Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/610

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

jest posiana szczątkami odległej starożytności. Na gruntach tegoż miasteczka, o 10 wiorst od niego, śród lasów, gdzie była niegdyś wioska Hrubsk, przed laty zniesiona, a teraz uroczysko tego nazwiska, w wierzchowinie rzeczki Tuskwy, z błót wychodzącej, wznoszą się wały dosyć dobrze zachowane. Tworzą one jakby półkole, niemające jak dwie wiorsty obwodu. W tem zaś półkolu, zamkniętem dokoła wałami, mieści się inne jeszcze ufortyfikowane schronienie, tworzące jakby cytadelę a raczej pewien rodzaj klucza całego stanowiska. Rowy czyli przekopy tych wałów, z powodu nizkiego położenia, są dziś jeszcze napełnione wodą. Przy jednym z tych wałów kilka znajduje się mogił, starymi dębami porosłych. Przy wsi Szczyglowce także jest wał. Lud je nazywa „żmijowymi.“ Lipoman robi uwagę, że ludy ówczesne, zabezpieczając się wałem, na przypadek przemożnej siły nieprzyjaciół, gdyby jej nie odparły, udawały się w drugie warowne miejsca. Jest podanie, że w tem miejscu, gdzie był Hrubsk, mongołowie pod Batuchanem, zgromadzonego ludu 40 tysięcy wycięli, i że później około tegoż Hrubska „przeciw Tatarom przechodził wielki książę Witold z wojskiem“ (Lipoman. Zastan. nad mogił. str. 20) Mieszkańców obojej płci: prawosł. 1446, kat. 472, starozakonnych 1421, ziemi 6989 dzies. (Lewandowskiego) i 2215 (Marszyckiej). Zarząd gminny w Ch., policyjny w Pawołoczy. Parafia katol. Ch. dek. skwirskiego liczy wiernych 2060 i ma kaplice w Krzywem, Werbowie i Zarubińcach. (Edward Rulikowski).

Chodorostaw, ob. Chodorów.

Chodorów, mko, pow. kaniowski, przy ujściu rz. Chodorówki do Dniepru, o 8 w. od m. Rzyszczowa, o 24 od Kaniowa, o 90 od Kijowa. Ch. uważają także za miejsce urodzenia hetmana Jana Samojłowicza, który miał być synem tutejszego popa (por. Chodorków). Ziemi dosyć urodzajnej 2019 dzies. Zarząd gminny w Rzyszczowie, policyjny w m. Kaniowie. W początkach XVII wieku należał do Teodora na Łohojsku hrabiego Tyszkiewicza, podstolego województwa brzeskiego, a potem przeszedł do Szczeniowskiego, sędziego kijowskiego, i w roku 1717 stanowił własność syna sędziwego Franciszka Ksawerego Szczeniowskiego, jenerała adjutanta wojsk polskich. Dzisiaj należy do Władysława Jankowskiego, do którego należą i przyległe mu dobra, jako to: Tulińce, Litwiniec, Jabłonów, Łukowica, Kotelów, które razem z Chodorowem posiadają ziemi majątkowej 9,813 dz. dobrych urodzajnych i po części leśnych gruntów, w gatunkach gliniastego iłu. Ch. ma cerkiew prawosławną z r. 1717 i ładną rezydencyą obywatelską, ozdobioną spacerowemi i fruktowemi ogrodami, i liczy obecnie 1120 mieszkańców prawosławnych, 34 katolików i 400 żydów; miewa dwutygodniowe targi czyli tak zwane jarmarki na zboże, bydło i inne produkta. Kl. Przed.

Chodorów (z Wołczatyczami), mko, pow. Bóbrka, niegdyś powiatowe, nad rzeką Ług, która tu tworzy znaczny staw, przy kolei żelaznej lwowsko-czerniowieckiej (między Boryniczami a Bortnikami, o 63 kil. ode Lwowa), której stacya znajduje się w tem miasteczku: oddalone jest o 4 mile na południe od Bóbrki, o 2. m. od Żydaczowa, gniazdo Chodorowskich, którzy 1694 wymarli. W Chodorowie jest sąd powiat., należący do sądu obwod. w Złoczowie, urząd pocztowy, urząd telegraficzny, walne jarmarki, rzym. i gr. parafia. Rzymsko kat. parafia w Chodorowie (dawniej Chodorostaw), należąca do dekanatu świrskiego, założona w 1460 r. przez Jurka (Grzegorza) dziedzica na Chodorostawie. W Chodorowie samym jest 415 dusz rzym. kat. obrządku. W całej parafii znajduje się rzym. kat. 1475, izraelit. 941; szkół oprócz Chodorowa jest w tej parafii 4 trywialnych i 3 parochialnych. Na cmętarzu chodorowskim stoi kaplica zbudowana w 1863 roku przez tamt. proboszcza, w której się od czasu do czasu odprawia nabożeństwo. Grec. kat. parafia liczy 898 dusz i należy do dekanatu chodorowskiego archid. lwowskiej; ma filią Wołczatycze. Przestrzeń pos. więk. roli or. 1,267, łąk i ogr. 580, past. 124, lasu 540; pos. mn. roli or. 1,015, łąk i ogr. 517, past. 111. Ludność: rzym. kat. 464, gr. kat. 852, izrael. 670: razem 1986. W Chodorowie jest szkoła etatowa 1-klasowa. Powiat chodorowski obejmował 8,3 mil kw. Właściciel więk. pos. Kazimierz hr. Lanckoroński. B. R.

Chodorowa, wś, pow. grybowski, o 4,5 kil. od Grybowa, w par. Wilczysko.

Chodorowce, wś, pow. kamieniecki. par. Żwaniec, przy trakcie pocztowym chocimskim, o 12 w. od Kamieńca, dawniej własność Darowskiego, dziś ma 343 dusz męz., 536 dz. ziemi włośc:; do Rybickich należy 216 dz., do Dzikowickich 639 dz., do Gajewskich 173 dz. używ. ziemi. Według Marczyńskiego jest tu słone źródło; po przegotowaniu wody sól ma się osadzać. R. 1868 było tu 140 dm. Dr. M.

Chodorowiec, potok górski, w obr. gminy Hołowska, pow. Turka, wypływa w Beskidzie lesistym z pod wschodniego stoku Szymońca (1132 m.), najwyższego czubałka górskiego działu beskidzkiego, ciągnącego się w kier. płd. wsch. od Jasionki steciowej do Zubrzycy, tworząc dział wodny między Jasionicą i Radyckim p., a Popelką i Rybnikiem zubrzyckim. Potok ten płynie w kier. wsch. przepaścistymi debrami, zwartą wąską doliną; od płn. wznosi się Bahna (1060 m.) i Lisowa (987 m.), a od płd. las Czertesz. Wpada z lew. brz. do Rybnika zubrzyckiego po 3½ kil. biegu. Źródła leżą 866