Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/761

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

siadała fabrykę żelaza w XVII w. W 1827 r. było tu 23 dm., 143 mk., obecnie liczy 31 dm., 237 mk., 936 mórg obszaru.

Czarnotschin (niem.), ob. Czarnocin.

Czarnotul, 1.) lit. A, gm. domin., pow. mogilnicki, 1,152 mórg rozl., 2 miejsc: 1) Cz. domin. 2) Osikowo osada; 5 dm., 130 mk., 13 ew., 117 kat., 54 analf. Własność A. Bętkowskiego. Stac. poczt. w Kwieciszewie o 4 kil., st. kol. żel. Mogilno o 7 kil. 2.) Cz. lit. B, domin., pow. mogilnicki, 1,064 mórg rozl., 8 dm., 130 mk., wszyscy kat., 10 analf., 58 wątpliwych co do wykształcenia szkolnego; niegdyś własność Wł. Majera. Stac. poczt. w Kwieciszewie o 4 kil., st. dr. żel. Mogilno o 7 kil. M. St.

Czarnoty, 1.) wś, pow. siedlecki, gm. Tarków wielki, par. Paprotnia. W 1827 r. było tu 28 dm., 144 mk; obecnie liczy 34 dm., 269 mk. i 1,016 mórg obszaru. 2.) Cz. Gosie, wś drobnej szlachty, nad rz. Soną, pow. płoński, gm. Modzele, par. Nowe Miasto, o 4 w. od urzędu gminnego, ma 11 dm., 94 mk., 210 m. rozl., 119 m. roli ornej. R. 1827 było tu 10 dm., 70 mk. 3.) Cz. Łętownica, wś szlachecka, pow. łomżyński, gm. i par. Zambrowo, liczy 724 mórg obszaru.

Czarnotycze, Czernotycze, powiat sośnicki, gub. czernihowska, st. poczt. w pobl. Nowogrodu Siewierskiego i Sośnicy.

Czarnów, 1.) wś, pow. warszawski, gmina Nowo-Iwiczna, par. Staro-Iwiczna, ob. Chylice. 2.) Cz., wś, pow błoński, gm. Radzików, par. Leszno, odległa od m. powiat. Błonia w. 8, od Warszawy w. 36. W aktach kościoła w Lesznie znajdujących się od r. 1719, jest dowód, że wieś ta składała się z dwóch części, t. j. Cz. duży i mały; w małym Cz. mieszkali włościanie, Cz. zaś duży był własnością szlacheckiej rodziny Czarnowskich (pisali się bowiem nobiles et haeredes de Czarnowo). W roku pomienionym 1719 był właścicielem Czarnowa Mikołaj z przydomkiem Wilk, a następnie i inni z tejże familii z przydomkami Golendzina, Jastrząb i t. p. Włościanie małego Czarnowa byli poddani, „subditi“, do dużego t. j. odrabiali pańszczyznę. W posiadaniu familii Czarnowskich były te wsie prawie do roku 1806, lecz już rozdrobnione, na bardzo małe cząstki szlacheckie, a nawet, jak widać z akt ślubnych przed rokiem 1806, wchodzili w związki małżeńskie z synami i córkami laboriosorum, to jest włościan. Po tym roku zaledwie zostało parę części szlacheckich, w których mieszkali jeszcze Czarnowscy, inne zaś jak niemniej i Cz. mały nabył od sukcesorów b. podtenczas właściciel dóbr Grądy Franciszek Szymanowski, osadził włościanami, którzy odrabiali pańszczyznę do dworu w Grądach, aż do roku 1860. W tym roku wieś tę rozkolonizował były właściciciel Grądów, Ignacy Radoszewski; osadników kolonistów jest 16, każdy ma po 30 morg gruntu miary nowopolskiej, grunta wszystkie w glebie prawie pszennej, wszyscy zamożni; z posiadanych gruntów opłacali czynsz dworowi aż do czasów uwłaszczenia; koloniści wszyscy pochodzenia polskiego. Szkoły nie mają, dzieci swe posyłają do szkoły w Lesznie, ale w małej bardzo liczbie; przez wyżej pomienionego b. właśpiciela dóbr Grądy Ignacego Radoszewskiego, mają wydzielone na własność szkoły 3 morgi gruntu, lecz dotychczas nie postarali się o jej założenie. Wś Czarnów liczy ludności 258 dusz. R. 1827 Cz. miał 15 dm., 129 mk. Folw. Cz. Wilkowo, lub Wilkowa wieś, z wsią Wilkowa, ma rozl. m. 372, a mianowicie grunta orne i ogrody m. 338, łąk m. 10, pastwisk m. 5, wody m. 2, nieużytki i place m. 10, osady karczemne m. 7. Plodozmian 9-polowy, budowli mur. 6, drewn. 18, wiatrak; wś Wilkowa osad 12, gruntu m. 7. 3.) Cz., wś, pow. radzymiński, gm. Małopole, par. Dąbrówka. W 1827 r. było tu 29 dm. i 212 mk. Dobra Cz. składają się z folw. Cz., Czarnówek i Łąki zwanej Chajęckie, tudzież wsi: Cz., Stasiopol lub Młynisko, Emilin lub Ostrowy, Rudwieców, Józefów lub Wola Czarnowska i Kowalewszczyzna; od Warszawy w. 30, od Radzymina w. 10, od Tłuszcza w. 15; rzeka Bug przepływa przez terytoryum. Rozległość wynosi morg. 2179, a mianowicie folw. Czarnów grunta orne i ogrody m. 381, łąk m. 224, pastwisk m. 378, wody m. 270, lasu m. 420, zarośli m. 190, nieużytki i place morg. 331, osady karczemne m. 3: razem m. 1997; bud. mur. 3, drewn. 10; folw. Czarnówek grunta orne i ogrody m. 49. łąk m, 42, pastwisk m. 90, nieużytki i place m. 1: razem m. 182; bud. drew. 5, pokłady torfu. Wś Cz., osad 18, gruntu m. 131; wś Stasiopol lub Młynisko osad 6, gruntu m. 144; wś Emilin lub Ostrowy osad 8, gruntu m. 211; wś Ludwinów osad 12, gruntu m. 337; wś Józefow lub Wola Czarnowska osad 12, gruntu m. 311, Kowalewszczyzna osada 1, gruntu m. 3. 4.) Cz., folw., pow. gostyński, gm. i par. Pacyna, oddzielony od dóbr Kąty pod Pacyną lit. A. B. C. E. Rozl. wynosi m. 420, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 215, łąk m. 160, past. m. 32, wody m. 2, nieużytki i place m. 11; bud. mur. 4, drew. 8, dwa stawy, kanał między łąkami, Przysową zwany, i pokłady torfu. 5.) Cz., wś rząd., pow. kielecki, gm. Niewachlów, par. Kielce. Posiada szkołę wiejską i kopalnie marmuru ciemno-brunatnego. W 1827 r. było tu 41 dm., 222 mk. 6.) Cz., ob. Czarnowo. Br. Ch. i A. Pal.

Czarnowanz, ob. Czarnowąs.

Czarnowąs, niem. Czarnowanz (1228 r. Bosidom, Bożydom, 1381 Crzynowans), wś i dobra, pow. opolski, o milę od Opola, u zbiegu rz.