ad granities heriditatis Syersko. Item ortus sub monte Vyssegradiensi. Item potesthabere unum piscatorium vel alteri convenire super fluvio Vyssla super parva rhetia et circa ripam super vatam. Item in omnibus borrhis, sylvis et insulis ducalibus habet libere excidere omnia robora super suam necessitatem sine quovis impedimento. Zresztą nie mamy o F. historycznych widomości. Tylko r. 1655 nadesłała pod F. szlachta chełmińska swoje wojsko, żeby Szwedów przez Wisłę nie wpuścić. Kiedy jednak generał Horn ze Szwedami swoimi się ukazał, cofnęła się, nie stawiając oporu. Prusom przypadło to miasto jako położone w Wielkopolsce po prawej stronie rz. Noteci r. 1772 pierwszym podziałem. Od niepamiętnych czasów F. był siedzibą dziekana fordońskiego, należał za polskich rządów do dyecezyi kujawskiej, archidyakonatu kruszwickiego. Duchowną władzę wykonywał konsystorz biskupi w Bydgoszczy, dlatego też nazywał się dekanatem bydgoskim. Obejmował przedtem 12 parafij oprócz licznych kościołów w Bydgoszczy. Mocą bulli papieskiej de salute animarum z r. 1822 odłączono od fordońskiego dekanatu kościoły w Bydgoszczy, kośc. par. w Dąbrówce, w Solcu i Strzelewie, które oddane zostały do dyecezyi gnieźnieńskiej. Resztę zaś kościołów, jako to: w Fordonie, w Byszewie, Koronowie, Dóbrczu, Włókach, Osielsku, Wtelnie, Wadzynie i Żołędowie wcielono do powiększonej dyecezyi chełmińskiej, w której i dziś jeszcze stanowią dekanat fordoński. Parafia fordońska liczyła w r. 1880 dusz katol. 1580, nie licząc więzienia, gdzie bywa około 240 dusz. Kościół ma tytuł św. Mikołaja bisk., patronatu jest królewskiego; szematyzm dyecezyi chełmińskiej fałszywie podaje, jakoby był budowany przez Kazimierza księcia szczecińskiego r. 1394 (?); jest tylko wiadomość że tenże książe szczeciński, r. 1349 (nie 1394) potwierdził stary przywilej kościołowi, jakto się wyżej mówiło; w r. 1583 był jeszcze budowy drewnianej, dość już zaniedbanej, zkąd wynika, że teraźniejszy, w cegłę murowany kościół mógł być dopiero po tym r. 1583 stawiany. Przy kościele jest szpital dla 4 ubogich i 3 bractwa: św. Anny od r. 1581, św. Barbary i bractwo trzeźwości. Do parafii należą oprócz miasta następujące wioski: Aleksandrowo, Niem. Fordon, Jarużyn górny, dolny i osada, Jasieniec, Łoskoń, Marienfeld, Miedzin, Miedzinek, Nicponie, Palsz, Sierneczek, Sophienthal, Strzelce górne i dolne, Suczyn i Bergmühle. R. 1867 istniały 2 szkółki katol. parafialne: 1. w Fordonie, do której należał Fordonek, Palsz i Suczyn z 59 dziećmi, nauczyciel był zarazem organistą (obecnie jest ta szkoła zamieniona na symultanną i połączona z miejską szkołą protestancką); 2. w Górnym Jarużynie, do której należało Aleksandrowo, Górne Strzelce, Jarużyn-osada, Dolny Jarużyn i Marienfelde z 83 dziećmi. 2.) F. (Fordon-Deutsch), wieś i gm; 4 miejsc. 1) Frd. wieś; osady: 2) Wójtostwo F.; 3) Kępa zamkowa (Schlosskampe;) 4) Karczma ujska (Uszkenkrug), 21 dm., 237 mk., 216 ew., 21 kat., 28 analf. M. St. i Kś. F.
Forestowo, leśnictwo, pow. szamotulski, 1 dm., 6 mk., ob. Dobrojewo.
Foreszczynka, strumień górski w obr. Mikuliczyna, w pow. nadworniańskim, w Beskidzie szerokim. Wytryska w północno-wschodniej stronie gm. Mikuliczyna, z źródeł leśnych, z pod zachodniego stoku Rokiety Wielkiej (1114 m.). Płynie w kierunku południowo-zachodnim jużto popod połoniny, jak Foreszczyk, Podplejem, jużteż lasami, jak Foreszczynka, wreszcie wydostaje się na obszerną dolinę Mikuliczyna i w południowej jego stronie uchodzi z pr. brz. do Prutca. Wzdłuż potoku wiedzie drożyna górska na powyższe połoniny, a z nich na szczyt Rokiety Wielkiej. Długość biegu 6 kil. Br. G.
Forgacsfalva (węg.), ob. Lom.
Forken (niem.), folw., pow. fyszhuski, st. p. Powayen.
Forken (niem.), rz. uchodzi wprost do Fryszhafu na wsch. od Pregli, przy mieście Fyszhuzie. W. Pol.
Formoza, ob. Frumoza.
Fornelów potok, ob. Fruniłów potok.
Fornetka, wś, pow. suwalski, gm. Zaboryszki, par. Puńsk. W 1827 r. było tu 18 dm., 170 mk.; obecnie liczy 32 dm., 260 mk.
Fornhejtyszki, wś, pow. maryampolski, gm. Aleksota, par. Godlewo, 1 dm., 38 mk.
Forościec, Foroszczyce, ob. Chorościec.
Forosna, ob. Chorosna.
Foroszcza, przys. Łąki (ob.), pow. samborski, prawie 3 kil. na płn. od Łąki, 270 m. npm., wraz z Bilinką wielką, Majniczem i Wołoszczą jedna z ostatnich osad w tej stronie, gdyż dalej na płn. ściele się rozległa nizina moczarzysta, narażana na częste wylewy Dniestru.
Foroszczyce, ob. Forościec.
Forpost albo Reksino, wś rządowa, pow. czehryński, nad rz. Suchą Taśminą, o 6 w. od wsi Cwietnej, rzeką tylko oddzielona od znacznego miasta Kniażej, gub. chersońskiej. Ma 469 mk. prawosł., należących do parafii Cwietna, i 1808 dzies. ziemi. Niegdyś należała do starostwa czyhryńskiego. Kl. Przed.
Forst, Barszć, mko na dolnych Łużycach, w żarowskiem, już zniemczone. W okolicy w kilku wioskach mówią jeszcze po serbsku, przynajmniej starzy ludzie. St. dr. żel. chociobusko-żarowskiej (Cottbus-Sorau).
Forstbrueck (niem.), król. leśnictwo, pow. człuchowski, st. p. Przechylewo.
