Page:Progreso - 1a yaro.pdf/181

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
167
BIBLIOGRAFIO

Sed il ne pensis, ke lor on ne bezonas linguo artificala, nam nia vivanta lingui esas ed esos sempre supera per malregulozeso. Mem il uzas kontre ni sentimentala argumento, quan la malamiki di nia ideo uzas kontre Esperanto ipsa : « mi ne amas ĉirkaŭpreni bele preparitan skeleton ». Quale So Christaller ne vidis, ke sa propra argumenti kondamnus Esperanto ed omna speco di linguo artificala, se li havus ula valoro[1]?

So Chr. opinionas, ke la distingo di l’ adjektivo e di la genitivo esas galicismo. Ni kredas kontre, ke la intermixo di ca du formi esas germanismo : rejala palaco esas palaco por rejo, palaco digna de rejo, mem se ol ne esas habitata da rejo o ne apartenas a rejo; en ca lasta kazi, on devas dicar palaco di rejo (od anke palaco di la rejo, se la rejo habitanta o posedanta esas determinata). Co ne esas galicismo, sed logikal distingo, necesa a la klareso e precizeso di la stilo. Certe, reja urbo povas nur signifikar urbo qua esas rejo. Kad on ne nominas New-York imperya urbo (urbo-imperyo), quo tute ne signifikas : imperyala urbo (urbo di imperyo od imperyestro, quale esas Berlin, Wien e Peterburg)? Ora vazo ne esas ecepto « permisata » da Ido, sed expreso tute reguloza : « vazo qua esas oro ». Co esas mem multe plu logika kam la klasika expreso : vazo ek oro, qua semblas signifikar, ke la vazo esis extraktita « ek » la precoza metalo : kad on ne povas extraktar ora vazi « ek » tero?

So Chr. aprobas Antido, pro ke il adoptis la sufixi end e ind rispektive, vice ind e ign di Ido. Nu! il devas aprobar pri co nia Komitato, nam ca chanji esis decidita da ol ja dum sa kunsidi (videz nia Raporto, Progreso, p. 9). Il dicas : « Tiu Id’a ŝanĝo de la « ind » signifo montras klare la malintereson de l’aŭtoro al la prospero de Esperanto ». Ni povas renversar sa konkludo, e respondar : « La inversa chanjo, facita da nia Komitato, montras klare sa intereso a la prospero di Esperanto ».

Il eroras citante exposiciono quale Ida vorto : segun la spirito ipsa di Espo, ni departas de la verbo expozar, e derivas de ol la substantivo expozo (expozado), dum ke la « veraj » Esperantistoj adoptas sen ula reflekto multa vorti en -acio, -icio, ne zorgante pri la verbo di sama familyo. So Chr. kredas, ke on adoptas la radiki nacion, opinion, e.c. nur por evitar la plurali en ii: nacii, opinii. Co esas nur flankala motivo: la precipua esas simple, ke tala esas la radiko internaciona, quan E P. malhabile kripligas. Altra motivo esas, ke on supresas tale la acento tante malbone pozita sur i en nacio, opinio, e.c.; du grava avantaji ultre ta, quan vidas S{sup|o}} Chr.; sume tri por un sola reformeto! On povis lektar supre (p. 140) bonega motivi por la vicigo di ec per es, quan il judikas « nenecesa ».

  1. Cetere, tre amuzanta rimarko, quan ni ja facis, esas ke la konservemi usas kontre la progresisti exakte la sama argumenti, quin la adversi di L. I. uzas kontre nia komuna ideo generale! E co pruvas la mallogikeso di lia posturo.