ приложи́сѧ ко ѻ҆тцє́мъ свои̑мъ. ѻ҃ И҆ ѹ҆́мре въ лѣ́то сто̀ четы́редесѧть шесто́е: и҆ погребо́ша є҆го̀ сы́нове є҆гѡ̀ во гробѣ́хъ ѻ҆тє́цъ є҆гѡ̀ въ мѡди́нѣ, и҆ пла́каша є҆го̀ ве́сь і҆и҃ль пла́чемъ ве́лїимъ.

Глава̀ г҃.
[edit]

И҆ воста̀ і҆ꙋ́да нарица́емый маккаве́й сы́нъ є҆гѡ̀ вмѣ́стѡ є҆гѡ̀. в҃ И҆ помога́хꙋ є҆мꙋ̀ всѝ бра́тїѧ є҆гѡ̀ и҆ всѝ є҆ли́цы прилѣпи́шасѧ ко ѻ҆тцꙋ̀ є҆гѡ̀, и҆ ѡ҆полча́хꙋсѧ ѡ҆полче́нїемъ і҆и҃ль съ весе́лїемъ. г҃ И҆ распространѝ сла́вꙋ лю́демъ свои̑мъ: и҆ ѡ҆блече́сѧ въ бронѧ̀ ꙗ҆́кѡ и҆споли́нъ и҆ препоѧ́сасѧ ѻ҆рꙋ́жїемъ свои́мъ бра́ннымъ, и҆ соста́ви ра̑ти, защища́ѧ ѡ҆полчє́нїѧ мече́мъ свои́мъ, д҃ и҆ ѹ҆подо́бисѧ львꙋ̀ въ дѣ́лѣхъ свои́хъ, и҆ ꙗ҆́кѡ скѵ́менъ рыка́ющь въ лови́твѣ: є҃ и҆ погна̀ беззакѡ́нныѧ и҆зслѣ́дꙋѧй, и҆ смꙋща́ющихъ лю́ди є҆гѡ̀ пожжѐ пла́менемъ. ѕ҃ И҆ слѧко́шасѧ беззако́ннїи ѿ стра́ха є҆гѡ̀, и҆ всѝ дѣ́лателє беззако́нїѧ смѧто́шасѧ, и҆ благопоспѣ́шно бы́ти спасе́нїе рꙋко́ю є҆гѡ̀. з҃ И҆ ѡ҆горчѝ цари̑ мнѡ́ги и҆ возвеселѝ і҆а́кѡва въ дѣ́лѣхъ свои́хъ, и҆ да́же до вѣ́ка па́мѧть є҆гѡ̀ во благослове́нїе: и҃ и҆ про́йде гра́ды і҆ꙋ̑дины, и҆ погꙋбѝ нечести́выхъ ѿ ни́хъ, и҆ ѿвратѝ гнѣ́въ ѿ і҆и҃лѧ, ѳ҃ и҆ и҆мени́тъ бы́сть да́же до послѣ́днихъ землѝ, и҆ собра̀ погиба́ющихъ. і҃ А҆поллѡ́нїй же собра̀ ꙗ҆зы́ки и҆ ѿ самарі́и си́лꙋ ве́лїю, є҆́же ра́товати на і҆и҃лѧ. а҃і И҆ ѹ҆вѣ́да і҆ꙋ́да и҆ и҆зы́де во срѣ́тенїе є҆мꙋ̀, и҆ поразѝ є҆го̀ и҆ ѹ҆бѝ того̀: и҆ падо́ша ꙗ҆́звенїи мно́зи, а҆ про́чїи ѹ҆бѣго́ша. в҃і И҆ взѧ̀ коры̑сти и҆́хъ, и҆ ме́чь а҆поллѡ́нїевъ ѿѧ̀ і҆ꙋ́да, и҆ бы́сть вою́ѧ и҆́мъ всѧ̑ дни̑. г҃і И҆ ѹ҆слы́ша сирѡ́нъ нача́лникъ во́євъ сѵ́рскихъ, ꙗ҆́кѡ собра̀ і҆ꙋ́да совокꙋпле́нїе и҆ цр҃ковь вѣ́рныхъ съ ни́мъ и҆сходѧ́щихъ на бра́нь, д҃і и҆ речѐ: сотворю̀ себѣ̀ и҆́мѧ, и҆ просла́влюсѧ въ ца́рствїи, и҆ поборю̀ і҆ꙋ́дꙋ и҆ сꙋ́щихъ съ ни́мъ и҆ ѹ҆ничижа́ющихъ сло́во царе́во. є҃і (и҆ ѹ҆гото́васѧ) и҆ приложѝ є҆́же взы́ти: и҆ взы́де съ ни́мъ по́лкъ нечести́выхъ крѣ́покъ помощѝ є҆мꙋ̀ и҆ сотвори́ти ѿмще́нїе на сынѣ́хъ і҆и҃левыхъ. ѕ҃і И҆ прибли́жисѧ да́же до восхо́да веѳѡрѡ́нска: и҆ и҆зы́де і҆ꙋ́да во срѣ́тенїе є҆мꙋ̀ въ ма́лѣ. з҃і Є҆гда́ же ѹ҆ви́дѣша по́лкъ грѧдꙋ́щїй во срѣ́тенїе и҆̀мъ, рѣ́ша і҆ꙋ́дѣ: ка́кѡ мо́жемъ въ ма́лѣ сꙋ́ще ѡ҆полча́тисѧ проти́вꙋ мно́жества толи́кагѡ крѣ́пкагѡ; и҆ мы̀ ѹ҆трꙋжде́ни є҆смы̀ посто́мъ дне́сь. и҃і И҆ речѐ і҆ꙋ́да: ѹ҆до́бь є҆́сть ѡ҆б̾ѧ́ти мно́гихъ рꙋко́ю ма́лыхъ: и҆ нѣ́сть ра́знствїѧ пред̾ бг҃омъ нбⷭ҇нымъ спⷭ҇тѝ во мно́гихъ и҆лѝ въ ма́лыхъ: ѳ҃і ꙗ҆́кѡ не во мно́жествѣ во́євъ ѡ҆долѣ́нїе бра́ни є҆́сть, то́кмѡ ѿ нб҃сѐ крѣ́пость: к҃ сі́и грѧдꙋ́тъ къ на́мъ во мно́жествѣ ѹ҆кори́зны и҆ беззако́нїѧ, є҆́же и҆сто́ргнꙋти на́съ и҆ жєны̀ на́шѧ и҆ ча̑да на̑ша, є҆́же взѧ́ти коры̑сти на́шѧ, к҃а мы́ же ѡ҆полча́емсѧ за дꙋ́шы на́шѧ и҆ зако́ны на́шѧ: к҃в и҆ са́мъ гдⷭ҇ь сокрꙋши́тъ и҆̀хъ пред̾ лице́мъ на́шимъ, вы́ же не ѹ҆страши́тесѧ и҆́хъ. к҃г Ꙗ҆́коже преста̀ глаго́лати, и҆ наскочѝ на ни́хъ внеза́пꙋ, и҆ сотре́сѧ сирѡ́нъ и҆ вѡ́и є҆гѡ̀ пред̾ ни́мъ: к҃д и҆ погна̀ є҆го̀ въ низхожде́нїе веѳѡрѡ́на да́же до по́лѧ: и҆ падо́ша ѿ ни́хъ ꙗ҆́кѡ ѻ҆́смь сѡ́тъ мꙋже́й, про́чїи же побѣго́ша въ зе́млю фѷлїсті́млю. к҃є И҆ нападѐ стра́хъ і҆ꙋ́динъ и҆ бра́тїи є҆гѡ̀ и҆ боѧ́знь на всѧ̑ ꙗ҆зы́ки, ꙗ҆̀же ѡ҆́крестъ и҆́хъ. к҃ѕ И҆ до́йде до царѧ̀ и҆́мѧ є҆гѡ̀, и҆ ѡ҆ ѡ҆полче́нїихъ і҆ꙋ́диныхъ повѣ́дахꙋ всѝ ꙗ҆зы́цы. к҃з Є҆гда́ же ѹ҆слы́ша ца́рь а҆нтїо́хъ словеса̀ сїѧ̑, разгнѣ́васѧ ꙗ҆́ростїю, и҆ посла́въ собра̀ си̑лы всѧ̑ ца́рства своегѡ̀, по́лкъ крѣ́покъ ѕѣлѡ̀: к҃и и҆ ѿве́рзе сокро́вище своѐ, и҆ дадѐ ѡ҆бро́ки во́инѡмъ свои̑мъ на лѣ́то, и҆ заповѣ́да и҆̀мъ въ лѣ́то бы́ти готѡ́вымъ на всѧ́кꙋ потре́бꙋ. к҃ѳ И҆ ви́дѣ, ꙗ҆́кѡ ѡ҆скꙋдѣ̀ сребро̀ ѿ сокро́вищъ, и҆ да̑ни ѿ стра́нъ ма̑лы, ра́ди несогла́сїѧ и҆ ꙗ҆́звы, ꙗ҆̀же сотворѝ на землѝ, да во́зметъ закѡ́ннаѧ, ꙗ҆̀же бѧ́хꙋ ѿ пе́рвыхъ дні́й. л҃ И҆ ѹ҆страши́сѧ, да не вознеимѣ́етъ є҆ди́ною и҆ два́жды въ росхо́ды и҆ даѧ̑нїѧ, ꙗ҆̀же даѧ́ше пре́жде простра́нною рꙋко́ю, и҆ и҆збы́точествова па́че царе́й бы́вшихъ пре́жде. л҃а И҆ смѧте́сѧ дꙋше́ю свое́ю ѕѣлѡ̀, и҆ ѹ҆мы́сли и҆тѝ въ персі́дꙋ и҆ прїѧ́ти да̑ни ѿ стра́нъ и҆ собра́ти сребра̀ мно́гѡ. л҃в И҆ ѡ҆ста́ви лѷсі́ю человѣ́ка сла́вна и҆ ѿ ро́да ца́рска над̾ вещьмѝ ца́рскими, ѿ рѣкѝ є҆ѵфра́та да́же до предѣ̑лъ є҆гѵ́петскихъ: л҃г и҆ пита́ти а҆нтїо́ха сы́на своего̀, до́ндеже возврати́тсѧ са́мъ. л҃д И҆ предадѐ є҆мꙋ̀ по́лъ си́лы и҆ слонѡ́въ и҆ заповѣ́да є҆мꙋ̀ ѡ҆ всѣ́хъ, и҆́хже совѣща̀, и҆ ѡ҆ ѡ҆бита́ющихъ во і҆ꙋде́и и҆ і҆ерⷭ҇ли́мѣ, л҃є посла́ти на ни́хъ си́лꙋ, є҆́же сокрꙋши́ти и҆ и҆сто́ргнꙋти крѣ́пость і҆и҃левꙋ и҆ ѡ҆ста́нокъ і҆ерⷭ҇ли́ма, и҆ ѿѧ́ти па́мѧть и҆́хъ ѿ мѣ́ста, л҃ѕ и҆ всели́ти сынѡ́въ и҆норо́дныхъ во всѣ́хъ предѣ́лѣхъ и҆́хъ, и҆ по жре́бїю раздѣли́ти зе́млю и҆́хъ. л҃з И҆ ца́рь взѧ̀ по́лъ си́лы ѡ҆ста́вшихъ и҆ и҆зы́де ѿ а҆нтїохі́и ѿ гра́да ца́рства своегѡ̀, лѣ́та сто̀ четы́редесѧть седма́гѡ: и҆ пре́йде є҆ѵфра́тъ рѣкꙋ̀ и҆ прохожда́ше въ вы̑шнїѧ страны̑. л҃и И҆ и҆збра̀ лѷсі́а птоломе́а сы́на дорѷме́нова, и҆ нїкано́ра, и҆ горгі́ю мꙋ́жы си̑льныѧ ѿ дрꙋгѡ́въ царе́выхъ. л҃ѳ И҆ посла̀ съ ни́ми четы́редесѧть ты́сѧщъ мꙋже́й и҆ се́дмь ты́сѧщъ ко́нникѡвъ, є҆́же и҆тѝ въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ и҆ растли́ти ю҆̀ по словесѝ ца́рскꙋ. м҃ И҆ ѿидо́ша со все́ю си́лою свое́ю, и҆ прїидо́ша, и҆ ѡ҆полчи́шасѧ бли́з̾ а҆ммаꙋ́ма на землѝ полево́й. м҃а И҆ слы́шаша кꙋпцы̀ страны̀ тоѧ̀ и҆́мѧ и҆́хъ, и҆ взѧ́ша сребро̀ и҆ зла́то мно́го ѕѣлѡ̀ и҆ ѻ҆́троки: и҆ прїидо́ша въ станы̀, да во́змꙋтъ сынѡ́въ і҆и҃левыхъ въ рабы̑, и҆ приложи́шасѧ къ ни̑мъ вѡ́и сѵ́рскїѧ и҆ землѝ и҆ноплеме́нникѡвъ. м҃в И҆ ви́дѣ і҆ꙋ́да и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀, ꙗ҆́кѡ ѹ҆мно́жишасѧ ѕла̑ѧ, и҆ вѡ́и ѡ҆полча́хꙋсѧ въ предѣ́лѣхъ и҆́хъ: и҆ позна́ша словеса̀ царє́ва, ꙗ҆̀же повелѣ̀ лю́демъ сотвори́ти въ погꙋбле́нїе и҆ сконча́нїе. м҃г И҆ речѐ кі́йждо ко и҆́скреннемꙋ своемꙋ̀: воста́немъ за и҆стребле́нїе люді́й на́шихъ и҆ ѡ҆полчи́мсѧ за лю́ди на́шѧ и҆ ст҃ы̑ѧ. м҃д И҆ собра́сѧ со́нмъ є҆́же бы́ти готѡ́вымъ на бра́нь и҆ є҆́же моли́тисѧ и҆ проси́ти ми́лости и҆ щедро́тъ. м҃є И҆ і҆ерⷭ҇ли́мъ бѣ̀ неѡбита́емь а҆́ки пꙋсты́нѧ: не бѣ̀ входѧ́й и҆ и҆сходѧ́й ѿ порожде́нїй є҆гѡ̀, и҆ ст҃ы́нѧ попра́на, и҆ сы́нове и҆норо́дныхъ въ краегра́дїи, бы́сть ѡ҆бита́лище ꙗ҆зы́кѡмъ: и҆ взѧ́сѧ весе́лїе ѿ і҆а́кѡва, и҆ ѡ҆скꙋдѣ̀ (тꙋ̀) сопѣ́ль и҆ гꙋ́сли. м҃ѕ И҆ собра́шасѧ и҆ прїидо́ша въ массифꙋ̀ прѧ́мѡ і҆ерⷭ҇ли́мꙋ, поне́же мѣ́сто моли́твы въ массифѣ̀ пе́рвѣе і҆и҃лю. м҃з И҆ пости́шасѧ тогѡ̀ днѐ, и҆ ѡ҆блеко́шасѧ во врє́тища, и҆ пе́пелъ посы́паша на главы̑ своѧ̑, и҆ растерза́ша ѡ҆дѣѧ̑нїѧ своѧ̑, м҃и и҆ распростро́ша кни́гꙋ зако́на, ѡ҆ ни́хже и҆спыта́хꙋ ꙗ҆зы́цы написа́ти на ни́хъ подѡ́бїѧ і҆́дѡлъ свои́хъ, м҃ѳ и҆ принесо́ша ри̑зы свѧти́тєлскїѧ и҆ перворѡ́днаѧ и҆ десѧти̑ны: и҆ воздви́гнꙋша назїре́євъ, и҆̀же напо́лниша дни̑, н҃ и҆ возопи́ша гла́сомъ (ве́лїимъ) на нб҃о, рекꙋ́ще: что̀ сотвори́мъ си̑мъ и҆ ка́мѡ и҆̀хъ ѿведе́мъ; н҃а и҆ ст҃а̑ѧ твоѧ̑ попра́шасѧ и҆ ѡ҆скверни́шасѧ, и҆ свѧще́нницы твоѝ въ ско́рби и҆ въ смире́нїи: н҃в и҆ сѐ, ꙗ҆зы́цы собра́шасѧ на ны̀, да расто́ргнꙋтъ на́съ: ты̀ вѣ́си, ꙗ҆̀же помышлѧ́ютъ на на́съ: н҃г ка́кѡ возмо́жемъ ста́ти пред̾ лице́мъ и҆́хъ, а҆́ще не ты̀ помо́жеши на́мъ; н҃д И҆ вострꙋби́ша трꙋба́ми и҆ возопи́ша гла́сомъ ве́лїимъ. н҃є И҆ посе́мъ поста́ви і҆ꙋ́да воевѡ́ды люді́й, ты́сѧщники и҆ со́тники, и҆ пѧтьдесѧ́тники и҆ десѧтонача́лники. н҃ѕ И҆ реко́ша созида́ющымъ до́мы и҆ ѡ҆брꙋча́ющымъ жєны̀, и҆ насажда́ющымъ вїногра́ды и҆ боѧзли̑вымъ возврати́тисѧ комꙋ́ждо въ до́мъ сво́й по зако́нꙋ. н҃з И҆ воздви́жесѧ по́лкъ и҆ ѡ҆полчи́сѧ на ю҆́гъ а҆ммаꙋ́ма. н҃и И҆ речѐ і҆ꙋ́да: препоѧ́шитесѧ, и҆ бꙋ́дите въ сы́ны си̑льны, и҆ бꙋ́дите гото́ви въ заꙋ́трїе ѡ҆полчи́тисѧ на ꙗ҆зы́ки сїѧ̑, и҆̀же собра́шасѧ на ны̀ растерза́ти на́съ и҆ ст҃а̑ѧ на̑ша: н҃ѳ ꙗ҆́кѡ лꙋ́чше є҆́сть на́мъ ѹ҆мре́ти въ бра́ни, не́же ви́дѣти ѕла̑ѧ люді́й на́шихъ и҆ ст҃ы́хъ: ѯ҃ и҆ ꙗ҆́коже во́лѧ бꙋ́детъ на нб҃сѝ, та́кѡ сотвори́тъ.

Глава̀ д҃.
[edit]

И҆ взѧ̀ горгі́а пѧ́ть ты́сѧщъ мꙋже́й и҆ ты́сѧщꙋ кѡ́нникъ и҆збра́нныхъ, и҆ подвиго́ша по́лкъ но́щїю, в҃ є҆́же напа́сти на по́лкъ і҆ꙋде́йскїй и҆ поби́ти и҆̀хъ внеза́пꙋ, и҆ сы́нове краегра́дїѧ бы́ша є҆мꙋ̀ вожде́ве. г҃ И҆ ѹ҆слы́ша і҆ꙋ́да, и҆ воста̀ са́мъ и҆ си́льнїи, поби́ти си́лꙋ царе́вꙋ, ꙗ҆́же въ є҆ммаꙋ́мѣ: д҃ є҆ще́ бо си̑лы расточє́ны бы́ша ѿ полка̀. є҃ И҆ прїи́де горгі́а въ по́лкъ і҆ꙋ́динъ но́щїю и҆ ни є҆ди́нагѡ ѡ҆брѣ́те: и҆ и҆ска́ше и҆̀хъ въ гора́хъ, поне́же речѐ: бѣжа́тъ сі́и ѿ на́съ. ѕ҃ И҆ вкꙋ́пѣ со дне́мъ ꙗ҆ви́сѧ і҆ꙋ́да на по́ли со тремѧ̀ ты́сѧщами мꙋже́й: ѻ҆ба́че щитѡ́въ и҆ мече́й не и҆мѧ́хꙋ, ꙗ҆́коже хотѧ́хꙋ. з҃ И҆ ви́дѣша по́лкъ ꙗ҆зы́ческїй крѣ́покъ воѡрꙋже́нъ и҆ ко́нники ѡ҆́крестъ є҆гѡ̀, и҆ сі́и наꙋче́ни бра́ни. и҃ И҆ речѐ і҆ꙋ́да мꙋжє́мъ, и҆̀же съ ни́мъ бѧ́хꙋ: не ѹ҆бо́йтесѧ мно́жества и҆́хъ и҆ ѹ҆стремле́нїѧ и҆́хъ не ѹ҆жаса́йтесѧ: ѳ҃ помѧни́те, ка́кѡ спасе́ни бы́ша ѻ҆тцы̀ на́ши въ мо́ри чермнѣ́мъ, є҆гда̀ гонѧ́ше и҆̀хъ фараѡ́нъ съ вѡ́и мно́гими: і҃ и҆ нн҃ѣ возопі́имъ на нб҃о, не́гли ка́кѡ ѹ҆млⷭ҇рдитсѧ на ны̀ и҆ помѧне́тъ завѣ́тъ ѻ҆тцє́въ на́шихъ и҆ сокрꙋши́тъ по́лкъ се́й пред̾ лице́мъ на́шимъ дне́сь: а҃і и҆ ѹ҆вѣ́дѧтъ всѝ ꙗ҆зы́цы, ꙗ҆́кѡ є҆́сть и҆збавлѧ́ѧй и҆ сп҃са́ѧй і҆и҃лѧ. в҃і И҆ возведо́ша и҆ноплемє́нницы ѻ҆́чи своѝ и҆ ви́дѣша и҆̀хъ грѧдꙋ́щихъ сопроти́вꙋ, г҃і и҆ и҆зыдо́ша и҆з̾ полка̀ на бра́нь и҆ вострꙋби́ша и҆̀же со і҆ꙋ́дою. д҃і И҆ срази́шасѧ: и҆ сотре́ни бы́ша ꙗ҆зы́цы и҆ побѣго́ша въ по́ле, є҃і послѣ́днїи же всѝ падо́ша мече́мъ: и҆ прогна́ша и҆̀хъ да́же до а҆ссарїмѡ́ѳа и҆ да́же до по́ль і҆дꙋме́йскихъ и҆ а҆зѡ́тскихъ и҆ і҆амні́йскихъ, и҆ падо́ша ѿ ни́хъ до трїе́хъ ты́сѧщъ мꙋже́й. ѕ҃і И҆ возврати́сѧ і҆ꙋ́да и҆ вѡ́и є҆гѡ̀ ѿ гоне́нїѧ в̾слѣ́дъ и҆́хъ, з҃і и҆ речѐ къ лю́демъ: не вожделѣ́йте коры́стей, поне́же бра́нь проти́вꙋ на́съ: и҃і и҆ горгі́а и҆ вѡ́и є҆гѡ̀ бли́з̾ на́съ на горѣ̀: но сто́йте нн҃ѣ проти́вꙋ врагѡ́въ на́шихъ и҆ побори́те и҆̀хъ, и҆ по си́хъ во́змете кѡры́сти без̾ боѧ́зни. ѳ҃і И҆ є҆щѐ глаго́лющꙋ і҆ꙋ́дѣ сїѧ̑, сѐ, ꙗ҆ви́сѧ ча́сть нѣ́каѧ приница́ющаѧ съ горы̀. к҃ И҆ ви́дѣ, ꙗ҆́кѡ въ бѣ́гъ ѡ҆брати́шасѧ, и҆ зажго́ша по́лкъ, и҆̀же сꙋ́ть со і҆ꙋ́дою, ды́мъ бо зри́мый ꙗ҆влѧ́ше бы́вшее. к҃а Смотрѧ́щїи же сїѧ̑ ѹ҆боѧ́шасѧ ѕѣлѡ̀: ви́дѧще же ѡ҆полче́нїе і҆ꙋ́дино въ по́ли гото́во на бра́нь, бѣжа́ша всѝ въ зе́млю и҆ноплеме́нникѡвъ. к҃в И҆ ѡ҆брати́сѧ і҆ꙋ́да на кѡры́сти ѡ҆полче́нїѧ: к҃г и҆ взѧ̀ зла́та мно́гѡ и҆ сребра̀, и҆ ѵ҆акі́нѳа и҆ порфѵ́ры морскі́ѧ, и҆ бога̑тства вели̑ка. к҃д И҆ возвраща́ющесѧ пѣ́снь поѧ́хꙋ и҆ благословлѧ́хꙋ бг҃а нбⷭ҇наго, ꙗ҆́кѡ бл҃гъ є҆́сть, ꙗ҆́кѡ въ вѣ́къ млⷭ҇ть є҆гѡ̀. к҃є И҆ бы́сть спⷭ҇нїе вели́ко і҆и҃лю въ де́нь ѡ҆́нъ. к҃ѕ Є҆ли́цы же ѿ и҆ноплеме́нникѡвъ ѹ҆цѣлѣ́ша, прише́дше возвѣсти́ша лѷсі́и всѧ̑ слꙋчи̑вшаѧсѧ. к҃з Ѻ҆́нъ же слы́шавъ ѹ҆ны̀ дꙋше́ю и҆ ѡ҆печа́лисѧ, ꙗ҆́кѡ не ꙗ҆̀же хотѧ́ше, такѡва̀ бы́ша і҆и҃лю, и҆ не какѡва̀ заповѣ́да є҆мꙋ̀ ца́рь, сицева̑ѧ сбы́шасѧ. к҃и И҆ во грѧдꙋ́щее лѣ́то собра̀ лѷсі́а мꙋже́й и҆збра́нныхъ шестьдесѧ́тъ ты́сѧщъ и҆ ко́нникѡвъ пѧ́ть ты́сѧщъ, да побїе́тъ і҆ерⷭ҇ли́мъ. к҃ѳ И҆ прїидо́ша во і҆дꙋме́ю и҆ ѡ҆полчи́шасѧ во веѳсꙋ́рѣхъ, и҆ срѣ́те и҆̀хъ і҆ꙋ́да съ десѧтїю̀ ты́сѧщьми мꙋже́й. л҃ И҆ ви́дѣ по́лкъ крѣ́покъ, и҆ помоли́сѧ, и҆ речѐ: блгⷭ҇ве́нъ є҆сѝ, спⷭ҇се і҆и҃левъ, сокрꙋши́вый стремле́нїе си́льнагѡ рꙋко́ю раба̀ твоегѡ̀ даві́да, и҆ пре́далъ є҆сѝ по́лкъ и҆ноплеме́нныхъ въ рꙋ́ки і҆ѡнаѳа́на сы́на саꙋ́лѧ и҆ носѧ́щагѡ ѻ҆рꙋ́жїе є҆гѡ̀: л҃а заключѝ по́лкъ се́й рꙋко́ю люді́й твои́хъ і҆и҃лѧ, и҆ да постыдѧ́тсѧ ѡ҆ си́лѣ и҆ ко́нницѣ свое́й: л҃в да́ждь и҆̀мъ боѧ́знь и҆ раста́й де́рзость си́лы и҆́хъ, и҆ да поколе́блютсѧ сотре́нїемъ свои́мъ: л҃г низложѝ и҆̀хъ мече́мъ лю́бѧщихъ тѧ̀, и҆ да восхва́лѧтъ тебѐ всѝ вѣ́дꙋщїи и҆́мѧ твоѐ въ пѣ́снехъ. л҃д И҆ соста́виша бра́нь, и҆ падо́ша ѿ полка̀ лѷсі́и до пѧтѝ ты́сѧщъ мꙋже́й, и҆ падо́ша пред̾ ни́ми. л҃є Ви́дѧ же лѷсі́а своегѡ̀ ѡ҆полче́нїѧ бы́вшее бѣжа́нїе, а҆ і҆ꙋ́динꙋ бы́вшꙋю де́рзость, и҆ ꙗ҆́кѡ гото́ви сꙋ́ть и҆лѝ жи́ти, и҆лѝ ѹ҆мре́ти хра́брѡ, ѿи́де во а҆нтїохі́ю и҆ собира́ше чꙋжди́хъ во́євъ: и҆ ѹ҆мно́живъ бы́вшее во́инство, ѹ҆мы́сли па́ки прїитѝ на і҆ꙋде́ю. л҃ѕ Рече́ же і҆ꙋ́да и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀: сѐ, сотре́ни сꙋ́ть вразѝ на́ши, взы́демъ нн҃ѣ ѡ҆чи́стити ст҃а̑ѧ и҆ ѡ҆бнови́ти. л҃з И҆ собра́сѧ ве́сь по́лкъ и҆ взыдо́ша на го́рꙋ сїѡ́нъ: л҃и и҆ ви́дѣша ст҃ы́ню ѡ҆пꙋстоше́нꙋ, и҆ же́ртвенникъ ѡ҆скверне́нъ, и҆ врата̀ сожжє́на, и҆ въ притво́рѣхъ возрасто́ша дре́вїе а҆́ки въ дꙋбра́вѣ, и҆лѝ а҆́ки во є҆ди́нѣй ѿ го́ръ, и҆ пастофѡ́рїа разбїє́на. л҃ѳ И҆ растерза́ша ри̑зы своѧ̑ и҆ пла́каша пла́чемъ ве́лїимъ, и҆ возложи́ша пе́пелъ на главы̑ своѧ̑, м҃ и҆ падо́ша лице́мъ на зе́млю, и҆ вострꙋби́ша трꙋ́бнымъ зна́менїемъ, и҆ возопи́ша на нб҃о. м҃а Тогда̀ повелѣ̀ і҆ꙋ́да мꙋжє́мъ ра́товати сꙋ́щихъ въ краегра́дїи, до́ндеже ѡ҆чи́ститъ ст҃а̑ѧ. м҃в И҆ и҆збра̀ свѧще́нники непорѡ́чны воли́тєли зако́на бж҃їѧ: м҃г и҆ ѡ҆чи́стиша ст҃а̑ѧ и҆ ѿверго́ша ка́менїе ѡ҆скверне́нїѧ въ мѣ́сто нечи́сто: м҃д и҆ совѣ́товаша ѡ҆ же́ртвенницѣ всесожже́нїѧ ѡ҆скверне́нѣмъ, что̀ є҆мꙋ̀ сотворѧ́тъ: м҃є и҆ нападѐ и҆̀мъ совѣ́тъ бла́гъ разори́ти є҆го̀, да не когда̀ бꙋ́детъ и҆̀мъ въ поноше́нїе, ꙗ҆́кѡ ѡ҆скверни́ша є҆го̀ ꙗ҆зы́цы. и҆ разори́ша же́ртвенникъ, м҃ѕ и҆ положи́ша ка́менїе на горѣ̀ хра́ма на мѣ́стѣ прили́чнѣмъ, до́ндеже прїи́детъ прⷪ҇ро́къ ѿвѣща́ти ѡ҆ ни́хъ: м҃з и҆ взѧ́ша ка́менїе цѣ́ло по зако́нꙋ и҆ созда́ша же́ртвенникъ но́въ по пре́жнемꙋ. м҃и И҆ созда́ша ст҃а̑ѧ и҆ всѧ̑ ꙗ҆̀же внꙋ́трь хра́ма, и҆ притво́ры ѡ҆свѧти́ша, м҃ѳ и҆ сотвори́ша сосꙋ́ды ст҃ы̑ѧ нѡ́вы, и҆ внесо́ша свѣти́лникъ и҆ же́ртвенникъ всесожже́нїй и҆ ѳѷмїа́мѡвъ и҆ трапе́зꙋ во хра́мъ, н҃ и҆ кади́ша на же́ртвенницѣ, и҆ возжго́ша свѣти́лники, ꙗ҆̀же на подсвѣ́щницѣ, и҆ свѣтѧ́хꙋ во хра́мѣ, н҃а и҆ положи́ша на трапе́зѣ хлѣ́бы и҆ простро́ша катапета̑смы, и҆ сконча́ша всѧ̑ дѣла̀, ꙗ҆̀же творѧ́хꙋ. н҃в И҆ ѕѣлѡ̀ ра́нѡ воста́ша въ пѧ́тый и҆ двадесѧ́тый де́нь мцⷭ҇а девѧ́тагѡ: се́й мцⷭ҇ъ хасле́ѵъ, сто̀ четы́редесѧть ѻ҆сма́гѡ лѣ́та. н҃г И҆ принесо́ша же́ртвꙋ по зако́нꙋ на ѻ҆лта́рь всесожже́нїй но́вый, є҆го́же сотвори́ша: н҃д по вре́мени и҆ по днѝ, въ ѻ҆́ньже ѡ҆скверни́ша є҆го̀ ꙗ҆зы́цы, во ѡ҆́нъ ѡ҆бнови́сѧ въ пѣ́снехъ и҆ гꙋ́слехъ и҆ кїнѵ́рѣхъ и҆ въ кѷмва́лѣхъ. н҃є И҆ падо́ша всѝ лю́дїе на лицѐ своѐ и҆ поклони́шасѧ, и҆ благослови́ша на нб҃о бл҃гопоспѣши́вшаго и҆̀мъ: н҃ѕ и҆ сотвори́ша ѡ҆бновле́нїе ѻ҆лтарѧ̀ дні́й ѻ҆́смь, и҆ принесо́ша всесожжє́нїѧ съ весе́лїемъ, и҆ пожро́ша же́ртвꙋ спасе́нїѧ и҆ хвале́нїѧ, н҃з и҆ ѹ҆краси́ша сꙋ́щее пред̾ лице́мъ хра́ма вѣнцы̑ златы́ми и҆ щита́ми, и҆ ѡ҆бнови́ша врата̀ и҆ пастофѡ́рїа, и҆ поста́виша двє́ри. н҃и И҆ бы́сть весе́лїе въ лю́дехъ вели́ко ѕѣлѡ̀, и҆ ѿвраще́но бы́сть поноше́нїе ꙗ҆зы́кѡвъ. н҃ѳ И҆ ѹ҆ста́ви і҆ꙋ́да и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀ и҆ ве́сь собо́ръ і҆и҃левъ, да пра́зднꙋютсѧ дні́е ѡ҆бновле́нїѧ ѻ҆лтарѧ̀ во времена̀ своѧ̑ на всѧ́ко лѣ́то дні́й ѻ҆́смь, ѿ два́десѧть пѧ́тагѡ днѐ мцⷭ҇а хасле́ѵъ съ весе́лїемъ и҆ ра́достїю. ѯ҃ И҆ созда́ша во вре́мѧ ѻ҆́но го́рꙋ сїѡ́нъ, ѡ҆́крестъ стѣ́ны высѡ́кїѧ и҆ пѵ́рги крѣ̑пки, да не когда̀ прише́дше ꙗ҆зы́цы поперꙋ́тъ ѧ҆̀, ꙗ҆́коже пре́жде сотвори́ша. ѯ҃а И҆ посадѝ тꙋ̀ во́євъ храни́ти ю҆̀, и҆ ѹ҆тверди́ша ю҆̀ храни́ти веѳсꙋ́рꙋ, є҆́же и҆мѣ́ти лю́демъ въ тверды́ню проти́вꙋ лица̀ і҆дꙋме́и.

Глава̀ є҃.
[edit]

И҆ бы́сть є҆гда̀ ѹ҆слы́шаша ꙗ҆зы́цы ѡ҆́крестъ, ꙗ҆́кѡ созда́сѧ ѻ҆лта́рь и҆ ѡ҆бнови́сѧ ст҃ы́нѧ ꙗ҆́коже пре́жде, и҆ разгнѣ́вашасѧ ѕѣлѡ̀: в҃ и҆ совѣща́шасѧ погꙋби́ти ро́дъ і҆а́кѡвль, и҆̀же бѣ́хꙋ посредѣ̀ и҆́хъ, и҆ нача́ша ѹ҆бива́ти въ лю́дехъ и҆ и҆стреблѧ́ти. г҃ И҆ ра́товаше і҆ꙋ́да на сы́ны и҆са́ѵѡвы во і҆дꙋме́и, ꙗ҆́же во а҆кравати́нѣ, поне́же ѡ҆бсѣдѧ́хꙋ і҆и҃лѧ: и҆ поразѝ и҆̀хъ ꙗ҆́звою вели́кою, и҆ ѹ҆тѣснѝ и҆̀хъ, и҆ взѧ̀ коры̑сти и҆́хъ. д҃ И҆ помѧнꙋ̀ ѕло́бꙋ сынѡ́въ веа́нихъ, и҆̀же бѣ́хꙋ лю́демъ въ сѣ́ть и҆ въ собла́знъ, во є҆́же лови́ти и҆̀мъ на пꙋте́хъ. є҃ И҆ затвори́шасѧ ѿ негѡ̀ въ пѵ́ргѣхъ, и҆ настꙋпѝ на ни́хъ, и҆ проклѧ̀ и҆̀хъ, и҆ зажжѐ пѵ́рги и҆́хъ ѻ҆гне́мъ, со всѣ́ми ꙗ҆̀же въ ни́хъ бѧ́хꙋ. ѕ҃ И҆ про́йде на сы̑ны а҆ммѡ̑ни, и҆ ѡ҆брѣ́те рꙋ́кꙋ крѣ́пкꙋ и҆ лю́ди мнѡ́ги, и҆ тїмоѳе́а вожда̀ и҆́хъ. з҃ И҆ соста́ви на ни́хъ бра̑ни мнѡ́ги, и҆ сотре́ни сꙋ́ть пред̾ лице́мъ є҆гѡ̀, и҆ побѝ и҆̀хъ, и҃ и҆ взѧ̀ і҆ази́ра и҆ дщє́ри є҆гѡ̀, и҆ возврати́сѧ во і҆ꙋде́ю. ѳ҃ И҆ собра́шасѧ ꙗ҆зы́цы и҆̀же въ галааді́тїдѣ проти́вꙋ і҆и҃лтѧнѡмъ сꙋ́щымъ въ предѣ́лѣхъ и҆́хъ, да и҆збїю́тъ и҆̀хъ. и҆ побѣго́ша въ даѳе́мꙋ тверды́ню. і҃ И҆ посла́ша писа́нїе ко і҆ꙋ́дѣ и҆ бра́тїи є҆гѡ̀, рекꙋ́ще: собра́шасѧ на ны̀ ꙗ҆зы́цы, и҆̀же ѡ҆́крестъ на́съ, и҆зби́ти на́съ, а҃і и҆ гото́вѧтсѧ прїитѝ и҆ взѧ́ти тверды́ню, въ ню́же вбѣго́хомъ, и҆ тїмоѳе́й є҆́сть воево́да си́лъ и҆́хъ: в҃і нн҃ѣ ѹ҆̀бо прише́дъ и҆зба́ви на́съ ѿ рꙋкѝ и҆́хъ, ꙗ҆́кѡ падѐ мно́жество ѿ на́съ: г҃і и҆ всѝ бра́тїѧ на̑ша сꙋ́щїи въ мѣ́стѣхъ тꙋві́инихъ ѹ҆бїе́ни сꙋ́ть, и҆ плѣни́ша же́нъ и҆́хъ и҆ ча̑дъ и҆́хъ и҆ и҆мѣ̑нїѧ и҆́хъ, и҆ погꙋби́ша та́мѡ ꙗ҆́кѡ ты́сѧщꙋ мꙋже́й. д҃і И҆ є҆щѐ писа̑нїѧ чтѧ́хꙋсѧ, и҆ сѐ, и҆ні́и вѣ̑стницы прїидо́ша ѿ галїле́и въ раздра́ныхъ ри́захъ, возвѣща́юще по словесє́мъ си̑мъ, рекꙋ́ще: є҃і собра́шасѧ на на́съ ѿ птолемаі́ды и҆ тѵ́ра, и҆ сїдѡ́на и҆ всеѧ̀ галїле́и и҆ноплемє́нникъ, є҆́же и҆скорени́ти на́съ. ѕ҃і Є҆гда́ же ѹ҆слы́ша і҆ꙋ́да и҆ лю́дїе словеса̀ сїѧ̑, собра́сѧ собо́ръ вели́къ ѹ҆совѣ́товати, что̀ сотворѧ́тъ бра́тїѧмъ свои̑мъ сꙋ́щымъ въ ско́рби и҆ вою́ємымъ ѿ ни́хъ. з҃і И҆ речѐ і҆ꙋ́да сі́мѡнꙋ и҆ бра́тꙋ своемꙋ̀: и҆зберѝ себѣ̀ мꙋ́жы и҆ и҆дѝ, и҆ и҆зба́ви бра́тїю твою̀ сꙋ́щꙋю въ галїле́и: а҆́зъ же и҆ бра́тъ мо́й і҆ѡнаѳа́нъ по́йдемъ въ галааді́тъ. и҃і И҆ ѡ҆ста́ви і҆ѡ́сифа сы́на заха́рїина и҆ а҆за́рїю воевѡ́ды лю́демъ съ про́чими вѡ́ины во і҆ꙋде́и на хране́нїе, ѳ҃і и҆ заповѣ́да и҆̀мъ, глаго́лѧ: прилѣжи́те лю́демъ си̑мъ и҆ не сотвори́те бра́ни на ꙗ҆зы́ки, до́ндеже мы̀ возврати́мсѧ. к҃ И҆ ѿдѣли́ша сі́мѡнꙋ мꙋже́й трѝ ты́сѧщы, да и҆́детъ въ галїле́ю, і҆ꙋ́дѣ же ѻ҆́смь ты́сѧщъ мꙋже́й въ галааді́тъ. к҃а И҆ и҆́де сі́мѡнъ въ галїле́ю и҆ соста́ви бра̑ни мнѡ́ги на ꙗ҆зы́ки, и҆ сотро́шасѧ ꙗ҆зы́цы ѿ лица̀ є҆гѡ̀, к҃в и҆ погна̀ в̾слѣ́дъ и҆́хъ да́же до вра́тъ птолемаі́ды: и҆ падо́ша ѿ ꙗ҆зы̑къ ꙗ҆́кѡ трѝ ты́сѧщы мꙋже́й, и҆ взѧ̀ кѡры́сти и҆́хъ, к҃г и҆ поѧ́тъ сꙋ́щихъ въ галїле́и и҆ во а҆рватті́сѣхъ съ жена́ми и҆ ча̑ды, и҆ всѧ̑ є҆ли̑ка бѧ́хꙋ и҆̀мъ, и҆ приведѐ во і҆ꙋде́ю съ весе́лїемъ ве́лїимъ. к҃д И҆ і҆ꙋ́да маккаве́й и҆ і҆ѡнаѳа́нъ бра́тъ є҆гѡ̀ преидо́ша і҆ѻрда́нъ, и҆ и҆до́ша пꙋ́ть трїе́хъ дні́й въ пꙋсты́ни, к҃є и҆ срѣто́ша навате́євъ, и҆ прїѧ́ша и҆̀хъ ми́рнѡ, и҆ повѣ́даша и҆̀мъ всѧ̑, ꙗ҆̀же слꙋчи́шасѧ бра́тїи и҆́хъ въ галааді́тїдѣ, к҃ѕ и҆ ꙗ҆́кѡ мно́зи ѿ ни́хъ заключе́ни сꙋ́ть въ восо́рѣ и҆ восо́ръ, во а҆лемі́сѣхъ, хасфѡ́рѣ, маке́дѣ и҆ карнаі́нѣ: сі́и всѝ гра́ди тве́рди и҆ вели́цы: к҃з и҆ въ про́чїихъ градѣ́хъ галааді́тїды сꙋ́ть затворе́ни, и҆ во ѹ҆́трїе стро́ѧтсѧ ѡ҆полчи́тисѧ на тверды̑ни и҆ ꙗ҆́ти и҆ и҆зби́ти всѣ́хъ си́хъ во є҆ди́нъ де́нь. к҃и И҆ возврати́сѧ і҆ꙋ́да и҆ вѡ́и є҆гѡ̀ въ пꙋ́ть въ пꙋсты́ню въ восо́ръ внеза́пꙋ: и҆ взѧ̀ гра́дъ, и҆ ѹ҆бѝ всѧ́къ мꙋ́жескъ по́лъ ѹ҆сты̑ меча̀, и҆ взѧ̀ всѧ̑ коры̑сти и҆́хъ, и҆ сожжѐ є҆го̀ ѻ҆гне́мъ: к҃ѳ и҆ воста̀ ѿтꙋ́дꙋ но́щїю и҆ и҆́де да́же до тверды́ни. л҃ И҆ бы́сть пред̾ заре́ю, и҆ воздвиго́ша ѻ҆́чи своѝ, и҆ сѐ, лю́дїе мно́зи, и҆̀мже не бѣ̀ числа̀, несꙋ́ще лѣ̑ствицы и҆ миха̑ны взѧ́ти тверды́ню, и҆ ра́товахꙋ и҆̀хъ. л҃а И҆ ви́дѣ і҆ꙋ́да, ꙗ҆́кѡ нача́сѧ бра́нь, и҆ во́пль гра́да взы́де да́же до небесѐ трꙋба́ми и҆ гла́сомъ ве́лїимъ, л҃в и҆ речѐ мꙋжє́мъ си́лы: бі́йтесѧ дне́сь за бра́тїю ва́шꙋ. л҃г И҆ и҆зы́де тремѧ̀ нача́лы созадѝ и҆́хъ: и҆ вострꙋби́ша трꙋба́ми и҆ возопи́ша въ моли́твѣ. л҃д И҆ позна̀ по́лкъ тїмоѳе́овъ, ꙗ҆́кѡ маккаве́й є҆́сть, и҆ ѿбѣжа̀ ѿ лица̀ є҆гѡ̀, и҆ побѝ и҆̀хъ ꙗ҆́звою ве́лїею, и҆ падо́ша ѿ ни́хъ въ де́нь ѡ҆́нъ ꙗ҆́кѡ ѻ҆́смь ты́сѧщъ мꙋже́й. л҃є И҆ ѡ҆брати́сѧ (їꙋ́да) въ масфꙋ̀ и҆ повоева̀ ю҆̀ и҆ взѧ̀ ю҆̀, и҆ ѹ҆бѝ ве́сь мꙋ́жескъ по́лъ є҆ѧ̀ и҆ взѧ̀ коры̑сти є҆ѧ̀, и҆ сожжѐ ю҆̀ ѻ҆гне́мъ: л҃ѕ ѿтꙋ́дꙋ по́йде и҆ взѧ̀ хасфѡ́ръ, маке́дъ и҆ восо́ръ и҆ про́чыѧ гра́ды галааді́тїды. л҃з И҆ по си́хъ словесѣ́хъ собра̀ тїмоѳе́й по́лкъ и҆́нъ и҆ ѡ҆полчи́сѧ къ лицꙋ̀ рафѡ́на ѡ҆б̾ ѻ҆нꙋ̀ странꙋ̀ пото́ка. л҃и И҆ посла̀ і҆ꙋ́да соглѧ́дати по́лкъ. и҆ возвѣсти́ша є҆мꙋ̀ глаго́люще: со́брани сꙋ́ть къ немꙋ̀ всѝ ꙗ҆зы́цы, и҆̀же ѡ҆́крестъ на́съ, си́ла ве́лїѧ ѕѣлѡ̀: л҃ѳ и҆ а҆ра́влѧнъ наѧ́ша въ по́мощь себѣ̀, и҆ ѡ҆полча́ютсѧ ѡ҆б̾ ѻ҆нꙋ̀ странꙋ̀ пото́ка, гото́ви прїитѝ на тѧ̀ на бра́нь. и҆ и҆́де і҆ꙋ́да во срѣ́тенїе и҆́хъ. м҃ И҆ речѐ тїмоѳе́й нача́лникѡмъ во́євъ свои́хъ: є҆гда̀ прибли́житсѧ і҆ꙋ́да и҆ по́лкъ є҆гѡ̀ къ пото́кꙋ водно́мꙋ, а҆́ще прїи́детъ къ на́мъ пре́жде, не мо́жемъ постоѧ́ти проти́вꙋ є҆гѡ̀, ꙗ҆́кѡ могі́й возмо́жетъ проти́вꙋ на́съ: м҃а а҆́ще же ѹ҆страши́тсѧ и҆ ѡ҆полчи́тсѧ ѡ҆б̾ ѻ҆нꙋ̀ странꙋ̀ рѣкѝ, пре́йдемъ къ немꙋ̀ и҆ возмо́жемъ проти́вꙋ є҆гѡ̀. м҃в Є҆гда́ же прибли́жисѧ і҆ꙋ́да къ пото́кꙋ водно́мꙋ, поста́ви кни́жники люді́й при пото́цѣ и҆ повелѣ̀ и҆̀мъ глаго́лѧ: не ѡ҆ставлѧ́йте всѧ́каго человѣ́ка ѡ҆ста́тисѧ въ полцѣ̀, но да грѧдꙋ́тъ всѝ на бра́нь. м҃г И҆ пре́йде на ни́хъ пре́жде, и҆ всѝ лю́дїе в̾слѣ́дъ є҆гѡ̀. и҆ сотре́ни сꙋ́ть всѝ ꙗ҆зы́цы пред̾ лице́мъ є҆гѡ̀, и҆ поверго́ша ѻ҆рꙋ̑жїѧ своѧ̑, и҆ бѣжа́ша въ ка́пище, є҆́же къ карнаі́нѣ. м҃д И҆ взѧ́ша гра́дъ, и҆ ка́пище сожго́ша ѻ҆гне́мъ со всѣ́ми, ꙗ҆̀же въ не́мъ: и҆ побѣжде́нъ бы́сть карнаі́нъ и҆ не возмо́же ктомꙋ̀ ста́ти проти́вꙋ лица̀ і҆ꙋ́дина. м҃є И҆ собра̀ і҆ꙋ́да всѣ́хъ і҆и҃лтѧнъ, и҆̀же бѣ́хꙋ въ галааді́тїдѣ, ѿ ма́ла да́же до вели́ка, и҆ жєны̀ и҆́хъ и҆ ча̑да и҆́хъ и҆ и҆мѣ̑нїѧ, по́лкъ вели́къ ѕѣлѡ̀, прїитѝ въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ. м҃ѕ И҆ прїидо́ша да́же до є҆фрѡ́на, и҆ се́й гра́дъ ве́лїй на вхо́дѣ тве́рдъ ѕѣлѡ̀: и҆ не бѣ̀ ѹ҆клони́тисѧ ѿ негѡ̀ на де́сно и҆лѝ шꙋ́ее, но то́кмѡ сквозѣ̀ є҆го̀ проитѝ. м҃з И҆ заключи́шасѧ, и҆̀же бѧ́хꙋ въ гра́дѣ, и҆ загради́ша врата̀ ка́менїемъ. и҆ посла̀ къ ни̑мъ і҆ꙋ́да со словесы̀ ми́рными, глаго́лѧ: м҃и про́йдемъ по землѝ ва́шей, є҆́же ѿитѝ въ зе́млю на́шꙋ, и҆ никто́же ва́съ и҆з̾ѡби́дитъ, то́кмѡ нога́ми про́йдемъ. и҆ не восхотѣ́ша ѿве́рсти є҆мꙋ̀. м҃ѳ И҆ повелѣ̀ і҆ꙋ́да проповѣ́дати въ полцѣ̀ ѡ҆полчи́тисѧ коемꙋ́ждо, въ не́мже кто̀ є҆́сть мѣ́стѣ. н҃ И҆ ѡ҆полчи́шасѧ мꙋ́жїе си́лы и҆ ра́товаша гра́дъ то́й ве́сь де́нь и҆ всю̀ но́щь. и҆ предаде́сѧ гра́дъ въ рꙋ́ки є҆гѡ̀. н҃а И҆ побѝ всѧ́къ мꙋ́жескъ по́лъ ѹ҆сты̑ меча̀ и҆ и҆скоренѝ є҆го̀, и҆ взѧ̀ коры̑сти є҆гѡ̀ и҆ про́йде сквозѣ̀ гра́дъ по ѹ҆бїє́нымъ. н҃в И҆ преидо́ша і҆ѻрда́нъ въ по́ле вели́кое проти́вꙋ лицꙋ̀ веѳса́на. н҃г И҆ бѣ̀ і҆ꙋ́да собира́ѧ да́льнѣйшихъ и҆ ѹ҆вѣща́ваше люді́й по всемꙋ̀ пꙋтѝ, до́ндеже прїи́дꙋтъ въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ. н҃д И҆ взыдо́ша на го́рꙋ сїѡ́нъ съ весе́лїемъ и҆ ра́достїю и҆ принесо́ша всесожжє́нїѧ, ꙗ҆́кѡ не падѐ ѿ ни́хъ ни є҆ди́нъ, до́ндеже возврати́шасѧ въ ми́рѣ. н҃є И҆ во дни̑, въ нѧ́же бы́сть і҆ꙋ́да и҆ і҆ѡнаѳа́нъ въ галаа́дѣ, и҆ сі́мѡнъ бра́тъ є҆гѡ̀ въ галїле́и проти́вꙋ лицꙋ̀ птолемаі́ды, н҃ѕ слы́ша і҆ѡ́сифъ заха́рїинъ сы́нъ и҆ а҆за́рїа, нача̑лницы си́лы, ѡ҆ ве́щехъ благосодѣ́ѧнныхъ и҆ ѡ҆ бра́нехъ, ꙗ҆̀же сотвори́ша, н҃з и҆ рѣ́ша: сотвори́мъ и҆ мы̀ себѣ̀ и҆́мѧ и҆ по́йдемъ ра́товати на ꙗ҆зы́ки, и҆̀же ѡ҆́крестъ на́съ. н҃и И҆ возвѣсти́ша сꙋ́щымъ ѿ си́лы ꙗ҆́же съ ни́ми и҆ и҆до́ша на і҆амні́ю. н҃ѳ И҆ и҆зы́де горгі́а и҆з̾ гра́да и҆ мꙋ́жїе є҆гѡ̀ во срѣ́тенїе и҆̀мъ на бра́нь. ѯ҃ И҆ побѣжде́нъ бы́сть і҆ѡ́сифъ и҆ а҆за́рїа, и҆ гна́ни бы́ша да́же до предѣ̑лъ і҆ꙋ́диныхъ: и҆ падо́ша въ де́нь ѡ҆́нъ ѿ люді́й і҆и҃левыхъ ꙗ҆́кѡ двѣ̀ ты́сѧщы мꙋже́й. и҆ бы́сть ꙗ҆́зва вели́ка въ лю́дехъ і҆и҃левыхъ, ѯ҃а поне́же не послꙋ́шаша і҆ꙋ́ды и҆ бра́тїй є҆гѡ̀, мнѧ́щесѧ хра́бри бы́ти: ѯ҃в ті́и же не бѧ́хꙋ ѿ сѣ́мене мꙋже́й ѻ҆́нѣхъ, и҆́миже даде́сѧ спасе́нїе і҆и҃лю рꙋко́ю и҆́хъ. ѯ҃г И҆ мꙋ́жъ і҆ꙋ́да и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀ просла́вишасѧ ѕѣлѡ̀ пред̾ всѣ́мъ і҆и҃лемъ и҆ ꙗ҆зы̑ки всѣ́ми, и҆дѣ́же слы́шашесѧ и҆́мѧ и҆́хъ. ѯ҃д И҆ совокꙋпи́шасѧ къ ни̑мъ бла́го глаго́лющїи. ѯ҃є И҆ и҆зы́де і҆ꙋ́да и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀, и҆ ра́товахꙋ сынѡ́въ и҆са́ѵлихъ въ землѝ ꙗ҆́же къ ю҆́гꙋ, и҆ поразѝ хеврѡ́на и҆ дщє́ри є҆гѡ̀, и҆ разорѝ тверды̑ни є҆гѡ̀, и҆ столпы̀ є҆гѡ̀ пожжѐ ѡ҆́крестъ. ѯ҃ѕ И҆ воздви́жесѧ и҆тѝ въ зе́млю и҆ноплеме́нникѡвъ и҆ прохожда́ше самарі́ю. ѯ҃з Въ де́нь ѡ҆́нъ падо́ша свѧще́нницы на бра́ни, хотѧ́щїи хра́брѣе бы́ти, внегда̀ и҆зы́ти и҆̀мъ на бра́нь без̾ совѣ́та (є҆гѡ̀). ѯ҃и И҆ ѹ҆клони́сѧ і҆ꙋ́да во а҆зѡ́тъ въ зе́млю и҆ноплеме́нникѡвъ, и҆ разорѝ ка̑пища и҆́хъ, и҆ и҆зваѧ̑нїѧ богѡ́въ и҆́хъ сожжѐ ѻ҆гне́мъ, и҆ взѧ̀ кѡры́сти ѿ градѡ́въ, и҆ возврати́сѧ въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ.

Глава̀ ѕ҃.
[edit]

И҆ ца́рь а҆нтїо́хъ прохожда́ше вы̑шнїѧ страны̑ и҆ слы́ша, ꙗ҆́кѡ є҆́сть є҆лѷмаі́съ въ персі́дѣ гра́дъ сла́венъ бога́тствомъ, сребро́мъ и҆ зла́томъ, в҃ и҆ хра́мъ въ не́мъ бога́тъ ѕѣлѡ̀, и҆ тꙋ̀ запѡ́ны зла̑ты, и҆ брѡнѧ̀ и҆ ѻ҆рꙋ̑жїѧ, ꙗ҆̀же ѡ҆ста́ви тꙋ̀ а҆леѯа́ндръ сы́нъ фїлі́пповъ, ца́рь македѡ́нскїй, и҆́же ца́рствова пе́рвый во є҆́ллинѣхъ. г҃ И҆ прїи́де и҆ и҆ска́ше взѧ́ти гра́дъ и҆ плѣни́ти є҆го̀, и҆ не возмо́же, ꙗ҆́кѡ позна́сѧ сло́во сꙋ́щымъ во гра́дѣ. д҃ И҆ воста́ша проти́вꙋ є҆мꙋ̀ на бра́нь, и҆ побѣжѐ ѿтꙋ́дꙋ, и҆ и҆́де со ско́рбїю ве́лїею, и҆ возврати́сѧ въ вавѷлѡ́нъ. є҃ И҆ прїи́де возвѣща́ѧй є҆мꙋ̀ нѣ́кто въ персі́дꙋ, ꙗ҆́кѡ ѿбѣго́ша полцы̀ ходи́вшїи во і҆ꙋде́ю. ѕ҃ И҆ ходѝ лѷсі́а съ си́лою крѣ́пкою въ пе́рвыхъ, и҆ прогна́нъ бы́сть ѿ лица̀ и҆́хъ, и҆ возмого́ша ѻ҆рꙋ́жїѧми и҆ си́лами и҆ коры́стьми мно́гими, ꙗ҆̀же взѧ́ша ѿ полкѡ́въ, и҆̀хже и҆зби́ша. з҃ И҆ разори́ша ме́рзость, ю҆́же созда̀ на ѻ҆лтарѝ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, и҆ ст҃ы́ню, ꙗ҆́коже пре́жде ѡ҆крꙋжи́ша стѣна́ми высо́кими, и҆ веѳсꙋ́рꙋ гра́дъ є҆гѡ̀. и҃ И҆ бы́сть ꙗ҆́кѡ ѹ҆слы́ша ца́рь словеса̀ сїѧ̑, ѹ҆страши́сѧ и҆ смꙋти́сѧ ѕѣлѡ̀: и҆ падѐ на ло́же и҆ впадѐ въ недꙋ́гъ ѿ печа́ли, поне́же не сбы́стсѧ є҆мꙋ̀, ꙗ҆́коже помышлѧ́ше. ѳ҃ И҆ бѣ̀ тꙋ̀ дни̑ мнѡ́ги, поне́же ѡ҆бнови́сѧ на не́мъ печа́ль вели́ка, и҆ мнѧ́ше, ꙗ҆́кѡ ѹ҆́мретъ. і҃ И҆ созва̀ всѧ̑ дрꙋ́ги своѧ̑ и҆ речѐ и҆̀мъ: ѿи́де со́нъ ѿ ѻ҆́чїю моє́ю, и҆ и҆спадо́хъ се́рдцемъ ѿ печа́ли, а҃і и҆ рѣ́хъ въ се́рдцы мое́мъ: до коли́кїѧ ско́рби доидо́хъ и҆ волны̀ ве́лїѧ, въ не́йже нн҃ѣ є҆́смь; ꙗ҆́кѡ бла́гъ и҆ люби́мь бы́хъ во вла́сти мое́й: в҃і нн҃ѣ же помина́ю ѕла̑ѧ, ꙗ҆̀же сотвори́хъ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, и҆ взѧ́хъ всѧ̑ сосꙋ́ды зла̑ты и҆ срє́брѧны въ не́мъ, и҆ посла́хъ и҆з̾ѧ́ти ѡ҆бита́ющихъ во і҆ꙋде́и вотщѐ: г҃і позна́хъ ѹ҆̀бо, ꙗ҆́кѡ си́хъ ра́ди ѡ҆брѣто́ша мѧ̀ ѕла̑ѧ сїѧ̑: и҆ сѐ, ги́бнꙋ ско́рбїю ве́лїею въ землѝ чꙋжде́й. д҃і И҆ призва̀ фїлі́ппа є҆ди́наго ѿ дрꙋгѡ́въ свои́хъ, и҆ поста́ви є҆го̀ над̾ всѣ́мъ ца́рствомъ свои́мъ, є҃і и҆ дадѐ є҆мꙋ̀ дїади́мꙋ и҆ ри́зꙋ свою̀ и҆ пе́рстень, є҆́же води́ти а҆нтїо́ха сы́на є҆гѡ̀ и҆ воспита́ти є҆го̀ є҆́же ца́рствовати. ѕ҃і И҆ ѹ҆́мре та́мѡ а҆нтїо́хъ ца́рь въ лѣ́то сто̀ четы́редесѧть девѧ́тое. з҃і И҆ позна̀ лѷсі́а, ꙗ҆́кѡ ѹ҆́мре ца́рь. и҆ поста́ви ца́рствовати а҆нтїо́ха сы́на є҆гѡ̀ вмѣ́стѡ є҆гѡ̀, є҆го́же воспита̀ ю҆́ношꙋ, и҆ наречѐ и҆́мѧ є҆мꙋ̀ є҆ѵпа́тѡръ. и҃і И҆ сꙋ́щїи во краегра́дїи заключи́ша і҆и҃лѧ ѡ҆́крестъ ст҃ы́хъ и҆ и҆ска́хꙋ и҆̀мъ ѕла̑ѧ всегда̀ и҆ ѹ҆твержде́нїе ꙗ҆зы́кѡмъ. ѳ҃і И҆ ѹ҆мы́сли і҆ꙋ́да и҆згна́ти и҆̀хъ: и҆ созва̀ всѧ̑ лю́ди, да ѡ҆бстоѧ́тъ и҆̀хъ. к҃ И҆ собра́шасѧ вкꙋ́пѣ и҆ ѡ҆бсѣдо́ша и҆̀хъ въ лѣ́то сто̀ пѧтьдесѧ́тое, и҆ сотворѝ на ни́хъ стрѣлостоѧ́тєлницы и҆ миха̑ны. к҃а И҆ и҆зыдо́ша ѿ ни́хъ и҆з̾ заключе́нїѧ, и҆ прилѣпи́шасѧ тѣ̑мъ нѣ́цыи нечести́вїи ѿ і҆и҃лѧ, к҃в и҆ и҆до́ша ко царю̀ и҆ рѣ́ша: доко́лѣ не сотвори́ши сꙋда̀ и҆ ѿмсти́ши бра́тїю на́шꙋ; к҃г мы̀ благоволи́мъ слꙋжи́ти ѻ҆тцꙋ̀ твоемꙋ̀ и҆ ходи́ти въ за́повѣдехъ є҆гѡ̀ и҆ послѣ́довати повелѣ́нїємъ є҆гѡ̀: к҃д и҆ ѡ҆блеже́ни сꙋ́ть во краегра́дїи сы́нове люді́й на́шихъ, сегѡ̀ ра́ди и҆ ѿчꙋжда́ютсѧ ѿ на́съ: и҆ є҆ли́цы ѡ҆брѣта́хꙋсѧ ѿ на́съ, погꙋблѧ́хꙋсѧ, и҆ наслѣ̑дїѧ на̑ша расхища́єма бѧ́хꙋ: к҃є и҆ не на на́съ то́кмѡ простро́ша рꙋ́кꙋ, но и҆ на всѧ̑ предѣ́лы на́шѧ: к҃ѕ и҆ сѐ, ѡ҆полчи́шасѧ дне́сь на краегра́дїе во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, є҆́же взѧ́ти є҆го̀ и҆ ст҃ы́ню, и҆ веѳсꙋ́рꙋ ѹ҆тверди́ша: к҃з и҆ а҆́ще не предвари́ши и҆̀хъ скорѣ́е, бѡ́лшаѧ си́хъ сотворѧ́тъ, и҆ не возмо́жеши ѹ҆держа́ти и҆̀хъ. к҃и И҆ прогнѣ́васѧ ца́рь, є҆гда̀ ѹ҆слы́ша, и҆ собра̀ всѧ̑ дрꙋ́ги своѧ̑ и҆ нача́лники си́лы своеѧ̀ и҆ и҆̀же над̾ кѡ́нники: к҃ѳ и҆ ѿ ца́рствъ и҆ны́хъ и҆ ѿ ѻ҆стровѡ́въ морски́хъ прїидо́ша къ немꙋ̀ си̑лы нає́мницы: л҃ и҆ бы́сть число̀ си́лъ є҆гѡ̀ сто̀ ты́сѧщъ пѣшцє́въ и҆ два́десѧть ты́сѧщъ ко́нникѡвъ, и҆ слонѡ́въ три́десѧть два̀ вѣ́дѧщихъ бра́нь. л҃а И҆ прїидо́ша сквозѣ̀ і҆дꙋме́ю и҆ ѡ҆полчи́шасѧ въ веѳсꙋ́рѣ, и҆ ра́товахꙋ дни̑ мнѡ́ги и҆ сотвори́ша миха̑ны: и҆ и҆зыдо́ша и҆ пожго́ша и҆̀хъ ѻ҆гне́мъ и҆ би́шасѧ мꙋ́жественнѣ. л҃в И҆ ѿи́де і҆ꙋ́да ѿ краегра́дїѧ и҆ ѡ҆полчи́сѧ въ веѳсаха́рїи проти́вꙋ полка̀ царе́ва. л҃г И҆ воста̀ ца́рь ѕѣлѡ̀ ра́нѡ и҆ воздви́же ѡ҆полче́нїе во ѹ҆стремле́нїи є҆гѡ̀ по пꙋтѝ веѳсаха́рїи: и҆ ѹ҆стро́ишасѧ си̑лы на бра́нь, и҆ вострꙋби́ша трꙋба́ми, л҃д и҆ слонѡ́мъ показа́ша кро́вь гро́здовꙋ и҆ ꙗ҆́гѡды, є҆́же поѡстри́ти и҆̀хъ на бра́нь: л҃є и҆ разлꙋчи́ша ѕвѣре́й на полкѝ и҆ приста́виша коемꙋ́ждо слонꙋ̀ ты́сѧщꙋ мꙋже́й ѡ҆блече́нныхъ въ брѡнѧ̀ желѣ́зомъ соплетє́ны, и҆ шле́мы мѣ́дѧни на глава́хъ и҆́хъ, и҆ пѧ́ть сѡ́тъ ко́нникѡвъ вчине́ныхъ коемꙋ́ждо ѕвѣ́рю и҆збра́нныхъ. л҃ѕ Сїѧ̑ бѣ́ша пре́жде вре́мене, и҆дѣ́же а҆́ще бѣ̀ ѕвѣ́рь: и҆ и҆дѣ́же а҆́ще и҆дѧ́ше, и҆дѧ́хꙋ вкꙋ́пѣ и҆ не ѿстꙋпа́хꙋ ѿ негѡ̀. л҃з И҆ пѵ́рги древѧ́ни на ни́хъ крѣ́пцы защища́ющїи на ко́емждо ѕвѣ́ри, препоѧ́сани на не́мъ миха́нами, и҆ на ко́емждо мꙋже́й си́лы три́десѧть два̀ вою́ющихъ на ни́хъ, и҆ і҆нді́анинъ ѹ҆прави́тель є҆гѡ̀. л҃и И҆ про́чыѧ ко́нники сю́дꙋ и҆ сю́дꙋ поста́виша на двѣ̀ ча̑сти полка̀, побꙋжда́юще и҆ загражда́юще въ де́брехъ. л҃ѳ Є҆гда́ же возсїѧ̀ со́лнце на щиты̀ златы̑ѧ и҆ мѣ̑дѧныѧ, ѡ҆бсїѧ́ша го́ры ѿ ни́хъ и҆ ѡ҆блиста́ша ꙗ҆́кѡ лампа̑ды ѻ҆́гнєнныѧ. м҃ И҆ ѿлꙋчи́сѧ ча́сть нѣ́каѧ ѿ полка̀ царе́ва на го́ры высѡ́ки, и҆ нѣ́цыи на ни̑жшаѧ, и҆ и҆дѧ́хꙋ крѣ́пцѣ и҆ чи́ннѡ. м҃а И҆ поколеба́шасѧ всѝ слы́шащїи гла́съ мно́жества и҆́хъ, и҆ пꙋтьше́ствїѧ мно́гихъ, и҆ сраже́нїѧ ѻ҆рꙋ́жїй: бѣ́ бо ѡ҆полче́нїе вели́ко ѕѣлѡ̀ и҆ крѣ́пко. м҃в И҆ прибли́жисѧ і҆ꙋ́да и҆ по́лкъ є҆гѡ̀ на бра́нь, и҆ падо́ша ѿ полка̀ царе́ва ше́сть сѡ́тъ мꙋже́й. м҃г И҆ ѹ҆ви́дѣ є҆леаза́ръ сы́нъ савара́нь є҆ди́наго ѿ ѕвѣре́й ѡ҆блече́на въ броню̀ ца́рскꙋ, и҆ бѧ́ше вы́ше про́чїихъ ѕвѣре́й, и҆ возмнѣ́сѧ є҆мꙋ̀, ꙗ҆́кѡ на не́мъ є҆́сть ца́рь: м҃д и҆ вдаде́сѧ са́мъ є҆́же и҆зба́вити лю́ди своѧ̑ и҆ сотвори́ти себѣ̀ и҆́мѧ вѣ́чное, м҃є и҆ течѐ къ немꙋ̀ съ де́рзостїю въ среди́нꙋ полка̀, и҆ побива́ше ѡ҆деснꙋ́ю и҆ ѡ҆шꙋ́юю, и҆ раздѣлѧ́хꙋсѧ ѿ негѡ̀ сю́дꙋ и҆ сю́дꙋ: м҃ѕ и҆ вни́де под̾ слона̀, и҆ подложи́сѧ є҆мꙋ̀, и҆ ѹ҆бѝ є҆го̀, и҆ падѐ на зе́млю верхꙋ̀ є҆гѡ̀, и҆ ѹ҆́мре тꙋ̀. м҃з И҆ ви́дѣша си́лꙋ ца́рства и҆ ѹ҆стремле́нїе во́євъ, и҆ ѹ҆клони́шасѧ ѿ ни́хъ. м҃и Сꙋ́щїи же ѿ полка̀ царе́ва взыдо́ша проти́вꙋ и҆́хъ на і҆ерⷭ҇ли́мъ: и҆ ѡ҆полчи́сѧ ца́рь на і҆ꙋде́ю и҆ на го́рꙋ сїѡ́нъ. м҃ѳ И҆ сотворѝ ми́ръ съ сꙋ́щими въ веѳсꙋ́рѣхъ: и҆ и҆зыдо́ша и҆з̾ гра́да, ꙗ҆́кѡ не бѣ̀ и҆̀мъ та́мѡ пи́щи, є҆́же затвори́тисѧ въ не́мъ, поне́же сꙋббѡ́та бѧ́ше землѝ. н҃ И҆ взѧ̀ ца́рь веѳсꙋ́рꙋ и҆ поста́ви тꙋ̀ стра́жꙋ храни́ти ю҆̀. н҃а И҆ ѡ҆полчи́сѧ на мѣ́сто ст҃ы́ни дни̑ мнѡ́ги, и҆ поста́ви тꙋ̀ стрѣлостоѧ́тєлницы и҆ миха̑ны, и҆ ѻ҆гнемє́тницы и҆ каменомє́тницы и҆ скорпїѡ́ны, є҆́же бы мета́ти стрѣ́лы и҆ пра́щы. н҃в Сотвори́ша же и҆ ті́и миха̑ны проти́вꙋ миха́нъ и҆́хъ, и҆ бра́шасѧ дни̑ мнѡ́ги. н҃г Пи́ща же не бѧ́ше во гра́дѣ, зане́же седмо́е лѣ́то бѣ̀, и҆ и҆збѣжа́вшїи во і҆ꙋде́ю ѿ ꙗ҆зы̑къ поѧдо́ша ѡ҆ста́нокъ сокрове́нїѧ. н҃д И҆ ѡ҆ста́шасѧ во свѧти́лищи мꙋже́й ма́лѡ, ꙗ҆́кѡ ѡ҆б̾ѧ́тъ и҆̀хъ гла́дъ, и҆ расточе́ни бы́ша кі́йждо въ мѣ́сто своѐ. н҃є И҆ слы́ша лѷсі́а, ꙗ҆́кѡ фїли́ппъ, є҆го́же поста́ви ца́рь а҆нтїо́хъ, є҆щѐ жи́въ сы́й, да воспита́етъ а҆нтїо́ха сы́на є҆гѡ̀, во є҆́же ца́рствовати є҆мꙋ̀, н҃ѕ возврати́сѧ ѿ персі́ды и҆ миді́и, и҆ вѡ́и ца́рстїи ходи́вшїи съ ни́мъ, и҆ ꙗ҆́кѡ и҆́щетъ прїѧ́ти ве́щы: н҃з и҆ потща́сѧ поитѝ ѿ краегра́дїѧ и҆ глаго́лати ко царю̀ и҆ воево́дамъ си́лы и҆ къ мꙋжє́мъ: ѡ҆скꙋдѣва́емъ на всѧ́къ де́нь, и҆ пи́ща на́мъ ма́ла (є҆́сть), и҆ мѣ́сто, є҆́же ѡ҆бстои́мъ, ѹ҆твержде́но, и҆ надлежи́тъ на́мъ (стро́ити) ꙗ҆̀же ѡ҆ ца́рствѣ: н҃и нн҃ѣ ѹ҆̀бо дади́мъ десни́цꙋ человѣ́кѡмъ тѣ̑мъ и҆ сотвори́мъ съ ни́ми ми́ръ и҆ со всѣ́ми людьмѝ и҆́хъ, н҃ѳ и҆ ѹ҆ста́вимъ и҆̀мъ, да хо́дѧтъ въ зако́нѣхъ свои́хъ, ꙗ҆́коже пре́жде: ра́ди бо зако́нѡвъ свои́хъ, ꙗ҆̀же разрꙋши́хомъ, прогнѣ́вашасѧ и҆ сотвори́ша всѧ̑ сїѧ̑. ѯ҃ И҆ ѹ҆го́дно бы́сть сло́во пред̾ царе́мъ и҆ нача̑лники, и҆ посла̀ къ ни̑мъ ми́ръ сотвори́ти. и҆ прїѧ́ша. ѯ҃а И҆ клѧ́тсѧ и҆̀мъ ца́рь и҆ нача̑лницы: ѡ҆ си́хъ и҆зыдо́ша и҆з̾ тверды́ни. ѯ҃в И҆ вни́де ца́рь въ го́рꙋ сїѡ́нъ и҆ ви́дѣ тверды́ню мѣ́ста: и҆ ѿве́ржесѧ клѧ́твы, є҆́юже клѧ́тсѧ, и҆ повелѣ̀ разори́ти стѣ́нꙋ ѡ҆́крестъ. ѯ҃г И҆ ѿи́де тща́телнѡ и҆ возврати́сѧ во а҆нтїохі́ю, и҆ ѡ҆брѣ́те фїлі́ппа госпо́дствꙋюща над̾ гра́домъ, и҆ воева̀ на́нь, и҆ взѧ̀ гра́дъ нꙋ́ждею.

Глава̀ з҃.
[edit]

Лѣ́та сто̀ пѧтьдесѧ́тъ пе́рвагѡ, и҆зы́де дими́трїй селеѵкі́евъ сы́нъ ѿ ри́ма, и҆ взы́де съ ма́лыми людьмѝ во гра́дъ примо́рскїй, и҆ воцари́сѧ та́мѡ. в҃ И҆ бы́сть, є҆гда̀ вхожда́ше въ до́мъ ца́рства ѻ҆тє́цъ свои́хъ, ꙗ҆́ша си̑лы а҆нтїо́ха и҆ лѷсі́ю привестѝ и҆̀хъ къ немꙋ̀. г҃ И҆ ѹ҆вѣ́дана бы́сть є҆мꙋ̀ ве́щь, и҆ речѐ: не покажи́те мѝ ли́цъ и҆́хъ. д҃ И҆ ѹ҆би́ша и҆̀хъ во́ини, и҆ сѣ́де дими́трїй на престо́лѣ ца́рства своегѡ̀. є҃ И҆ прїидо́ша къ немꙋ̀ всѝ мꙋ́жїе беззако́ннїи и҆ нечести́вїи ѿ і҆и҃лѧ, и҆ а҆лкі́мъ предвожда́ше и҆̀хъ, хотѧ́й жре́чествовати: ѕ҃ и҆ ѡ҆клевета́ша люді́й пред̾ царе́мъ, глаго́люще: погꙋбѝ і҆ꙋ́да и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀ всѣ́хъ дрꙋгѡ́въ твои́хъ и҆ на́съ расточѝ ѿ землѝ на́шеѧ: з҃ нн҃ѣ ѹ҆̀бо послѝ мꙋ́жа, є҆мꙋ́же вѣ́риши, да и҆́детъ и҆ ви́дитъ и҆стреблє́нїѧ всѧ̑, ꙗ҆̀же сотворѝ на́мъ и҆ странѣ̀ ца́рстѣй, и҆ да мꙋ́читъ и҆̀хъ и҆ всѣ́хъ помога́ющихъ и҆̀мъ. и҃ И҆ и҆збра̀ ца́рь вакхі́да дрꙋ́га ца́рска, и҆́же госпо́дствоваше ѡ҆б̾ ѻ҆нꙋ̀ странꙋ̀ рѣкѝ, и҆ вели́каго въ ца́рствѣ и҆ вѣ́рна царе́ви, ѳ҃ и҆ посла̀ є҆го̀ и҆ а҆лкі́ма нечести́ваго, и҆ ѹ҆ста́ви є҆мꙋ̀ жре́чество, и҆ повелѣ̀ є҆мꙋ̀ сотвори́ти ѿмще́нїе въ сынѣ́хъ і҆и҃левыхъ. і҃ И҆ ѿидо́ша и҆ прїидо́ша съ си́лою ве́лїею въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ: и҆ посла̀ вѣ́стники ко і҆ꙋ́дѣ и҆ бра́тїи є҆гѡ̀ словесы̀ ми́рными съ ле́стїю. а҃і И҆ не внѧ́ша словесє́мъ и҆́хъ: ви́дѣша бо, ꙗ҆́кѡ прїидо́ша съ си́лою ве́лїею. в҃і И҆ собра́шасѧ ко а҆лкі́мꙋ и҆ вакхі́дꙋ собра̑нїѧ кни̑жникъ и҆зыска́ти пра́вєднаѧ. г҃і И҆ пе́рвїи а҆сїде́є бѣ́хꙋ въ сынѣ́хъ і҆и҃левыхъ, и҆ и҆ска́хꙋ ѿ ни́хъ ми́ра. д҃і Реко́ша бо: человѣ́къ жре́цъ ѿ сѣ́мене а҆арѡ́нѧ прїи́де въ си́лахъ и҆ не и҆з̾ѡби́дитъ на́съ. є҃і И҆ глаго́ла съ ни́ми словеса̀ ми̑рна и҆ клѧ́тсѧ и҆̀мъ, глаго́лѧ: не возда́мъ ва́мъ ѕла̑ѧ, нижѐ дрꙋгѡ́мъ ва́шымъ. и҆ вѣ́роваша є҆мꙋ̀. ѕ҃і И҆ поима̀ ѿ ни́хъ шестьдесѧ́тъ мꙋже́й и҆ ѹ҆бѝ и҆̀хъ во є҆ди́нъ де́нь по словесѣ́хъ, ꙗ҆́коже пи́сано є҆́сть: з҃і плѡ́ти прпⷣбныхъ твои́хъ и҆ крѡ́ви и҆́хъ пролїѧ́ша ѡ҆́крестъ і҆ерⷭ҇ли́ма, и҆ не бѣ̀ погреба́ѧй и҆̀хъ. и҃і И҆ нападѐ стра́хъ и҆́хъ и҆ тре́петъ на всѧ̑ лю́ди, ꙗ҆́кѡ реко́ша: нѣ́сть въ ни́хъ и҆́стины и҆ сꙋда̀: престꙋпи́ша бо ѹ҆ставле́нїе и҆ клѧ́твꙋ, є҆́юже клѧ́шасѧ. ѳ҃і И҆ воздви́жесѧ вакхі́дъ ѿ і҆ерⷭ҇ли́ма и҆ ѡ҆полчи́сѧ въ визе́ѳѣ, и҆ посла̀ и҆ ꙗ҆́тъ мно́гихъ ѿстꙋпи́вшихъ ѿ негѡ̀ мꙋже́й и҆ нѣ́кїихъ ѿ люді́й, и҆ закла̀ и҆̀хъ, (и҆) въ кла́дѧзь вели́къ (вве́рже): к҃ и҆ врꙋчѝ странꙋ̀ а҆лкі́мꙋ и҆ ѡ҆ста́ви си́лꙋ въ по́мощь є҆мꙋ̀: и҆ ѿи́де вакхі́дъ ко царю̀. к҃а И҆ подвиза́шесѧ а҆лкі́мъ ѡ҆ а҆рхїере́йствѣ. к҃в И҆ собра́шасѧ къ немꙋ̀ всѝ возмꙋща́ющїи лю́ди своѧ̑, и҆ ѡ҆держа́ша зе́млю і҆ꙋ́динꙋ, и҆ сотвори́ша ꙗ҆́звꙋ вели́кꙋ во і҆и҃ли. к҃г И҆ ви́дѣ і҆ꙋ́да всѧ̑ ѕла̑ѧ, ꙗ҆̀же сотворѝ а҆лкі́мъ, и҆ и҆̀же съ ни́мъ бѧ́хꙋ, сынѡ́мъ і҆и҃лєвымъ па́че ꙗ҆зы́кѡвъ. к҃д И҆ и҆зы́де во всѧ̑ предѣ́лы і҆ꙋдє́йскїѧ по ѡ҆́крестъ и҆ сотворѝ ѿмще́нїе на мꙋже́хъ ѿто́ргшихсѧ, и҆ преста́ша ходи́ти во странꙋ̀. к҃є Є҆гда́ же ѹ҆ви́дѣ а҆лкі́мъ, ꙗ҆́кѡ ѹ҆крѣпи́сѧ і҆ꙋ́да и҆ и҆̀же съ ни́мъ, и҆ позна̀, ꙗ҆́кѡ не мо́жетъ противостоѧ́ти и҆̀мъ, и҆ возврати́сѧ ко царю̀ и҆ ѡ҆клевета̀ и҆̀хъ лꙋка́внѣ. к҃ѕ И҆ посла̀ ца́рь нїкано́ра, є҆ди́наго ѿ нача̑лникъ свои́хъ сла́вныхъ, и҆ ненави́дѧщаго и҆ враждꙋ́ющаго на і҆и҃лѧ, и҆ повелѣ̀ є҆мꙋ̀ и҆зби́ти лю́ди. к҃з И҆ прїи́де нїкано́ръ во і҆ерⷭ҇ли́мъ съ си́лою вели́кою и҆ посла̀ ко і҆ꙋ́дѣ и҆ бра́тїи є҆гѡ̀ съ ле́стїю словесы̀ ми́рными, глаго́лѧ: к҃и да не бꙋ́детъ бра́нь междꙋ̀ мно́ю и҆ ва́ми: прїидꙋ̀ съ мꙋ̑жы ма́лыми, да ви́ждꙋ лица̀ ва̑ша съ ми́ромъ. к҃ѳ И҆ прїи́де ко і҆ꙋ́дѣ, и҆ поздравлѧ́хꙋ дрꙋ́гъ дрꙋ́га ми́рнѡ: и҆ во́ини ѹ҆гото́вани бѧ́хꙋ восхи́тити і҆ꙋ́дꙋ. л҃ И҆ позна́сѧ сло́во і҆ꙋ́дѣ, ꙗ҆́кѡ съ ле́стїю прїи́де къ немꙋ̀: и҆ ѹ҆страши́сѧ ѿ негѡ̀ и҆ не восхотѣ̀ ктомꙋ̀ ви́дѣти лица̀ є҆гѡ̀. л҃а И҆ позна̀ нїкано́ръ, ꙗ҆́кѡ ѿкры́сѧ совѣ́тъ є҆гѡ̀, и҆ и҆зы́де во срѣ́тенїе і҆ꙋ́дѣ бра́нїю бли́з̾ харфарсара́ма. л҃в И҆ падо́ша ѿ сꙋ́щихъ при нїкано́рѣ ꙗ҆́кѡ пѧ́ть ты́сѧщъ мꙋже́й, и҆ бѣжа́ша во гра́дъ даві́довъ. л҃г И҆ по словесѣ́хъ си́хъ взы́де нїкано́ръ на го́рꙋ сїѡ́нъ: и҆ и҆зыдо́ша ѿ і҆ере́євъ ѿ ст҃ы́хъ и҆ ѿ старѣ́йшинъ людски́хъ поздра́вити є҆го̀ ми́рнѡ и҆ показа́ти є҆мꙋ̀ всесожже́нїе приноси́мое за царѧ̀. л҃д И҆ порꙋга́сѧ и҆̀мъ и҆ посмѣѧ́сѧ и҆̀мъ, и҆ ѡ҆сквернѝ и҆̀хъ и҆ глаго́ла го́рдѡ. л҃є И҆ клѧ́тсѧ съ ꙗ҆́ростїю, рекі́й: а҆́ще не преда́стсѧ і҆ꙋ́да и҆ во́ини є҆гѡ̀ въ рꙋ́ки моѧ̑ нн҃ѣ, и҆ бꙋ́детъ, є҆гда̀ возвращꙋ́сѧ въ ми́рѣ, сожгꙋ̀ хра́мъ се́й. и҆ и҆зы́де съ ꙗ҆́ростїю ве́лїею. л҃ѕ И҆ внидо́ша жерцы̀ и҆ ста́ша пред̾ лице́мъ ѻ҆лтарѧ̀ и҆ хра́ма и҆ пла́чꙋще реко́ша: л҃з ты̀, гдⷭ҇и, и҆збра́лъ є҆сѝ хра́мъ се́й, нарещи́сѧ и҆́мени твоемꙋ̀ въ не́мъ, да бꙋ́детъ хра́мъ моли́твы и҆ проше́нїѧ лю́демъ твои̑мъ: л҃и сотворѝ ѿмще́нїе на человѣ́цѣ се́мъ и҆ на во́ехъ є҆гѡ̀, и҆ да падꙋ́тъ мече́мъ: помѧнѝ хꙋлє́нїѧ и҆́хъ и҆ не да́ждь и҆̀мъ ѡ҆бита́лища. л҃ѳ И҆ и҆зы́де нїкано́ръ ѿ і҆ерⷭ҇ли́ма и҆ ѡ҆полчи́сѧ въ веѳѡрѡ́нѣ и҆ срѣ́те є҆го̀ си́ла сѵ́рска. м҃ І҆ꙋ́да же прибли́жисѧ во а҆да́сꙋ съ тремѧ̀ ты́сѧщьми мꙋже́й. и҆ помоли́сѧ і҆ꙋ́да и҆ речѐ: м҃а и҆̀же по́слани бѧ́хꙋ ѿ царѧ̀ а҆ссѷрі́йскагѡ (сеннахирі́ма), гдⷭ҇и, є҆гда̀ похꙋ́лиша тѧ̀, и҆зы́де а҆́гг҃лъ тво́й и҆ поразѝ ѿ ни́хъ сто̀ ѻ҆́смьдесѧтъ пѧ́ть ты́сѧщъ: м҃в та́кѡ сокрꙋшѝ ѡ҆полче́нїе сїѐ пред̾ на́ми дне́сь, и҆ да позна́ютъ про́чїи, ꙗ҆́кѡ ѕло̀ глаго́ла на ст҃а̑ѧ твоѧ̑, и҆ сꙋдѝ є҆мꙋ̀ по ѕло́бѣ є҆гѡ̀. м҃г И҆ сотвори́ша во́ини бра́нь въ третїйна́десѧть де́нь мцⷭ҇а а҆да́ра, и҆ сотре́сѧ ѡ҆полче́нїе нїкано́рово, и҆ падѐ са́мъ пе́рвый во бра́ни. м҃д Є҆гда́ же ѹ҆ви́дѣша вѡ́и є҆гѡ̀, ꙗ҆́кѡ падѐ нїкано́ръ, пове́ргше ѻ҆рꙋ̑жїѧ своѧ̑ бѣжа́ша. м҃є И҆ гна́ша и҆̀хъ пꙋ́ть днѐ є҆ди́нагѡ ѿ а҆да́са, до́ндеже прїитѝ въ гази́ръ, и҆ трꙋба́ми трꙋби́ша в̾слѣ́дъ и҆́хъ со знаме́нами. м҃ѕ И҆ и҆зыдо́ша ѿ всѣ́хъ се́лъ і҆ꙋде́йскихъ ѡ҆́крестъ и҆ заключи́ша и҆̀хъ рога́ми, и҆ возвраща́хꙋсѧ ті́и къ ни̑мъ и҆ падо́ша всѝ мече́мъ, и҆ не ѡ҆ста̀ ѿ ни́хъ ни є҆ди́нъ. м҃з И҆ взѧ́ша кѡры́сти и҆́хъ и҆ плѣ́нъ, и҆ главꙋ̀ нїкано́ровꙋ ѿсѣко́ша, и҆ десни́цꙋ є҆гѡ̀, ю҆́же прострѐ го́рдѡ, и҆ принесо́ша и҆ повѣ́сиша проти́вꙋ і҆ерⷭ҇ли́ма. м҃и И҆ возвесели́шасѧ лю́дїе ѕѣлѡ̀, и҆ сотвори́ша де́нь то́й де́нь весе́лїѧ вели́кагѡ, м҃ѳ и҆ ѹ҆ста́виша пра́здновати на всѧ́ко лѣ́то де́нь то́й третїйна́десѧть мцⷭ҇а а҆да́ра. н҃ И҆ ѹ҆молчѐ землѧ̀ і҆ꙋ́дина на дни̑ ма̑лы.

Глава̀ и҃.
[edit]

И҆ слы́ша і҆ꙋ́да и҆́мѧ ри́млѧнъ, ꙗ҆́кѡ сꙋ́ть си́льни крѣ́постїю, и҆ ті́и благоволѧ́тъ ѡ҆ всѣ́хъ приложи́вшихсѧ къ ни̑мъ, и҆ є҆ли́цы прїи́дꙋтъ къ ни̑мъ, составлѧ́ютъ съ ни́ми дрꙋ́жбꙋ, и҆ ꙗ҆́кѡ сꙋ́ть си́льни крѣ́постїю. в҃ И҆ повѣ́даша є҆мꙋ̀ бра̑ни и҆́хъ и҆ мꙋ́жєства бла̑га, ꙗ҆̀же творѧ́тъ въ гала́тѣхъ, и҆ ꙗ҆́кѡ ѡ҆держа́ша и҆̀хъ и҆ приведо́ша и҆̀хъ под̾ да́нь: г҃ и҆ коли̑ка сотвори́ша во странѣ̀ і҆спані́йстѣй, є҆́же ѹ҆держа́ти рꙋды̑ сребра̀ и҆ зла́та, є҆́же та́мѡ: и҆ ѡ҆держа́ша всѧ́ко мѣ́сто совѣ́томъ свои́мъ и҆ долготерпѣ́нїемъ, д҃ и҆ мѣ́сто бѣ̀ дале́че ѿстоѧ́що ѿ ни́хъ ѕѣлѡ̀: и҆ царе́й наше́дшихъ на ни́хъ ѿ кра́ѧ землѝ сотро́ша, и҆ порази́ша и҆̀хъ ꙗ҆́звою вели́кою, про́чїи же даю́тъ и҆̀мъ да́нь по всѧ̑ лѣ̑та: є҃ и҆ фїлі́ппа и҆ персе́а кїтїе́йскаго царѧ̀, и҆ воста́вшихъ на ни́хъ сокрꙋши́ша и҆̀хъ въ бра́ни и҆ ѡ҆держа́ша и҆̀хъ: ѕ҃ и҆ а҆нтїо́ха вели́каго царѧ̀ а҆сі́йскаго, ше́дшаго проти́вꙋ и҆́хъ на бра́нь, и҆мꙋ́щаго сто̀ два́десѧть слонѡ́въ, ко́нники и҆ колєсни́цы и҆ си́лꙋ ве́лїю ѕѣлѡ̀, и҆ сотре́нъ бы́сть ѿ ни́хъ: з҃ и҆ ꙗ҆́ша є҆го̀ жи́ва, и҆ ѹ҆ста́виша, да дае́тъ и҆̀мъ то́й и҆ ца́рствꙋющїи по не́мъ да́нь вели́кꙋ, и҆ даѧ́ти зало́гъ и҆ ѹ҆ставле́нїе, и҃ и҆ странꙋ̀ і҆нді́йскꙋ и҆ миді́ю, и҆ лѷді́ю и҆ ѿ предо́брыхъ стра́нъ и҆́хъ, и҆ взѧ́вше и҆̀хъ ѿ негѡ̀ да́ша ѧ҆̀ є҆ѵме́нїю царю̀: ѳ҃ и҆ ꙗ҆́кѡ совѣща́ша сꙋ́щїи ѿ є҆лла́ды прїитѝ и҆ взѧ́ти и҆́хъ: и҆ ѹ҆вѣ́дано бы́сть сло́во тѣ̑мъ, і҃ и҆ посла́ша на ни́хъ воево́дꙋ є҆ди́наго и҆ воева́ша на ни́хъ, и҆ падо́ша ѿ ни́хъ ꙗ҆́звенїи мно́зи, и҆ плѣни́ша же́нъ и҆́хъ и҆ ча̑дъ и҆́хъ, и҆ разгра́биша и҆̀хъ и҆ зе́млю и҆́хъ ѡ҆держа́ша, и҆ разори́ша тверды̑ни и҆́хъ и҆ порабо́тиша и҆̀хъ да́же до сегѡ̀ днѐ: а҃і и҆ прѡ́чаѧ ца̑рства и҆ ѻ҆́стровы, и҆̀же нѣ́когда проти́вишасѧ и҆̀мъ, и҆стреби́ша и҆ порабо́тиша и҆̀хъ: в҃і съ дрꙋ́ги же свои́ми и҆ примирѧ́ющимисѧ къ ни̑мъ сохранѧ́хꙋ дрꙋ́жбꙋ, и҆ ѡ҆держа́хꙋ ца̑рства бли̑жнѧѧ и҆ да̑льнѧѧ, и҆ є҆ли́цы слы́шахꙋ и҆́мѧ и҆́хъ, боѧ́хꙋсѧ ѿ ни́хъ: г҃і є҆ли̑цѣмъ же а҆́ще хотѧ́тъ помога́ти и҆ воцарѧ́ти, ца́рствꙋютъ: и҆ и҆̀хже а҆́ще хотѧ́тъ, премѣнѧ́ютъ: и҆ вознесо́шасѧ ѕѣлѡ̀: д҃і и҆ во всѣ́хъ си́хъ не возлага́ше ни є҆ди́нъ ѿ ни́хъ дїади́мы, ни ѡ҆блача́шесѧ въ порфѵ́рꙋ, є҆́же возвели́читисѧ ѡ҆ не́й: є҃і и҆ совѣ́тнꙋю пала́тꙋ сотвори́ша себѣ̀, и҆ на всѧ́къ де́нь совѣ́товахꙋ въ не́й ѡ҆ мно́жествѣ (наро́дѡвъ) є҆́же благоꙋстроѧ́ти и҆̀хъ: ѕ҃і и҆ ввѣрѧ́ютъ є҆ди́номꙋ человѣ́кꙋ нача́лство своѐ по лѣ́тꙋ, и҆ госпо́дствовати все́ю земле́ю и҆́хъ, и҆ всѝ повинꙋ́ютсѧ є҆ди́номꙋ, и҆ нѣ́сть за́висти нижѐ рве́нїѧ въ ни́хъ. з҃і И҆ и҆збра̀ і҆ꙋ́да є҆ѵполемо́на сы́на і҆ѡа́ннова, сы́на а҆ккѡ́сова, и҆ і҆а́сона сы́на є҆леаза́рова, и҆ посла̀ и҆̀хъ въ ри́мъ, соста́вити съ ни́ми дрꙋ́жбꙋ и҆ споборе́нїе, и҃і и҆ є҆́же ѿѧ́ти ѿ ни́хъ и҆́го и҆́хъ, поне́же ви́дѣша ца́рство є҆́ллинское порабоща́ющее і҆и҃лѧ въ рабо́тꙋ. ѳ҃і И҆ и҆до́ша въ ри́мъ, пꙋ́ть же ве́лїй ѕѣлѡ̀, и҆ внидо́ша въ пала́тꙋ совѣ́тнꙋю, и҆ ѿвѣща́ша и҆ рѣ́ша: к҃ і҆ꙋ́да маккаве́й и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀ и҆ мно́жество і҆ꙋде́йское посла́ша на́съ къ ва́мъ соста́вити съ ва́ми дрꙋ́жбꙋ и҆ ми́ръ и҆ вписа́ти на́съ спобо́рниками и҆ дрꙋга́ми ва́шими. к҃а И҆ ѹ҆го́дно бы́сть сло́во пред̾ ни́ми. к҃в И҆ сїѐ списа́нїе посла́нїѧ, є҆́же восписа́ша на дщи́цахъ мѣ́дѧныхъ и҆ посла́ша во і҆ерⷭ҇ли́мъ бы́ти ѹ҆ ни́хъ та́мѡ въ па́мѧть ми́ра и҆ спобо́рства: к҃г бла́го да бꙋ́детъ ри́млѧнѡмъ и҆ ꙗ҆зы́кꙋ і҆ꙋде́йскꙋ на мо́ри и҆ на землѝ въ вѣ́къ, ѻ҆рꙋ́жїе же и҆ вразѝ дале́че да бꙋ́дꙋтъ ѿ ни́хъ: к҃д а҆́ще же настꙋ́питъ бра́нь ри́млѧнѡмъ пе́рвѣе и҆лѝ всѣ̑мъ спобо́рникѡмъ и҆́хъ во все́мъ госпо́дствѣ и҆́хъ, к҃є спобо́ретъ ꙗ҆зы́къ і҆ꙋде́йскїй, ꙗ҆́коже вре́мѧ ѡ҆предѣли́тъ и҆̀мъ, се́рдцемъ по́лнымъ: к҃ѕ и҆ ра́тꙋющымъ не дадꙋ́тъ, нижѐ ссꙋ́дѧтъ пшени́цею, ѻ҆рꙋ́жїемъ, сребро́мъ, кораблѧ́ми, ꙗ҆́коже ѹ҆го́дно ри́млѧнѡмъ, и҆ сохранѧ́тъ за́пѡвѣди и҆́хъ ничто́же взе́млюще: к҃з та́кожде а҆́ще и҆ ꙗ҆зы́кꙋ і҆ꙋде́йскꙋ пре́жде слꙋчи́тсѧ бра́нь, помо́гꙋтъ ри́млѧне ѿ дꙋшѝ, ꙗ҆́коже и҆̀мъ вре́мѧ ѡ҆предѣли́тъ: к҃и и҆ спобора́ющымъ не да́стсѧ пшени́ца, ѻ҆рꙋ́жїе, сребро̀, корабли̑, ꙗ҆́коже ѹ҆го́дно ри́млѧнѡмъ: и҆ сохранѧ́ти за́пѡвѣди и҆́хъ, и҆ без̾ ле́сти. к҃ѳ По си̑мъ словесє́мъ ѹ҆ста́виша ри́млѧне лю́демъ і҆ꙋдє́йскимъ. л҃ А҆́ще же по словесѣ́хъ си́хъ совѣща́ютсѧ сі́и и҆ ѻ҆́нїи приложи́ти и҆лѝ ѿѧ́ти нѣ́что, сотворѧ́тъ ѿ произволе́нїѧ своегѡ̀, и҆ є҆́же а҆́ще приложа́тъ и҆лѝ ѿи́мꙋтъ, бꙋ́дꙋтъ твєрда̀. л҃а А҆ ѡ҆ ѕло́бахъ, ꙗ҆̀же ца́рь дими́трїй твори́тъ въ ни́хъ, писа́хомъ є҆мꙋ̀, глаго́люще: вскꙋ́ю ѡ҆тѧготи́лъ є҆сѝ и҆́го твоѐ на дрꙋ́ги на́шѧ спобо́рники і҆ꙋдє́и; л҃в а҆́ще ѹ҆̀бо па́ки прибѣ́гнꙋтъ къ на́мъ на тѧ̀, сотвори́мъ и҆̀мъ сꙋ́дъ и҆ ѡ҆полчи́мсѧ на тѧ̀ мо́ремъ и҆ земле́ю.

Глава̀ ѳ҃.
[edit]

И҆ слы́ша дими́трїй, ꙗ҆́кѡ падѐ нїкано́ръ и҆ си̑лы є҆гѡ̀ во бра́ни, и҆ приложѝ вакхі́да и҆ а҆лкі́ма па́ки посла́ти во і҆ꙋде́ю, и҆ десны́й ро́гъ съ ни́ми. в҃ И҆ и҆до́ша пꙋте́мъ, и҆́же (веде́тъ) въ галга̑лы, и҆ ѡ҆полчи́шасѧ на месалѡ́ѳъ, и҆́же є҆́сть во а҆рви́лѣхъ, и҆ взѧ́ша є҆го̀, и҆ поби́ша дꙋ́шъ человѣ́ческихъ мно́гѡ. г҃ И҆ въ мцⷭ҇ъ пе́рвый лѣ́та сто̀ пѧтьдесѧ́тъ втора́гѡ, пристꙋпи́ша во́ини ко і҆ерⷭ҇ли́мꙋ, д҃ и҆ воста́ша и҆ и҆до́ша въ вере́ю въ два́десѧти ты́сѧщахъ мꙋже́й и҆ двѣ̀ ты́сѧщы ко́нникѡвъ. є҃ І҆ꙋ́да же бѣ̀ ѡ҆полче́нъ во є҆лаа́сѣ, и҆ трѝ ты́сѧщы мꙋже́й и҆збра́нныхъ съ ни́мъ. ѕ҃ И҆ ви́дѣша мно́жество си́лъ, ꙗ҆́кѡ мнѡ́ги сꙋ́ть, и҆ ѹ҆страши́шасѧ ѕѣлѡ̀: и҆ и҆збѣго́ша мно́зи ѿ полка̀, и҆ не ѡ҆ста́сѧ ѿ ни́хъ то́кмѡ ѻ҆́смь сѡ́тъ мꙋже́й. з҃ И҆ ви́дѣ і҆ꙋ́да, ꙗ҆́кѡ расточи́сѧ по́лкъ є҆гѡ̀, и҆ бра́нь ѡ҆скорблѧ́ше є҆го̀: и҆ сокрꙋши́сѧ се́рдцемъ, ꙗ҆́кѡ не и҆мѣ́ѧше вре́мене собра́ти и҆̀хъ, и҃ и҆ ѡ҆слабѣ̀ и҆ речѐ ѡ҆ста́вшымъ: воста́немъ и҆ взы́демъ на сꙋпоста́ты на́шѧ, а҆́ще мо́жемъ ра́товати проти́вꙋ и҆́хъ. ѳ҃ И҆ ѿвраща́хꙋ є҆го̀ рекꙋ́ще: не мо́жемъ, но спасе́мъ то́кмѡ дꙋ́шы своѧ̑ нн҃ѣ, и҆ возврати́мсѧ со бра́тїею на́шею, и҆ ѡ҆полчи́мсѧ на ни́хъ: мы́ же ма́ли. і҃ И҆ речѐ і҆ꙋ́да: не бꙋ́ди мѝ сотвори́ти ве́щь сїю̀, є҆́же бѣжа́ти ѿ ни́хъ: и҆ а҆́ще прибли́жисѧ вре́мѧ на́ше, ѹ҆́мремъ мꙋ́жественнѡ ра́ди бра́тїи на́шеѧ и҆ не ѡ҆ста́вимъ вины̀ сла́вѣ на́шей. а҃і И҆ воздви́жесѧ си́ла ѿ полка̀ и҆ ста̀ во срѣ́тенїе и҆̀мъ, и҆ разлꙋчи́шасѧ кѡ́нницы на двѣ̀ ча̑сти, и҆ пра́щницы и҆ стрѣлцы̀ пред̾идѧ́хꙋ си́лѣ, и҆ предподви́жницы всѝ си́льнїи. в҃і Вакхі́дъ же бѣ̀ на деснѣ́мъ ро́зѣ, и҆ прибли́жисѧ по́лкъ ѿ двою̀ странꙋ̑, и҆ возглаша́хꙋ трꙋба́ми. г҃і И҆ вострꙋби́ша, и҆̀же бѧ́хꙋ ѿ страны̀ і҆ꙋ́дины, и҆ ті́и трꙋба́ми: и҆ поколеба́сѧ землѧ̀ ѿ гла́са ѡ҆полче́нїй. и҆ бы́сть бра́нь сраже́на ѿ ѹ҆́тра да́же до ве́чера. д҃і И҆ ви́дѣ і҆ꙋ́да, ꙗ҆́кѡ вакхі́дъ и҆ крѣ́пость полка̀ въ десны́хъ: и҆ собра́шасѧ къ немꙋ̀ всѝ крѣ́пцыи се́рдцемъ: є҃і и҆ сотре́сѧ десны́й ро́гъ ѿ ни́хъ, и҆ гна́ше в̾слѣ́дъ и҆́хъ да́же до горы̀ а҆зѡ́та. ѕ҃і И҆ сꙋ́щїи въ лѣ́вѣмъ ро́зѣ ви́дѣша, ꙗ҆́кѡ сотре́сѧ десны́й ро́гъ, и҆ ѡ҆брати́шасѧ по стопа́мъ і҆ꙋ̑динымъ и҆ сꙋ́щихъ съ ни́мъ созадѝ. з҃і И҆ ѡ҆тѧгчи́сѧ бра́нь, и҆ падо́ша ꙗ҆́звени мно́зи ѿ си́хъ и҆ ѿ тѣ́хъ: и҃і и҆ і҆ꙋ́да падѐ, про́чїи же бѣжа́ша. ѳ҃і И҆ взѧ́ста і҆ѡнаѳа́нъ и҆ сі́мѡнъ і҆ꙋ́дꙋ бра́та своего̀ и҆ погребо́ста є҆го̀ во гро́бѣ ѻ҆тє́цъ є҆гѡ̀ въ мѡди́нѣ. к҃ И҆ пла́кашасѧ ѡ҆ не́мъ и҆ рыда́ше є҆го̀ ве́сь і҆и҃ль пла́чемъ ве́лїимъ, и҆ сѣ́товахꙋ дни̑ мнѡ́ги и҆ реко́ша: к҃а ка́кѡ падѐ си́льный спаса́ѧй і҆и҃лѧ; к҃в Прѡ́чаѧ же слове́съ и҆ бра́ней і҆ꙋ́диныхъ и҆ благи́хъ мꙋ́жествъ, и҆̀хже сотворѝ, и҆ вели́чєства є҆гѡ̀, не сꙋ́ть пи̑сана: мнѡ́га бо бѧ́хꙋ ѕѣлѡ̀. к҃г И҆ бы́сть по преставле́нїи і҆ꙋ́динѣ, пронико́ша беззако́ннїи во всѣ́хъ предѣ́лѣхъ і҆и҃левыхъ, и҆ прозѧбо́ша всѝ дѣ́лающїи беззако́нїе. к҃д Во дни̑ ѡ҆́ны бы́сть гла́дъ вели́къ ѕѣлѡ̀, и҆ ѿстꙋпѝ страна̀ съ ни́ми. к҃є И҆ и҆збра̀ вакхі́дъ нечести́выхъ мꙋже́й и҆ поста́ви и҆̀хъ госпо́дїѧми страны̀. к҃ѕ И҆ и҆ска́хꙋ и҆ и҆спыта́хꙋ дрꙋгѡ́въ і҆ꙋ́диныхъ и҆ привожда́хꙋ тѣ́хъ къ вакхі́дꙋ: и҆ мстѧ́ше и҆̀мъ и҆ посмѣва́шесѧ и҆̀мъ. к҃з И҆ бы́сть ско́рбь вели́ка во і҆и҃ли, ꙗ҆́же не бы́сть ѿ дні́й, въ ни́хже не ꙗ҆ви́сѧ прⷪ҇ро́къ во і҆и҃ли. к҃и И҆ собра́шасѧ всѝ дрꙋ́зи і҆ꙋ̑дины и҆ реко́ша і҆ѡнаѳа́нꙋ: к҃ѳ ѿне́лѣже бра́тъ тво́й і҆ꙋ́да сконча́сѧ, и҆ мꙋ́жъ подо́бенъ є҆мꙋ̀ нѣ́сть и҆зы́ти проти́вꙋ врагѡ́въ и҆ вакхі́да и҆ враждꙋ́ющихъ ꙗ҆зы́кꙋ на́шемꙋ: л҃ нн҃ѣ ѹ҆̀бо тебѐ дне́сь и҆збра́хомъ, є҆́же бы́ти вмѣ́стѡ є҆гѡ̀ на́мъ въ нача́лника и҆ вожда̀, є҆́же ра́товати во бра́ни на́шей. л҃а И҆ прїѧ̀ і҆ѡнаѳа́нъ во вре́мѧ ѻ҆́но нача́лство и҆ воста̀ вмѣ́стѡ і҆ꙋ́ды бра́та своегѡ̀. л҃в И҆ позна̀ вакхі́дъ и҆ и҆ска́ше є҆го̀ ѹ҆би́ти. л҃г И҆ позна̀ і҆ѡнаѳа́нъ и҆ сі́мѡнъ бра́тъ є҆гѡ̀ и҆ всѝ и҆̀же съ ни́мъ (бѧ́хꙋ), и҆ побѣго́ша въ пꙋсты́ню ѳекꙋ́е, и҆ ѡ҆полчи́шасѧ при водѣ̀ рва̀ а҆сфа́ра. л҃д И҆ позна̀ вакхі́дъ въ де́нь сꙋббѡ́тъ, и҆ пре́йде са́мъ и҆ всѝ вѡ́и є҆гѡ̀ ѡ҆б̾ ѻ҆нꙋ̀ странꙋ̀ і҆ѻрда́на. л҃є И҆ посла̀ і҆ѡнаѳа́нъ бра́та своего̀ вожда̀ наро́дꙋ и҆ молѝ навате́ѡвъ дрꙋгѡ́въ свои́хъ предста́вити и҆̀мъ приготовле́нїе и҆́хъ мно́гое. л҃ѕ И҆ и҆зыдо́ша сы́нове і҆амврі̑ины ѿ мида́вы, и҆ ꙗ҆́ша і҆ѡа́нна и҆ всѧ̑ є҆ли̑ка и҆мѣ̀, и҆ ѿидо́ша и҆мꙋ́ще та̑. л҃з По словесѣ́хъ же си́хъ возвѣсти́ша і҆ѡнаѳа́нꙋ и҆ сі́мѡнꙋ бра́тꙋ є҆гѡ̀, ꙗ҆́кѡ сы́нове і҆амврі̑ины творѧ́тъ бра́къ вели́кїй и҆ ведꙋ́тъ невѣ́стꙋ ѿ надава́ѳа, дще́рь є҆ди́нагѡ ѿ вели́кихъвельмо́жъ ханаа́нскихъ, съ го́рдостїю ве́лїею. л҃и И҆ помѧнꙋ́ша і҆ѡа́нна бра́та своего̀, и҆ взыдо́ша, и҆ скры́шасѧ под̾ сѣ́нїю горы̀: л҃ѳ и҆ воздви́гнꙋша ѻ҆́чи своѝ и҆ ви́дѣша, и҆ сѐ, пли́щь и҆ ѹ҆гото́ванїе мно́гое, и҆ жени́хъ и҆зы́де и҆ дрꙋ́зи є҆гѡ̀ и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀ бо срѣ́тенїе и҆̀мъ съ тѷмпа̑ны и҆ мꙋсїкі́ами и҆ ѻ҆рꙋ̑жїи мно́гими: м҃ и҆ воста́ша на ни́хъ ѿ заса́ды и҆̀же при і҆ѡнаѳа́нѣ и҆ ѹ҆би́ша и҆̀хъ, и҆ падо́ша ꙗ҆́звени мно́зи, про́чїи же бѣго́ша въ го́рꙋ: и҆ взѧ́ша всѧ̑ коры̑сти и҆́хъ. м҃а И҆ ѡ҆брати́сѧ бра́къ въ сѣ́тованїе, и҆ гла́съ мꙋсїкі́и и҆́хъ въ пла́чь. м҃в И҆ ѿмсти́ша ѿмще́нїе кро́ве бра́та своегѡ̀ и҆ возврати́шасѧ на бре́гъ і҆ѻрда́нскїй. м҃г И҆ слы́ша вакхі́дъ и҆ прїи́де въ де́нь сꙋббѡ́тный да́же до брегѡ́въ і҆ѻрда́нскихъ съ си́лою мно́гою. м҃д И҆ речѐ ко свои̑мъ і҆ѡнаѳа́нъ: воста́немъ нн҃ѣ и҆ ѡ҆полчи́мсѧ за дꙋ́шы на́шѧ, нѣ́сть бо дне́сь ꙗ҆́коже вчера̀ и҆ тре́тїѧгѡ днѐ: м҃є се́ бо, бра́нь проти́вꙋ на́съ и҆ созадѝ на́съ: вода́ же і҆ѻрда́нскаѧ сю́дꙋ и҆ сю́дꙋ, и҆ бла́то и҆ лѣ́съ, и҆ нѣ́сть мѣ́ста, є҆́же ѹ҆клони́тисѧ: м҃ѕ нн҃ѣ ѹ҆̀бо возопі́йте на нб҃о, да и҆зба́витесѧ ѿ рꙋ́къ врагѡ́въ ва́шихъ. и҆ срази́сѧ бра́нь. м҃з И҆ прострѐ і҆ѡнаѳа́нъ рꙋ́кꙋ свою̀ ѹ҆би́ти вакхі́да, и҆ ѹ҆клони́сѧ и҆ негѡ̀ вспѧ́ть. м҃и И҆ вскочѝ і҆ѡнаѳа́нъ и҆ и҆̀же съ ни́мъ во і҆ѻрда́нъ, и҆ преплыва́хꙋ на ѡ҆б̾ ѻ҆нꙋ̀ странꙋ̀, и҆ не преидо́ша по ни́хъ і҆ѻрда́на. м҃ѳ И҆ падо́ша ѿ страны̀ вакхі́дины днѐ ѻ҆́нагѡ ꙗ҆́кѡ ты́сѧща мꙋже́й. н҃ И҆ возврати́сѧ во і҆ерⷭ҇ли́мъ и҆ созда̀ гра́ды твє́рды во і҆ꙋде́и, тверды́ню во і҆ерїхѡ́нѣ и҆ ꙗ҆́же во є҆ммаꙋ́мѣ и҆ веѳѡрѡ́нѣ, и҆ веѳи́ли и҆ ѳемна́ѳѣ, и҆ фараѳѡ́нѣ и҆ тефѡ́нѣ, со стѣна́ми высо́кими и҆ врата́ми и҆ заво́рами, н҃а и҆ поста́ви стра́жꙋ въ ни́хъ, є҆́же враждова́ти і҆и҃лю: н҃в и҆ ѹ҆твердѝ гра́дъ и҆́же въ веѳсꙋ́рѣ, и҆ газа́рꙋ, и҆ краегра́дїе, и҆ поста́ви въ ни́хъ си̑лы и҆ предложе́нїе бра́шенъ: н҃г и҆ взѧ̀ сы́ны вождѡ́въ страны̀ въ зало́гъ и҆ посадѝ и҆̀хъ въ краегра́дїи во і҆ерⷭ҇ли́мѣ под̾ стра́жею. н҃д И҆ въ лѣ́то сто̀ пѧтьдесѧ́тъ тре́тїе мцⷭ҇а втора́гѡ, заповѣ́да а҆лкі́мъ разори́ти стѣ́нꙋ двора̀ ст҃ы́хъ внꙋ́треннѧгѡ, и҆ разорѝ дѣла̀ прⷪ҇ро́кѡвъ, и҆ нача̀ разорѧ́ти. н҃є Во вре́мѧ ѻ҆́но пораже́нъ бы́сть а҆лкі́мъ, и҆ воспѧти́шасѧ дѣла̀ є҆гѡ̀, и҆ загради́шасѧ ѹ҆ста̀ є҆гѡ̀, и҆ разслабѣ̀ и҆ не можа́ше ктомꙋ̀ глаго́лати сло́ва и҆ заповѣ́дати ѡ҆ до́мѣ свое́мъ. н҃ѕ И҆ ѹ҆́мре а҆лкі́мъ во вре́мѧ ѻ҆́но съ мꙋ́кою ве́лїею. н҃з И҆ ви́дѣ вакхі́дъ, ꙗ҆́кѡ ѹ҆́мре а҆лкі́мъ, и҆ возврати́сѧ ко царю̀. и҆ ѹ҆молча̀ землѧ̀ і҆ꙋ́дина лѣ̑та два̀. н҃и И҆ совѣща́ша всѝ беззакѡ́нницы рекꙋ́ще: сѐ, і҆ѡнаѳа́нъ и҆ и҆̀же съ ни́мъ въ поко́и ѡ҆бита́ютъ ѹ҆пова́юще: нн҃ѣ ѹ҆̀бо наведе́мъ вакхі́да, и҆ поима́етъ и҆̀хъ всѣ́хъ во є҆ди́нꙋ но́щь. н҃ѳ И҆ ше́дше совѣща́шасѧ съ ни́мъ. ѯ҃ И҆ воста̀ и҆тѝ съ си́лою мно́гою и҆ посла̀ є҆пїстѡ́лїи та́й всѣ̑мъ спобори́телємъ є҆гѡ̀, и҆̀же во і҆ꙋде́и, да и҆́мꙋтъ і҆ѡнаѳа́на и҆ сꙋ́щихъ съ ни́мъ. и҆ не возмого́ша, ꙗ҆́кѡ позна́сѧ и҆̀мъ совѣ́тъ и҆́хъ. ѯ҃а И҆ ꙗ҆́ша ѿ мꙋже́й страны̀ нача́лникѡвъ ѕло́бы пѧтьдесѧ́тъ мꙋже́й и҆ ѹ҆би́ша и҆̀хъ. ѯ҃в И҆ ѿи́де і҆ѡнаѳа́нъ и҆ сі́мѡнъ и҆ и҆̀же съ ни́ми въ веѳвасі́ю, ꙗ҆́же въ пꙋсты́ни, и҆ созда̀ разорє́наѧ є҆ѧ̀ и҆ ѹ҆крѣпѝ ю҆̀. ѯ҃г И҆ позна̀ вакхі́дъ, и҆ собра̀ всѐ мно́жество своѐ, и҆ сꙋ́щымъ ѿ і҆ꙋде́и возвѣстѝ. ѯ҃д И҆ ше́дъ ѡ҆полчи́сѧ на веѳвасі́ю, и҆ воева́ше ю҆̀ дни̑ мнѡ́ги, и҆ сотворѝ миха̑ны. ѯ҃є И҆ ѡ҆ста́ви і҆ѡнаѳа́нъ сі́мѡна бра́та своего̀ во гра́дѣ, и҆ и҆зы́де во странꙋ̀, и҆ и҆зы́де въ числѣ̀. ѯ҃ѕ И҆ поразѝ ѻ҆доми́ра и҆ бра́тїю є҆гѡ̀ и҆ сынѡ́въ фасїрѡ́нихъ въ жили́щихъ и҆́хъ, и҆ нача̀ и҆збива́ти и҆ восходи́ти въ си́лахъ. ѯ҃з Сі́мѡнъ же и҆ и҆̀же съ ни́мъ и҆зыдо́ша и҆з̾ гра́да и҆ пожго́ша миха̑ны, ѯ҃и и҆ ра́товахꙋ проти́вꙋ вакхі́да, и҆ сотре́сѧ ѿ ни́хъ, и҆ ѡ҆ѕлоблѧ́хꙋ є҆го̀ ѕѣлѡ̀, ꙗ҆́кѡ бѣ̀ совѣ́тъ є҆гѡ̀ и҆ похо́дъ є҆гѡ̀ вотщѐ. ѯ҃ѳ И҆ прогнѣ́васѧ ꙗ҆́ростїю на мꙋже́й беззако́нныхъ, совѣ́товавшихъ є҆мꙋ̀ прїитѝ во странꙋ̀, и҆ ѹ҆бѝ ѿ ни́хъ мно́гихъ, и҆ совѣща́сѧ ѿитѝ въ зе́млю свою̀. ѻ҃ И҆ позна̀ і҆ѡнаѳа́нъ и҆ посла̀ къ немꙋ̀ старѣ́йшинъ соста́витими́ръ съ ни́мъ и҆ ѿда́ти и҆̀мъ плѣ́нъ. ѻ҃а И҆ прїѧ̀, и҆ сотворѝ по словесє́мъ є҆гѡ̀, и҆ клѧ́тсѧ є҆мꙋ̀ не и҆ска́ти є҆мꙋ̀ ѕла̀ во всѧ̑ дни̑ живота̀ є҆гѡ̀. ѻ҃в И҆ ѿдадѐ є҆мꙋ̀ плѣ́нъ, є҆го́же пре́жде плѣнѝ ѿ землѝ і҆ꙋ́дины: и҆ возвра́щьсѧ ѿи́де въ зе́млю свою̀ и҆ не приложѝ ктомꙋ̀ прїитѝ въ предѣ́лы и҆́хъ. ѻ҃г И҆ преста̀ ме́чь ѿ і҆и҃лѧ. и҆ ѡ҆бита̀ і҆ѡнаѳа́нъ въ махма́сѣ: и҆ нача̀ і҆ѡнаѳа́нъ сꙋди́ти лю́ди и҆ и҆стребѝ нечести́выхъ ѿ і҆и҃лѧ.

Глава̀ і҃.
[edit]

И҆ въ лѣ́то сто̀ шестьдесѧ́тое взы́де а҆леѯа́ндръ сы́нъ а҆нтїо́ховъ є҆пїфа́нъ и҆ ѡ҆держа̀ птолемаі́дꙋ: и҆ прїѧ́ша є҆го̀, и҆ ца́рствова та́мѡ. в҃ И҆ слы́ша дими́трїй ца́рь, и҆ собра̀ во́євъ мно́гѡ ѕѣлѡ̀, и҆ и҆зы́де проти́вꙋ є҆мꙋ̀ на бра́нь. г҃ И҆ посла̀ дими́трїй ко і҆ѡнаѳа́нꙋ є҆пїстѡ́лїи словесы̀ ми́рными, велича́ѧ є҆го̀. д҃ Рече́ бо: предвари́мъ сотвори́ти ми́ръ съ ни́мъ, пре́жде не́же сотвори́тъ со а҆леѯа́ндромъ проти́вꙋ на́съ: є҃ воспомѧ́нетъ бо всѧ̑ ѕла̑ѧ, ꙗ҆̀же сотвори́хомъ на него̀ и҆ на бра́тїю є҆гѡ̀ и҆ на ꙗ҆зы́къ є҆гѡ̀. ѕ҃ И҆ дадѐ є҆мꙋ̀ вла́сть собира́ти во́ины и҆ ѹ҆готовлѧ́ти ѻ҆рꙋ̑жїѧ, и҆ бы́ти є҆мꙋ̀ дрꙋ́гомъ є҆гѡ̀, и҆ зало́гъ, и҆́же бѣ̀ въ краегра́дїи, повелѣ̀ ѿда́ти є҆мꙋ̀. з҃ И҆ прїи́де і҆ѡнаѳа́нъ во і҆ерⷭ҇ли́мъ и҆ прочтѐ є҆пїстѡ́лїи во ѹ҆слы́шанїе всѣ̑мъ лю́демъ и҆ и҆̀же ѿ краегра́дїѧ. и҃ И҆ ѹ҆страши́шасѧ стра́хомъ ве́лїимъ, є҆гда̀ ѹ҆слы́шаша, ꙗ҆́кѡ дадѐ є҆мꙋ̀ ца́рь вла́сть собира́ти во́ины. ѳ҃ И҆ преда́ша и҆̀же ѿ краегра́дїѧ і҆ѡнаѳа́нꙋ зало́гъ, и҆ ѿдадѐ и҆̀хъ роди́телємъ и҆́хъ. і҃ И҆ ѡ҆бита̀ і҆ѡнаѳа́нъ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, и҆ нача̀ созида́ти и҆ ѡ҆бновлѧ́ти гра́дъ, а҃і и҆ речѐ ко творѧ́щымъ дѣла̀ созида́ти стѣ́ны и҆ го́рꙋ сїѡ́нъ ѡ҆́крестъ ѿ ка́менїй четвероꙋго́лныхъ ко ѹ҆твержде́нїю, и҆ сотвори́ша си́це. в҃і И҆ побѣго́ша и҆ноплемє́нницы, и҆̀же бѧ́хꙋ въ тверды́нехъ, ꙗ҆̀же созда̀ вакхі́дъ: г҃і и҆ ѡ҆ста́ви кі́йждо мѣ́сто своѐ и҆ ѿи́де въ зе́млю свою̀. д҃і Ѻ҆ба́че въ веѳсꙋ́рѣ ѡ҆ста́шасѧ нѣ́цыи ѿ ѡ҆ста́вльшихъ зако́нъ и҆ за́пѡвѣди (бж҃їѧ): бѣ́ бо и҆̀мъ ѹ҆бѣ́жище. є҃і И҆ слы́ша а҆леѯа́ндръ ца́рь ѡ҆бѣща̑нїѧ, є҆ли̑ка посла̀ дими́трїй і҆ѡнаѳа́нꙋ, и҆ повѣ́даша є҆мꙋ̀ бра̑ни и҆ мꙋ́жєства, ꙗ҆̀же сотворѝ то́й и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀, и҆ трꙋды̀, ꙗ҆̀же и҆мѣ́хꙋ. ѕ҃і И҆ речѐ: є҆да̀ ѡ҆брѧ́щемъ ко́его мꙋ́жа такова̀; и҆ нн҃ѣ сотвори́мъ є҆го̀ въ дрꙋ́га и҆ спобо́рника на́шего. з҃і И҆ написа̀ є҆пїстѡ́лїи и҆ посла̀ є҆мꙋ̀ по словесє́мъ си̑мъ, глаго́лѧ: и҃і ца́рь а҆леѯа́ндръ бра́тꙋ і҆ѡнаѳа́нꙋ ра́доватисѧ: ѳ҃і слы́шахомъ ѡ҆ тебѣ̀, ꙗ҆́кѡ мꙋ́жъ си́ленъ є҆сѝ крѣ́постїю и҆ ѹ҆го́денъ є҆сѝ бы́ти на́мъ дрꙋ́гъ: к҃ и҆ нн҃ѣ поста́вихомъ тѧ̀ дне́сь а҆рхїере́а ꙗ҆зы́ка твоегѡ̀, и҆ є҆́же дрꙋ́гомъ царе́вымъ нарица́тисѧ (и҆ посла̀ є҆мꙋ̀ порфѵ́рꙋ и҆ вѣне́цъ зла́тъ), и҆ мꙋ́дрствовати та̑ѧжде съ на́ми и҆ снабдѣва́ти дрꙋ́жбꙋ къ на́мъ. к҃а И҆ ѡ҆блече́сѧ і҆ѡнаѳа́нъ во свѧтꙋ́ю ри́зꙋ седма́гѡ мцⷭ҇а лѣ́та сто̀ шестьдесѧ́тагѡ, въ де́нь пра́здника сѣнопотче́нїѧ, и҆ собра̀ си̑лы и҆ ѹ҆гото́ва ѻ҆рꙋ̑жїѧ мнѡ́га. к҃в И҆ слы́ша дими́трїй словеса̀ сїѧ̑, и҆ ѡ҆печа́лисѧ ѕѣлѡ̀, и҆ речѐ: к҃г что̀ сїѐ сотвори́хомъ, ꙗ҆́кѡ предварѝ на́съ а҆леѯа́ндръ соста́вити дрꙋ́жбꙋ со і҆ꙋдє́и во ѹ҆твержде́нїе; к҃д напишꙋ̀ и҆ а҆́зъ и҆̀мъ словеса̀ проси́тєлнаѧ и҆ возвышє́нїѧ и҆ да́ры, ꙗ҆́кѡ да бꙋ́дꙋтъ со мно́ю въ по́мощь. к҃є И҆ написа̀ и҆̀мъ по словесє́мъ си̑мъ: ца́рь дими́трїй ꙗ҆зы́кꙋ і҆ꙋде́йскомꙋ ра́доватисѧ: к҃ѕ поне́же сохрани́сте завѣ́ты къ на́мъ и҆ пребыва́сте въ дрꙋ́жбѣ на́шей и҆ не пристꙋпи́сте ко врагѡ́мъ на́шымъ, слы́шахомъ и҆ ра́довахомсѧ: к҃з и҆ нн҃ѣ пребыва́йте є҆щѐ сохрани́ти къ на́мъ вѣ́рꙋ, и҆ воздади́мъ ва́мъ блага̑ѧ, и҆́хже ра́ди творитѐ съ на́ми, к҃и и҆ ѡ҆ста́вимъ ва́мъ да̑ни мнѡ́ги, и҆ дади́мъ ва́мъ да́ры: к҃ѳ и҆ нн҃ѣ свобо́дныхъ творю̀ ва́съ и҆ ѡ҆ставлѧ́ю всѣ̑мъ і҆ꙋде́ѡмъ да̑ни и҆ цѣ́нꙋ ѿ со́ли и҆ ѿ вѣнцє́въ: л҃ и҆ є҆́же вмѣ́стѡ трети́ны сѣ́мене и҆ вмѣ́стѡ полови́ны плода̀ древе́снагѡ надлежа́щагѡ мѝ взѧ́ти, ѡ҆ставлѧ́ю ѿ дне́сь и҆ пото́мъ, є҆́же не взима́ти ѿ землѝ і҆ꙋ́дины и҆ ѿ трїе́хъ стра́нъ прилежа́щихъ є҆́й, ѿ самарі́и и҆ галїле́и, и҆ ѿ дне́шнѧгѡ днѐ и҆ въ вѣ́чное вре́мѧ: л҃а и҆ і҆ерⷭ҇ли́мъ да бꙋ́детъ ст҃ъ и҆ свобо́денъ со предѣ̑лы свои́ми, и҆ десѧти̑ны и҆ да̑ни: л҃в ѡ҆ставлѧ́ю и҆ вла́сть краегра́дїѧ є҆́же во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, и҆ даю̀ а҆рхїере́ю, да поста́витъ въ не́мъ мꙋ́жы, и҆̀хже а҆́ще и҆збере́тъ са́мъ, храни́ти є҆го̀: л҃г и҆ всѧ́кꙋ дꙋ́шꙋ і҆ꙋде́йскꙋю, ꙗ҆́же плѣне́на є҆́сть ѿ землѝ і҆ꙋ́дины, во все́мъ ца́рствѣ мое́мъ ѡ҆ставлѧ́ю свобо́днꙋ тꙋ́не, и҆ всѝ да ѡ҆ста́вѧтсѧ ѿ да́ней и҆ скотѡ́въ свои́хъ: л҃д и҆ всѝ пра́здницы и҆ сꙋббѡ̑ты и҆ новомчⷭ҇їѧ и҆ дні́е вчине́ннїи, и҆ трѝ дни̑ пре́жде пра́здника и҆ трѝ дни̑ по пра́здницѣ, да бꙋ́дꙋтъ всѝ дні́е свобо́ды и҆ ѡ҆ставле́нїѧ всѣ̑мъ і҆ꙋде́ѡмъсꙋ́щымъ во ца́рствїи мое́мъ: л҃є и҆ никто̀ и҆мѣ́ти бꙋ́детъ вла́сти дѣ́лати и҆ стꙋжа́ти комꙋ̀ ѿ ни́хъ ѡ҆ всѧ́цѣй ве́щи: л҃ѕ и҆ да напи́шꙋтсѧ ѿ і҆ꙋдє́й въ во́ины ца̑рскїѧ до три́десѧти ты́сѧщъ мꙋже́й, и҆ да дадꙋ́тсѧ и҆̀мъ ѡ҆бро́цы, ꙗ҆́коже подоба́етъ всѣ̑мъ во́ємъ ца̑рскимъ: л҃з и҆ да поста́вѧтсѧ ѿ ни́хъ въ тверды́нехъ ца́рскихъ ве́лїихъ, и҆ ѿ си́хъ поста́вѧтсѧ на потрє́бы ца́рства сꙋ́щыѧ въ вѣ́рность: и҆ сꙋ́щїи над̾ ни́ми и҆ нача̑лницы да бꙋ́дꙋтъ ѿ ни́хъ, и҆ да хо́дѧтъ въ зако́нѣхъ свои́хъ, ꙗ҆́коже повелѣ̀ ца́рь въ землѝ і҆ꙋ́динѣ: л҃и и҆ трѝ предѣ́лы, прилежа́щїи і҆ꙋде́и ѿ страны̀ самарі́йскїѧ, да приложа́тсѧ ко і҆ꙋде́и, да вмѣнѧ́тсѧ бы́ти под̾ є҆ди́нымъ, є҆́же не послꙋ́шати и҆ны́ѧ вла́сти, но то́кмѡ а҆рхїере́а: л҃ѳ птолемаі́дꙋ и҆ предѣ́лы є҆ѧ̀ да́хъ въ да́ръ ст҃ы̑мъ, сꙋ́щымъ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, на прили́чное и҆ждиве́нїе ст҃ы̑мъ, м҃ и҆ а҆́зъ да́мъ на ко́еждо лѣ́то пѧтьна́десѧть ты́сѧщъ сі̑кль сребра̀ ѿ сокро́вищъ ца́рскихъ ѿ мѣ́стъ прилежа́щихъ: м҃а и҆ всѧ́кое и҆зли́шнее, є҆́же не возда́ша ѿ потре́бъ, ꙗ҆́коже въ пе́рвыхъ лѣ́тѣхъ, ѿнн҃ѣ дадꙋ́тъ въ дѣла̀ хра́мꙋ: м҃в и҆ свы́ше си́хъ пѧ́ть ты́сѧщъ сі́клей сребра̀, и҆̀хже взима́хꙋ ѿ потре́бъ свѧти́лища, ꙗ҆́коже въ пре́жнихъ лѣ́тѣхъ ѿ собра́нїѧ на всѧ́кое лѣ́то, и҆ сїѧ̑ ѡ҆ставлѧ́ютсѧ, поне́же надлежа́тъ сїѧ̑ жерцє́мъ слꙋжа́щымъ: м҃г и҆ є҆ли́цы а҆́ще прибѣ́гнꙋтъ къ це́ркви сꙋ́щей во і҆ерⷭ҇ли́мѣхъ и҆ во всѣ́хъ предѣ́лѣхъ є҆гѡ̀, ѡ҆долже́ни сꙋ́ще ца́рскими и҆ всѧ́кою ве́щїю, да ѿрѣша́ютсѧ, и҆ всѧ̑ є҆ли̑ка сꙋ́ть и҆̀мъ во ца́рствїи мое́мъ: м҃д и҆ созида́ти и҆ ѡ҆бновлѧ́ти дѣла̀ ст҃ы́хъ, и҆ и҆ждиве́нїе да́стсѧ ѿ сокро́вища ца́рскагѡ: м҃є и҆ є҆́же созида́ти стѣ́ны і҆ерⷭ҇ли́ма и҆ ѹ҆тверди́ти ѡ҆́крестъ, и҆ и҆ждиве́нїе да́стсѧ ѿ собра́нїѧ ца́рска, и҆ є҆́же созда́ти стѣ́ны во і҆ꙋде́и. м҃ѕ Є҆гда́ же ѹ҆слы́ша і҆ѡнаѳа́нъ и҆ лю́дїе словеса̀ сїѧ̑, не вѣ́роваша и҆̀мъ, нижѐ прїѧ́ша, ꙗ҆́кѡ помѧнꙋ́ша ѕло́бꙋ ве́лїю, ю҆́же сотворѝ во і҆и҃ли, и҆ ѡ҆скорбѝ и҆̀хъ ѕѣлѡ̀. м҃з И҆ благоволи́ша ѡ҆ а҆леѯа́ндрѣ, ꙗ҆́кѡ се́й бы́сть и҆̀мъ нача́лникъ слове́съ ми́рныхъ, и҆ споборѧ́хꙋ є҆мꙋ̀ во всѧ̑ дни̑. м҃и И҆ собра̀ ца́рь а҆леѯа́ндръ си́лꙋ ве́лїю и҆ ѡ҆полчи́сѧ проти́вꙋ дими́трїа. м҃ѳ И҆ сотвори́ша бра́нь два̀ царѧ̑, и҆ побѣжѐ по́лкъ дими́трїевъ, и҆ гна̀ є҆го̀ а҆леѯа́ндръ и҆ ѹ҆крѣпи́сѧ на ни́хъ. н҃ И҆ превозмо́же бра́нь ѕѣлѡ̀, до́ндеже за́йде со́лнце, и҆ падѐ дими́трїй въ де́нь ѡ҆́нъ. н҃а И҆ посла̀ а҆леѯа́ндръ ко птоломе́ю царю̀ є҆гѵ́петскомꙋ послы̀ по словесє́мъ си̑мъ, рекі́й: н҃в поне́же возврати́хсѧ въ зе́млю ца́рства моегѡ̀, и҆ сѣдо́хъ на престо́лѣ ѻ҆тє́цъ мои́хъ, и҆ ѡ҆держа́хъ нача́лство, и҆ сокрꙋши́хъ дими́трїа, и҆ воз̾ѡблада́хъ страно́ю на́шею, н҃г и҆ соста́вихъ проти́вꙋ є҆гѡ̀ ра́ть, и҆ сокрꙋши́сѧ то́й и҆ ѡ҆полче́нїе є҆гѡ̀ ѿ на́съ, и҆ сѣдо́хомъ на престо́лѣ ца́рства є҆гѡ̀: н҃д и҆ нн҃ѣ соста́вимъ междꙋ̀ на́ми дрꙋ́жбꙋ, и҆ нн҃ѣ да́ждь мнѣ̀ дще́рь твою̀ въ женꙋ̀, и҆ бꙋ́дꙋ зѧ́ть тво́й, и҆ да́мъ тебѣ̀ да́ры, и҆ є҆́й достѡ́йнаѧ тебє̀. н҃є И҆ ѿвѣща̀ ца́рь птоломе́й глаго́лѧ: бла́гъ де́нь, въ ѻ҆́ньже возврати́лсѧ є҆сѝ въ зе́млю ѻ҆тє́цъ твои́хъ и҆ сѣ́лъ є҆сѝ на престо́лѣ ца́рства и҆́хъ: н҃ѕ и҆ нн҃ѣ сотворю̀ тѝ, ꙗ҆̀же писа́лъ є҆сѝ: но срѧ́щисѧ во птолемаі́дѣ, ꙗ҆́кѡ да ви́димъ дрꙋ́гъ дрꙋ́га, и҆ бꙋ́деши мѝ зѧ́ть, ꙗ҆́коже ре́клъ є҆сѝ. н҃з И҆ и҆зы́де птоломе́й ѿ є҆гѵ́пта са́мъ и҆ клеопа́тра дщѝ є҆гѡ̀, и҆ внидо́ша во птолемаі́дꙋ лѣ́та сто̀ шестьдесѧ́тъ втора́гѡ. н҃и И҆ срѣ́те є҆го̀ а҆леѯа́ндръ ца́рь: и҆ дадѐ є҆мꙋ̀ клеопа́трꙋ дще́рь свою̀ и҆ сотворѝ бра́къ є҆ѧ̀ во птолемаі́дѣ, ꙗ҆́коже ца́рїе во сла́вѣ вели́цѣй. н҃ѳ И҆ написа̀ а҆леѯа́ндръ ца́рь і҆ѡнаѳа́нꙋ прїитѝ во срѣ́тенїе є҆мꙋ̀. ѯ҃ И҆ и҆́де со сла́вою во птолемаі́дꙋ и҆ срѣ́те ѻ҆́ба царѧ̑: и҆ дадѐ и҆́ма сребро̀ и҆ зла́то и҆ дрꙋгѡ́мъ и҆́хъ, и҆ да́ры мнѡ́ги, и҆ ѡ҆брѣ́те благода́ть пред̾ ни́ма. ѯ҃а И҆ собра́шасѧ на́нь мꙋ́жїе гꙋби́телє ѿ і҆и҃лѧ, мꙋ́жїе беззако́ннїи клевета́ти на́нь. и҆ не внѧ́тъ и҆̀мъ ца́рь. ѯ҃в И҆ повелѣ̀ ца́рь совлещѝ і҆ѡнаѳа́на съ ри́зъ є҆гѡ̀ и҆ ѡ҆блещѝ є҆го̀ въ порфѵ́рꙋ. и҆ сотвори́ша та́кѡ. ѯ҃г И҆ посадѝ є҆го̀ ца́рь съ собо́ю и҆ речѐ нача́лникѡмъ свои̑мъ: и҆зыди́те съ ни́мъ на средꙋ̀ гра́да и҆ проповѣ́дите ни є҆ди́номꙋ клевета́ти на́нь ни ѡ҆ є҆ди́нѣй ве́щи, и҆ ни є҆ди́нъ є҆мꙋ̀ да стꙋжи́тъ ѡ҆ всѧ́цѣмъ глаго́лѣ. ѯ҃д И҆ бы́сть є҆гда̀ ѹ҆ви́дѣша клеветницы̀ сла́вꙋ є҆гѡ̀, ꙗ҆́коже проповѣ́даша, и҆ ѡ҆блече́на є҆го̀ порфѵ́рою, и҆ бѣжа́ша всѝ. ѯ҃є И҆ просла́ви є҆го̀ ца́рь, и҆ написа̀ є҆го̀ въ пе́рвыхъ дрꙋзѣ́хъ, и҆ поста́ви є҆го̀ воево́дꙋ и҆ ѹ҆ча́стника нача́лства. ѯ҃ѕ И҆ возврати́сѧ і҆ѡнаѳа́нъ во і҆ерⷭ҇ли́мъ съ ми́ромъ и҆ весе́лїемъ. ѯ҃з И҆ въ лѣ́то сто̀ шестьдесѧ́тъ пѧ́тое прїи́де дими́трїй сы́нъ дими́трїевъ ѿ кри́та въ зе́млю ѻ҆тє́цъ свои́хъ. ѯ҃и И҆ слы́ша а҆леѯа́ндръ ца́рь, и҆ ѡ҆печа́лисѧ ѕѣлѡ̀, и҆ возврати́сѧ во а҆нтїохі́ю. ѯ҃ѳ И҆ поста́ви дими́трїй а҆поллѡ́нїа сꙋ́щаго ѿ кїлїсѷрі́и: и҆ собра̀ си́лꙋ ве́лїю, и҆ ѡ҆полчи́сѧ во і҆амні́и, и҆ посла̀ ко і҆ѡнаѳа́нꙋ а҆рхїере́ю, глаго́лѧ: ѻ҃ ты́ ли є҆ди́нъ возно́сишисѧ на ны̀, а҆́зъ же бы́хъ въ посмѣ́хъ и҆ въ поноше́нїе тебє̀ ра́ди: и҆ чесѡ̀ ра́ди ты̀ вла́стелствꙋеши над̾ на́ми въ гора́хъ; ѻ҃а нн҃ѣ ѹ҆̀бо, а҆́ще надѣ́ешисѧ въ си́лахъ твои́хъ, и҆зы́ди къ на́мъ на по́ле и҆ и҆скꙋси́мсѧ тꙋ̀ междꙋ̀ собо́ю, ꙗ҆́кѡ со мно́ю є҆́сть си́ла градѡ́въ: ѻ҃в вопросѝ и҆ наꙋчи́сѧ, кто̀ є҆́смь; и҆ про́чїи помога́ющїи на́мъ, и҆ глаго́лютъ: нѣ́сть ва́мъ стоѧ́нїѧ ногѝ пред̾ лице́мъ на́шимъ, ꙗ҆́кѡ два́щи въ бѣ́гъ ѡ҆брати́шасѧ ѻ҆тцы̀ твоѝ въ землѝ и҆́хъ: ѻ҃г и҆ нн҃ѣ не возмо́жеши стерпѣ́ти ко́нника и҆ си́лы таковы́ѧ въ по́ли, и҆дѣ́же нѣ́сть ка́мене, ни стѣны̀, ни мѣ́ста къ бѣжа́нїю. ѻ҃д Є҆гда́ же ѹ҆слы́ша і҆ѡнаѳа́нъ словеса̀ а҆поллѡ́нїєва, подви́жесѧ мы́слїю, и҆ и҆збра̀ де́сѧть ты́сѧщъ мꙋже́й, и҆ и҆зы́де и҆з̾ і҆ерⷭ҇ли́ма, и҆ сни́десѧ съ ни́мъ сі́мѡнъ бра́тъ є҆гѡ̀ въ по́мощь є҆мꙋ̀. ѻ҃є И҆ ѡ҆полчи́сѧ на і҆ѻппі́ю, и҆ застꙋпи́ша є҆мꙋ̀ ѿ гра́да, ꙗ҆́кѡ стра́жа а҆поллѡ́нїева въ і҆ѻппі́и бы́сть, и҆ ра́товаша ю҆̀. ѻ҃ѕ И҆ ѹ҆боѧ́вшесѧ ѿверзо́ша и҆̀же и҆з̾ гра́да, и҆ ѡ҆блада̀ і҆ѡнаѳа́нъ і҆ѻппі́ею. ѻ҃з И҆ слы́ша а҆поллѡ́нїй, и҆ собра̀ трѝ ты́сѧщы кѡ́нникъ и҆ си́лꙋ ве́лїю, и҆ и҆́де во а҆зѡ́тъ а҆́ки пꙋтьше́ствꙋѧ, и҆ а҆́бїе и҆зы́де на по́ле, занѐ и҆мѣ́ѧше мно́жество кѡ́нникъ и҆ надѣ́ѧшесѧ на ни́хъ. ѻ҃и И҆ гна̀ і҆ѡнаѳа́нъ в̾слѣ́дъ є҆гѡ̀ во а҆зѡ́тъ, и҆ срази́шасѧ полцы̀ на ра́ть. ѻ҃ѳ И҆ ѡ҆ста́ви а҆поллѡ́нїй ты́сѧщꙋ кѡ́нникъ созадѝ и҆́хъ въ та́йнѣ. п҃ И҆ позна̀ і҆ѡнаѳа́нъ, ꙗ҆́кѡ є҆́сть заса́да созадѝ є҆гѡ̀. и҆ ѡ҆крꙋжи́ша по́лкъ є҆гѡ̀ и҆ стрѣлѧ́хꙋ на лю́ди ѿ ѹ҆́тра да́же до ве́чера, п҃а лю́дїе же стоѧ́ша, ꙗ҆́коже заповѣ́да і҆ѡнаѳа́нъ: и҆ ѹ҆трꙋди́шасѧ ко́ни и҆́хъ. п҃в И҆ приведѐ сі́мѡнъ си́лꙋ свою̀ и҆ нападѐ на по́лкъ: кѡ́нницы бо ѹ҆трꙋжде́ни бѧ́хꙋ, и҆ сокрꙋши́шасѧ ѿ негѡ̀ и҆ побѣго́ша, п҃г и҆ кѡ́нницы расточи́шасѧ по по́лю и҆ бѣго́ша во а҆зѡ́тъ, и҆ внидо́ша въ виѳдагѡ́нъ ка́пище є҆гѡ̀, є҆́же ѹ҆цѣлѣ́ти. п҃д И҆ пожжѐ і҆ѡнаѳа́нъ а҆зѡ́тъ и҆ гра́ды и҆̀же бѣ́хꙋ ѡ҆́крестъ є҆гѡ̀, и҆ взѧ̀ коры̑сти и҆́хъ и҆ ка́пище дагѡ́ново, и҆ вбѣ́гшихъ въ нѐ пожжѐ ѻ҆гне́мъ. п҃є И҆ бы́сть па́дшихъ мече́мъ съ сожже́ными ꙗ҆́кѡ ѻ҆́смь ты́сѧщъ мꙋже́й. п҃ѕ И҆ ѿи́де ѿтꙋ́дꙋ і҆ѡнаѳа́нъ и҆ прїи́де во а҆скалѡ́нъ, и҆ и҆зыдо́ша ѿ гра́да во срѣ́тенїе є҆мꙋ̀ въ сла́вѣ вели́цѣй. п҃з И҆ возврати́сѧ і҆ѡнаѳа́нъ во і҆ерⷭ҇ли́мъ съ сꙋ́щими съ ни́мъ, и҆мꙋ́ще коры̑сти мнѡ́ги. п҃и И҆ бы́сть є҆гда̀ ѹ҆слы́ша а҆леѯа́ндръ ца́рь словеса̀ сїѧ̑, и҆ приложѝ просла́вити і҆ѡнаѳа́на: п҃ѳ и҆ посла̀ є҆мꙋ̀ гри́внꙋ златꙋ́ю ꙗ҆́коже ѡ҆бы́чай є҆́сть даѧ́ти сро́дникѡмъ царє́вымъ, и҆ дадѐ є҆мꙋ̀ а҆ккарѡ́нъ и҆ всѧ̑ предѣ́лы є҆гѡ̀ во ѡ҆держа́нїе.

Глава̀ а҃і.
[edit]

И҆ ца́рь є҆гѵ́петскїй собра̀ си́лꙋ мно́гꙋ а҆́ки песо́къ, и҆́же вскра́й мо́рѧ, и҆ корабли̑ мнѡ́ги: и҆ и҆ска́ше ѡ҆блада́ти ца́рство а҆леѯа́ндрово ле́стїю и҆ приложи́ти є҆̀ къ ца́рствꙋ своемꙋ̀. в҃ И҆ и҆зы́де въ сѷрі́ю словесы̀ ми́рными, и҆ ѿверза́хꙋ є҆мꙋ̀ и҆̀же ѿ градѡ́въ и҆ срѣта́хꙋ є҆го̀, ꙗ҆́кѡ за́повѣдь бѣ̀ а҆леѯа́ндра царѧ̀ срѣта́ти є҆го̀, занѐ бѧ́ше те́сть є҆гѡ̀. г҃ Є҆гда́ же вхожда́ше во гра́ды, птоломе́й поставлѧ́ше си̑лы на стра́жꙋ въ ко́емждо гра́дѣ. д҃ Є҆гда́ же прибли́жисѧ ко а҆зѡ́тꙋ, показа́ша є҆мꙋ̀ ка́пище дагѡ́ново сожже́но, и҆ а҆зѡ́тъ и҆ ѡ҆крє́стныѧ гра́ды є҆гѡ̀ разорє́ны, и҆ тѣлеса̀ пове́ржєна, и҆ побїе́ныхъ, и҆̀хже побѝ во бра́ни: смета́ша бо ѧ҆̀ въ кꙋ̑пы и҆́хъ при пꙋтѝ є҆гѡ̀. є҃ И҆ повѣ́даша царю̀, ꙗ҆̀же сотворѝ і҆ѡнаѳа́нъ, є҆́же бы возненави́дѣти є҆го̀. и҆ ѹ҆молча̀ ца́рь. ѕ҃ И҆ срѣ́те і҆ѡнаѳа́нъ царѧ̀ во і҆ѻппі́и со сла́вою, и҆ цѣлова́ста дрꙋ́гъ дрꙋ́га и҆ почи́ста тꙋ̀. з҃ И҆ и҆́де і҆ѡнаѳа́нъ со царе́мъ да́же до рѣкѝ нарица́емыѧ є҆леѵѳе́ра, и҆ возврати́сѧ во і҆ерⷭ҇ли́мъ. и҃ Ца́рь же птоломе́й ѡ҆госпо́дствова гра̑ды примо́рскими да́же до селеѵкі́и примо́рскїѧ и҆ размышлѧ́ше на а҆леѯа́ндра совѣ́ты лꙋка̑вы. ѳ҃ И҆ посла̀ старѣ́йшинъ къ дими́трїю царю̀, глаго́лѧ: прїидѝ, соста́вимъ междꙋ̀ на́ма завѣ́тъ, и҆ да́мъ тебѣ̀ дще́рь мою̀, ю҆́же и҆́мать а҆леѯа́ндръ, и҆ ца́рствовати и҆́маши во ца́рствїи ѻ҆тца̀ твоегѡ̀: і҃ раска́ѧхсѧ бо да́въ є҆мꙋ̀ дще́рь мою̀, и҆ска́ше бо мѧ̀ ѹ҆би́ти. а҃і И҆ похꙋ́ли є҆го̀ ра́ди похотѣ́нїѧ ца́рства є҆гѡ̀. в҃і И҆ ѿѧ́въ дще́рь свою̀, дадѐ ю҆̀ дими́трїю и҆ ѿчꙋжди́сѧ ѿ а҆леѯа́ндра, и҆ ꙗ҆ви́сѧ вражда̀ и҆́хъ. г҃і И҆ вни́де птоломе́й во а҆нтїохі́ю и҆ возложѝ двѣ̀ дїади̑мы на главꙋ̀ свою̀, а҆сі́йскꙋю и҆ є҆гѵ́петскꙋю. д҃і А҆леѯа́ндръ же ца́рь бѣ̀ въ кїлїкі́и во времена̀ ѻ҆́на, поне́же ѿмета́хꙋсѧ и҆̀же ѿ мѣ́стъ ѻ҆́ныхъ. є҃і И҆ слы́ша а҆леѯа́ндръ и҆ прїи́де на́нь бра́нїю: и҆ и҆зведѐ птоломе́й си́лꙋ, и҆ срѣ́те є҆го̀ рꙋко́ю крѣ́пкою, и҆ прогна̀ є҆го̀. ѕ҃і И҆ побѣжѐ а҆леѯа́ндръ во а҆раві́ю защи́титисѧ та́мѡ: ца́рь же птоломе́й вознесе́сѧ. з҃і И҆ ѹ҆сѣ́кнꙋ завдїи́ль а҆раві́тинъ главꙋ̀ а҆леѯа́ндровꙋ и҆ посла̀ птоломе́ю. и҃і И҆ ца́рь птоломе́й ѹ҆́мре въ тре́тїй де́нь, и҆ сꙋ́щїи въ тверды́нехъ погибо́ша ѿ сꙋ́щихъ въ тверды́нехъ. ѳ҃і И҆ воцари́сѧ дими́трїй въ лѣ́то сто̀ шестьдесѧ́тъ седмо́е. к҃ Во дни̑ ѡ҆́ны собра̀ і҆ѡнаѳа́нъ сꙋ́щихъ ѿ і҆ꙋде́и, да вою́ютъ краегра́дїе, є҆́же во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, и҆ сотворѝ на ѻ҆́ное миха̑ны мнѡ́ги. к҃а И҆ и҆до́ша нѣ́цыи ненави́дѧщїи ꙗ҆зы́ка и҆́хъ, мꙋ́жїе беззакѡ́нницы, ко царю̀ дими́трїю и҆ возвѣсти́ша є҆мꙋ̀, ꙗ҆́кѡ і҆ѡнаѳа́нъ ѡ҆бстои́тъ краегра́дїе. к҃в И҆ слы́шавъ разгнѣ́васѧ: є҆гда́ же слы́ша, ско́рѡ прїи́де во птолемаі́дꙋ и҆ написа̀ ко і҆ѡнаѳа́нꙋ, да не ѡ҆бстои́тъ краегра́дїѧ, но да и҆́детъ во срѣ́тенїе є҆мꙋ̀ тща́телнѡ во птолемаі́дꙋ, є҆́же бесѣ́довати съ ни́мъ. к҃г Є҆гда́ же ѹ҆слы́ша і҆ѡнаѳа́нъ, повелѣ̀ ѡ҆бстоѧ́ти, и҆ и҆збра̀ ѿ старѣ́йшинъ і҆и҃левыхъ и҆ і҆ере́євъ, и҆ вдаде́сѧ въ бѣ́дство: к҃д и҆ взѧ́въ зла́то и҆ сребро̀ и҆ ри̑зы и҆ и҆́ны да́ры мнѡ́ги, и҆́де ко царю̀ во птолемаі́дꙋ и҆ ѡ҆брѣ́те благода́ть пред̾ ни́мъ. к҃є И҆ клевета́хꙋ на него̀ нѣ́цыи беззако́ннїи ѿ ꙗ҆зы́ка (є҆гѡ̀). к҃ѕ И҆ сотворѝ є҆мꙋ̀ ца́рь, ꙗ҆́коже сотвори́ша є҆мꙋ̀, и҆̀же пре́жде є҆гѡ̀ бы́ша, и҆ возвы́си є҆го̀ пред̾ всѣ́ми дрꙋ̑ги свои́ми, к҃з и҆ поста́ви є҆го̀ нача́лника свѧще́нствꙋ, и҆ є҆ли̑ка и҆́на и҆мѣ́ѧше пре́жде честна̑ѧ, и҆ сотворѝ є҆го̀ въ пе́рвыхъ дрꙋзѣ́хъ бы́ти. к҃и И҆ молѝ і҆ѡнаѳа́нъ царѧ̀ сотвори́ти і҆ꙋде́ю безда́ннꙋ, и҆ трѝ топа̑рхїи, и҆ самарі́ю, и҆ ѡ҆бѣща̀ є҆мꙋ̀ три́ста тала̑нтъ. к҃ѳ И҆ ѹ҆го́дно бы́сть царю̀, и҆ написа̀ і҆ѡнаѳа́нꙋ є҆пїстѡ́лїи ѡ҆ всѣ́хъ си́хъ, и҆мѣ́ющыѧ ѡ҆́бразъ сицевы́й: л҃ ца́рь дими́трїй бра́тꙋ і҆ѡнаѳа́нꙋ ра́доватисѧ и҆ ꙗ҆зы́кꙋ і҆ꙋде́йскомꙋ: л҃а списа́нїе є҆пїсто́лїи, ю҆́же писа́хомъ ласѳе́нꙋ сро́дникꙋ на́шемꙋ ѡ҆ ва́съ, писа́хомъ и҆ къ ва́мъ, да вѣ́сте: л҃в ца́рь дими́трїй ласѳе́нꙋ ѻ҆тцꙋ̀ ра́доватисѧ: л҃г ꙗ҆зы́кꙋ і҆ꙋде́йскꙋ дрꙋгѡ́мъ на́шымъ и҆ сохранѧ́ющымъ ꙗ҆̀же къ на́мъ пра́вєднаѧ сꙋди́хомъ благосотвори́ти, ра́ди благопрїѧ́тства и҆́хъ къ на́мъ: л҃д ѹ҆ста́вихомъ ѹ҆̀бо и҆̀мъ предѣ́лы і҆ꙋдє́йскїѧ и҆ трѝ страны̑, а҆фере́мꙋ, лѵ́ддꙋ и҆ рамаѳе́мъ, и҆̀же приложи́шасѧ і҆ꙋде́и ѿ самарі́и, и҆ всѧ̑ надлєжа́щаѧ къ ни̑мъ, всѣ̑мъ жрꙋ́щымъ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, вмѣ́стѡ ца́рскихъ, и҆̀хже взима́ше ца́рь ѿ ни́хъ пе́рвѣе на всѧ́ко лѣ́то ѿ жи̑тъ землѝ и҆ ѿ ѻ҆воще́й древе́сныхъ, л҃є и҆ и҆́на надлєжа́щаѧ на́мъ ѿнн҃ѣ десѧти́нъ и҆ да́ней надлежа́щихъ на́мъ, и҆ со́ли точи̑ла, и҆ принадлежа́щихъ на́мъ вѣнцє́въ, л҃ѕ всѧ̑ ще́дрѡ ѡ҆ставлѧ́емъ и҆̀мъ, и҆ ничто́же ѿ си́хъ ѿи́метсѧ ѿнн҃ѣ и҆ въ вѣ́чное вре́мѧ: л҃з нн҃ѣ ѹ҆̀бо прилѣжи́те сотвори́ти си́хъ списа́нїе, и҆ да да́стсѧ і҆ѡнаѳа́нꙋ и҆ да положи́тсѧ въ горѣ̀ ст҃ѣ́й въ мѣ́стѣ че́стнѣ. л҃и И҆ ви́дѣ дими́трїй ца́рь, ꙗ҆́кѡ ѹ҆тиши́сѧ землѧ̀ пред̾ ни́мъ, и҆ ничто̀ є҆мꙋ̀ проти́витсѧ, и҆ ѿпꙋстѝ всѧ̑ вѡ́и своѧ̑ коего́ждо въ мѣ́сто своѐ, кромѣ̀ чꙋжди́хъ си́лъ, и҆̀хже собра̀ ѿ ѻ҆стровѡ́въ ꙗ҆зы́ческихъ, и҆ враждова́хꙋ є҆мꙋ̀ всѧ̑ си̑лы ѻ҆тцє́въ є҆гѡ̀. л҃ѳ Трѵ́фѡнъ же бѣ̀ ѿ а҆леѯа́ндровыхъ пе́рвѣе, и҆ ви́дѣ, ꙗ҆́кѡ всѧ̑ си́лы ро́пщꙋтъ на дими́трїа, и҆ и҆́де ко є҆малкꙋ́ю а҆раві́тинꙋ, и҆́же воспита̀ а҆нтїо́ха дѣ́тище а҆леѯа́ндрово: м҃ и҆ прилѣжа́ше є҆мꙋ̀, ꙗ҆́кѡ да да́стъ є҆мꙋ̀ є҆̀, да воцари́тъ вмѣ́стѡ ѻ҆тца̀ є҆гѡ̀: и҆ возвѣстѝ є҆мꙋ̀, є҆ли̑ка сотворѝ дими́трїй, и҆ враждꙋ̀, є҆́юже враждꙋ́ютъ на́нь си̑лы є҆гѡ̀, и҆ пребы́сть тꙋ̀ дни̑ мнѡ́ги. м҃а И҆ посла̀ і҆ѡнаѳа́нъ ко дими́трїю царю̀, да и҆ждене́тъ сꙋ́щихъ во краегра́дїи и҆з̾ і҆ерⷭ҇ли́ма и҆ и҆̀же въ тверды́нехъ: бѧ́хꙋ бо вою́юще і҆и҃лѧ. м҃в И҆ посла̀ дими́трїй ко і҆ѡнаѳа́нꙋ глаго́лѧ: не то́кмѡ сїѧ̑ сотворю̀ тебѣ̀ и҆ ꙗ҆зы́кꙋ твоемꙋ̀, но и҆ сла́вою просла́влю тѧ̀ и҆ ꙗ҆зы́къ тво́й, а҆́ще благовре́менство полꙋчꙋ̀: м҃г нн҃ѣ ѹ҆̀бо пра́вѡ сотвори́ши, а҆́ще по́слеши мѝ мꙋже́й спобора́ющихъ, ꙗ҆́кѡ ѿстꙋпи́ша всѝ вѡ́и моѝ. м҃д И҆ посла̀ є҆мꙋ̀ і҆ѡнаѳа́нъ трѝ ты́сѧщы мꙋже́й си́льныхъ крѣ́постїю во а҆нтїохі́ю, и҆ прїидо́ша ко царю̀, и҆ возвесели́сѧ ца́рь ѡ҆ прише́ствїи и҆́хъ. м҃є И҆ собра́шасѧ и҆̀же ѿ гра́да въ среди́нꙋ гра́да сто̀ два́десѧть ты́сѧщъ мꙋже́й и҆ совѣща́хꙋсѧ ѹ҆би́ти царѧ̀. м҃ѕ И҆ бѣжа̀ ца́рь во дво́ръ, и҆ ѡ҆б̾ѧ́ша и҆̀же бѣ́хꙋ ѿ гра́да пꙋти̑ гра̑дскїѧ, и҆ нача́ша би́тисѧ. м҃з И҆ призва̀ ца́рь і҆ꙋдеѡ́въ на по́мощь, и҆ собра́шасѧ всѝ вкꙋ́пѣ къ немꙋ̀: и҆ расточи́шасѧ всѝ по гра́дꙋ, м҃и и҆ ѹ҆би́ша во гра́дѣ въ то́й де́нь сто̀ ты́сѧщъ мꙋже́й, и҆ сожго́ша гра́дъ, и҆ взѧ́ша коры̑сти мнѡ́ги во ѡ҆́нъ де́нь и҆ и҆зба́виша царѧ̀. м҃ѳ И҆ ви́дѣша и҆̀же бѧ́хꙋ ѿ гра́да, ꙗ҆́кѡ ѡ҆держа́ша і҆ꙋде́є гра́дъ, ꙗ҆́коже хотѣ́ша, и҆ и҆знемого́ша мы́сльми свои́ми, и҆ возопи́ша ко царю̀ съ моле́нїемъ, глаго́люще: н҃ да́ждь на́мъ десни́цꙋ, и҆ да преста́нꙋтъ і҆ꙋде́є ра́товати на́съ и҆ гра́дъ. н҃а И҆ поверго́ша ѻ҆рꙋ̑жїѧ своѧ̑ и҆ сотвори́ша ми́ръ. И҆ просла́вишасѧ і҆ꙋде́є пред̾ царе́мъ и҆ пред̾ всѣ́ми и҆̀же во ца́рствїи є҆гѡ̀, и҆ возврати́шасѧ во і҆ерⷭ҇ли́мъ и҆мѣ́юще коры̑сти мнѡ́ги. н҃в И҆ сѣ́де дими́трїй ца́рь на престо́лѣ ца́рства своегѡ̀, и҆ ѹ҆поко́исѧ землѧ̀ пред̾ ни́мъ. н҃г И҆ солга̀ всѧ̑ є҆ли̑ка речѐ, и҆ ѿчꙋжди́сѧ і҆ѡнаѳа́на, и҆ не воздадѐ є҆мꙋ̀ по благотворе́нїємъ, ꙗ҆̀же воздадѐ є҆мꙋ̀, и҆ ѡ҆скорбѝ є҆го̀ ѕѣлѡ̀. н҃д По си́хъ же возврати́сѧ трѵ́фѡнъ и҆ а҆нтїо́хъ съ ни́мъ ѻ҆́трочищь ю҆́ный: и҆ воцари́сѧ и҆ возложѝ дїади́мꙋ. н҃є И҆ собра́шасѧ къ немꙋ̀ всѝ вѡ́и, и҆̀хже расточѝ дими́трїй, и҆ ра́товаша проти́вꙋ є҆гѡ̀, и҆ побѣжѐ и҆ побѣжде́нъ бы́сть. н҃ѕ И҆ взѧ̀ трѵ́фѡнъ ѕвѣ̑ри и҆ ѡ҆держа̀ а҆нтїохі́ю. н҃з И҆ писа̀ а҆нтїо́хъ ю҆́ный і҆ѡнаѳа́нꙋ, глаго́лѧ: ѹ҆ставлѧ́ю тебѣ̀ а҆рхїере́йство и҆ поставлѧ́ю тебѐ над̾ четы́рми страна́ми, и҆ бꙋ́деши въ дрꙋзѣ́хъ ца́рскихъ. н҃и И҆ посла̀ є҆мꙋ̀ сосꙋ́ды златы̑ѧ и҆ слꙋже́нїе, и҆ дадѐ є҆мꙋ̀ вла́сть пи́ти и҆з̾ зла́та и҆ бы́ти въ порфѵ́рѣ и҆ и҆мѣ́ти гри́внꙋ зла́тꙋ. н҃ѳ И҆ сі́мѡна бра́та є҆гѡ̀ поста́ви воево́дою ѿ страны̀ тѵ́ра да́же до предѣ̑лъ є҆гѵ́пта. ѯ҃ И҆ и҆зы́де і҆ѡнаѳа́нъ и҆ прохожда́ше ѡ҆б̾ ѻ҆нꙋ̀ странꙋ̀ рѣкѝ и҆ во градѣ́хъ, и҆ собра́шасѧ къ немꙋ̀ всѧ̑ си̑лы сѵ̑рскїѧ въ по́мощь, и҆ прїи́де во а҆скалѡ́нъ, и҆ срѣто́ша є҆го̀ че́стнѡ ѿ гра́да. ѯ҃а И҆ и҆́де ѿтꙋ́дꙋ въ га́зꙋ, и҆ заключи́шасѧ и҆̀же въ га́зѣ, и҆ ѡ҆бстоѧ́ше ю҆̀, и҆ пожжѐ ѡ҆крє́стныѧ гра́ды є҆ѧ̀ ѻ҆гне́мъ, и҆ плѣнѝ ѧ҆̀. ѯ҃в И҆ моли́ша і҆ѡнаѳа́на и҆̀же ѿ га́зы, и҆ дадѐ и҆̀мъ десни́цꙋ, и҆ взѧ̀ сы́ны нача́лникѡвъ и҆́хъ въ зало́гъ, и҆ посла̀ и҆̀хъ во і҆ерⷭ҇ли́мъ, и҆ про́йде странꙋ̀ да́же до дама́ска. ѯ҃г И҆ слы́ша і҆ѡнаѳа́нъ, ꙗ҆́кѡ сꙋ́ть нача̑лницы дими́трїєвы въ ка́дисѣ, и҆́же въ галїле́и, съ си́лою мно́гою, хотѧ́ще и҆зри́нꙋти є҆го̀ ѿ страны̀. ѯ҃д И҆ срѣ́тесѧ съ ни́ми, бра́та же своего̀ сі́мѡна ѡ҆ста́ви во странѣ̀. ѯ҃є И҆ ѡ҆полчи́сѧ сі́мѡнъ на веѳсꙋ́рꙋ, и҆ ра́товаша ю҆̀ дни̑ мнѡ́ги, и҆ заключѝ ю҆̀. ѯ҃ѕ И҆ проси́ша ѹ҆ негѡ̀ десни́цꙋ прїѧ́ти, и҆ дадѐ и҆̀мъ, и҆ и҆згна̀ и҆̀хъ ѿтꙋ́дꙋ, и҆ взѧ̀ гра́дъ, и҆ поста́ви въ не́мъстра́жꙋ. ѯ҃з І҆ѡнаѳа́нъ же и҆ по́лкъ є҆гѡ̀ прїидо́ша къ водѣ̀ генниса́ръ: ѯ҃и и҆ и҆до́ша ѹ҆́трѡ ра́нѡ на по́ле насѡ́ръ, и҆ сѐ, по́лкъ и҆ноплеме́нникѡвъ срѣ́те є҆го̀ на по́ли, и҆ поста́виша на́нь лови́телство въ гора́хъ, са́ми же срѣто́ша ѿсꙋпроти́вꙋ. ѯ҃ѳ Лови́телє же воста́ша ѿ мѣ́стъ свои́хъ и҆ соста́виша ра́ть, ѻ҃ и҆ побѣго́ша и҆̀же со і҆ѡнаѳа́номъ всѝ, и҆ ни є҆ди́нъ ѡ҆ста́сѧ ѿ ни́хъ, то́кмѡ маттаѳі́а сы́нъ а҆вессалѡ́мовъ, и҆ і҆ꙋ́да сы́нъ халфі́евъ, нача̑лницы вои́нскихъ си́лъ. ѻ҃а И҆ растерза̀ і҆ѡнаѳа́нъ ри̑зы своѧ̑, и҆ возложѝ зе́млю на главꙋ̀ свою̀, и҆ помоли́сѧ: ѻ҃в и҆ ѡ҆брати́сѧ на ни́хъ бра́нїю и҆ побѣдѝ и҆̀хъ, и҆ бѣго́ша. ѻ҃г И҆ ви́дѣша своѝ бѣжа́вшїи ѿ негѡ̀, и҆ ѡ҆брати́шасѧ къ немꙋ̀, и҆ гна́ша съ ни́мъ да́же до ка́диса, да́же до полка̀ и҆́хъ, и҆ ѡ҆полчи́шасѧ та́мѡ. ѻ҃д И҆ падо́ша ѿ и҆ноплемє́нникъ въ де́нь то́й трѝ ты́сѧщы мꙋже́й. и҆ возврати́сѧ і҆ѡнаѳа́нъ во і҆ерⷭ҇ли́мъ.

Глава̀ в҃і.
[edit]

И҆ ви́дѣ і҆ѡнаѳа́нъ ꙗ҆́кѡ вре́мѧ є҆мꙋ̀ споспѣшествꙋ́етъ, и҆ и҆збра̀ мꙋ́жы и҆ посла̀ и҆̀хъ въ ри́мъ соста́вити и҆ ѡ҆бнови́ти съ ни́ми дрꙋ́жбꙋ, в҃ и҆ ко спартїа́тѡмъ и҆ ко и҆ны̑мъ мѣстѡ́мъ посла̀ є҆пїстѡ́лїи, по томꙋ́жде ѡ҆́бразꙋ. г҃ И҆ и҆до́ша въ ри́мъ и҆ внидо́ша въ совѣ́тный до́мъ и҆ реко́ша: і҆ѡнаѳа́нъ а҆рхїере́й и҆ ꙗ҆зы́къ і҆ꙋде́йскїй посла́ша на́съ ѡ҆бнови́ти дрꙋ́жбꙋ съ ва́ми и҆ споборе́нїе по пре́жнемꙋ. д҃ И҆ да́ша є҆пїстѡ́лїи и҆̀мъ къ ни̑мъ по мѣ́стꙋ, да прово́дѧтъ и҆̀хъ въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ съ ми́ромъ. є҃ И҆ сїѐ списа́нїе є҆пїсто́лїй, и҆̀хже писа̀ і҆ѡнаѳа́нъ ко спартїа́тѡмъ: ѕ҃ і҆ѡнаѳа́нъ а҆рхїере́й и҆ старѣ̑йшины люді́й, и҆ жерцы̀ и҆ про́чїи лю́дїе і҆ꙋде́йстїи, спартїа́тѡмъ бра́тїи ра́доватисѧ: з҃ є҆щѐ пре́жде пѡ́сланы бѧ́хꙋ є҆пїстѡ́лїи ко ѻ҆ні́и а҆рхїере́ю ѿ да́рїа ца́рствовавшагѡ въ ва́съ, ꙗ҆́кѡ є҆стѐ бра́тїѧ на̑ша, ꙗ҆́коже списа́нїе содержи́тъ: и҃ и҆ прїѧ̀ ѻ҆ні́а мꙋ́жа по́сланаго сла́внѡ и҆ прїѧ́тъ є҆пїстѡ́лїи, въ ни́хже завѣща́но ѡ҆ споборе́нїи и҆ дрꙋ́жбѣ: ѳ҃ и҆ мы̀ ѹ҆̀бо не тре́бꙋюще си́хъ, ѹ҆тѣше́нїе и҆мꙋ́ще ст҃ы̑ѧ кни̑ги, ꙗ҆̀же въ рꙋка́хъ на́шихъ, і҃ покꙋси́хомсѧ посла́ти къ ва́мъ ѡ҆бнови́ти бра́тство и҆ дрꙋ́жбꙋ, є҆́же бы не ѿчꙋжди́тисѧ ва́съ: мнѡ́га бо времена̀ проидо́ша, ѿне́лѣже посла́сте къ на́мъ: а҃і мы̀ ѹ҆̀бо во всѧ́ко вре́мѧ непреста́ннѡ и҆ въ пра́здники и҆ въ про́чихъ подоба́ющихъ дне́хъ воспомина́емъ ва́съ въ же́ртвахъ, ꙗ҆̀же прино́симъ, и҆ въ моли́твахъ, ꙗ҆́коже подоба́етъ и҆ лѣ́по є҆́сть воспомина́ти бра́тїю: в҃і весели́мсѧ ѹ҆̀бо ѡ҆ сла́вѣ ва́шей: г҃і на́съ же ѡ҆быдо́ша мнѡ́ги скѡ́рби и҆ мнѡ́ги бра̑ни, и҆ ра́товаша на́съ ца́рїе, и҆̀же ѡ҆́крестъ на́съ: д҃і не хотѣ́хомъ ѹ҆̀бо стꙋжа́ти ва́мъ и҆ прѡ́чїимъ спобо́рникѡмъ и҆ дрꙋгѡ́мъ на́шымъ во бра́нехъ си́хъ, є҃і и҆мѣ́емъ бо съ нб҃сѐ по́мощь помога́ющꙋю на́мъ, и҆ и҆зба́вихомсѧ ѿ вра̑гъ на́шихъ, и҆ смири́шасѧ вразѝ на́ши: ѕ҃і и҆збра́хомъ ѹ҆̀бо нꙋми́нїа а҆нтїо́хова сы́на и҆ а҆нтїпа́тра і҆асѡ́нова, и҆ посла́хомъ къ ри́млѧнѡмъ ѡ҆бнови́ти съ ни́ми дрꙋ́жбꙋ и҆ споборе́нїе пре́жнее: з҃і заповѣ́дахомъ ѹ҆̀бо и҆̀мъ и҆ къ ва́мъ поитѝ и҆ поздра́вити ва́съ, и҆ да́ти ва́мъ ѿ на́съ пѡсла́нїѧ ѡ҆ ѡ҆бновле́нїи и҆ ѡ҆ бра́тствѣ на́шемъ: и҃і и҆ нн҃ѣ добрѣ̀ сотворитѐ ѿвѣщава́юще на́мъ на сїѧ̑. ѳ҃і И҆ сїѐ списа́нїе посла́нїй, и҆̀хже посла̀ ѻ҆ні́и: к҃ да́рїй ца́рь спартїа́тѡвъ ѻ҆ні́и свѧще́нникꙋ вели́комꙋ ра́доватисѧ: к҃а ѡ҆брѣ́тесѧ въ писа́нїихъ ѡ҆ спартїа́тѣхъ и҆ і҆ꙋде́ехъ, ꙗ҆́кѡ сꙋ́ть бра́тїѧ и҆ ꙗ҆́кѡ сꙋ́ть ѿ ро́да а҆враа́млѧ: к҃в и҆ нн҃ѣ, ѿне́лѣже сїѧ̑ позна́хомъ, до́брѣ сотворитѐ пи́шꙋще на́мъ ѡ҆ ми́рѣ ва́шемъ: к҃г и҆ мы́ же восписа́хомъ ва́мъ: ско́ти ва́ши и҆ и҆мѣ́нїе ва́ше на̑ша сꙋ́ть, и҆ ꙗ҆̀же на̑ша ва̑ша сꙋ́ть: повелѣ́хомъ ѹ҆̀бо, да возвѣстѧ́тъ ва́мъ сїѧ̑. к҃д И҆ слы́ша і҆ѡнаѳа́нъ, ꙗ҆́кѡ возврати́шасѧ нача̑лницы дими́трїєвы съ си́лою мно́гою, па́че не́же пре́жде, ра́товати на́нь, к҃є и҆ и҆зы́де и҆з̾ і҆ерⷭ҇ли́ма, и҆ срѣ́те и҆́хъ во а҆маѳі́тстѣй странѣ̀: не бо̀ дадѐ и҆̀мъ вре́мене, да вни́дꙋтъ во странꙋ̀ є҆гѡ̀: к҃ѕ и҆ посла̀ созира́тєли въ по́лкъ и҆́хъ: и҆ возврати́шасѧ и҆ возвѣсти́ша є҆мꙋ̀, ꙗ҆́кѡ си́це ѹ҆строѧ́ютсѧ напа́сти на нѧ̀ но́щїю. к҃з Є҆гда́ же за́йде со́лнце, заповѣ́да і҆ѡнаѳа́нъ свои̑мъ бдѣ́ти и҆ бы́ти во ѻ҆рꙋ́жїи и҆ гото́витисѧ на бра́нь всю̀ но́щь, и҆ поста́ви стра́жы ѡ҆́крестъ полка̀. к҃и И҆ слы́шаша сꙋпоста́ти, ꙗ҆́кѡ гото́въ є҆́сть і҆ѡнаѳа́нъ со свои́ми на бра́нь, и҆ ѹ҆боѧ́шасѧ и҆ ѹ҆жасо́шасѧ се́рдцемъ свои́мъ, и҆ возжго́ша ѻ҆гни̑ въ полцѣ̀ свое́мъ и҆ ѿидо́ша. к҃ѳ І҆ѡнаѳа́нъ же и҆ и҆̀же съ ни́мъ бѣ́ша, не позна́ша да́же до ѹ҆́тра: ви́дѧхꙋ бо ѻ҆гни̑ горѧ́щыѧ. л҃ И҆ погна̀ і҆ѡнаѳа́нъ в̾слѣ́дъ и҆́хъ и҆ не дости́же и҆́хъ, преидо́ша бо є҆леѵѳе́рꙋ рѣкꙋ̀. л҃а И҆ ѡ҆брати́сѧ і҆ѡнаѳа́нъ на а҆ра́вы, и҆̀же нарица́хꙋсѧ заведе́є, и҆ поразѝ и҆̀хъ, и҆ взѧ̀ кѡры́сти и҆́хъ. л҃в И҆ воста́въ и҆́де въ дама́скъ и҆ прохожда́ше всю̀ странꙋ̀ тꙋ̀. л҃г Сі́мѡнъ же и҆зы́де и҆ прїи́де да́же до а҆скалѡ́на и҆ бли́жнихъ тверды́нь, и҆ ѹ҆клони́сѧ во і҆ѻппі́ю и҆ взѧ̀ ю҆̀. л҃д Слы́ша бо, ꙗ҆́кѡ совѣща́шасѧ тверды́ню преда́ти странѣ̀ дими́трїевѣ, и҆ поста́ви та́мѡ стра́жꙋ, да стрегꙋ́тъ ю҆̀. л҃є И҆ возврати́сѧ і҆ѡнаѳа́нъ, и҆ собра̀ старѣ̑йшины людскі̑ѧ, и҆ совѣща́сѧ съ ни́ми созида́ти тверды̑ни во і҆ꙋде́и л҃ѕ и҆ возвы́сити стѣ́ны і҆ерⷭ҇ли̑мскїѧ и҆ воздви́гнꙋти высотꙋ̀ ве́лїю междꙋ̀ краегра́дїемъ и҆ гра́домъ, є҆́же бы ѿлꙋчи́ти ѻ҆́ное ѿ гра́да, да бꙋ́детъ сїѐ на ѹ҆едине́нїи, ꙗ҆́кѡ да ни кꙋпꙋ́ютъ, нижѐ продаю́тъ. л҃з И҆ собра́шасѧ созида́ти гра́дъ, паде́ бо стѣна̀ пото́ка, ꙗ҆́же ѿ восто́ка, и҆ ѹ҆гото́ваша нарица́емое хафенаѳа̀. л҃и И҆ сі́мѡнъ созда̀ а҆дїдꙋ̀ въ сефи́лѣ и҆ ѹ҆твердѝ врата̀ и҆ завѡ́ры. л҃ѳ И҆ взыска̀ трѵ́фѡнъ ца́рствовати во а҆сі́и и҆ возложи́ти дїади́мꙋ и҆ простре́ти рꙋ́кꙋ на а҆нтїо́ха царѧ̀, м҃ и҆ ѹ҆боѧ́сѧ, да не когда̀ не попꙋ́ститъ є҆мꙋ̀ і҆ѡнаѳа́нъ и҆ ра́товати бꙋ́детъ на него̀, и҆ взыска̀ пꙋтѝ, є҆́же ꙗ҆́ти і҆ѡнаѳа́на и҆ ѹ҆би́ти є҆го̀: и҆ воста́въ прїи́де въ веѳса́нъ. м҃а И҆ и҆зы́де і҆ѡнаѳа́нъ во срѣ́тенїе є҆мꙋ̀ съ четы́редесѧтїю ты̑сѧщїю мꙋже́й и҆збра́нныхъ на ѡ҆полче́нїе и҆ прїи́де въ веѳса́нъ. м҃в И҆ ви́дѣ трѵ́фѡнъ, ꙗ҆́кѡ прїи́де і҆ѡнаѳа́нъ съ вѡ́и мно́гими, и҆ простре́ти на́нь рꙋ́кꙋ ѹ҆боѧ́сѧ: м҃г и҆ воспрїѧ́тъ є҆го̀ че́стнѡ, и҆ поста́ви є҆го̀ пред̾ всѣ́ми дрꙋ̑ги свои́ми, и҆ дадѐ є҆мꙋ̀ да́ры, и҆ заповѣ́да всѣ̑мъ си́ламъ свои̑мъ послꙋ́шати є҆гѡ̀ ꙗ҆́кѡ себє̀. м҃д И҆ речѐ і҆ѡнаѳа́нꙋ: вскꙋ́ю ѹ҆трꙋди́лъ є҆сѝ всѧ̑ лю́ди сїѧ̑, бра́ни не настоѧ́щей на́мъ; м҃є и҆ нн҃ѣ ѿпꙋстѝ и҆̀хъ въ до́мы своѧ̑, и҆збери́ же себѣ̀ мꙋже́й ма́лѡ, и҆̀же бꙋ́дꙋтъ съ тобо́ю, и҆ прїидѝ со мно́ю во птолемаі́дꙋ, и҆ преда́мъ тебѣ̀ ю҆̀ и҆ про́чыѧ твєрды́ни и҆ си̑лы про́чыѧ, и҆ всѣ́хъ и҆̀же над̾ потре́бами, и҆ возвра́щьсѧ ѿидꙋ̀: сегѡ́ бо ра́ди прїидо́хъ. м҃ѕ И҆ вѣ́ровавъ є҆мꙋ̀, сотворѝ, ꙗ҆́коже речѐ, и҆ ѿпꙋстѝ си̑лы, и҆ ѿидо́ша въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ. м҃з Ѡ҆ста́ви же съ собо́ю трѝ ты́сѧщы мꙋже́й, и҆́хже двѣ̀ ты́сѧщы ѡ҆ста́ви въ галїле́и, ты́сѧща же и҆до́ша съ ни́мъ. м҃и Є҆гда́ же вни́де і҆ѡнаѳа́нъ во птолемаі́дꙋ, заключи́ша врата̀ гра̑дскаѧ во птолемаі́дѣ, и҆ ꙗ҆́ша є҆го̀, и҆ всѣ́хъ вше́дшихъ съ ни́мъ ѹ҆би́ша мече́мъ. м҃ѳ И҆ посла̀ трѵ́фѡнъ вѡ́и и҆ ко́нники въ галїле́ю и҆ на по́ле вели́кое, є҆́же погꙋби́ти всѣ́хъ дрꙋгѡ́въ і҆ѡнаѳа́новыхъ. н҃ И҆ позна́ша, ꙗ҆́кѡ ꙗ҆́тъ бы́сть і҆ѡнаѳа́нъ и҆ ѹ҆бїе́нъ и҆ всѝ и҆̀же съ ни́мъ, и҆ ѹ҆вѣща́ша са́ми себѐ и҆ и҆до́ша ѹ҆гото́вани на бра́нь. н҃а И҆ ви́дѣша гонѧ́щїи, ꙗ҆́кѡ ѡ҆ дꙋшѝ и҆̀мъ є҆́сть, и҆ возврати́шасѧ. н҃в И҆ прїидо́ша всѝ съ ми́ромъ въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ, и҆ пла́кашасѧ і҆ѡнаѳа́на и҆ сꙋ́щихъ съ ни́мъ, и҆ ѹ҆боѧ́шасѧ ѕѣлѡ̀, и҆ пла́каше ве́сь і҆и҃ль пла́чемъ ве́лїимъ. н҃г И҆ взыска́ша всѝ ꙗ҆зы́цы, и҆̀же ѡ҆́крестъ и҆́хъ, сокрꙋши́ти и҆̀хъ, рѣ́ша бо: н҃д не и҆мѣ́ютъ нача́лника и҆ помога́ющагѡ: нн҃ѣ ѹ҆̀бо пора́тꙋемъ и҆̀хъ и҆ ѿи́мемъ ѿ челѡвѣ́къ па́мѧть и҆́хъ.

Глава̀ г҃і.
[edit]

И҆ слы́ша сі́мѡнъ, ꙗ҆́кѡ собра̀ трѵ́фѡнъ си́лꙋ мно́гꙋ прїитѝ въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ и҆ сокрꙋши́ти ю҆̀, в҃ и҆ ви́дѣ лю́ди, ꙗ҆́кѡ сꙋ́ть въ стра́сѣ и҆ тре́петѣ, и҆ взы́де во і҆ерⷭ҇ли́мъ и҆ собра̀ лю́ди, г҃ и҆ ѹ҆вѣща̀ и҆̀хъ и҆ речѐ и҆̀мъ: вы̀ вѣ́сте, є҆ли̑ка а҆́зъ и҆ бра́тїѧ моѧ̑ и҆ до́мъ ѻ҆тца̀ моегѡ̀ сотвори́хомъ и҆ ѡ҆ зако́нѣхъ и҆ ѡ҆ ст҃ы́хъ, и҆ бра̑ни и҆ тѣснѡты̀, и҆̀хже ви́дѣхомъ: д҃ сегѡ̀ ра́ди погибо́ша бра́тїѧ моѧ̑ всѝ ра́ди і҆и҃лѧ, и҆ ѡ҆ста́хъ а҆́зъ є҆ди́нъ: є҃ и҆ нн҃ѣ не бꙋ́ди мѝ пощади́ти дꙋшѝ моеѧ̀ во всѧ́ко вре́мѧ скорбе́й, не бо̀ лꙋ́чшїй є҆́смь бра́тїи моеѧ̀: ѕ҃ ѻ҆ба́че ѿмщꙋ̀ ѡ҆ ꙗ҆зы́цѣ мое́мъ и҆ ѡ҆ ст҃ы́хъ и҆ ѡ҆ жена́хъ и҆ ча́дѣхъ на́шихъ: ꙗ҆́кѡ собра́шасѧ всѝ ꙗ҆зы́цы сотре́ти на́съ вражды̀ ра́ди. з҃ И҆ возгорѣ́шасѧ дꙋ́хомъ лю́дїе вкꙋ́пѣ послꙋ́шати слове́съ си́хъ и҃ и҆ ѿвѣща́ша гла́сомъ ве́лїимъ, глаго́люще: ты̀ є҆сѝ во́ждь на́шъ вмѣ́стѡ і҆ꙋ́ды и҆ і҆ѡнаѳа́на бра́та твоегѡ̀: ѳ҃ поборѝ бра́нь на́шꙋ, и҆ всѧ̑, є҆ли̑ка а҆́ще рече́ши на́мъ, сотвори́мъ. і҃ И҆ собра̀ всѧ̑ мꙋ́жы бра́нники и҆ ѹ҆скорѝ соверши́ти всѧ̑ стѣ́ны і҆ерⷭ҇ли̑мскїѧ и҆ ѹ҆твердѝ є҆го̀ ѡ҆́крестъ: а҃і и҆ посла̀ і҆ѡнаѳа́на сы́на а҆вессалѡ́мова и҆ съ ни́мъ си́лꙋ дово́лнꙋю во і҆ѻппі́ю, и҆ и҆згна̀ сꙋ́щихъ въ не́й и҆ пребы́сть та́мѡ въ не́й. в҃і И҆ воздви́жесѧ трѵ́фѡнъ ѿ птолемаі́ды съ си́лою ве́лїею вни́ти въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ, и҆ і҆ѡнаѳа́нъ съ ни́мъ въ стра́жи. г҃і Сі́мѡнъ же ѡ҆полчи́сѧ во а҆ді́дѣ на лицы̀ по́лѧ. д҃і И҆ позна̀ трѵ́фѡнъ, ꙗ҆́кѡ воста̀ сі́мѡнъ вмѣ́стѡ бра́та своегѡ̀ і҆ѡнаѳа́на и҆ ꙗ҆́кѡ срази́тисѧ съ ни́мъ хо́щетъ бра́нїю, є҃і посла̀ къ немꙋ̀ послы̀ глаго́лѧ: сребра̀ ра́ди, є҆́же до́лженъ бра́тъ тво́й і҆ѡнаѳа́нъ царю̀, потре́бъ ра́ди, и҆̀хже и҆мѣ́ѧше, содержи́мъ є҆го̀: ѕ҃і и҆ нн҃ѣ послѝ сребра̀ тала́нтѡвъ сто̀ и҆ два̀ сы̑на є҆гѡ̀ въ зало́гъ, ꙗ҆́кѡ да не ѿпꙋще́нъ ѿстꙋ́питъ ѿ на́съ, и҆ ѿпꙋ́стимъ є҆го̀. з҃і И҆ позна̀ сі́мѡнъ, ꙗ҆́кѡ ле́стїю глаго́лютъ къ немꙋ̀, и҆ посла̀ сребро̀ и҆ ѻ҆́троки, да не когда̀ враждꙋ̀ прїи́метъ ве́лїю ѿ люді́й, глаго́лющихъ: и҃і ꙗ҆́кѡ не посла̀ є҆мꙋ̀ сребра̀ и҆ ѻ҆трокѡ́въ, и҆ поги́бе. ѳ҃і И҆ посла̀ ѻ҆́троки и҆ сто̀ тала̑нтъ. И҆ солга̀ и҆ не ѿпꙋстѝ і҆ѡнаѳа́на. к҃ И҆ по си́хъ прїи́де трѵ́фѡнъ, да вни́детъ во странꙋ̀ и҆ сотре́тъ ю҆̀, и҆ ѡ҆бы́де пꙋ́ть, и҆́же веде́тъ во а҆дѡ́рꙋ: а҆ сі́мѡнъ и҆ по́лкъ є҆гѡ̀ противоидѧ́ше є҆мꙋ̀ на всѧ́ко мѣ́сто, а҆́може и҆дѧ́ше. к҃а Сꙋ́щїи же ѿ краегра́дїѧ посла́ша къ трѵ́фѡнꙋ послѡ́въ понꙋжда́ющихъ є҆го̀, да потщи́тсѧ прїитѝ къ ни̑мъ пꙋсты́нею и҆ посла́ти и҆̀мъ пи́щы. к҃в И҆ ѹ҆гото́ва трѵ́фѡнъ всѧ̑ ко́нники своѧ̑, є҆́же прїитѝ въ но́щь ѻ҆́нꙋю. и҆ бѣ̀ снѣ́гъ ве́лїй ѕѣлѡ̀, и҆ не прїи́де снѣ́га ра́ди: и҆ воста̀ и҆ ѿи́де въ галааді́тїдꙋ. к҃г Є҆гда́ же прибли́жисѧ къ васка́мѣ, ѹ҆бѝ і҆ѡнаѳа́на, и҆ погребе́нъ бы́ти та́мѡ. к҃д И҆ возврати́сѧ трѵ́фѡнъ и҆ и҆́де въ зе́млю свою̀. к҃є И҆ посла̀ сі́мѡнъ и҆ взѧ̀ кѡ́сти і҆ѡнаѳа́на бра́та своегѡ̀ и҆ погребѐ ѧ҆̀ въ мѡди́нѣ гра́дѣ ѻ҆тє́цъ свои́хъ. к҃ѕ И҆ пла́каша є҆гѡ̀ ве́сь і҆и҃ль пла́чемъ ве́лїимъ и҆ рыда́хꙋ є҆гѡ̀ дни̑ мнѡ́ги. к҃з И҆ созда̀ сі́мѡнъ над̾ гро́бомъ ѻ҆тца̀ своегѡ̀ и҆ бра́тїй свои́хъ, и҆ вознесѐ є҆го̀ видѣ́нїемъ, ка́менїемъ те́санымъ созадѝ и҆ сопредѝ, к҃и и҆ поста́ви на ни́хъ се́дмь пѷрамі́дъ, є҆ди́нꙋ проти́вꙋ є҆ди́ноѧ, ѻ҆тцꙋ̀ и҆ ма́тери и҆ четы́ремъ бра́тїѧмъ: к҃ѳ и҆ си̑мъ сотворѝ ѡ҆гра̑ды, и҆ ѡ҆бложѝ столпы̀ вели̑кїѧ, и҆ сотворѝ на столпѣ́хъ всеѻрꙋ̑жїѧ въ па́мѧть вѣ́чнꙋю, и҆ при всеѻрꙋ́жїихъ корабли̑ и҆зва̑ѧнныѧ, во є҆́же ви̑димымъ бы́ти ѿ всѣ́хъ пла́вающихъ на мо́ри. л҃ Се́й гро́бъ, є҆го́же сотворѝ въ мѡди́нѣ, да́же до сегѡ̀ днѐ. л҃а Трѵ́фѡнъ же хожда́ше ле́стїю со а҆нтїо́хомъ царе́мъ ю҆́нымъ, и҆ ѹ҆бѝ є҆го̀, л҃в и҆ воцари́сѧ вмѣ́стѡ є҆гѡ̀, и҆ возложѝ на сѧ̀ дїади́мꙋ а҆сі́йскꙋю, и҆ сотворѝ ꙗ҆́звꙋ вели́кꙋю на землѝ. л҃г И҆ созда̀ сі́мѡнъ тверды̑ни і҆ꙋдє́йскїѧ, и҆ ѡ҆градѝ столпа́мивысо́кими и҆ стѣна́ми ве́лїими, и҆ врата́ми и҆ заво́рами, и҆ положѝ пи́щы въ тверды́нехъ. л҃д И҆ и҆збра̀ сі́мѡнъ мꙋ́жы и҆ посла̀ ко дими́трїю царю̀, да сотвори́тъ ѡ҆слабле́нїе странѣ̀, ꙗ҆́кѡ всѧ̑ дѣла̀ трѵ́фѡнѡва бѣ́ша хищє́нїѧ. л҃є И҆ посла̀ є҆мꙋ̀ дими́трїй ца́рь по словесє́мъ си̑мъ, и҆ ѿвѣща̀ є҆мꙋ̀, и҆ написа̀ є҆мꙋ̀ є҆пїсто́лїю сицевꙋ̀: л҃ѕ ца́рь дими́трїй сі́мѡнꙋ а҆рхїере́ю и҆ дрꙋ́гꙋ царе́й и҆ старѣ́йшинамъ и҆ ꙗ҆зы́кꙋ і҆ꙋде́йскꙋ ра́доватисѧ: л҃з вѣне́цъ златы́й и҆ пе́рстень, ꙗ҆̀же посла́лъ є҆сѝ, воспрїѧ́хомъ, и҆ гото́ви є҆смы̀ сотвори́ти съ ва́ми ми́ръ вели́къ и҆ писа́ти къ сꙋ́щымъ над̾ да́ньми, є҆́же ѡ҆ста́вити ва́мъ да̑ни: л҃и и҆ є҆ли̑ка ѹ҆ста́вихомъ ва́мъ, крѣ̑пка сꙋ́ть, и҆ твєрды́ни, ꙗ҆̀же созда́сте, да бꙋ́дꙋтъ ва́мъ: л҃ѳ ѿпꙋща́емъ же невѣ̑дѣнїѧ и҆ согрѣшє́нїѧ да́же до дне́шнѧгѡ днѐ, и҆ вѣне́цъ, є҆го́же до́лжни бы́сте, и҆ а҆́ще ка́ѧ и҆на́ѧ да́нь бѣ̀ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, ктомꙋ̀ да не бꙋ́дꙋтъ дава́ємаѧ: м҃ и҆ а҆́ще нѣ́цыи ѹ҆го́дни ѿ ва́съ вписа́тисѧ къ на́шымъ, да впи́шꙋтсѧ, и҆ да бꙋ́детъ междꙋ̀ на́ми ми́ръ. м҃а Лѣ́та сто̀ седмьдесѧ́тагѡ ѿѧ́то бы́сть и҆́го ꙗ҆зы́ческое ѿ і҆и҃лѧ, м҃в и҆ нача́ша лю́дїе і҆и҃лєвы писа́ти въ писа́нїихъ и҆ въ совѣща́нїихъ: лѣ́та пе́рвагѡ при сі́мѡнѣ а҆рхїере́и вели́цѣмъ и҆ во́инѣ и҆ вождѝ і҆ꙋде́йстѣмъ. м҃г Во дне́хъ ѻ҆́нѣхъ прїи́де сі́мѡнъ въ га́зꙋ и҆ ѡ҆крꙋжѝ ю҆̀ полка́ми, и҆ сотворѝ миха̑ны и҆ прибли́жисѧ ко гра́дꙋ, и҆ и҆збѝ сто́лпъ є҆ди́нъ и҆ взѧ̀. м҃д И҆ вскача́хꙋ во гра́дъ и҆̀же бѧ́хꙋ въ миха́нѣ, и҆ бы́сть смѧте́нїе ве́лїе въ гра́дѣ. м҃є И҆ взыдо́ша и҆̀же бѣ́хꙋ во гра́дѣ съ жена́ми и҆ ча̑ды на стѣ́нꙋ, растє́рзаны и҆мꙋ́ще ри̑зы своѧ̑, и҆ возопи́ша гла́сомъ ве́лїимъ, молѧ́ще сі́мѡна десни́цꙋ и҆̀мъ да́ти, м҃ѕ и҆ реко́ша: не сотворѝ на́мъ по лꙋка́вствѡмъ на́шымъ, но по ми́лости твое́й. м҃з И҆ ѹ҆ми́лостивисѧ и҆̀мъ сі́мѡнъ, не воева̀ и҆́хъ, и҆ и҆згна̀ и҆̀хъ ѿ гра́да: и҆ ѡ҆чи́сти до́мы, въ ни́хже бѧ́хꙋ і҆́дѡли, и҆ та́кѡ вни́де въ ѻ҆́нь съ пѣ́сньми благословѧ̀ гдⷭ҇а: м҃и и҆ и҆зве́рже и҆з̾ негѡ̀ всѧ́кꙋю нечистотꙋ̀, и҆ вселѝ въ не́мъ мꙋ́жы, и҆̀же зако́нъ творѧ́тъ, и҆ ѹ҆твердѝ є҆го̀, и҆ сотворѝ себѣ̀ въ не́мъ ѡ҆бита́нїе. м҃ѳ Сꙋ́щымъ же ѿ краегра́дїѧ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ возбранѧ́шесѧ и҆сходи́ти и҆ входи́ти во странꙋ̀, и҆ кꙋпова́ти и҆ продава́ти: и҆ взалка́ша ѕѣлѡ̀, и҆ мно́зи ѿ ни́хъ гла́домъ погибо́ша. н҃ И҆ возопи́ша къ сі́мѡнꙋ десни́цꙋ прїѧ́ти, и҆ дадѐ и҆̀мъ, и҆ и҆згна̀ и҆̀хъ ѿтꙋ́дꙋ и҆ ѡ҆чи́сти краегра́дїе ѿ ѡ҆скверне́нїй. н҃а И҆ вни́де въ нѐ въ два́десѧть тре́тїй де́нь втора́гѡ мцⷭ҇а, лѣ́та сто̀ се́дмьдесѧтъ пе́рвагѡ съ хвале́нїемъ и҆ ва́їѧми, и҆ въ гꙋ́слехъ и҆ кѷмва́лѣхъ и҆ сопѣ́лехъ, и҆ въ пѣ́снехъ и҆ пѣ́нїихъ, ꙗ҆́кѡ сокрꙋши́сѧ вра́гъ ве́лїй ѿ і҆и҃лѧ. н҃в И҆ ѹ҆ста́ви на всѧ́кое лѣ́то провожда́ти де́нь то́й съ весе́лїемъ, и҆ ѹ҆твердѝ го́рꙋ свѧти́лища, ꙗ҆́же бли́з̾ краегра́дїѧ, и҆ всели́сѧ тꙋ̀ са́мъ и҆ и҆̀же съ ни́мъ. н҃г И҆ ви́дѣ сі́мѡнъ і҆ѡа́нна сы́на своего̀, ꙗ҆́кѡ мꙋ́жъ є҆́сть, и҆ поста́ви є҆го̀ вожда̀ си́лъ всѣ́хъ, и҆ всели́сѧ въ газа́рѣхъ.

Глава̀ д҃і.
[edit]

И҆ въ лѣ́то сто̀ се́дмьдесѧтъ второ́е, собра̀ ца́рь дими́трїй си̑лы своѧ̑ и҆ и҆́де въ миді́ю собра́ти по́мощь себѣ̀, ꙗ҆́кѡ да ра́тꙋетъ проти́вꙋ трѵ́фѡна. в҃ И҆ слы́ша а҆рса́къ ца́рь пе́рсскїй и҆ ми́дскїй, ꙗ҆́кѡ прїи́де дими́трїй въ предѣ́лы є҆гѡ̀, и҆ посла̀ є҆ди́наго ѿ нача̑лникъ свои́хъ ꙗ҆́ти є҆го̀ жи́ва. г҃ И҆ и҆́де и҆ поразѝ ѡ҆полче́нїе дими́трїево, и҆ ꙗ҆́тъ є҆го̀ и҆ приведѐ є҆го̀ ко а҆рса́кꙋ: и҆ всадѝ є҆го̀ въ темни́цꙋ. д҃ И҆ ѹ҆молча̀ землѧ̀ і҆ꙋ́дина во всѧ̑ дни̑ сі́мѡнѡвы, и҆ взыска̀ блага̑ѧ ꙗ҆зы́кꙋ своемꙋ̀, и҆ ѹ҆го́дна бы́сть и҆̀мъ вла́сть є҆гѡ̀ и҆ сла́ва є҆гѡ̀ во всѧ̑ дни̑. є҃ И҆ со все́ю сла́вою свое́ю взѧ̀ і҆ѻппі́ю въ приста́нище и҆ сотворѝ вхо́дъ ѻ҆стровѡ́мъ мѡрски́мъ, ѕ҃ и҆ распрострѐ предѣ́лы ꙗ҆зы́кꙋ своемꙋ̀, и҆ ѡ҆держа̀ странꙋ̀, з҃ и҆ собра̀ плѣне́нїе мно́го, и҆ госпо́дствова над̾ газа̑ры и҆ веѳсꙋ̑ры и҆ краегра́дїемъ, и҆ ѿѧ́тъ нечистѡты̀ ѿ негѡ̀, и҆ не бы́сть противлѧ́ющагѡсѧ є҆мꙋ̀. и҃ И҆ кі́йждо дѣ́лаше зе́млю свою̀ съ ми́ромъ, и҆ землѧ̀ даѧ́ше жи̑та своѧ̑, и҆ древеса̀ пѡльска́ѧ пло́дъ сво́й. ѳ҃ Старѣ̑йшины на сто́гнахъ сѣдѧ́хꙋ и҆ всѝ ѡ҆ благи́хъ бесѣ́довахꙋ, и҆ ю҆́нѡши ѡ҆блача́хꙋсѧ сла́вою и҆ ри́зами ра́тными. і҃ Градѡ́мъ даѧ́ше пи́щы и҆ вчинѧ́ше и҆̀хъ въ сосꙋ́ды ѹ҆твержде́нїѧ, доне́лѣже и҆менова́сѧ и҆́мѧ сла́вы є҆гѡ̀ да́же до кра́ѧ землѝ. а҃і Сотворѝ ми́ръ на землѝ, и҆ возвесели́сѧ і҆и҃ль весе́лїемъ ве́лїимъ. в҃і И҆ сѣ́де кі́йждо под̾ вїногра́домъ свои́мъ и҆ смоко́вницею свое́ю, и҆ не бы́сть ѹ҆страша́ющагѡ и҆̀хъ. г҃і И҆ ѡ҆скꙋдѣ̀ ра́тꙋѧй и҆̀хъ на землѝ, и҆ ца́рїе сотро́шасѧ во дни̑ ѡ҆́ны. д҃і И҆ ѹ҆крѣпѝ всѣ́хъ смире́нныхъ люді́й свои́хъ: зако́на взыска̀ и҆ ѿѧ́тъ всѧ́ко беззако́нїе и҆ лꙋка́вство, є҃і ст҃а̑ѧ просла́ви и҆ ѹ҆мно́жи сосꙋ́ды ст҃ы́хъ. ѕ҃і И҆ слы́шано бѣ̀ въ ри́мѣ, ꙗ҆́кѡ ѹ҆́мре і҆ѡнаѳа́нъ, и҆ да́же до спа́ртїи слы́шасѧ, и҆ ѡ҆скорби́шасѧ ѕѣлѡ̀. з҃і Є҆гда́ же ѹ҆слы́шаша, ꙗ҆́кѡ сі́мѡнъ бра́тъ є҆гѡ̀ бы́сть вмѣ́стѡ є҆гѡ̀ а҆рхїере́й и҆ ѡ҆держа̀ всю̀ странꙋ̀ и҆ гра́ды въ не́й, и҃і писа́ша къ немꙋ̀ на дщи́цахъ мѣ́дѧныхъ, є҆́же ѡ҆бнови́ти съ ни́мъ дрꙋ́жбꙋ и҆ споборе́нїе, ꙗ҆̀же сотвори́ша со і҆ꙋ́дою и҆ і҆ѡнаѳа́номъ бра́тїею є҆гѡ̀. ѳ҃і И҆ прочто́шасѧ пред̾ цр҃ковїю во і҆ерⷭ҇ли́мѣ. к҃ И҆ се́й ѡ҆́бразъ посла́нїй, и҆̀хже посла́ша спартїа́ты: спартїа́тѡвъ нача̑лницы и҆ гра́дъ сі́мѡнꙋ і҆ере́ю вели́комꙋ и҆ старѣ́йшинамъ, и҆ жерцє́мъ и҆ про́чымъ лю́демъ і҆ꙋдє́йскимъ бра́тїи ра́доватисѧ: к҃а послы̀, и҆̀же по́слани сꙋ́ть къ лю́демъ на́шымъ, возвѣсти́ша на́мъ ѡ҆ ва́шей сла́вѣ и҆ че́сти, и҆ возвесели́хомсѧ ѡ҆ прихо́дѣ и҆́хъ, к҃в и҆ списа́хомъ ꙗ҆̀же ѿ ни́хъ речє́на въ совѣ́тѣхъ люді́й си́це: нꙋми́нїй сы́нъ а҆нтїо́ховъ и҆ а҆нтїпа́тръ і҆асѡ́новъ, послы̀ і҆ꙋде́йстїи, прїидо́ста къ на́мъ возновлѧ̑юща съ на́ми дрꙋ́жбꙋ: к҃г и҆ ѹ҆го́дно бы́сть лю́демъ прїѧ́ти мꙋ́жы сла́внѡ и҆ положи́ти восписа́нїе слове́съ и҆́хъ во ѡ҆сѡ́быѧ людскі̑ѧ кни̑ги, да бꙋ́детъ па́мѧть лю́демъ спартїа́тѡвъ: ѡ҆́бразъ же тѣ́хъ писа́хомъ сі́мѡнꙋ а҆рхїере́ю. к҃д По си́хъ посла̀ сі́мѡнъ нꙋми́нїа въ ри́мъ, и҆мꙋ́щаго щи́тъ зла́тъ вели́къ вѣ́сомъ мна̑съ ты́сѧща на ѹ҆ставле́нїе съ ни́ми дрꙋ́жбы. к҃є Є҆гда́ же ѹ҆слы́шаша лю́дїе словеса̀ сїѧ̑, рѣ́ша: кꙋ́ю благода́ть воздади́мъ сі́мѡнꙋ и҆ сынѡ́мъ є҆гѡ̀; к҃ѕ ѹ҆тверди́ бо са́мъ и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀ и҆ до́мъ ѻ҆тца̀ є҆гѡ̀, и҆ побѝ врагѝ і҆и҃лєвы ѿ ни́хъ, и҆ ѹ҆ста́виша є҆мꙋ̀ свобо́дꙋ. к҃з И҆ написа́ша на дска́хъ мѣ́дѧныхъ и҆ поста́виша на столпѣ̀ въ горѣ̀ сїѡ́нѣ. и҆ се́й є҆́сть ѡ҆́бразъ писа́нїѧ: во ѻ҆смыйна́десѧть де́нь мцⷭ҇а є҆лꙋ́лъ, лѣ́та сто̀ се́дмьдесѧтъ втора́гѡ, и҆ сїѐ тре́тїе лѣ́то при сі́мѡнѣ а҆рхїере́и, въ сараме́ли, к҃и въ собра́нїи вели́цѣмъ жерцє́въ и҆ люді́й, и҆ кнѧзе́й ꙗ҆зы́ка и҆ старѣ́йшинъ страны̀ возвѣсти́сѧ на́мъ: поне́же мно́гащи бы́ша бра̑ни въ странѣ̀, к҃ѳ сі́мѡнъ же сы́нъ маттаѳі́евъ, сы́нъ сынѡ́въ і҆арі́вовыхъ, и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀ вда́ша себѐ въ бѣ́дство, и҆ противоста́ша сопоста́тѡмъ ꙗ҆зы́ка своегѡ̀, ꙗ҆́кѡ да стоѧ́тъ ст҃а̑ѧ и҆́хъ и҆ зако́нъ, и҆ сла́вою вели́кою просла́виша лю́ди своѧ̑: л҃ и҆ собра̀ і҆ѡнаѳа́нъ лю́ди своѧ̑, и҆ бы́сть и҆̀мъ а҆рхїере́й, и҆ приложи́сѧ къ лю́демъ свои̑мъ: л҃а и҆ хотѣ́ша вразѝ и҆́хъ вни́ти въ странꙋ̀ и҆́хъ, є҆́же сокрꙋши́ти странꙋ̀ и҆́хъ и҆ просте́рти рꙋ́кꙋ на ст҃а̑ѧ и҆́хъ, л҃в тогда̀ воста̀ сі́мѡнъ и҆ бра́сѧ за лю́ди своѧ̑, и҆ разда̀ сре́бреникѡвъ мно́гѡ свои̑мъ, и҆ воѡрꙋжѝ мꙋ́жы си̑льныѧ ꙗ҆зы́ка своегѡ̀, и҆ дадѐ и҆̀мъ ѡ҆бро́ки, л҃г и҆ ѹ҆твердѝ гра́ды і҆ꙋдє́йскїѧ и҆ веѳсꙋ́рꙋ, ꙗ҆́же въ предѣ́лѣхъ і҆ꙋде́йскихъ, и҆дѣ́же бѧ́хꙋ ѻ҆рꙋ̑жїѧ бра́нникѡвъ пре́жде, и҆ поста́ви та́мѡ на стра́жꙋ мꙋ́жы і҆ꙋдє́йскїѧ: л҃д и҆ і҆ѻппі́ю ѹ҆твердѝ, ꙗ҆́же на примо́рїи, и҆ газа́рꙋ, ꙗ҆́же въ предѣ́лѣхъ а҆зѡ́та, въ не́йже вразѝ пре́жде ѡ҆бита́хꙋ, и҆ населѝ та́мѡ і҆ꙋдє́и, и҆ є҆ли̑ка потрє́бна бѧ́хꙋ на ѹ҆правле́нїе си́хъ, положѝ въ ни́хъ: л҃є и҆ ви́дѣша лю́дїе дѣ́йство сі́мѡново и҆ сла́вꙋ, ю҆́же ѹ҆мы́сли сотвори́ти ꙗ҆зы́кꙋ своемꙋ̀, и҆ поста́виша є҆го̀ въ вожда̀ своего̀ и҆ а҆рхїере́а, зане́же сотворѝ сїѧ̑ всѧ̑, и҆ пра́вдꙋ и҆ вѣ́рꙋ, ю҆́же соблюдѐ ꙗ҆зы́кꙋ своемꙋ̀, и҆ взыска̀ всѧ́кимъ ѡ҆́бразомъ вознестѝ лю́ди своѧ̑: л҃ѕ и҆ во дни̑ є҆гѡ̀ благоꙋспѣва́ше въ рꙋкꙋ̀ є҆гѡ̀, є҆́же и҆з̾ѧ́ти ꙗ҆зы́ки ѿ страны̀ и҆́хъ, и҆ и҆̀же во гра́дѣ даві́довѣ бѣ́хꙋ во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, и҆̀же сотвори́ша себѣ̀ краегра́дїе, и҆з̾ негѡ́же и҆схожда́хꙋ и҆ сквернѧ́хꙋ ѡ҆́крестъ ст҃ы́хъ и҆ творѧ́хꙋ ꙗ҆́звꙋ ве́лїю въ чистотѣ̀, л҃з и҆ населѝ въ не́мъ мꙋ́жы і҆ꙋдє́йски и҆ ѹ҆твердѝ ко ѹ҆крѣпле́нїю страны̀ и҆ гра́да и҆ возвы́си стѣ́ны во і҆ерⷭ҇ли́мѣ: л҃и и҆ ца́рь дими́трїй ѹ҆ста́ви є҆мꙋ̀ нача́лство жре́чества, л҃ѳ по си̑мъ сотворѝ є҆го̀ дрꙋ́га своего̀ и҆ просла́ви є҆го̀ сла́вою вели́кою: м҃ слы́ша бо, ꙗ҆́кѡ нарѣче́ни сꙋ́ть і҆ꙋде́є ѿ ри́млѧнъ дрꙋ́зи и҆ спобѡ́рницы и҆ бра́тїѧ, и҆ ꙗ҆́кѡ прїѧ́ша послѡ́въ сі́мѡновыхъ пресла́внѡ: м҃а и҆ ꙗ҆́кѡ благоволи́ша і҆ꙋде́є и҆ жерцы̀ бы́ти сі́мѡнꙋ вождо́мъ и҆ а҆рхїере́емъ въ вѣ́къ, до́ндеже воста́нетъ прⷪ҇ро́къ вѣ́ренъ: м҃в и҆ да бꙋ́детъ над̾ ни́ми воево́да, и҆ ꙗ҆́кѡ да радѣ́етъ ѡ҆ ст҃ы́хъ поставлѧ́ти и҆̀хъ над̾ дѣла́ми и҆́хъ и҆ над̾ страно́ю, и҆ над̾ ѻ҆рꙋ́жїемъ и҆ над̾ тверды́нѧми, м҃г и҆ ꙗ҆́кѡ да радѣ́етъ ѡ҆ ст҃ы́хъ, и҆ да слꙋ́шаютъ є҆гѡ̀всѝ, и҆ да пи́шꙋтсѧ на и҆́мѧ є҆гѡ̀ всѧ̑ писа̑нїѧ во странѣ̀,и҆ да ѡ҆блачи́тсѧ въ порфѵ́рꙋ и҆ златꙋ́ю ри́зꙋ, м҃д и҆ не лѣ́ть бꙋ́детъ ни комꙋ́же ѿ люді́й и҆ ѿ жрє́цъ ѿврещѝ что̀ ѿ си́хъ и҆ вопрекѝ глаго́лати ѿ негѡ̀ речє́нымъ, и҆лѝ совокꙋпи́ти со́нмъ во странѣ̀ без̾ негѡ̀ и҆ ѡ҆блещи́сѧ въ порфѵ́рꙋ и҆ носи́ти гри́внꙋ зла́тꙋ: м҃є а҆ и҆́же а҆́ще сотвори́тъ кромѣ̀ си́хъ, и҆лѝ ѿве́ржетъ что̀ си́хъ, пови́ненъ бꙋ́детъ. м҃ѕ И҆ ѹ҆го́дно бы́сть всѣ̑мъ лю́демъ ѹ҆ста́вити сі́мѡнꙋ и҆ сотвори́ти по словесє́мъ си̑мъ. м҃з И҆ прїѧ̀ сі́мѡнъ, и҆ благоволѝ а҆рхїере́йствовати, и҆ бы́ти воево́дою и҆ нача́лникомъ ꙗ҆зы́ка і҆ꙋде́йска и҆ жерце́мъ, и҆ нача́лствовати над̾ всѣ́ми. м҃и И҆ писа́нїе сїѐ рѣ́ша водрꙋзи́ти во дщи́цахъ мѣ́дѧныхъ и҆ поста́вити и҆̀хъ въ притво́рѣ ст҃ы́хъ, въ мѣ́стѣ сла́внѣ, м҃ѳ списа́нїе же си́хъ положи́ти въ газофѷла́кїи, ꙗ҆́кѡ да и҆́мать сі́мѡнъ и҆ сы́нове є҆гѡ̀.

Глава̀ є҃і.
[edit]

И҆ посла̀ ца́рь а҆нтїо́хъ сы́нъ дими́трїа царѧ̀ посла̑нїѧ ѿ ѻ҆стровѡ́въ морски́хъ сі́мѡнꙋ а҆рхїере́ю и҆ нача́лникꙋ ꙗ҆зы́ка і҆ꙋде́йска и҆ всемꙋ̀ ꙗ҆зы́кꙋ. в҃ И҆ бѧ́хꙋ содержа́ще ѡ҆́бразъ се́й: ца́рь а҆нтїо́хъ сі́мѡнꙋ жерцꙋ̀ вели́комꙋ и҆ ꙗ҆зы́ка нача́лникꙋ и҆ ꙗ҆зы́кꙋ і҆ꙋде́йскомꙋ ра́доватисѧ: г҃ поне́же мꙋ́жїе гꙋби́телє ѡ҆держа́ша ца̑рствїѧ ѻ҆тє́цъ на́шихъ, хощꙋ́ же снабдѣ́ти ца́рство, да ѹ҆стро́ю є҆̀ ꙗ҆́коже бѣ̀ пре́жде, и҆ ѿ стра́нъ собра́хъ мно́жество си́лъ и҆ сотвори́хъ корабли̑ вѡ́инскїѧ, д҃ хощꙋ́ же и҆зы́ти во странꙋ̀, да ѿмщꙋ̀ растли́вшымъ странꙋ̀ на́шꙋ и҆ ѡ҆пꙋстоши́вшымъ гра́ды мнѡ́ги въ ца́рствїи (мое́мъ), є҃ нн҃ѣ ѹ҆̀бо ѹ҆твержда́ю тебѣ̀ всѧ̑ ѡ҆ставлє́нїѧ да́ней, ꙗ҆̀же ѡ҆ста́виша тебѣ̀ бы́вшїи пре́жде менє̀ ца́рїе, и҆ є҆ли̑ки и҆́ны да́ры ѡ҆ста́виша тебѣ̀, ѕ҃ и҆ попꙋсти́хъ тебѣ̀ твори́ти кова́нїе ѡ҆со́быхъ пѣ́нѧзей во странѣ̀ твое́й, з҃ і҆ерⷭ҇ли́мꙋ же и҆ ст҃ы́немъ бы́ти свобѡ́днымъ: и҆ всѧ̑ ѻ҆рꙋ̑жїѧ, є҆ли̑ка ѹ҆гото́валъ є҆сѝ, и҆ тверды̑ни, и҆̀хже созда́лъ є҆сѝ, и҆̀хже держи́ши, да бꙋ́дꙋтъ тебѣ̀: и҃ и҆ ве́сь до́лгъ царе́въ, и҆ ꙗ҆̀же подоба́ютъ царе́ви, ѿнн҃ѣ и҆ во всѐ вре́мѧ да ѡ҆ста́вѧтсѧ тебѣ̀: ѳ҃ є҆гда́ же ѡ҆держи́мъ ца́рство на́ше, просла́вимъ тебѐ и҆ лю́ди твоѧ̑ и҆ свѧти́лище сла́вою вели́кою, ꙗ҆́кѡ да ꙗ҆вле́нна бꙋ́детъ сла́ва ва́ша по все́й землѝ. і҃ Лѣ́та сто̀ се́дмьдесѧтъ четве́ртагѡ и҆зы́де а҆нтїо́хъ въ зе́млю ѻ҆тє́цъ свои́хъ, и҆ собра́шасѧ къ немꙋ̀ всѝ вѡ́и, ꙗ҆́кѡ ма̑лымъ бы́ти ѡ҆ста́вшымъ со трѵ́фѡномъ. а҃і И҆ гна́ше є҆го̀ а҆нтїо́хъ ца́рь, и҆ прїи́де бѣжа́щь въ дѡ́рꙋ, ꙗ҆́же при мо́ри: в҃і вѣ́дѧше бо, ꙗ҆́кѡ собра́шасѧ ѕла̑ѧ на́нь и҆ ѡ҆ста́виша є҆го̀ во́ини. г҃і И҆ ѡ҆полчи́сѧ а҆нтїо́хъ на дѡ́рꙋ, и҆ съ ни́мъ двана́десѧть те́мъ мꙋже́й бра́нныхъ и҆ ѻ҆́смь ты́сѧщъ ко́нникѡвъ: д҃і и҆ ѡ҆бстꙋпѝ гра́дъ, и҆ корабли̑ ѿ мо́рѧ прїидо́ша, и҆ ѡ҆скорблѧ́ше гра́дъ ѿ землѝ и҆ мо́рѧ, и҆ не ѡ҆ста́ви ни є҆ди́наго и҆зы́ти и҆ вни́ти. є҃і Прїи́де же нꙋми́нїй и҆ и҆̀же съ ни́мъ ѿ ри́ма, и҆мꙋ́ще посла́нїе царє́мъ и҆ страна́мъ, въ ни́хже напи̑сана сїѧ̑: ѕ҃і леѵкі́й ѵ҆па́тъ ри́мскїй птоломе́ю царю̀ ра́доватисѧ: з҃і послы̀ і҆ꙋде́йстїи прїидо́ша къ на́мъ дрꙋ́зи на́ши и҆ спобѡ́рницы, ѡ҆бновлѧ́юще пре́жнюю дрꙋ́жбꙋ и҆ споборе́нїе, по́слани ѿ сі́мѡна а҆рхїере́а и҆ люді́й і҆ꙋде́йскихъ, и҃і принесо́ша же и҆ щи́тъ златы́й мна̑съ ты́сѧщи: ѳ҃і ѹ҆го́дно ѹ҆̀бо бы́сть на́мъ писа́ти ко царє́мъ и҆ страна́мъ, да не нано́сѧтъ и҆̀мъ ѕѡ́лъ и҆ да не ра́тꙋютъ и҆̀хъ, ни градѡ́въ и҆́хъ, ни страны̀ и҆́хъ, и҆ да не спобора́ютъ ра́тꙋющымъ проти́вꙋ и҆́хъ: к҃ и҆ и҆зво́лисѧ на́мъ прїѧ́ти ѿ ни́хъ щи́тъ: к҃а а҆́ще ѹ҆̀бо нѣ́цыи гꙋби́телє пребѣжа́ша ѿ страны̀ и҆́хъ къ ва́мъ, преда́йте и҆̀хъ сі́мѡнꙋ а҆рхїере́ю, да ѿмсти́тъ и҆̀мъ по зако́нꙋ своемꙋ̀. к҃в Та̑ѧжде написа̀ дими́трїю царю̀ и҆ а҆тта́лꙋ, и҆ а҆рїара́ѳꙋ и҆ а҆рса́кꙋ, к҃г и҆ во всѧ̑ страны̑, и҆ самѱа́кꙋ и҆ спартїа́тѡмъ, и҆ въ ди́лонъ и҆ въ мѵ́ндонъ, и҆ въ сѷкїѡ́нъ и҆ въ карі́ю, и҆ въ са́монъ и҆ въ памфѷлі́ю, и҆ въ лѷкі́ю и҆ въ а҆лїкарна́съ, и҆ въ ро́дъ и҆ въ фасилі́дꙋ, и҆ въ кѡ́ю и҆ въ сїди́нꙋ, и҆ въ а҆ра́дъ и҆ въ гортѵ́нꙋ, и҆ въ кні́дъ и҆ въ кѵ́пръ и҆ въ кѷрині́ю. к҃д Списа́нїе же и҆́хъ написа́ша сі́мѡнꙋ а҆рхїере́ю. к҃є А҆нтїо́хъ же ца́рь ѡ҆полчи́сѧ на дѡ́рꙋ втори́цею, наводѧ̀ вы́нꙋ на ню̀ рꙋ́ки и҆ миха̑ны творѧ̀, и҆ заключѝ трѵ́фѡна є҆́же не входи́ти нижѐ и҆сходи́ти. к҃ѕ И҆ посла̀ є҆мꙋ̀ сі́мѡнъ двѣ̀ ты́сѧщы мꙋже́й и҆збра́нныхъ въ по́мощь є҆мꙋ̀ и҆ сребро̀ и҆ зла́то и҆ сосꙋ́ды мнѡ́ги. к҃з И҆ не восхотѣ̀ и҆̀хъ прїѧ́ти, но ѿве́рже всѧ̑, є҆ли̑ка завѣща̀ є҆мꙋ̀ пре́жде, и҆ ѿчꙋжди́сѧ ѿ негѡ̀. к҃и И҆ посла̀ къ немꙋ̀ а҆ѳинові́а є҆ди́наго ѿ дрꙋгѡ́въ свои́хъ, да побесѣ́дꙋетъ съ ни́мъ, глаго́лѧ: вы̀ держитѐ і҆ѻппі́ю и҆ газа́рꙋ и҆ краегра́дїе є҆́же во і҆ерⷭ҇ли́мѣ, гра́ды ца́рства моегѡ̀, к҃ѳ предѣ́лы и҆́хъ ѡ҆пꙋстоши́сте, и҆ сотвори́сте ꙗ҆́звꙋ вели́кꙋ на землѝ, и҆ госпо́дствовасте мѣста́ми мно́гими въ ца́рствїи мое́мъ: л҃ нн҃ѣ ѹ҆̀бо ѿдади́те гра́ды, и҆̀хже взѧ́сте, и҆ да̑ни мѣ́стъ, и҆́миже ѡ҆госпо́дствовасте внѣ̀ предѣ́лѡвъ і҆ꙋде́йскихъ: л҃а а҆́ще же нѝ, дади́те мѣ́стѡ си́хъ пѧ́ть сѡ́тъ тала́нтѡвъ сребра̀, и҆ за ѡ҆пꙋстоше́нїе, и҆́мже ѡ҆пꙋстоши́сте, и҆ за да̑ни градѡ́въ дрꙋгі̑ѧ пѧ́ть сѡ́тъ тала́нтѡвъ: а҆́ще же нѝ, прише́дше пора́тꙋемъ ва́съ. л҃в И҆ прїи́де а҆ѳинові́й дрꙋ́гъ ца́рскїй во і҆ерⷭ҇ли́мъ, и҆ ви́дѣ сла́вꙋ сі́мѡновꙋ, и҆ сокро́вище зла́та и҆ сребра̀, и҆ ѹ҆строе́нїе дово́лно, и҆ ѹ҆жасе́сѧ, и҆ возвѣстѝ є҆мꙋ̀ словеса̀ ца̑рска. л҃г И҆ ѿвѣща́въ сі́мѡнъ, речѐ є҆мꙋ̀: нижѐ чꙋждꙋ́ю зе́млю прїѧ́хомъ, нижѐ чꙋжда̑ѧ ѡ҆держа́хомъ, но наслѣ́дїе ѻ҆тє́цъ на́шихъ, ѿ вра̑гъ же на́шихъ въ нѣ́кое вре́мѧ непра́веднѡ ѹ҆держа́сѧ: л҃д мы́ же вре́мѧ и҆мꙋ́ще воспрїѧ́хомъ наслѣ́дїе ѻ҆тє́цъ на́шихъ: л҃є ѡ҆ і҆ѻппі́и же и҆ газа́рѣхъ, и҆̀хже про́сиши, сі́и творѧ́хꙋ въ лю́дехъ ꙗ҆́звꙋ ве́лїю въ странѣ̀ на́шей, ѿ си́хъ дади́мъ тала̑нтъ сто̀. И҆ не ѿвѣща̀ є҆мꙋ̀ а҆ѳинові́й словесѐ. л҃ѕ Возврати́сѧ же съ ꙗ҆́ростїю ко царю̀ и҆ возвѣстѝ є҆мꙋ̀ словеса̀ сїѧ̑ и҆ сла́вꙋ сі́мѡновꙋ и҆ всѧ̑ є҆ли̑ка ви́дѣ. И҆ прогнѣ́васѧ ца́рь гнѣ́вомъ ве́лїимъ. л҃з Трѵ́фѡнъ же всѣ́дъ къ кора́бль, ѿбѣжѐ во ѻ҆рѳѡсїа́дꙋ. л҃и И҆ поста́ви ца́рь кендеве́а воево́дою примо́рскимъ и҆ си̑лы пѣхѡ́тныѧ и҆ кѡ́нныѧ дадѐ є҆мꙋ̀. л҃ѳ И҆ повелѣ̀ є҆мꙋ̀ ѡ҆полчи́тисѧ проти́вꙋ лица̀ і҆ꙋде́йска, и҆ заповѣ́да є҆мꙋ̀ созда́ти кедрѡ́нъ и҆ ѹ҆тверди́ти врата̀, и҆ да ра́тꙋетъ лю́ди. Ца́рь же гонѧ́ше трѵ́фѡна. м҃ И҆ прїи́де кендеве́й во і҆амні́ю и҆ нача̀ раздража́ти лю́ди и҆ входи́ти во і҆ꙋде́ю и҆ плѣни́ти лю́ди и҆ ѹ҆бива́ти: и҆ созда̀ кедрѡ́нъ м҃а и҆ поста́ви та́мѡ ко́нники и҆ си̑лы, ꙗ҆́кѡ да и҆сходѧ́ще прохо́дѧтъ пꙋти̑ і҆ꙋдє́йскїѧ, ꙗ҆́коже повелѣ̀ є҆мꙋ̀ ца́рь.

Глава̀ ѕ҃і.
[edit]

И҆ взы́де і҆ѡа́ннъ ѿ газа́рѡвъ и҆ возвѣстѝ сі́мѡнꙋ ѻ҆тцꙋ̀ своемꙋ̀, ꙗ҆̀же сотворѝ кендеве́й. в҃ И҆ призва̀ сі́мѡнъ два̀ сы́ны своѧ̑ старѣ́йшыѧ і҆ꙋ́дꙋ и҆ і҆ѡа́нна и҆ речѐ и҆́ма: а҆́зъ и҆ бра́тїѧ моѧ̑ и҆ до́мъ ѻ҆тца̀ моегѡ̀ побора́хомъ врагѝ і҆и҃лєвы ѿ ю҆́ности да́же и҆ до сегѡ̀ днѐ, и҆ благопоспѣ́шествовасѧ въ рꙋка́хъ на́шихъ и҆зба́вити і҆и҃лѧ мно́гащи: г҃ нн҃ѣ же состарѣ́хсѧ и҆ вы̀ млⷭ҇тїю (бг҃а) дово́лни є҆стѐ въ лѣ́тѣхъ: бꙋ́дите вмѣ́стѡ менє̀ и҆ бра́та моегѡ̀, и҆ и҆зше́дше побо́рствꙋйте за ꙗ҆зы́къ на́шъ, по́мощь же съ нб҃сѐ съ ва́ма да бꙋ́детъ. д҃ И҆ и҆збра̀ ѿ страны̀ два́десѧть ты́сѧщъ мꙋже́й вое́нныхъ и҆ ко́нникѡвъ, и҆ и҆до́ша на кендеве́а и҆ ѡ҆бнощева́ша въ мѡди́нѣ. є҃ И҆ воста́вше заꙋ́тра и҆до́ша на по́ле, и҆ сѐ, си́ла ве́лїѧ во срѣ́тенїе и҆̀мъ, пѣ́шаѧ и҆ ко́ннаѧ, и҆ бѣ̀ пото́къ средѣ̀ и҆́хъ. ѕ҃ И҆ ѡ҆полчи́сѧ проти́вꙋ лица̀ и҆́хъ са́мъ и҆ лю́дїе є҆гѡ̀: и҆ ви́дѣ лю́ди боѧ́щыѧсѧ прейтѝ пото́къ и҆ пре́йде пе́рвый, и҆ ви́дѣша є҆го̀ мꙋ́жїе и҆ преидо́ша в̾слѣ́дъ є҆гѡ̀. з҃ И҆ раздѣлѝ люді́й и҆ ко́нникѡвъ посредѣ̀ пѣ́шихъ: кѡ́нницы же врагѡ́въ мно́зи ѕѣлѡ̀. и҃ И҆ вострꙋби́ша трꙋба́ми, и҆ побѣжде́нъ бы́сть кендеве́й и҆ по́лкъ є҆гѡ̀, и҆ падо́ша ѿ ни́хъ ꙗ҆́звени мно́зи: про́чїи же бѣго́ша въ тверды́ню. ѳ҃ Тогда̀ ѹ҆ѧ́звенъ бы́сть і҆ꙋ́да бра́тъ і҆ѡа́нновъ: і҆ѡа́ннъ же гна̀ и҆̀хъ, до́ндеже прїи́де въ кедрѡ́нъ, є҆го́же созда̀. і҃ И҆ побѣго́ша да́же до столпѡ́въ сꙋ́щихъ на се́лѣхъ а҆зѡ́тскихъ, и҆ зажжѐ є҆го̀ ѻ҆гне́мъ, и҆ падо́ша ѿ ни́хъ двѣ̀ ты́сѧщы мꙋже́й: и҆ возврати́сѧ въ зе́млю і҆ꙋ́динꙋ въ ми́рѣ. а҃і И҆ птоломе́й сы́нъ а҆вꙋ́вовъ поста́вленъ бы́сть воево́дою въ по́ли і҆ерїхѡ́на и҆ и҆мѧ́ше сребра̀ и҆ зла̑та мно́гѡ: в҃і бѣ́ бо зѧ́ть а҆рхїере́овъ. г҃і И҆ вознесе́сѧ се́рдце є҆гѡ̀, и҆ восхотѣ̀ ѡ҆держа́ти странꙋ̀, и҆ помышлѧ́ше ле́стнѡ на сі́мѡна и҆ сынѡ́въ є҆гѡ̀, погꙋби́ти и҆̀хъ. д҃і Сі́мѡнъ же прохожда́ше гра́ды, ꙗ҆̀же во странѣ̀ і҆ꙋде́йстѣй, попече́нїе и҆мѣ́ѧ ѡ҆ прилѣжа́нїи и҆́хъ, и҆ сни́де во і҆ерїхѡ́нъ са́мъ и҆ маттаѳі́а, и҆ і҆ꙋ́да и҆ сы́нове є҆гѡ̀, лѣ́та сто̀ се́дмьдесѧтъ седма́гѡ мцⷭ҇а первагѡна́десѧть, се́й є҆́сть мцⷭ҇ъ сава́тъ. є҃і И҆ прїѧ̀ и҆̀хъ сы́нъ а҆вꙋ́вовъ въ тверды́ню, нарица́емꙋю дѡ́къ, съ ле́стїю, ю҆́же созда̀, и҆ сотворѝ и҆̀мъ пи́ръ вели́къ, и҆ сокры̀ та́мѡ мꙋ́жы. ѕ҃і И҆ є҆гда̀ ѹ҆пи́сѧ сі́мѡнъ и҆ сы́нове є҆гѡ̀, воста̀ птоломе́й и҆ и҆̀же съ ни́мъ, и҆ взѧ́ша ѻ҆рꙋ̑жїѧ своѧ̑, и҆ внидо́ша къ сі́мѡнꙋ на пи́ръ, и҆ ѹ҆би́ша є҆го̀ и҆ два̀ сы̑на є҆гѡ̀ и҆ нѣ́кїихъ ѿ ѻ҆́трѡкъ є҆гѡ̀. з҃і И҆ сотворѝ пре́лесть вели́кꙋ во і҆и҃ли и҆ воздадѐ ѕла̑ѧ за блага̑ѧ. и҃і И҆ писа̀ сїѧ̑ птоломе́й и҆ посла̀ ко царю̀, да по́слетъ є҆мꙋ̀ во́євъ въ по́мощь, и҆ преда́стъ є҆мꙋ̀ странꙋ̀ и҆́хъ и҆ гра́ды. ѳ҃і И҆ посла̀ и҆ны̑ѧ въ газа́рꙋ погꙋби́ти і҆ѡа́нна, и҆ ты́сѧщникѡмъ посла̀ посла̑нїѧ, да прїи́дꙋтъ къ немꙋ̀, да да́стъ и҆̀мъ сребро̀ и҆ зла́то и҆ да́ры. к҃ И҆ и҆ны̑ѧ посла̀ ѡ҆б̾ѧ́ти і҆ерⷭ҇ли́ма и҆ го́рꙋ свѧти́лища. к҃а И҆ предте́къ нѣ́кїй возвѣстѝ і҆ѡа́ннꙋ въ газа́рѣ, ꙗ҆́кѡ поги́бе ѻ҆те́цъ є҆гѡ̀ и҆ бра́тїѧ є҆гѡ̀, и҆ ꙗ҆́кѡ посла̀ и҆ тебѐ ѹ҆би́ти. И҆ слы́шавъ ѹ҆жасе́сѧ ѕѣлѡ̀. к҃в И҆ ꙗ҆́тъ мꙋ́жы, и҆̀же прїидо́ша погꙋби́ти є҆го̀, и҆ ѹ҆бѝ и҆̀хъ: позна́ бо ꙗ҆́кѡ и҆́щꙋтъ є҆го̀ ѹ҆би́ти. к҃г И҆ прѡ́чаѧ слове́съ і҆ѡа́нновыхъ и҆ бра́ней є҆гѡ̀ и҆ благи́хъ мꙋ́жествъ є҆гѡ̀, и҆́миже благомꙋ́жествова, и҆ созида́нїѧ стѣ́нъ, и҆̀хже созда̀, и҆ дѣѧ́нїй є҆гѡ̀, к҃д сѐ, сїѧ̑ пи̑сана сꙋ́ть въ кни́зѣ дні́й а҆рхїере́йства є҆гѡ̀, ѿне́лѣже бы́сть а҆рхїере́й по ѻ҆тцѣ̀ свое́мъ.

Коне́цъ кни́зѣ пе́рвѣй маккаве́йстѣй: и҆́мать въ себѣ̀ гла́въ ѕ҃і.
  This is a translation and has a separate copyright status from the original text. The license for the translation applies to this edition only.
Original:
This work was published before January 1, 1929, and is in the public domain worldwide because the author died at least 100 years ago.
Translation:
This work was published before January 1, 1929, and is in the public domain worldwide because the author died at least 100 years ago.