Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/156

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

szcze znaczniejsze wyniosłości lewemu i prawemu brzegowi Bystrzycy tyśmienickiej, wymienione juz przy opisie tego strumienia (t. I str. 514); z zach. granicy powiatu zaś zasługują prócz tego na wzmiankę: Jalina (786 m.), Małowienka (858 m.), Woronienka (810 m.) na płn. od Jalinki, Terebuch (525 m.) na zach. od Rubanego, Wołczyny (528 m.) między Bystrzycą a Stronawką, Mahello (Horby, 389 m.) na praw. brz. Stupianki wielkiej a nakoniec Nad Kinskim (362 m.) i Tołoka (355 m.) między potokami Broniczary a Niedzwiedzińska. W nizinach powiatu potrzebna koniecznie regulacya Bystrzycy, Tyśmienicy i Dniestru, celem osuszenia zabagnionych tamże łąk i gruntów. Dotychczas nie przedsięwzięto w tym kierunku żadnych robót. Obecnie dopiero zamierzono przystąpić do osuszenia błot czyli moczarów, znajdujących się w nizinie między Dniestrem a Tyśmienicą. Przestrzeń potrzebująca osuszenia zajmuje około 30 kil. kw. Roboty około osuszenia tej przestrzeni przeprowadzonoby jedynie wtenczas radykalnie, gdyby, oprócz urządzenia całego systematu rowów, usypano zarazem wał wzdłuż biegu Tyśmienicy, której poziom jest wyższym od rzeczonej niziny a przeto przy każdem wezbraniu wód zalewa. Skoro jednakże robota taka dla swego ogromu przechodzi siły gmin bezpośrednio interesowanycn (Letnia, Medenice, Ugartsberg i Lipice), więc postanowiono naprzód przeprowadzić kanał główny otwarty, który ma się zaczynać przy wsi Ugartsberg a ciągnąć się równolegle z Tyśmienicą. Przy końcu kanału, przy ujściu do Tyśmienicy urządzona będzie śluza. W prostopadłym znów kierunku do powyższego kanału ma prowadzić rów odpływowy, wiodący do Letnianki, połączonej bezpośrednio z Dniestrem. Celem głównych tych kanałów będzie zapobieżenie rozlewowi wód po całej nizinie przy każdem wezbraniu Tyśmienicy a natomiast jak najrychlejsze spuszczenie tych wód opisanemi kanałami do Dniestru. Inne pożądane roboty będą wykonywane w miarę środków. Roli ornej, przeważnie żytniej, na płd. owsianej, posiada pow. 74.251 mr. (7933 posiadł, wię., 66318 posiadłości mniejszej); łąk i ogrodów 51.609 (7480 pos. więk., 44129 pos. mn.); pastwisk 31,704 (2274 pos. więk., 29,430 pos. mn.); lasu 74,536 (72.804 pos. więk., 1732 pos. mn.). Najrozleglejsze łąki i pastwiska ścielą się nad Tyśmienicą, Dniestrem i Bystrzycą; lasy najrozleglejsze w płd. stronie. Stan chowu bydła wynosi w ogólności wedle obliczeń z r. 1869 w okrągłych liczbach 89,000 sztuk. Na kil. kw. przypada sztuk 62, a 1 sztuka na 1 mk. W szczególności jest koni 15000, a więc 10 na kil. kw., a jeden na 6.2 mk.; bydła rogatego sztuk 50000, na kil. kw. sztuk 35 a sztuka na 1.9 mk.; owiec 9000, na kil. kw. 6, a sztuka na 10 mk.; nierogacizny 14,000, na kil. kw. 10, a sztuka na 7 mk. Uli było w 1869 r. 1392. Z kopalin zajmuje pierwsze miejsce nafta i wosk ziemny. Płodów tych dostarczają: Borysław, Mraźnica, Schodnica, Solec, Stebnik, Tustanowice, Truskawiec i Wolanka. Ślady nafty są prócz tego w Nahujowicach. Kopalnie soli istnieją w Drohobyczu i Stebniku; kopalnie żelaza w Majdanie. Liczne są źródła mineralne, z których wymieniamy źródła w Jasienicy solnej, Kołpcu, Nahujowicach, Popielach, Solcu, Tustanowicach, Ulicznie i sławnem miejscu kąpielowem w Truskawcu. Ludności jest 95.820 (47,439 męż., 48,381 kob.; prawie 17,000 miejskiej, przeszło 78,000 wiejskiej) a pod względem absolutnej liczby mieszkańców zajmuje powiat siódme miejsce w Galicyi. Na kil. kw. przypada głów 68 (na milę kw. 3720) a co do gęstości zaludnienia zajmuje powiat 45-te miejsce. Między ludnością jest 65,365 obrz. gr. kat., 11,496 obrz. rzym. kat., 4 orm. kat., 3 gr. dyzun., 9 orm. dyzun., 2041 wyzn. augsb., 1191 wyzn. helw., 15,711 izraelitów. Ludność ta jest osiedlona w 74 gminach (jednej miejskiej, Drohobyczu, a 73 wiejskich). Ilość obszarów dworskich czyni 65, przełożeństw obszarowych 20. Ogółem przeto jednostek administracyjnych 94. Ilość gmin katastralnych 64. Gmin mających do 25 dm. jest 2, od 26 do 50 dm. 7, od 51 do 100 dm. 14, od 101 do 200 dm. 24, od 201 do 300 dm. 14, od 301 do 400 dm. 9, od 401 do 500 dm. 2, wyżej 500 dm. 2. Gmin z ludnością wyżej 100 do 200 jest 4, gmin 4 z ludn. wyżej 200 do 300, gmin 3 z ludn. wyżej 300 do 400, gmin 7 z ludn. wyżej 400 do 500, gmin 23 z ludn. wyżej 500 do 1000, gmin 25 z ludn. wyżej 1000 do 2000 (Rychcice, Horucko, Gajeniźne, Nahujowice, Jasienica solna, Stebnik, Bilcze, Dobrohostów z Bystrą, Dobrowlany, Bronica, Podbuż, Dołhe, Lisznia, Opaka, Wróblowice, Popiele, Krynica, Rolów, Truskawiec, Michałowice, Bolechowce, Kropiwnik nowy, Śniatynka z Rakowcem, Brigidau, Wola Jakubowa); gmin 6 z ludn. wyżej 2000 do 3000 (Hruszów, Tustanowice, Uliczno, Orów, Medenice, Litynia); gmina jedna z ludn: wyżej 5000 (Borysław) i Drohobycz z ludn. 16,888. Przemysłem w ogólności zajmowało się według obliczeń z r. 1869 osób 3958, licząc w to przedsiębierców, robotników i nadzorców. Tartaki parowe istnieją w Podbużu, Rybniku i Schodnicy; tartaki wodne w Kropiwniku nowym, Modryczu, Mraźnicy, Popielach i Ulicznie; cegielnie pospolite w Borysławiu, Hubiczu, Letni, Monasterze i Podbużu; młyn amerykanski w Rychcicach. Wyrobów tkackich dostarczają: Bilcze, Dobrowlany, Gaje niżne i Litynia. Tkactwo rozwinęło się na większe