Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/215

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

ryą kopalni torfowych w tym kraju (G. Manteuffel „Inflanty“ str. 33–35). Lud tu przeważnie łotewski rzym.-katol. wyznania. Duksztygał czarny stanowi dotąd osobną parafią rzym.-katol., należącą do dekanatu rzeżycko-raźnieńskiego. Kościół tutejszy paraf. wzniesiony pod wezwaniem Świętej Trójcy nad jeziorem Raźno, na wyniosłości „Czarną“ przez lud okoliczny zwanej, zawiera cudowny obraz Matki Boskiej, w wielkiej czci u miejscowej ludności będący. W roku 1827 odbudowano tu nanowo kościołek drewniany. Czasu pierwotnej erekcyi dojść nie można. Parafia Duksztygału czarnego nieliczna, gdyż włościanie żogoccy i zosnieńscy po większej części do parafii rezenmujskiej, a kornelińscy i rosiccy do parafii kownackiej już w wieku przeszłym zaliczeni zostali. To też parafia Dukszt. czarnego w r. 1880 liczyła wiernych tylko 1238 płci obojga. Rewizye inflanckie z lat 1583–1599 w języku łacińskim pisywane, Duksztygał czarny nazywają stale Duxtigal, a sąsiedni obecnie zwany Duksztygał Szadurskich nosi w nich miano Dustechal. Zarząd gminny Duksztygału czarnego w Rezenmujży, zarząd policyjny w Rzeżycy. G. M.

Duksztygał Szadurskich, wieś i majętność w Inflantach polskich, nad północno-zachodnim brzegiem jeziora Raźna, w powiecie rzeżyckim, o 2 i pół mili od m. Rzeżycy oddalona, stanowi obecnie własność dziedziczną Maryi z Szadurskich Pruszyńskiej. W r. 1880 liczono tn ziemi dworskiej 1796 dzies., w tej liczbie 688 dzies. lasu, tudzież ziemi włościańskiej 1300 dzies. Majętność ta, zwana niegdyś Dustechal, w latach 1598–1602 stanowiła dziedziczną posiadłość rycerskiego rodu de Tursom, a przed rokiem 1582 należała do Magdaleny de Valkershann (czytaj Falkierzan) dziedziczki zamku Wolkimborg i dóbr Siebendorf w granicach dzisiejszego Zielonpola w tymże powiecie rzeżyckim położonych. W r. 1603 król Zygmunt III nadaje pułkownikowi Mikołajowi Szadurskiemu, dzielnie przeciw Szwedom załogą zamku rzeżyckiego dowodzącemu, za zasługi wojenne majętność Dustechal, zwaną odtąd Duksztygałem Szadurskich. Od końca zeszłego stulecia istnieje tu parafialny kościołek, wzniesiony pod wezwaniem Narodzenia N. P. Maryi, obecnie w smutnym stanie będący. Wchodzi on w skład dekanatu rzeżycko-raźnieńskiego. Parafia Duksztygału Szadurskich, niemal z samych Łotyszów złożona, w roku 1880 liczyła wiernych 1169 płci obojga. Zarząd gminny w Kownacie, zarząd policyjny w Rozentowie. G. M.

Duksztynie, mała osada i karczma na trakcie pod Wiłkomierzem, należy do Kontowta.

Dukszyszki, ob. Daukszyszki.

Dukt, wś włośc., pow. ciechanowski, gm. Młock, par. Glinojeck, 262 morg. obszaru, 63 mk., 10 budynków mieszkalnych, 8 w. od zarządu gminy.

Dulabnia, rz. niewielka, bagnista, bierze początek w północ. stronie pow. bobrujskiego, w okol. Ożowa, płynie w kierunku od północy na połud. i poniżej wsi t. n., przebiegłszy około trzech mil, wpada do rz. Nesety z prawej strony. Al. Jel.

Dulanek, ob. Dolanek.

Dulbie, wś, pow. szawelski, gm. krupiewska. Uwłaszczono tu 13 osób na 217 dzies. gruntu. J. Godl.

Dulcza, 1.) mała wś, pow. mielecki, o 18 kil. na płd. zach. od Mielca, o 7 kil. na. płn.- zach. od st. poczt. i par. rzym. kat. w Radomyślu. Dm. 205, mk. 1106. Własność większa obejmuje roli ornej 416, łąk i ogrodów 52, pastw. 26, lasu 994 mor.; własn. mn. roli orn. 1563, łąk i ogr. 162, past. 327, lasu 50 mr. We wsi szkoła etat. jedno-klas. i cegielnia pospolita. Właściciel większej posiadłości hr. Bobrowski. 2.) D. wielka z Wolą dulecką, wś, pow. pilzeński, o 25 kil. na pln. od Pilzna, o 4·5 kil. od st. poczt. w Radomyślu. Par. rzym. kat. w Zdziarzcu. Dm. 286, mk. 1523. Własn. więk. ma roli orn. 474, łąk i ogr. 119, pastw. 64, lasu 1356 mr. Własn. mniej. roli orn. 1768, łąk i ogr. 281, pastw. 126, lasu 8 mr. We wsi szkoła etat. jednokl. Właściciele większej posiadłości hr. Raczyńscy z Dębicy. Lu. Dz.

Dulczówka, wś, pow. pilzeński, o 1 kil. na płd. zach. od st. poczt. i parafii rzym. kat. w Pilznie. Dm. 179, mk. 1073. Własność większa obejmuje roli ornej 335, łąk i ogrodów 15, pastwisk 39, lasu 17 mor.; własność mn. roli ornej 1034, łąk i ogrodów 66, pastwisk 116, lasu 68 mor. Właściciel większej posiadłości Jan Kochanowski. Lu. Dz.

Duleba al. Duleby, wś, pow. ihumeński, 3 zarząd policyjny, położona śród głębokich lasów, 53°44' szerok. północ. i 46°56' dług., nad rz. Olsą, domów ma 27, należała przed reformą do dóbr berezyńskich. Wieś ta sięga najodleglejszej starożytności; mieszkańcy najprawdopodobniej są potomkami starożytnego narodu Dulebów. Według legendy, którą starzy wieśniacy tej wsi opowiadają: przodkowie ich w dawnych czasach żyli spokojnie śród swych odwiecznych lasów, nie wiedząc co sie dzieje po za obrębem ich posiadłości. Pewnego dnia rozeszły się wieści o jakimś obcym narodzie, który miał się zbliżać do nich z zamiarem zaborczym. Popłoch powstał niemały, gdy pewnego poranku ujrzano na drodze tór wozu o czterech kołach, nieznany jeszcze naówczas. Po niejakim czasie nad rz. Dulębą spotkało się dwóch królów i przyszło do walki, w której jeden z nich był ścięty przez przeciwnika, a