«Мать»

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
«Мать»  (1925) 
by Нёбдінса Виттор
Гижан кад: 1925, Йӧзӧдан во: 1925. Ӧшмӧс: Югыд туй (1925-02-17)

Тӧв кӧть, ар кӧть, тулыс, гожӧм,—
Во гӧгӧр ми «живьём-можем»
Матьӧн-сорӧн сідз да тадз,
Коді «мать» да коді — «гач»...

Дзикӧдз матӧ воим матьӧн:
Матькӧ пӧльӧ, матькӧ батьӧ,
Сёӧн кырссьӧ Матвей зять,—
Гӧгӧр кылан ӧти «мать».

Мунам вӧлӧн, мунам подӧн,
Овлам садьӧн, овлам кодӧн, —
Матьтӧг абу оланног;
«Мать» кор нимкодь, «мать» — кор шог...

Матькӧ мужик, матькӧ баба,
Удж ни сёрни сытӧг абу, —
Ньӧти водзӧ удж оз мун,
Он кӧ ыджыд матьтӧ шу...

Тулыс мужик гӧрӧ-кӧдзӧ,
Бӧрӧздаӧд вӧлыс жӧдзӧ,
Гӧлӧс кылӧ: «тпру!» да «ать!»
Медся гора сэні «мать».

Гожӧм воас, страдна пӧра,
Видзьяс вылын ставыс вӧрӧ, —
Юр эн лэпты — видчас бать,
Коді лэптас — сылы «мать!»

Мукӧд виддзыд ёна мырйӧсь, —
Зульӧдавлан частӧ ныръяс.
Мортлӧн мырйӧ коса — швач!—
«Ак-ма, — шуас,— сэтшӧм мать!»

Зіля куртан мича лунӧ,
Уджыд сэки ӧдйӧ мунӧ,
Кыськӧ босьтчас друг тӧв ныр, —
Дерт, сэн матьыд пырысь-пыр.

Мужикыд кор чӧвтӧ зорӧд,
«Зэрмас, зэрмас!» — сылы горӧд, —
Матьтӧ лэдзас, мый эм вын,
Бурӧн кунӧрыд оз мын...

Быд удж дорын ыджыд ёрччӧм,
Мужик мунӧ матькӧд орччӧн,
Сытӧг воськовтны оз лысьт:
Некытчӧ пӧ сідз он письт...

Мӧскыд усьӧ, вӧлыд кулӧ,
Гезйыд сюрас додь сюв улӧ,
Либӧ заветкаыд — трач! —
Быд случайӧ — «мать» да «гач».

Пес вӧчигӧн черыд ныжмас,
Шома йӧлысь баба мыжмас,
Либӧ тӧлын кынмас ныр, —
Матьыд сэні юр вывтыр...

Корысь милӧстина корӧ,
Дукӧс кизьыд либӧ орӧ,
Бакилӧыд вӧчас гадь, —
Мый сэк шуан? — Дерт, нин «мать».

Коркӧ лишнӧй мортлӧн видзсяс,
Шабур соскыд водзджык киссяс,
Либӧ пывсяныд жар — «мать»,
«Ис ни пис» кӧ — бара «шмать»...

Олӧм кольӧ «матьӧн-сӧтӧн»,
Матькам вемӧсӧн и вӧтӧн,—
Позьӧ шуны, вой и лун:
Сэн пӧ-й эм став долыдлун...

Гырысь бӧрся вӧтчӧ посни:
Матькӧ том морт, — ус ни, тош ни, —
Весиг пев кодь зырымбедь
Пыскыльтӧ нин «леть» да «меть»...

Матькӧны ӧд весиг нывъяс,
Нёйкйӧдлӧны лёк пеж кывъяс,
Веськодь налы мам кӧть бать:
«За» да «прӧ» да бӧрас «мать»...

Матьӧн чужам, матьӧн олам,
Матьӧн мырсям, узям, сёям,
Кор нин воас кулан кад —
Сэк на матьтӧ шуны рад...

––––––––

Кор нӧ тайӧ пежыс бырӧ?
Коми муыд матьӧн тырӧ,
Ставсӧ кыскӧ матьлӧн крук,
Гӧгӧр кылӧ клящӧй дук.

Таысь мыжа сар власьт мыльӧс;
Ӧні олам, дорам выльӧс;
Колӧ матьлы шуны пом.
Оз ков восьтны сылы вом!

Кывзӧй, войтыр, зонъяс, нывъяс,
Мый нӧ бурыс матькан кывъяс?
Сӧмын няйтчӧ аслад ним —
«Ме — сӧветскӧй гражданин».

Позьӧ матьтӧг овны бура,
Унджык вежӧр пырас юрӧ.
Матьлы гуас — пипу зор!
Бурджык олӧм зіля дор!

Public domain
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]

This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain (or as a file it should not be migrated to the Wikimedia Commons) that excludes pre-1929 works copyrighted at home.


Данная работа, впервые изданная до 1929 года, находится в общественном достоянии по законодательству США, и может быть опубликована здесь, в мультиязычной Викитеке. Но эта работа не может быть опубликована в национальной Викитеке, которая должна подчиняться законодательству России, т. к. работы этого автора (за исключением изданных до 7 ноября 1917 года) пока не вышли в общественное достояние в России. Этот автор умер в 1943 году и был посмертно реабилитирован в 1955 году, соответственно эта работа выйдет в России в общественное достояние в 2026 году.

The author died in 1943, so this work is also in the public domain in countries and areas (outside Russia) where the copyright term is the author's life plus 80 years or less.

PD-US-1923-abroad Public domain in the United States but not in its source countries //wikisource.org/wiki/%C2%AB%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%8C%C2%BB