Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/754

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

księży. Łukasz Sapieha, uskuteczniając wolę swej żony, Zofii Kmicianki, w 1626 roku, d. 1 września wyznaczył plac na kościół i klasztór, ogród i grunta. Na tych gruntach klasztor ten obok wsi Koszowki założył słobodę Starosiele. Dobrodziejami tego klasztoru byli Niemirycze. Parafia dek. radomyskiego (dziś dusz 409) została wydzieloną przez biskupa Załuskiego. Kościół potrzebuje reparacyi“. Taż sama księga dekanalna kijowska taką nam jeszcze podaje wiadomość o szkółce parafialnej tutejszej: „Było zrazu w niej uczniów 4, potem 11, nareszcie 15. Wykład nauk zwyczajny, szkołom parafialnym przez rząd uniwersytetu przepisany. Uczono w niej gramatyki narodowej na 1 klassę, moralnej nauki, arytmetyki i katechizmu. Uczono też czytać po polsku i rossyjsku. Nauczycielem tej szkoły był Felicyan Rodowicz. Przyjęty do klasztoru 1819 r. Pensya jego złp. 200“. Po śmierci Mikołajowej Chodkiewiczowej w 1816 r. dziedzicem Cz. został syn jej Aleksander hr. Chodkiewicz, jenerał brygady, senator kasztelan, uczony chemik i poeta. W 1832 klasztor dominikanów został skasowany. W 1838 r. d. 24 stycznia w Młynowie umarł hr. Aleksander Chodkiewicz, i po śmierci jego Cz. przeszedł w posiadanie syna jego Mieczysława, który ożeniony z Ludwiką hr. Olizarówną, zostawił dwóch synów Karola i Władysława i córkę Aleksandrę Karolinę za Stan. Kazimierzem hr. Kossakowskim. Obecnie Cz. jest w posiadaniu hr. Władysława Chodkiewicza. Cerkwi w miasteczku jest trzy. Z tych Ilińska, jak widać z akt konsystorskich radomyskich, była zbudowana w 1779 r. „in loco combustae antiquae“. Raskolnicy mieli tu swoją cerkiew na tak zwanej „Spasowszczyźnie“. W przeszłym wieku istniał przy niej i męski monaster. W 1852 r. cerkiew ta została skasowaną. Mnóstwo starożytnych mogił okrąża Czarnobyl. Lud nazywa je „tatarskiemi“. Istinieją tu jamy, czyli tak zwany tatarski „kołodez“, w którym, według podania, miały być pogrążone wielkie skarby przez Tatarów napadających na Czarnobyl. Uroczysko Strzyżów jest też bardzo starożytnem: wspominają go kroniki pod r. 1127. Wioski następne należały do Czarnobyla: Zalesie, Haponowicze, Janówka, Jampol, Czerewacz, Zapolje, Nowosiołki, Korohod, Roziczka, Żołnierzówka, Szymiłówka, Hlinka, Kopacze, Karpiłówka, Nahorce, Krasne, Semichody, Krywa hora, Zimowiszcze, Moszow, Uszowa. W Czarnobylu mieszkańców obojej płci: prawosławnych 2160, roskolników 566, katolików 84, izraelitów 3683; domów włościańskich 320, roskolników 120, izraelitów 378. Środki egzystencyi, rybołóstwo i najem na bajdaki, bo ziemia piaszczysta nie wyżywi rolnika, w samem tylko miasteczku po ogrodach sieją bardzo dużo cebuli, której zbywają do Kijowa do 2900 pud. W przystani wielki ruch handlowy. Rocznie ładują towarów przeszło za 150 tys. rs. (Edward Rulikowski).

Czarnocice, kolonia uwłaszczona, pow. nieszawski, gm. Bytoń, par. Witowo. Zalicza się do donacyi Starego Radziejowa, położona na początku jeziora Głuszyńskiego, z którego 14 mórg należy do Cz. Grunt piaszczysty, szkoła elementarna, 19 dm, ludność po większej części składa się z niemców, 62 męż., 68 kobiet. R. 1827 było 20 dm., 121 mk.

Czarnocin, 1.) wś donacyjna, pow. łódzki, gm. i par. Czarnocin; leży przy drodze z Będkowa do Tuszyna. Posiadała kościół, który po spaleniu w 1809 r. dotąd nie został odbudawany. W 1827 r. było tu 67 dm., 494 mk. Cz. należał do dóbr wolborskich, własności bisk. włocławskich. Par. Cz. dek. piotrkowskiego 2,648 dusz liczy. Gmina Cz. należy do s. gm. ok. I w Tuszynie, st. pocztowa w Rokicinach, od Łodzi odl. 28 w. Dobra Cz. poprzednio rządowe, w r. 1835 nadane jako majorat gen. Timofiejewowi, składają się z folwarków: Cz. m. 457, Bieżywoda m. 197, Szczukwin m. 216, Tuszynek m. 277, Rydzynki m. 97, Biskupia Wola m. 58, Wójtostwo Szczukwin m. 59, Wójtostwo Tuszynek m. 173; lasu m. 2,792; Wiatrak Tuszynek; Młyn Abraham m. 24; Młyn Konka v. Kanka m. 65; Młyn Pyć m. 26; osada uprzywilejowana m. 24, osada Molenda m. 63; pastwiska wspólne m. 441, grunta duchowne m. 98; wieś Bieżywoda osad 16, gruntu m. 317; wieś Wodzyn osad 10, gruntu m. 268; wieś Tuszynek osad 12, gruntu m. 253; wś Rydzynki osad 8, gruntu m. 329; wś Biskupia Wola osad 59, gruntu m. 1422; wś Tychów osad 41, gruntu m. 899; wś Szczukwin osad 64, gruntu m. 1,123; wś Cz. osad 77, gruntu m. 1,597. Obszar majoratu Czarnocin wynosił w ogóle około m. 10,400 łącznie z gruntami włościańskiemi. 2.) Cz., wś i folw., pow. pińczowski, gm. i par. Czarnocin, o 56 w. od Kielc, o 20 w. od Pińczowa, o 10 w. od Działoszyc, o 8 w. od Skalbmierza. Leży przy drodze z Działoszyc do Wiślicy; posiada kościół paraf. murowany i szkolę gminną. Akt erekcyi kościelnej 1808 roku spłonął. Wiadomo tylko, że r. 1440 Otto Plechowski uposażył był probostwo gruntem. Na polach Cz. znajduje się wielka mogiła z czasów aryańskich. W r. 1827 było tu 37 dm., 250 mk., poczta w Skalbmierzu. Par. Cz., dek. pińczowskiego, dawniej skalbmierskiego, liczy 1,164 dusz. Gmina Cz. należy do s. gm. okr. VI w osadzie Skalbmierz. Folw. Cz. wynosi m. 455, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 372, łąk m. 33, pastwisk m. 3, nieużytki i place m. 47. Bud. mur. 4, drewn. 5; wś Cz. osad