Page:Progreso - 1a yaro.pdf/118

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
104
PROGRESO

Per ca sincera konfeso, on vidas quan efekton produktas la exajeri di la fanatiki : efekto tute kontra a lia intenci, e prefere malfavoroza a la linguo, a qua li penas atraktar la ciencisti per malsaja fanfaronado. Nam (on kredez ni, qui recevas opinioni de omna flanki) multa ciencisti opinionas same quale So Jespersen. E nia personal opiniono evolucis same quale la ilsa, ed exakte pro la sama motivi. Ni rekomendas ica konsiderado a la max granda atenco di la vera amiki di Esperanto.

Quale on vidas per ca longa (e tro mallonga) recenso, Belga Sonorilo divenis en la lasta monati, pro la energio e liberemeso di sa estimegata direktanto, Mayoro Lemaire, la max interesanta e la max bone dokumentizita ek la revui esperantista.

The British Esperantist, oficiala organo de la British Esperanto Association, lasta numeri (de dec. 1907 til marto 1808). — Quankam ca jurnalo rifuzis recensar la nia, esos forsan permisata a ni recensar ol tute senpartie; nam se kelka fanatiki sequas la taktiko di strucho, e ne volas vidar lo, quo malplezas a li, ni kontre raportas egale pri omna fakti ed opinioni relativa a LI. En dec. 1907, la redaktistaro expozis « la principoj de nia fideleco ». Esperanto esas vivanta linguo, ol devas esar submisata a la naturala legi di l’ evoluco. Quale exemplo di neologismo enduktata en Esp. de multa yari, la habila redaktisti povas citar nur un fakto, sempre la sama, la sufixo ! E li oblivyas adjuntar, ke paralele a ca sufixo (tre bone elektita) multa Esperantisti uzas la prefixo fi, qua produktas vorti malklara e malfacile komprenebla [1]. Co esas certe rezultato di la natural evoluco! Sume, on protestas nur kontre la pretendo impozar autoritate ula reformo a la samideani, ed on expozas precize la sama liberala principi, quin formulas tante klare la Deklaro de So Prof. Jespersen. Ni rimarkas grava konfesi : « Nia lingvo estas ĉies lingvo…. Ĝi ĉesis esti la propraĵo de Dro Zamenhof antaŭ dudek jari… » Nia britana samideani aceptas nula autoritato : « ĉiun provon autokrate altrudi lingvajn leĝojn, la homoj instinkte kontraŭbatalas ». Nu precize pro ca instintala repulso ad arbitrial ed autokrata regulo multa Esperantisti « revoltas » kontre la Fundamento!

Se nula autoritato havas yuro por impozar reformo, nula autoritato anke havas yuro por impozar konservema legi e netuchebla modelo! Nia britana samideani devus do, logike, ne volar impozar ad altri lia linguo quale netuchebla, e mem li ne devus aceptar por su ipsa la Fundamento : nam co esas ya autokrata institusuro! Fine li dicas : « La komuna kutimo estas kvazaŭ nia supera kortumo, antaŭ kiu ĉiu reformo devas mem pledi sian aferon, kaj kontraŭ

  1. La sama numero furnisas mem a ni exemplo di samtempa uzo di la du afixi (p. 226, kol. 1) : « Tiun kotajan fidomaĉon ». On bezonas momento di reflekto por divinar ke la radiko esas dom, kun prefixo fi- e sufixo -aĉ. Co esas vera Volapükismo!