Валда ян/1931/05/Моданкса

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Валда ян (1931), 5 №, Май ков edited by Бажанов Л. Е.
Моданкса by Безбородов, Михаил Ильич
Валда ян. Светлый путь. Эрьковонь общественно-политическай и вель.-хоз. журнал. Нолдаец Мокшэрзянь ВКП(б)-нь обкомсь, облисполкомсь и облпрофсовець. — 5 №, Май ков, 1931 киза. — с. 29

[29]

М. БЕЗБОРОДОВ

МОДАНКСА

(Сявф повесьцта „Колма пингт“
„Олькссь аварьдезь зрясть эряфса“.   йофксста.)

Васенце вал зземс.
Ляй велесь оцю,
Ульцянза келихть,
Кафта церькунза —
Оцюфт, серихть.
Колма сядот куд
Соння эсонза,
Шуфтонь школане
Веле песонза.
Тьожаньда лама
Ломань ваймонза,
Келихть паксянза
Келихть лаймнза.
Аньцек паксятне,
Салаюф баярть,
Сокайхнень кяцта
Эряфонь салайть.
Ляй - велеряйхнень
Шуфтонь куднясна,
Додуса паннефт
Колсеф вальмасна.
Тунда аф эряй
Ярхцамс кшинясна
Аф сатни якамс
Пильге вийнясна.
Вай, лиякс эряй
Салаюф баярсь
Ашуфнень ланга
Стака шинь марайсь.
Корхтада ровнат
Баярть паксянза,
Пефтомот сире
Сери виренза.
Кели лаймова
Шуди оцю ляй,
Тя ляйть ширеса
Салаюфсь эряй.
Баяронь пизось
Кяжи слава канць,
Аф стак Ляй велесь
Урокоць—аварць.
Сембе велетне
Поксесть пяленза,
Вай, лама эряйхть
Баярть тевонза:
Сокама, нума,
Тише лядема,
Вирьса сьоксенда
Пенгянь керома.
Пяля питьнеса
Поксесть пинети
Вай апак покотть
Сими—ярхцайти.
Мзярда питьненкса
Пялонза молихть
Вов тяфтама валхт
Покайхня кулихть:
„Тонь цьора, траксце
Кафта шит якась,
Паксязень ланга
Сьорозень тапась.
Тага аваця
Вирезон якась
Кафта кептерьнят
Апьенкат кочкась.

А тон аляцень.
Цьора, токама,
Якась паксязон
Пулфонь салама.
— Эй, Михей Сытич!
Штрафонь книгатнень...
Эрявихть нолдамс,
Веши ломатнень.
Нолдасы прянц ашусь
Лажназь куду туй,
Эх, коста тяни
Ярмак кшинди муй.

I

Эрязста ласьки
Мокшонь од стирьня,
Кели паксява,
Паксянь кинява.
Сон кува ласьки
Меки варжаксни,
Сельмя ведьняса
Ожа пенц начфни.
Стирьнять ланксонза
Акша панарня
Прязонза сотфкя
Ташта руцяня,
Карьсефт пильгонза
Пона пракстаса
Вете ленгаса
Кодаф карьняса.
Пужфкя, олафкя
Эвотьф шаманяц
Лафту ланганза
Страфтфкя шаярьняц.
Тяфта ков ласьки,
Ков эряскады?
Мес кафта пяли,
Пелезь ванонды?
Кия эвфтезя,
Кия обжазя?
Кия аварьдезь
Паксяв нолдазя?
Ласьки аканцты
Пинеченя вели,
Меки ванонды.
Сединяц пели.
Салаюфт цьорац
Соння обжазя,
Рахазь пеедезь,
Паксяв нолдазя.
Тяни од пингоц
Стирьнять юмась ни,
Сянкса сединяц
Тотнай-комотни.
Содасы кулясь
Марявсь велети,
Аф пара словась
Келес келемшни.
Кулянь канниня
Улихть велеса —
Ламонь кулендихть
Синне пилесна.
Фкя куля маряхть
Тиихть ведькемонь,
Оржа кяльняса

Рахсесазь сембонь.
„Коленьди стирьда
Велеса лама“
Кядьнек пильгонек
Кармайхть корхта.
Вов мес велеста,
Стирьнясь воргоди.
Вов мес паксяса
Келукс кольгоньди,
Стакаста сюдуфсь,
Касозя серенц,
Вирень нумолнякс,
Ломаньда пеленцть.
Одняста стирьнясь
Кармась якама:
Оцюфнень мархта,
Паксяв покама.
Мяляфцы Нуйхня
рахайть эсонза
Мес аф кирьдеви
Тарвас кяцонза.
— Алду, сизетьни!
— Ха, ха, ха, ха, ха!
Архтака куду
Росьнень тяйть тапа.
Эх, стирьня, стирьня
Сюдуф уроскя, —
И кармайхть нума
Эрязста нуйхня.
Малаць од пингоц,
Тяни оцю ни
Аньцек эряфкац
Ой, аф петьневи.
Сякокс козяньди
Виенц макссесы,
Эрь кши сускомнять
Ливсса рамсесы.
Сяконь ланкс исяк
Вай, сонь пеедезь,
Вай, лимокс-сюнокс
Вирьса тиендезь,
Теряц корхнекшнесь...
Алдусь мяляфцы
Сонь корхтаманц —
Ляди тошка—манц.
Шята, Алдуняй,
Мон курок кулан,
Равжа модати
Эряма суван.
Мяляфтк... аяш тонь
Тряйця—аляця,
Курок аф ули
Щайця—каряйця.
Урозста стирьняй!
Эрямась цьолак...
Тята авардя, —
Ваксказон озак.
Тафта корхтазьня,
Алдуть явсезя:
Кельмя турваса
Конянц паклезя
Кафцьконянь шудесть
Сельмя ведьнясна,
Фкяфкас ашкодоасть
Кафцькань кяднясна

 

This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:

  • its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 70-year protection term is applied;
  • and the creator died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
  • and this work was first published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States (and not published in the U.S. within 30 days), and it was first published before 1989 without complying with U.S. copyright formalities (renewal and/or copyright notice) and it was in the public domain in its home country on the URAA date (January 1, 1996 for most countries).
This work was in the public domain in Russia on the URAA date January 1, 1996, according to the Law 09.07.1993 No 5351-1 which was enacted on that date:

  • its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 50-year protection term was applied;
  • and the creator died before January 1, 1946 (more than 50 years ago from 1/1/1996), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
  • and this work was first published before January 1, 1946 (more than 50 years ago from 1/1/1996).

The author died in 1935, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 88 years or less (if applicable), or the copyright term is 92 years or less since publication (if applicable).

Public domainPublic domainfalsefalse