Изки да петук

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Изки да петук  (1913) 
by Цембер Андрей Андреевич
Гижан кад: 1913, Йӧзӧдан во: 1913. Ӧшмӧс: Цембер А. А. Коми мойданкывъяс. Сыктывдінкар, 1913.

Олісны-вылісны старик гозъя. Найӧлӧн вӧлі ӧти ныв да ӧти пи. Кодыр старикъяс кулісны, соча-вокалы коли толькӧ керка.

Вокыдлӧн кутіс кынӧмыс сюмавны, и сійӧ ыстыс сочсӧ гӧбӧчас нянь корсьны. Соч пырас гӧбӧчӧ, корсяс и аддзас баксялӧм корка, а мусьыс аддзас, мый сэтчӧ петӧ мыйкӧ ёсь йыла, турун кодь. Соч нянь коркатӧ петкӧдас, и найӧ сійӧс зэв чӧскыда сёясны.

Аскинас вок бара ыстӧ сочсӧ гӧбӧчӧ нянь корсьны. Соч пырас, корсяс-корсяс и аддзас бара баксялӧм корка, а быдмысь ёсь йылаыд быдмӧма нин весь кузя. Сочыд коркатӧ петкӧдас, и сійӧс бара зэв чӧскыда сёясны.

Коймӧд луннас вокыд бара ыстӧ сочсӧ гӧбӧчӧ нянь корсьны. Соч пырас, корсяс-корсяс, и аддзас нянь корка, а быдмысьыд быдмӧма джоджӧдзыс нин.

Сэсся быдмысьыд джоджсӧ розьӧдас и зэв ӧдйӧ кутас быдмыны. А сійӧ вӧлӧма капуста мач быдмӧ. Быдмас-быдмас и пӧтӧлӧксӧ розьӧдас, и зэв джуджыд лоӧ. Сэсся вок кутас кайны йылас, каяс и мач пытшсьыс аддзас изки. Изкитӧ босьтас, лэччӧдас и пуктас кывтас, а сійӧ изкиыд вӧлӧма ачыс изысь. Найӧ кутасны изны и регыдикӧн озырмасны.

Ӧтикысь найӧлӧн изкиыд вошӧ. Вок мунас корсьны. Мунас-мунас, и сылы паныдасяс петук. Петукыд и юалас:

— Кытчӧ мунан?

Вокыд шуас:

— Изки корсьны.

Петукыд шуӧ:

— Менӧ тшӧтш босьт.

Вокыд босьтас, и мӧдӧдчасны. Найӧлы паныдасяс руч. Петукыд шуас:

— Ручӧй, ручӧй, ме пытшкӧ пыр!

Руч пырас. Найӧлы паныдасяс сэсся кӧин. Петук шуас:

— Кӧинӧй, кӧинӧй, ме пытшкӧ пыр!

Кӧин пырас. Мунасны-мунасны, и паныдасяс найӧлы ош. Петук шуас:

— Ошкӧй, ошкӧй, ме пытшкӧ пыр!

Ош пырас и мунасны найӧ водзӧ. Сэсся найӧ воасны керка дінӧ. Петук шуас:

— Тэ мун грездас, кор да сёй, да эн гусясь!

Вок мунас, а петук пос улас пырас и горӧдас:

— Кикирукку! Дядьӧ, изкитӧ вай!

Дядьӧ шуӧ уджалысьлы:

— Пет, изки корысьсӧ ваӧ сюй да поньтав!

Уджалысь петас, петукӧс кутас, ваӧ сюяс и поньталас изъясӧн. Петук из костіыс юрсӧ чургӧдас и став васӧ юас, и ачыс петас. Петас да пос улас мунас, и горӧдас:

— Кикирукку! Дядьӧ, изкитӧ вай!

Дядьӧ шувас уджалысьлы:

— Пет, изки корысьсӧ рынышӧ сюй да ӧзты!

Уджалысь петас, петукӧс босьтас и рынышӧ сюяс, идзасӧн вевттяс и ӧзтас. Петук рыныш шӧрас сувтас, кок пӧв йылас бергавны кутас и ваӧн киськавны бисӧ. Би сідзи и кусас. Петук рынышысь петас, дядьӧ пос улӧ пырас и горӧдас:

— Кикирукку! Дядьӧ, изкитӧ вай!

Дядьӧ шуӧ:

— Пет, изки корысьсӧ гидӧ сюй ыжъяс дінӧ!

Уджалысь петас, петукӧс сюяс гидӧ. Петук сувтас пельӧсӧ и шуас:

— Ме пытшкысь, ручӧ, пет!

Руч петас и став ыжсӧ джагӧдас. Уджалысь петас видзӧдлыны, а сэтысь руч петӧ, и ручыд пышъяс давйӧ. Петукыд мунас пос улас и горӧдас:

— Кикирукку! Дядьӧ, изкитӧ вай!

Дядьӧ шуӧ:

— Пет, изки корысьсӧ йӧрт карта вылӧ, мӧсъяс дінӧ!

Уджалысь петас, петукӧс йӧртас, а петук сувтас пельӧсас и шуас:

— Кӧинӧ, ме пытшкысь пет!

Кӧин петас и став мӧссӧ джагӧдас. Уджалысь петас мӧс видлыны, и став мӧскыс кулӧма. Кӧиныд петас да пышъяс давйӧ. Петук мунас дядьӧ пос улӧ и горӧдас:

— Кикирукку! Дядьӧ, изкитӧ вай!

Дядьӧ шуӧ:

— Пет, йӧрт изки корысьсӧ гидняӧ!

Уджалысь петас, петукӧс йӧртас, а петук сувтас пельӧсӧ и шуас:

— Ошкӧ, ме пытшкысь пет!

Ош петас и став вӧвсӧ джагӧдас. Уджалысь петас вӧв видлыны, а сэтысь петӧ ош. Ошкыд пышъяс давйӧ, а петук мунас пос улӧ и горӧдас:

— Кикирукку! Дядьӧ, изкитӧ вай!

Дядьӧ шуӧ:

— Пет, вай татчӧ изки корысьсӧ, ме сійӧс сёя.

Уджалысь петас, петукӧс ваяс, а дядьӧ сійӧс курччывтӧг ньылыштас (дядьӧыд горш вӧлӧма). Олас дядьӧ и петас сітасьны. Петук юрсӧ чургӧдас и горӧдас:

— Кикирукку! Дядьӧ, изкитӧ вай!

Дядьӧ шуас уджалысьлы:

— Ветлы, вай паськыд чер и керышт юрсӧ петукыслысь!

Уджалысь ваяс чер и керыштас, но петукыдлы оз инмы, а инмас дядьӧлы задъяс, и дядьӧлӧн задйыс орӧ. Дядьӧыд шуӧ:

— Мӧдарсяньыс керышт!

Уджалысь керыштас и дядьӧлы бара задъяс инмас, и дядьӧыд кулӧ. Петук петас и шуас уджалысьлы:

— Мый тэ изкинас керан, лутшӧ меным вай, а тэныд став олӧмыс кольӧ!

Уджалысь изки сетас, петук керка вевт вылас каяс и горӧдас:

— Кикирукку! Изкиыдла лок! — и вошӧ.

Вок локтас, изкитӧ босьтас, гортас нуас, и ещӧ ёна озырмасны. И ӧні олӧны-вылӧны.

Public domain
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]

This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain (or as a file it should not be migrated to the Wikimedia Commons) that excludes pre-1929 works copyrighted at home.


Данная работа, впервые изданная до 1929 года, находится в общественном достоянии по законодательству США, и может быть опубликована здесь, в мультиязычной Викитеке. Но эта работа не может быть опубликована в национальной Викитеке, которая должна подчиняться законодательству России, т. к. работы этого автора (за исключением изданных до 7 ноября 1917 года) пока не вышли в общественное достояние в России. Этот автор умер в 1959 году, соответственно эта работа выйдет в России в общественное достояние в 2030 году.

The author died in 1959, so this work is also in the public domain in countries and areas (outside Russia) where the copyright term is the author's life plus 60 years or less.

PD-US-1923-abroad Public domain in the United States but not in its source countries //wikisource.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B0_%D0%BF%D0%B5%D1%82%D1%83%D0%BA