Кага вольпась, дӧрӧм, рузум
| Кага вольпась, дӧрӧм, рузум (1924) by |
| Гижан кад: 1924, Йӧзӧдан во: 1924. Ӧшмӧс: Коми календар 1924 во вылӧ. Сыктывдінкар: Коми нига лэдзанін, 1924. |
Ёна жӧ ми гӧгӧрвотӧм, велӧдчытӧм мамъясыд омӧля челядьнымӧс быдтам. Чужӧмсяньыс кагаыд миян няйт пиын луасьӧ. Керкаад пыран да, ныртӧ косялӧ шомыс дук, — потанын шердйӧны кагаӧс. Видзӧдлан пытшкӧсас — юрлӧсыд оз нин тӧдчы кутшӧм вӧлӧма, няйтысла, кормӧмысла котшкакылӧ; дӧрӧмыд сэтшӧм жӧ, рузумыд кага улад медшогмытӧмтор вольсалӧма, вольпась эжӧдыд сісьмӧма нин, дук петӧ, лэптыштан кӧ, улас веглясьӧны номыръяс. Шебрасыд ыж ку. Вомас кагаыдлы сюйӧмаӧсь мӧс нёнь либӧ нюш рузум нёнь. Быд бӧрддзӧмысь нюш сюйӧны либӧ гӧрдӧдз пӧжӧм йӧв сюрӧ пукталӧны кагаыдлы.
Миян коми аньяс пузчужӧм кагатӧ зэв топыда табъя вӧньӧн тӧбасны, ки-коксӧ. Кагаыд оз вермы ки ни кок вӧрзьӧдны, лолавны весиг оз вермы. Мукӧд шуӧны, мед пӧ кокыс оз чукля ло. Дерт сэсся горзас, бӧрдас кагаыд, асьтӧ кӧ нӧ гезйӧн кӧрталасны, кутшӧм? Мукӧд кагасӧ войтӧв кыскавлывлӧ, кӧрталӧмнад кӧ босьтас, вермас кувны.
Кага мед вермӧ пыр кинас и кокнас вӧрны, став морӧснас лолавны. Пузчужӧм кагалӧн дӧрӧм мед паськыд, коскӧдзыс, вожыс мышкуас, некутшӧм прут ни гӧрӧд мед эз вӧв, куйлігмозыс мед киясас сюйны да шымыртны. Коссянь сэсся небыд шоныд рузумӧн гартыштны, кияс мед дзик прӧстӧсь. Шебрӧдны вата вылын либӧ кудель вылын вурӧм эшкынӧн. Ыж ку эшкынӧн оз ков шебрӧдны, сійӧн гожӧмын кагаяс пӧжсьӧны, тойӧссьӧны. Мыйӧн кага быдмыштас, киын вӧдитны пондыны позяс, колӧ прамӧй дӧрӧмӧн пасьтӧдны. Юр тӧбны гартны немторйӧн оз ков, мед оз пӧсяв. Дӧрӧмъяс, рузумъяс небыдысь колӧ вӧчны да зэв пелька колӧ видзны. Мамъяслы весиг оз ков кагаӧс ас дінаныс узьтӧдлыны; верман пӧдтыны узигад, сэсся гырысьыд уджалігад няйтчан, бусӧссян, пӧсялан: кагаыдлы лоӧ лёк бусӧсь, ньылӧм дука воздухнас лолавны. Медся лӧсьыд торйӧн кагалы лӧсьӧдны вольпась. Ёна ичӧтдырйи ньӧрйысь кыӧм кӧрзинкаӧ, сэтчӧ вольпась идзасысь либӧ бур турунысь пуктыны, эм кӧ клеёнка тор, вольпась вылас вольсавны, мед оз кӧтась; абу кӧ, эжӧдсӧ кыкӧс вӧчны да вежлӧдлыны, мед шомыс дук оз пет. Кагалы оз ков вывті небыд вольпась вӧчны, мед оз пӧсяв. Кага тыра кӧрзина колӧ пуктыны вылӧ, лабичӧ, оз ков джоджӧ. Мамъяс, шыблалӧй зыбкаяснытӧ (потан). Качайтӧм зэв омӧльтор. Ас сертиныд думыштӧй. Муртса кӧ пыжын либӧ качай вылын качнитас, быдӧн шогӧдас, юр вежӧр вошӧ. Кагаыдлӧн юр вежӧрыд пыр качайтӧмсьыд сідзи жӧ вошласьӧ, шогӧдӧ сійӧс. Сійӧн миян челядьыд быдмасны омӧль юр вежӧраӧсь, паметьтӧмӧсь.
Кагалысь став кӧлуйсӧ колӧ вывті сӧстӧма, мичаа видзны. Быд мамлы колӧ яндысьны шомыс дукысь, няйт челядьысь. Дзик прӧстӧй сёрни коми аньяслӧн, крестьяналӧн — ми пӧ огӧ эштӧй пелькӧдчыны, колӧ пӧ уджавны, ми пӧ ӧд абу господаяс. Велалан кӧ пелька овны, пыр нин сюрас пӧраыд пелькӧдчӧм вылад. Лэччысян кӧ дуркӧ, дышӧ, дерт позьӧ удж вылӧ ыстысьны. Пелька олысь мортлы пелькӧдчӧмыд кынӧм сюмалӧм кодь жӧ. Оз ков вунӧдны: пелька олӧмын миян дзоньвидзалунным.
This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
- its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 70-year protection term is applied;
- and the creator died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
- and this work was first published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).
This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).
The author died in 1925, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 98 years or less (if applicable), or the copyright term is 99 years or less since publication (if applicable).
Public domainPublic domainfalsefalse