Page:Progreso - 1a yaro.pdf/122

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
108
PROGRESO

En Respondoj a linguala questioni, So {{Evstifeieff dicas, ke la radiko edz esas pruntata de la greka. Co esas versimila; sed segun sa propra expliki la vera greka radiko esas zyg, e konseque edz esas preske tute arbitriala e nerekonocebla. Il konstatas, ke la « panromanisti » trovas nula radiko internaciona e konvenanta por ica ideo. Il saveskos do forsan kun plezuro, ke Ido esis plu felica, e trovis la radiko spoz (spozo, spozino, spozigar, spozeso, e c.).

La numero di marto recensas la grava verketo di So Baudouin de Courtenay : Zur Kritik der künstlichen Weltsprachen (respondo a Prof-i Brugmann e Leskien), quan ni analizos balde.

En la numero di aprilo, Dro A. Liesche recensas la nuva broshuro di la du linguisti de Leipzig, pri qua ni parolas en ca numero. Il konkludas tre saje : « La filologiistoj povus esti niaj kompetentaj gvidantoj; sed tiel longtempe, kiel ili kontraŭbatalas nian tutan ideon, neas verajn faktojn kaj ne vidas tion, kion ni efektive jam akiris, ni ne povas rigardi ilin kiel kompetentulojn, kaj ni devas antaŭeniri sen ili ». Co esas perfekte justa.

Esperanto, duonmonata internacia gazeto, direktoro H. Hodler, Genève. — Ca jurnalo havis de l’ komenco tre korekta konduto relate a la Delegitaro. La 27a Oktobro, ol anuncis la kunveno di nia Komitato kun exakta e detala informi pri la Delegitaro. La 12a Novembro, ol publikigis la decido di la Komitato exakte e preske komplete, dum altra Esperantisti falsigis ol e trompis samtempe la publiko e l’ Esperantistaro. Ni ne facos ad ol la insulto, gratular e dankar ol pro sa honesteso!

La 27a Novembro, So Hodler komentis ica decido en artiklo titolizita : « Grava Momento ». Il komence expozas la neceseso di Fundamento por linguo artificala, qua ne esas ankoraŭ « vivanta » ed « enradikigita ». Sed « la Fundamento, larĝe interpretita, ebligas ĉian plibonigon, ĉian saĝan antaŭenpaŝon..... Jes, inter la nun proponataj reformoj, oni povas elekti tiujn, kiuj ne rekte kontraŭstaras al la Fundamento kaj estas realigeblaj laŭ la maniero, kiun ĝi difinas; jes, el la sperto akirita per la ĝisnuna uzado, oni povas elekti la korektojn kaj aldonojn farindajn en Esp.; jes, estas dezirinde, ke la lingvo internacia, kiu estos ĉefe scienca kaj teknika lingvo, estu kiel eble plej preciza kaj perfekta.... Ĝis nun Esp. estis ankoraŭ tre malmulte praktike uzata; en la scienco kaj en la diversaj fakoj, kie ĝia signifo estas grandega, ĝi nur komencas penetri, kaj la jam akirita sperto montris al ni, ke se la lingvo sufiĉas por la ordinaraj bezonoj kaj la ĉiutaga uzado, ĝi postulas pli grandan precizecon por la scienca kaj teknika praktikado... Ni havas la okazon enkonduki en nian lingvon kelkajn verajn plibonigojn kaj aldonojn, dank’ al kiuj la lingvo scienca fariĝus ankoraŭ pli logika kaj pli preciza.... Ĝis nun ekzistas en nia lingvo vasta libereco, sed, se ni ne antaŭzorgas, tiu libereco fariĝos konfuzeco kaj anarĥio, kiuj rekte