de Souza. Ica traktas pri la vortolibro portugalan-Esperanta, entraprezita da nia brazilana samideani. Li penis kompilar la altralingua vortolibri ja aparinta, sed balde li renkontris amaso de « Esperantismi », qui senkurajigis li. « Ni vidis kreski, tago post tago, la malfacilaĵojn ĉirkaŭ tiu lingvo, ĝiaj gramatikoj dikiĝas, oni donis al Esperanto sintakson kaj… en fremdlando oni jam priparolis ĝian reformon ».
On konstatis, ke multa vorti internaciona ne aparas en la tilnuna vortolibri, ex. hordo (ni citos anke trupo, e multi altri, quin on trovos en nia vortolibri). « Pri la vortoj elvenintaj el la greka lingvo, ni havis multe da duboj pro la komparado kun identaj vortoj, jen tradukitaj per interpretado, kaj jen aliaj per la alpreno de la respondaj grekaj radikoj..... Ni citas inter aliaj : anónymo, anonimo; homonymo, samnoma; synónimo, egalsenca; hydrotherapia, hidroterapio kaj akvokuracado[1]; metrópole, ĉefurbo; monopólio, monopolo ».
Co esas pruvo frapanta, pruvo experimentala, di la malfacileso e senreguleso di l’ Esperantala vortaro. Tala esas la rezultato di ca libera evoluco, quan kelki respektegas quale oraklo!
On komprenas do facile, ke en la stando di abandoneso ed anarkio, en qua Esperanto trovesas nun, proyekti di reformi o plubonigi necese naskas che la max inteligenta e progresema adepti. En la sama numero on trovas « Projekto pri lingvaj reformoj » da So Ev. Backheuser, qua esis prezidanto di l’ organizanta komisitaro di la kongreso, e quaze l’ animo di la movado esperantista en Brazilo. Il Komencas per ca tre justa e grava rimarki :
« Ĉiuj, kiuj atente observadas, rimarkas la emon de la gramatikistoj, speciale francaj, kompliki la lingvon, verkante sintakson por ĝi, aranĝante superajn kursojn, tio, kion oni bone ne komprenas por idiomo simpla kaj klara kiel Esperanto. Efektive ni ĉiuj propagandistoj altiras la atenton de la neesperantistoj, montrante la simplegecon de nia lingvo, kiu havas nur 16 regulojn; sed post la eniro en nia anaro, la aliĝinto, t. e. la fiŝo kaptita, juĝas vidi mensogon; libroj post libroj aperas nur pri gramatikaj aferoj, kaj la lingvaj malfacilaĵoj sin prezentas. Tamen, se la libroj aperas kaj vendiĝas, tio pruvas, ke multaj estas la personoj, kiuj bezonas pli klarajn lernilojn ol la solan Fundamenton. Ŝajnas do, ke la Fundamento ne sufiĉas. La reformoj ekaperas : tie aŭ tie ĉi sin montras la proponoj pli malpli bonaj kaj laŭdindaj« ». Sed ĉiufoje kiam ili aperas, Dro Zamenhof kaj la Lingva Komitato tuj malaprobas ilin« », pretextante la neceseso di l’« uneso. …« Diri, ke Esperanto estas, neŝanĝebla, perfekta, estas grava eraro, kiu eble malfaciligos nian estontan propagandon apud la naciaj registaroj. Esperanto estas, jen sanĝebla, jen simpligebla, eĉ en ĝia gramatiko. Ĉiuj, kiuj ellernas ĝin, vidas tion ».
- ↑ Akvokuracado signifikas tute ne F. hydrothérapie, sed F. cure d’eau (kuraco per aquo, quan on drinkas!)
