Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/421

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

budynk. 171, dom. mieszk. 136, kat. 62, ew. 761. Parafia i poczta Unisław, szkoła w miejscu. Rocznego czystego dochodu liczono r. 1865 na 1130 tal. 2.) F., niem. Friedrichowen lub Friedrichshof, wś, pow. gołdapski, st. p. Regiel. 3.) F., niem. Friedrichsberg, wś, pow. ządzborski, st. poczt. Rydwągi. 4.) F., niem. Friedrichsdorf, ob. Rozogi.

Frydrychowy Hradec (czes.), ob. Grec.

Frydrychshof, ob. Friedrichshof (niem.).

Frydrychsztat, niem. Friedrichsstadt, łotew. Jauna-Jełgawa lub Jauna-Rige (co znaczy Nowa Mitawa lub N. Ryga), miasto w Kurlandyi, w okr. selburskim, nad Dźwiną, o 96 w. na wsch. od Mitawy, o 5 w. od stacyi Roemershof drogi żel. rysko-dyneburskiej, między górami, obfitującemi w malownicze widoki, na niskiej dolinie zalewanej w porze wiosennej wodami strugi Preis, które to wylewy w latach 1740 i 1773 ogromne szkody miastu sprawiły. Miasto F. założył 1630 r. ks. Fryderyk i od niego nazwę mu nadauo w r. 1646: założyciel nazwał je Neustaedtchen. R. 1823 miało 653 mk., przeważnie izraelitów; dziś około 4200 mk. Jest tu kościół ewangelicki, kaplica katolicka św. Ignacego (należąca do parafii Zelburg) i synagoga. Okrąg frydrychsztacki pow. zelburskiego zajmuje 3079 w. kw. rozl. F. S.

Frydryków, Frydrykowo, por. Frydrychów, Frydrychowo.

Frydrykowo 1.). niem. Friedrichshorst, kolonia, pow. wyrzyski, 91 dm., 662 mk., 620 ew., 29 kat., 13 żydów, 84 analf. St. poczt. i kolei żel. w Osieku (Netzthal) o kilka kil. 2.) F., niem. Friedrichsthal, wieś, pow. szubiński, 12 dm., 127 mk., 86 ew., 41 kat., 45 analf. Najbliższa poczta w Barcinie, st. kolei żelaznej w Złotnikach (Güldenhof). 3.) F., niem. Friedrichsthal, leśnictwo, pow. wschowski, 1 dom, 7 mk.; należy do domin. Włoszakowic (Luschwitz). M. St.

Frygnowo, niem. Frögenau, wś w Prusach wschodnich, pow. ostrodzki, na bitym trakcie z Dąbrówna (Gilgenburg) do Ostródy, graniczy ze sławnym Tannenbergiem. Odległość od Dąbrówna 1 i pół mili, od Ostrody około 3 i pół mili. Zdawna istniał tu kościół katolicki przyłączony jako filia do Mielna (Mühlen). W czasie reformacyi zabrali go luteranie. W XVIII wieku zaginął. Nieliczni tutejsi katolicy przyłączeni są obecnie do nowozałożonej parafii w Dąbrównie (Gilgenburg). Kś. F.

Fryjska zatoka albo Fryska, ob. Świeża zatoka.

Fryląd, ob. Frydląd i Fyrląd.

Frymark, leśnictwo królewskie, pow. wągrowiecki, 6360 mr. rozl., należy do nadleśnictwa: Podanin; 2 miejsc.: 1) F.; 2) Bobrówka; 2 dm., 17 mk., 9 ew., 8 kat., 3 analf. Poczta w Wągrówcu o 4 kil., najbliższa st. kolei żel. Budzyń. M. St.

Frystat, ob. Frysztat.

Fryszhaf, ob. Świeża zatoka.

Frysztacki powiat, ob. Frysztat.

Frysztak, z Glinikiem dolnym, Pułankami i Twierdzą, mko, pow. jasielski, położone pod 49° 10′ szer. północnej a 39° 4′ dług. wschod. od Ferro, o 19 kil. od Krosna, 1558 m. rozległ., 134 dm., 590 męż. a 607 kobiet, razem 1197 mieszk., z których 416 rz. kat. a 779 izrael. Siedziba sądu powiat., notaryatu, posterunku żandarmeryi, urzędu pocztowego, urzędu dekanalnego, obejmującego 6 paraf. i urzędu paraf. Parafii tej najdawniejszy ślad znajduje się w dziele „Liber retaxationis dioec. Cracoviensis de anno 1527“. Kościół drewniany, niewiadomo kiedy zbudowany i poświęcony pod wezw. Narodzenia N. M. Panny, szkoła ludowa dwuklasowa z 3 nauczycielami, fabryka zapałek, wyrób mazi, terpentyny, jarmarki co drugi czwartek, szczególniej ożywione na wiosnę, gdyż się na nich sprzedaje wiele koni roboczych i bydła. F. leży na pagórku, u stóp którego płynie Wisłok, przy drodze powiatowej z Rzeszowa do Krosna. Drugi gościniec bity wychodzi z F. i prowadzi przez Lublę i Sieklówkę do Warzyc, gdzie się łączy z gościń. rządowym idącym do Jasła. Według tradycyi założony został F. jako kolonia niemiecka przez Kazimierza. W. i nazywał się początkowo Frysztat (Freistadt). M.

Frysztat, niem. Freistadt, mko pow. w b. księstwie cieszyńskiem, leży w płn.-zach. części tego księstwa, na prawym brzegu Olzy, na wzgórzu łagodnem i nieznacznem (740 st. n. p. m.), o trzy kwadranse drogi od granicy pruskiej, o pół godziny od linii dr. żel. Ces. Ferdynanda i koszycko-bogumińskiej. F. ma z przedmieściami 250 dm., 2670 mk. t. j. 2452 kat., 134 ew. (którzy należą do parafii w Orłowie), 79 izr., 5 gr. kat., gruntu 1348 m., piękny ratusz, kościół katol. parafialny, piękny zamek z parkiem. Według statystyki kościelnej par. kat. F. liczy 4820 dusz kat., 50 ewang., 140 izr. Dekanat katol. F. dyec. wrocławskiej, w którym językiem urzędowym jest polski, obejmuje w pow. frysztackim i bogumińskim 7 parafij: Lutynia Niemiecka, Dziećmorowice, F., Bogumin, Piotrowice, Reichswaldau, Zebrzydowice. Powiat frysztacki zajmuje 3,5 mil kw. Z tego 70% roli ornej, 9% łąk i pastwisk, 18% lasu. Ogólna długość dróg wynosi mil 12,5. Powiat granićzy na płn. z Prusami i pow. strumieńskim, na wschód ze skoczowskim i cieszyńskim, na południe z frydeckim i ostrawsko-morawskim, na zachód z bogumińskim i Prusami. Wzgórza są tu płaskie, ale góry i doliny gęsto się krzyżują. Najwyższe punkta są: wzgórze Roj (878 st.) i góra Węglowa (912 st.). Są