dla obłąkanych jeden, dom wyrobny jeden. Dochód roczny gubernii wynosi rs. 2383734 kop. 90. Herb gubernii wystawia w polu niebieskiem krzyż srebrny z promieniami na końcach. Miasto gubernialne Ekaterynosław; miasta powiatowe: Wierchnie-Dnieprowsk, Nowo-Moskowsk, Pawłogród, Aleksandrowsk, Bachmut, Sławiano-Serbsk i Rostow. Prócz tych na wzmiankę zasługują miasta: Nahiczewan nad Donem, Maryupol, Azow, Taganrog. Pod względem historycznym godną uwagi jest Linia ukraińska, mająca od Dońca aż do Dniepru 57 i pół mil rozległości. Prócz tego płynie tu rzeka Kalczyk albo Kalec, starożytna Kałka, nad której brzegami stoczoną była niepomyślna dla Rusi bitwa z Mongołami r. 1224. Tu wreszcie, w powiecie ekaterynosławskim istniała słynna niegdyś Sicz zaporozka. (Cyfry tu podane czerpane są głównie z opisu Stuckenberga, na którym się opiera ten artykuł, przeważnie wypisany z Encyklopenyi powszechnej większej S. Orgelbranda).
Ekaterynowka, st. poczt. i st. dr. żel. tambowsko-saratowskiej w gub. saratowskiej.
Ekawa, niem. Eckau, wś i dobra w Kurlandyi w okr. bauskim. Parafia t. n. obejmuje ważniejsze wsie: Gross-Ekau, Lambertshof, Gruenwald, Neu-Sorgen i w. i. Wś Gross-Eckau, łotew. Ozola-Mujża, ma słynne piece wapienne i cegielnie. R. 1812 zaszła tu potyczka Rossyan z Prusakami. F. S.
Ekawa, niem. Eckau, rz., prawy dopływ rzeki Aa, ma źródła w Semigalii koło wsi Ducewicze. Rzeka ta i jej dopływy Ixtrum, Misse, Talke, Swirgsde i Zenne bądź wprost, bądż pośrednio wpadają do Aa w parafii mitawskiej. F. S.
Ekendorf (niem.), 1.) wś i dobra w Kurlandyi, pow. tukumski, par. Tukum, 1600 mk. 2.) E., folw. tamże, w dobrach Stuhrhof, par. Neuenburg. F. S.
Ekerholc, ob. Ankerholz.
Ekfir, niem. Eickfier, wś włośc., pow. człuchowski, na bitym trakcie człuchowsko-białoborskim (Baldenburg) położona, około 3 i pół mili od Człuchowa, 1 milę od Białoboru. Obszaru ziemi obejmuje mórg 10832, budynk. 307, dom. mieszk. 132, katol. 942, ewang. 219. Szkoła dwuklasowa katol. w miejscu; poczta Białobór. Oddawna istniał tu kościół katol. parafialny tytułu św. Wawrzyńca, około r. 1590 nowo w pruski mur budowany. W skutek reformacyi bardzo ucierpiał przez zlutrzałych tutejszych mieszkańców. Jedynie prawo patronatu rządowe, które królowie polscy wykonywali, od ostatecznej ruiny go uratowało. R. 1617 arcybiskup gnieźńieński Gębicki (do którego dyecezyi E. należał wtedy) przyłączył kościół do nowoutworzonego dekanatu czarnieńskiego (Hamersztyn). W XVII i w XVIII w. dla. braku duchowieństwa niemieckim językiem władającego nabożeństwo bardzo rzadko się odprawiało; zwykle ludowi zgromadzonemu czytał nauczyciel ustęp z poleconej jakiej postyli. W nowszym czasie kościół w E. bliski był upadku. Dopiero za staraniem teraźniejszego biskupa chełmińskiego, (do którego dyecezyi po okupacyi pruskiej go przyłączono) Jana Nep. Marwicza został przez rząd pruski r. 1863 na nowo udotowany i do godności kościoła osobnego parafialnego wyniesiony. R. 1867 dusz było 1530 w parafii, do której należą 2 filie: Białobór i Pieniężnica al. Pękuła (Pennkuhl). Oprócz 2-klasowej szkoły w E. istniała jeszcze szkółka parafialna katolicka w Pieniężnicy. Inne dzieci uczęszczały do szkół luterskich, jako to 3 do Grabowa, 4 do Wittfelde, 4 do Stremlewa, 11 do Białoboru. Dawniej istniały jeszcze w parafii ekfirskiej 3 kościoły, które zaginęły, jako w Grabowie kościół katolicki podupadły został obalony r. 1827, we Wittfelde r. 1844, w Szonowie zaś wcześnie zabrali kościół luteranie. Kś. F.
Ekimań 1.), Ekimania, mko w pow. połockim, tuż pod Połockiem, nad samą Dźwiną leżące, zaludnione przeważnie przez żydów. Cerkiew prawosł.; kaplica kat. pod wezw. św. Jana Chrzciciela, drewniana, w r. 1819 zbudowana, w r. 1851 zapieczętowana została. Byłoto niegdyś dziedzictwo Marcina Kublickiego, sędziego inflanckiego. Gdy córka jego Franciszka wyszła za radcę stanu Bielikowicza, w posagu wniosła E. w dom swego męża. Po niej odziedziczył syn Jan Bielikowicz, podkomorzy połocki, żonaty z Osztorpówną; później syn tegoż Ludwik, marszałek szlachty pow. połockiego. Dziś dobra E. należą do L. Malczewskiego. 2.) E., wś w pow. połockim, własność izraelity Mejera Frydlandzkiego; rozl. 3000 dz. ziemi. F. G.
Ekitta, ob. Danga.
Ekitten (niem.), dobra, pow. kłajpedzki, st. poczt. Kłajpeda.
Ekonomie, były to w dawnej Polsce dobra i dochody przeznaczone na stół i na inne potrzeby dworu królewskiego. W początkach panowania Zygmunta III ustanowiono prawem zkąd król dochody ma pobierać. Najpierw Litwa na ten cel w 1589 r. dobra grodzieńskie, szawelskie, brzeskie, kobryńskie, mohilewskie, olickie z dawnemi cłami przeznaczyła. Dobrami temi zarządzał podskarbi nadworny litewski (w Koronie koronny). Największą była ekonomia szawelska, której dokładną lustracyą z r. 1619 znajdujemy w księgach metryki litewskiej w archiwum głównem w Warszawie. Następnego roku oddała Korona żupy solne krakowskie i ruskie, miny olkuskie, cła ruskie i płockie, ekonomią sando-
