Sa briga de sos Santos

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Sa briga de sos Santos  (1892) 
by Domìnigu Antoni Migheli

Pessonaggios: Iscanu - tatharesu Poeta - oschiresu Tomeu bua - sindigu de Oschiri "Tia Maria" - Nostra Segnora Pedru Seche - sagristanu


  • In sa cheja de Santa Rughe, in Oschiri*


ISCANU Di', di', non sai nienti?

POETA Niente, mancu a bidea.

ISCANU Non sai di chissa brea Ch'intendu da tuttiganti? Ch'ani briaddu li santi Parò non soggu palchi.

POETA In parte naro chi sì, Sentza tanta zirimonia; Però bi at creschimonia, S'unu l'an fattu a chentu.

ISCANU Insumma chistu chimentu Sentza nudda no è mai, A venì la santidai A atti di vìolenza!

POETA Bastat si tenes passentzia E mi das attentzione T'app'a fagher sa rejone Causa de custos dannos: Iscas, como tantos annos, Una cheja chi tenian, Sos chi la guvemaian S'abbizan chi fit filàda E timende chi nde falàda Nde l'ana ettad'in terra. Como sun tottu in gherra Cuddos ch'isperàna elogiu: Sos santos fin chentz'allogiu 'Ue los accomodare? Pensein de faeddare Sa povera Santa Rughe, Sa ch'at dadu semper lughe, In dar'a tottu ajutoriu; Cretendelu provisoriu Cust'allogiu chi daìat, chentza 'ider su ghi faghiat Los at alloggiados tottu; Como sun in abbolottu Ca non poden campare, Obbligados a istare Che atzua in su caltinu! Fortzados sunu continu D'istare a s'atzumb'atzumba: Già si l'at posta sa rumba Santa Rughe gloriosa! Nachi est meda giuditziosa E faghet errores tantos, A ch' 'intrare tantos santos In una cheja minore! Pro cussu sun in furore, Nach'istan semper a murrunzu E si sun dados a punzu, A cantu so intendende; E, nachi, an bidu fuende Sa colza Nostra Segnora, Chi s'est iscapada fora E giuttu si ch'at a Deu, Currende a domo 'e Tomeu, Iscultza e iscabiddada; Su cale l'at attoppada, Bidendela, a mesu via:

TOMEU It'at Signora Maria?

MARIA Ite ti'aer, iscura! Mezus in sa sepoltura De comente vivo como! Dae cando no appo domo So vivende in-d-unu fogu; Sos Santos b'an pagu logu E semper istan brighende. Colza! mi fia dormende Arrumbada a unu saccu. A cando intendo s'attaccu E-a s'attaccu sa 'oghe Nende: "A inoghe! a inoghe! Un oju mi nd'an bogadu!" "E deo so raffiadu", Gridat un atteru puru! Sa briga fit a s'iscuru, So 'etza e de paga vista, Ma est Giuanne Battista Su pesa confusione Dae cando at cust'anzone Est pius santu importunu Ca non cheret chi nisciunu Mancu in buglia bi lu tochet.

TOMEU L'iscannet o che l'imbrochet A pascher in calchi tanca! O si lu prendat a s'anca, Ma chi non fattat burdellu. Tet'esser anzone bellu, Allevadu in terra amena, Però non balet sa pena De si brigare a s'ispissu.

MARIA Ehi! sas gulpas a issu! Attere puru tes gulpare!... Forsi ti des ammentare Chi, dae s'annu passadu, Promissa m'aias dadu Chi endiazis unu saltu.

TOMEU Luego damus s'appaltu; Tantu pro tantu ite nd'amus? Dae cuddu chi lucramus, Fattat bene attentzione, Ispatzende su carvone E luego fraighende.

MARIA Semper sezis comintzende E non comintzades mai! Colza so e in guai Ma como faeddo jara, E su chi naro in cara Lu deves bene notare; O pensades de fraigare, O mi ch'ando a Palestina! Paraula de Reina Si mi che 'idides piusu! Puci! como est un'abusu! Già bos nde sezis beffende! Dogni die fraighende E non benit mai s'ora!...

TOMEU Cagliesi, Nostra Segnora, Paraula de Tomeu, Chi s'est in gustu 'e Deu Comintzamus a beranu... Ma, faeddet a pianu, Non ch'appat calch'importunu; Non lu naret cun nisciunu Ch'est sutzessu cust'errore, Chi non l'iscat su Pretore Ch'est costadu atter'e tantu, No amonat calchi santu Pro cunfusionajolu!... Avvertat a custu solu, Se venisse domandando, Gli dica ch'eran giocando, Accò sa cosa arrangiada.

MARIA Ohi, già m'at consolada Su chi mi nde la 'ettesit Chi mi la faghiat noa! Già la fattesit sa proa Su preiderastru Bua! Gasi siat sa domo sua Coment'at fattu sa mia!

TOMEU Cagliesi tia Maria Chi, tantu, non nd'at niente. Pensemus a su presente Comintzende dae como: Vosté torresiche a domo A los attentzionare, Non si torren'a brigare Coment'an fattu 'erinotte; Preghet calchi sacerdote A lis dare calch'ojada; Istet allegra e cagliada; Comente li prego e bramo, Istasera già mi jamo Su bruttu sagristianu; Ista a bider si manzanu Bi torrat a catziare E si bi torrat andare Nde faghet sa penetentzia

MARIA Bravu dali un'avvertentzia. Bonassera!

TOMEU Bonassera!

POETA Non che fit mancu in carrela Chi Pedru Seche non benit; S'usceri bi lu prevenit: Tomeu est abbetiadu! Pedru ch'intrat annutzadu Nende: "It'oramala ch'ada?"

TOMEU A 'ue as fattu s'andada?

PEDRU A campagna, pagu attesu; Già lu tes aer intesu Chi che fia catziende.

TOMEU Bravu, tue divertende: E mannu ses pro ispantú! E-i sos santos intantu Istropiados si sunu.

PEDRU Mai bi nde campet unu! Chi deo non b'appo tortu; E manc'unu bind'at mortu?

TOMEU Mortu no, grassias a Deu! Setzi, e isculta a Tomeu, E isculta attentamente; Pro chi t'istet pius in mente Parlerò in italiano: Voi siete il sagristano, Ma non siete un buon sagrista. Perdete i santi di vista, Per cercare i caprioli! Non si devon lasciar soli, Specialmente i più piccoli. Giuro per i santi articoli Che, se lo tornate a fare, Ven'avete a ricordare! Addio! Andate!...

POETA Como, ite cheres chi fatte, Animale tattaresu? Su sutzessu l'as intesu, Giustu, coment'est costadu; Chie si b'est impignadu, Como non benit mancante: Iscas chi a su mese intrante, Dan printzipiu a su frabbicu E tottu a cimentu arabbicu Ted'esser su fundamentu...

ISCANU Non frabbigheggianì a ventu? Chi mi sia lu frabbiggà! Sentz'abé li quattrini? Pobari illusi, mischini, Poltaddi da oggi a dumani! Si cuntentiani di la ch'ani, Chi, par eddi, è fina troppu...

POETA Pro sa limba non ses toppu, Ancu la jutas brujada! E-i sa pedra carrada Non la 'ides a muntone? A bighin'a s'istradone Ch'ingrobrat finas sa via...

ISCANU Ah! ed eiu mi gridia Ch'era a fa' calchi vachili, O pal mandra di guili, O pal frabbigà un forru...

POETA Cagliadi, conca 'e corru Ch'est finas dad'a impresa E printzipian cun lestresa Si non tenen calch'isvariu.

ISCANU Di', e cal'è l'impresariu?

POETA Non l'ischis?

ISCANU No.

POETA Pedru 'Udrone; E-i s'inzegneri est Culone.

ISCANU Brabi! Tutt'e dui boni! Cussì siani li paddroni Chi ni l'at isciubaraddi! Pobari tonti isfasciaddi! Chi vizz'ingoddini intrei! E tu, di': e cosa sei? In chi t'ani impiegaddu? A comenti sei istaddu Tantu tempu in Aglientera, Un caporali di miniera Sabbarà un mestieri...

POETA Deo so su chentineri, Giaeri in su magasinu; A dispensare su inu A totta sa maestrantzia.

ISCANU Si no vinn'è in abbundantzia Già si catzani la seddi! In cantina, lu fideddi, Mire' chinn'isciddi in brea! Si fazi com'in buttrea Vidareddi chi aumentu! D'un carradeddu di zentu Sinn'at biddu la middai, E sentza vindinni mai; Chi diaulu vendarà! Si vinn'anda a cumparà Eddu si mustra annutzaddu; E rispondi arrabiaddu: "Baedinde chi non che nd'ada!".

POETA Cagliadi, limba isfrenada, Su bastante m'as mancìadu! E tue, non as leadu Pro tatza su labiolu? Pro sutzare non so solu Già mi faghes cumpagnia.

ISCANU Basta; terminadda sia, Abà, cun pazi e amori: Si lu pobaru autori At fattu calchi mancantzia, Cumpattiddili l'errantzia; Ch'è tontu, già lu sabeddi: Chi diaulu li vuleddi? Lu chi sa più non fazi: S'a calcunu non li piazi Li dia calchi arrangiadda. A tzent'anni! là terminadda, Riverilla, bona jenti!